Skírnir - 01.01.1869, Blaðsíða 145
Riíssland.
FRJETTIR.
145
lýbsins fyrir keisaravaldinu og keisaratigninni, þá mætti a8 vísu
svara á víSáttu, sem látinska orStakiS segir: aS hvervetna er
örskammt öfganna á milli (Extrema se tangunt); en hjer má
meira til færa. Stjórnin hefir sjálf óhelgab bæbi tró og eignar-
rjettindi á Littáen og á Póllandi, rofiS allt rjettarfar og slitiS öll
en eldri vjebönd um fjelagslíf manna og þegnskipan. Allt hefir
orSib upp a5 losna fyrir atgöngu ens rússneska ríkis og rússneska
JjjóSernis, og því þurfti hún á þeim mönnum a<5 halda, er eigi ljetu
sjer allt fyrir hijósti hrenna. Til þess a8 gjöreySa pólversku þjóÖerni
hefur hún sjeb þab ráöiö sýnast, aö svipta flesta þá eignum sínum,
er talsvert áttu í jörÖum. MikiÖ hefir þegar veriÖ handfest viö
útrekstrana til Síberíu og allar upptökur á eignum lendra manna,
og í fyrra hlutu 14 hershöfÖingjar keisarans á Póllandi stórgarÖa
til eignar, auk alls er áÖur hafÖi veriö úthlutaö rússneskum
mönnum í launa skyni fyrir dyggilega framgöngu. Meira,verÖur
J)ó enn aö vinna, því enn sitja pólverskir menp aö eignum og
óöulum, er eigi hafa gleymt J)jóöerni sínu eöa tungu, en hafa
eigi gert svo til saka, aÖ vel fari á að reka l>á af landi.
Hjer verður t>á aÖ beita öörum hrögÖum, pví hvaö tjáir þaö, aö
Jessir menn láta eigi á sjer bæra; „niÖjar þeirra kunna ló aÖ
verÖa annars hugar“ segir Katkoff „og svo verðum vjer aö
byrja leikinn aptur viö hina nýju kynslóö". BragÖið er fundiö,
og Rússar kváðu vera góörar vonar, að það gefist vel. Stjórnin
hefir í þagnarþey hleypt sameignarkennendum og „gjörneitendum“
inn í landiö, en þeir prjedika fyrir hændunum kenningar sínar og
leggja þeim öll ráð til að bera sig eptir björginni frá hinum (jarð-
eigendunum). „AuÖlærÖ er ill danska“ segja menn, og bændunum
hefir geðjazt vel að slíkri fræði, t. d. því, aö jörðin sje öllum
jafnheimil, að minnsta kosti beitarlöndin, enda biðja þeir ekki
lengur leyfis um slíka smámuni, en þykjast nú sjá góöar sönnur á,
hvert frelsi sje samfara rússneskum lögum, og aÖ lausn hænda-
lýÖsins sje meir en nafnið. þetta sýnir, hvaÖ stjórnin í Pjeturs-
borg getur gert sjer að gagni, en einnig í þessu — í nýjunga-
kenningum Rússa — lýsir þaö sjer, að hinni rússnesku þjóð
kippir enn í Mongólakynið, að andi hennar er mun líkari fellibyl
en gróðrarbiæ, og aö þeiin löndum Norðurálfunnar, er hann fer
10