Skírnir - 01.01.1869, Blaðsíða 164

164
FRJETTIR.
Daninörk.
mót Rimestads til a8 fræ8a aljþýSu manna og verkmenn á ýmsu og
vekja áhuga þeirra á fróðleik og samtökum.
Danir hafa nú lokið búna8i hersins, sem ráS var fyrir gert
1 enum nýju herlögum, en hraSskotabyssurnar eru a8 fengnar frá
Vesturheimi. J>ær eru nefndar Remingtonbyssur (líklega eptir
þeim manni, er þær hefir fundið) og kvá8u vera fremstar í röÖ
þessara morðvjela. Vi8 flota sinn hafa Danir aukib einu skipi
járnvör8u, af „Monitor“-kyninu, og er kallaí „Lindormurinn“. —
Af ýmsri framtaksemi til a<3 efla samgöngur, flutninga og sam-
skipti við aSrar þjóðir, nefnum vjer járnbraut frá FriSrisíu til
Áróss, er þaban skal lengd til FriSrikshafnar. LögráSiS er og aS
a8 leggja braut til hliSar frá Skanderborg til Silkiborgar, og
frá Holstebro braut suSur eptir Jótlandi vestanverSu, og tengja
með þvervegi við aðalbrautina. Enn fremur á að auka braut-
irnar á Sjálandi á tveim stöðum. Frá Jótlandi er lagður frjettaþráður
til Englands, og frá Sjálandi til Rússlands (til Liebau við Eystra-
salt) yfir Borgundarhólm. — Af landyrkjufyrirtækjum er fleira að
segja, en vjer höfum rúm til. Á seinni árum eru menn farnir að
verja miklu fje og kappsmunum til að þurrka víkur og firði, og
koma gróðri í sandheiðarnar á Jótlandi. þegar vatninu er komið
á burt úr vikum eða sundum með sogvjelum, finna menn á flestum
stöðum hezta jarðveg og frjóvasta undir, en það er þá og til hags
eptir á, að því má aptur veita inn um stíflurnar í þurrkatíðum
til að vökva akurjörðina eða engjarnar. Af ýmsum stöðum er
er menn hafa í takinu og miklu er til kostað, má nefna Nyssum-
fjörð vestan á Jótlandi og Rödbyfjörð á Lálandi. — Menntaskólar
(og með fram landyrkjuskólar) fyrir hændur — eða „bændaháskólar“
— fjölga ár af ári í Danmörk. J>eir eru nú allt að 50 að tölu,
og hafa flestir þeirra komizt á stofn síðan 1864, en hinn fyrsti
var háskólinn í Rödding (í Sljesvík), er var stofnaður 1844. í
haust eð var komu upp sjö nýir skólar á ýmsum stöðum. Að
vísu eru flestir forstöðumenn og kennarar þeirra skóla af Grundt-
vigs flokki, eða Grundtvigssinnar, og í flestum þeirra er ramm-
danskur þjóðernisblær á allri kennslunni — en liinu má ekki
gleyma, að það eru þessir menn, er hafa átt mestan þátt að því
í fyrstu, að skólarnir komust upp. J>á menntan og uppfræðingu