Morgunblaðið - 05.11.2004, Blaðsíða 12

12 FÖSTUDAGUR 5. NÓVEMBER 2004 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
SÖLUMIÐSTÖÐ hraðfrystihús-
anna hf. (SH) hefur gengið frá
kaupum á Cavaghan & Gray
Seafood, sem er hluti af sam-
stæðu Northern Foods Plc.
Kaupverðið nemur 12,6 milljón-
um punda eða 1.600 milljónum
króna. Við kaupin mun fram-
leiðsla dótturfélaga SH í Bret-
landi á kældum sjávarafurðum
fyrir breskar smásölukeðjur
aukast um 40 milljónir punda
eða um 5 milljarða króna.
Með kaupunum styrkir SH
stöðu sína í framleiðslu kældra
sjávarafurða fyrir breskan smá-
sölumarkað. Um er að ræða
kaup á rekstri, fastafjármunum
og hreinu veltufé, en engar
vaxtaberandi skuldir fylgja.
Verksmiðjurnar eru tvær, önnur
í Grimsby þar sem 240 manns
starfa og hin í Aberdeen með
um 150 manna starfslið. Lands-
bankinn mun fjármagna kaupin
til skemmri tíma. Gengið verður
frá langtímafjármögnun á næst-
unni, samhliða fjármögnun á
Seachill Ltd sem keypt var fyrr
á árinu. Fjármögnunin verður í
formi lánsfjár og útgáfu nýs
hlutafjár. Fyrirtækjaráðgjöf
Landsbankans veitti SH ráðgjöf
vegna kaupanna.
Áfram mikill vöxtur
í kældum afurðum
„Með kaupunum mun umfang
SH í framleiðslu kældra sjáv-
arafurða fyrir breskan smásölu-
markað aukast umtalsvert, og
eru kaupin í rökréttu framhaldi
kaupa á Redditch verksmiðjunni
2002 og Seachill Ltd. í júlí sl.
Framleiðsla SH á kældum af-
urðum fyrir Bretlandsmarkað
mun nema um 160 milljónum
punda á ársgrunni en heildar-
velta samstæðunnar í Bretlandi
verður 260 milljónir punda. Sala
á kældum sjávarafurðum hefur
vaxið hratt í Bretlandi á síðustu
árum, en vöxturinn nam um
8,5% á síðasta ári. Markaðs-
rannsóknir benda til þess að
vöxtur kælda markaðarins verði
áfram mikill á næstu árum.
Framleiðsla Cavaghan &
Gray á sviði sjávarafurða hefur
að mestu leyti verið fyrir Marks
& Spencer undir þeirra eigin
merki, en smásölukeðjan hefur
einnig verið stærsti viðskipta-
vinur dótturfélags SH, Cold-
water UK, um árabil. Viðræður
hafa átt sér stað við Marks &
Spencer samfara kaupunum og
hefur Marks & Spencer lýst yfir
fullum stuðningi við þau. Vör-
urnar eru svokallaðar virðis-
aukavörur svo sem brauðaður
fiskur, lax, flatfiskur, bökur og
þægindavörur tilbúnar til eld-
unar eða hitunar. Þær falla
mjög vel að núverandi vöru-
framboði dótturfélaga SH í
Bretlandi og er þess vænst að
ná megi verulegri hagræðingu
við samþættingu rekstrarins og
viðunandi arðsemi heildarfjár-
festingar SH í Bretlandi,“ segir
meðal annars í frétt frá SH.
SH samstæðan starfrækir
sölu- og framleiðslufyrirtæki í
kældum og frystum sjávarafurð-
um í Evrópu, Bandaríkjunum og
Asíu. Í samstæðunni eru 14 fé-
lög í 11 löndum. Velta samstæð-
unnar er áætluð tæpir 70 millj-
arðar króna yfirstandandi ári
samanborið við 59 milljarða
króna á síðasta ári. Starfsmenn
samstæðunnar verða um 2.700
talsins.
SH kaupir breskt fyrirtæki
fyrir 1,6 milljarða króna
Framleiðsla SH á kældum afurðum í Bretlandi eykst um 5 milljarða króna
SVEIN Ludvigsen, sjávarútvegsráðherra Nor-
egs, vill draga verulega úr kolmunnaveiðum til
að ganga ekki of nærri stofninum. Þetta kemur
fram í bréfi frá honum til Franz Fischler, fram-
kvæmdastjóra sjávarútvegsmála hjá Evrópu-
sambandinu.
