Skírnir - 01.01.1869, Blaðsíða 168

168
FRJETTIR.
DaninÖrk.
borin aptur undir fólksdeildina, en þá var komiS a8 þinglokum
og bjer hlaut þá staöar aS nema. þess verSur aS geta, aS ráS-
herrann hafSi látiS í ljósi, a8 þinginu mundi ráSlegast, aS rá8a
eigi málinu svo vöxnu til lykta, a8 helztu lagaskörungar þingsins,
Lehmann og Krieger bjuggust vi8 samþykkissynjun af hálfu kon-
ungs vors, a8 há8ir kölluSu (re)'ndar af ö8rum rökum en vjer
mnndum kalla) stjórnina hafa tekiS örfhent á málinu frá upphafi
— og a8 hinn si8arnefndi gaf jafnvel í skyn, a3 lagauppkvæ3i um
fa8 af hálfu ríkisþingsins gætu a8 svo komnu eigi fariS á mis
vi8 lagaannmarka. Yjer ætlum þá eigi ofkalla3, a3 j?a8 sje
glundro3agangur, er fjárhagsmál Islands hefir rekizt í á ríkisþinginu,
en þingmenn treysta því samt, a3 bæ3i nmræ8urnar og nefndstf-
álitin ver8i stjórninni a8 gó3ri lei8heiningu framvegis, en einkum
og helzt íslendingum þarfleg áminning um þa3, a3 lægja seglin
og fara hóflegar í kröfur sínar og kvaSir.
Til nánari kynningar á me3fer8 málsins og umræíunum
ver3um vjer a8 vísa til Nýrra Fjelagsrita fyrir þ. á., en
skulum a8 eins drepa á þa3 helzta í álitani8urstö8u ríkisþingsins.
ísland er hvorki skattbjera8 (Provinds) nje nýlenda, heldur hjá-
lenda (Biland). þessi aukalenda á a8 fá innlenda stjórn fyrir
en sjerlegu mál sín, en stjórnarlögin skulu þá lýst 1 gildi, er svo
er álykta3 e3a samþykkt á ríkisþinginu. ASaltaumhald íslenzkra
mála á a8 vera í höndum yfirstjórnar í Kaupmannahöfn, en hana
bera undir forstö8u þess af rá3herrunum, er konungur kýs til
hennar, og hefir ábyrg8 fyrir ríkisþinginu. A8 nokkurskonar
lei8arstjörnu í öllum rjettarálitum er sú sko8an höf8, a8 ríkislögin
1849 gildi á Islandi fyrir öll almenn mál, og samkvæmt þeim
hafi ríkisþingiS haft fjárveitingar me3 höndum og önnur nau8-
synjamál Islands. Til fjár í dönskum ríkissjóSi á hjálendan eigi
a8 telja fyrir enar seldu jar8ir — „konungsjar8irnar“ e8a „stóls-
jar3irnar“ —, andvir8i8 komst í sjó8 konungsins, er líklega or8i3
a8 uppgangseyri móti öllum framlögunum til Islands en hva8
sem svo af því er or8i3, verSur Island a3 hafa sinn hlut svo
húinn, en ríkisþing Dana þarf til einkis a8 svara. Sama er þá
nokkuð brcyttar til ágrips — og kafli úr einni r.Tðu Kriegers. Heyrzt
hefir, að honuin muni verða snúið á íslénzku.