Frá þessu er greint á heimasíðu norska blaðs-
ins Bergens Tidende. Þar segir að tillögur Lud-
vigsens geti leitt til 40% samdráttar hjá norsku
kolmunnaskipunum. Það eru Norðmenn, Ís-
lendingar, Evrópusambandið, Færeyingar og
Rússar sem stunda kolmunnaveiðarnar og hafa
þessar þjóðir selt sér sjálfdæmi í úthlutun veiði-
heimilda undanfarin ár. Fyrir vikið hefur verið
veitt langt umfram tillögur fiskifræðinga og er
árlegur afli yfir tvær milljónir tonna. Viðræður
um skiptingu kolmunnans hafa hingað til farið
út um þúfur, einkum vegna óbilgjarnra krafna
Evrópusambandsins sem ætlar sér mun meiri
hlutdeild en aflareynsla þess segir til um.
Norðmenn veiða mest af kolmunnanum,
nærri eina milljón tonna, eða um 45% aflans á
þessu ári, en meðaltal þeirra er um 36%. Sam-
kvæmt tillögu Ludvigsens gæti hlutdeild Norð-
manna farið niður í 31%. Íslendingar veiða
næstmest, um fjórðung aflans í fyrra, eða ríflega
500.000 tonn. Í ár er aflinn mun minni eða um
363.000 tonn, sem er um helmingur þess kvóta
sem Íslendingar úthlutuðu sér.
Vilja draga
úr kolmunna-
veiðum
REYKJAVÍKURBORG tók hagkvæmasta til-
boðinu í járnsteypt brunnlok og niðurföll segir
framkvæmdastjóri Brunnloka ehf., en forsvars-
menn samkeppnisaðila Brunnloka gagnrýndu
vinnubrögð borgarinnar harðlega í gær og
kröfðust þess að verkið yrði boðið út aftur.
Magnús Jóhannsson, framkvæmdastjóri
Brunnloks ehf., segir að hagstæðasta tilboðinu
hafi verið tekið, og staðið hafi verið við allar
skuldbindingar um afhendingu á lokum og nið-
urföllum.
Forsaga málsins er sú að boðin var út fram-
leiðsla á brunnlokum og niðurföllum fyrir
Reykjavíkurborg snemma árs 2004, og gekk
borgin til samninga við lægstbjóðanda, Brunn-
lok ehf., sem flytja inn vörur frá Kína. Forsvars-
menn Málmsteypu Þorgríms Jónssonar, sem
einnig bauð í verkið, gagnrýna vinnubrögð borg-
arinnar, m.a. að borgin hafi komið sér upp lager
í stað þess að nota lageraðstöðu innflytjenda,
auk þess sem þeir segja að lægstbjóðandi hafi
ekki staðið við skuldbindingar um afhendingar.
Magnús segir að í útboðsgögnum hafi verið
talað um þrjár afhendingar á ári, og það hafi
verið staðið við. Hann segir að auk þess sem
borgin sé með eitthvað af vörum á sínum lager
hafi hann verið að byggja upp lager hjá sér til að
eiga ef borgin þarf viðbótarmagn. Hann segir
sparnað fólginn í því að borgin sé með lager.
„Það er gríðarlegur sparnaður fyrir borgina í
þessu fyrirkomulagi sem er núna miðað við það
sem áður var. Núna fá þeir vöruna sér að kostn-
aðarlausu alveg inn á lager, áður þurftu þeir að
sækja vöruna til Málmsteypu Þorgríms í Garða-
bæ,“ segir Magnús.
Magnús segir að allar þær vörur sem hann
flytur inn standist Evrópustaðal eins og kröfur
séu gerðar um. „Síðan er prófað samkvæmt
þessum staðli, bæði hjá Rannsóknarstofnun
byggingariðnaðarins og Iðntæknistofnun. Þetta
er í fyrsta skipti hér á landi sem vörur hafa verið
prófaðar þar, þetta hefur allt verið óprófað þetta
íslenska.“
Brunnlok hafa þegar afhent meira magn af
brunnlokum og niðurföllum á þessu ári en út-
boðsgögn kváðu á um, og segir Magnús ekki rétt
að Málmsteypa Þorgríms sé notuð sem vara-
skeifa. Hið rétta sé að verið sé að standa við
gerða samninga um framleiðslu fyrir Norðlinga-
holt. Hann segir það rétt að Brunnlok hafi af-
hent lok án skjaldarmerkis Reykjavíkurborgar,
en segir það hafa verið gert til að leysa brýna
þörf áður en ráðrúm hafi verið til að koma sér
upp lager, og þeim verði skipt út við hentugleika
fyrir ný lok með merkinu á. Brunnlok munu
standa straum af kostnaði við nýju lokin, en
Reykjavíkurborg sér um að skipta um lokin.
Útboð Reykjavíkurborgar á brunnlokum og niðurföllum veldur deilum
Tók hagkvæmasta tilboðinu
ÚR VERINU
EINUNGIS eitt innflutt brunnlok var prófað
hér á landi fyrir Reykjavíkurborg, og var það
flutt inn frá Indlandi en ekki Kína eins og þau
lok sem síðar var ákveðið að nota, segir Ingólfur
Sverrisson, deildarstjóri hjá Samtökum iðnað-
arins.
Hann segir ekki rétt að innflutt brunnlok og
niðurföll hafi verið rannsökuð ítarlega hér á
landi, eins og kom fram í máli Sigurðar I. Skarp-
héðinssonar gatnamálastjóra í blaðinu í gær.
„Ég hef fengið hjá gatnamálastjóra þau gögn
sem þeir leggja til grundvallar í þessari ályktun
hans, og þau stóðust enga skoðun, þetta voru al-
veg gagnslausir pappírar,“ segir Ingólfur.
Hann segir einu vottunina sem hann viti af
hafa verið gerða hjá Rannsóknastofnun bygg-
ingariðnaðarins, og hafi hún verið gerð á einu
loki, sem þar að auki hafi verið flutt inn frá Ind-
landi, en ekki Kína eins og þau lok sem síðar var
ákveðið að nota. „Þetta tiltekna lok stóðst
ákveðna tékkun, það segir hins vegar ekkert um
öll önnur lok sem koma frá þessari verksmiðju á
Indlandi, og þaðan af síður um lokin frá Kína
sem núna eru að flæða inn í landið.“
Með vörunum frá Kína fylgir vottorð frá verk-
smiðjunum, en Ingólfur segir að þar þyrfti að
vera með vottun þriðja aðila til þess að eitthvað
væri að marka vottorð verksmiðjunnar.
Gallar á framkvæmd útboða
„Það er grafalvarlegt mál ef embættismenn
eru í þeirri trú að framleiðsla sem þeir kaupa og
á að uppfylla ákveðna öryggisstaðla, sé í lagi og
svo liggi ekkert fyrir um að það sé svo,“ segir
Ingólfur. Hann segir að þetta mál sýni í hnot-
skurn ákveðinn galla á framkvæmd útboða
Reykjavíkurborgar og raunar víðar. Oft skortir
verulega á eftirfylgni með því að farið sé eftir
þeim kröfum sem gerðar eru í útboðunum.
Hann segir að Samtök iðnaðarins eigi nú í vin-
samlegum viðræðum við innkauparáð Reykja-
víkurborgar um þetta mál og leggi samtökin til
að farið verði yfir gæðamálin þannig að kannað
verði með kerfisbundnum hætti hvernig gæða-
kröfunum er fylgt eftir og ekki síður hvernig
þær eru metnar áður en ákvörðun er tekin um
hagstæðasta tilboðið hverju sinni.
Ingólfur segir að við útboð borgarinnar sé
annars vegar of mikið einblínt á verð og hins
vegar að sá aðili sem samið er við sé með nægi-
legar tryggingar á rekstrinum. „Það er fleira
sem kemur til álita í þessu sambandi. Til dæmis
hvort gæðakröfur eru uppfylltar eða hvort
menn taki gagnrýnislaust við einhverjum papp-
írum sem stenst ekki nánari skoðun. Þá skiptir
máli að öllum atriðum útboðslýsinga sé fylgt eft-
ir í raun og þau verðlög ef svo ber undir og þar á
meðal kröfur um birgðahald eins og í þessu til-
viki. Alltént er óþolandi að innlend framleiðsla
njóti ekki jafnræðis við erlenda þegar kemur að
því að meta raunverulegt verð og gæði.“
Prófuðu
aðeins eitt
brunnlok
FORSVARSMENN Atlantsolíu hafa merkt
mikla aukningu í bensínsölu undanfarna
daga við bensínstöðvar fyrirtækisins í Hafn-
arfirði og Kópavogi. Hugi Hreiðarsson,
markaðs- og kynningarfulltrúi Atlantsolíu,
líkir sölunni við góða ferðahelgi sl. sumar.
Fólk hringir öskuillt
„Það sem við erum að upplifa í dag er með
ólíkindum. Hingað hringir fólk í okkur ösku-
illt og spyr um fyrirtækjakort og ein-
staklingskort. Fólk segist vera orðið þreytt
á blekkingum samkeppnisaðilanna með
punktum og einhverjum tilboðum. Við fáum
símtöl frá reiðum íbúum úti á landsbyggð-
inni sem spyrja hvenær við séum að koma á
hinn og þennan staðinn,“ segir Hugi.
Að hans sögn hefur fólk hringt með fyr-
irspurnir úr öllum landsfjórðungum. Þá hafi
fulltrúi úr skipulags- og byggingarnefnd í
ónefndu sveitarfélagi hringt og boðið lóð
undir bensínstöð en venjan sé sú að fyr-
irtækið leiti til sveitarfélaganna með lóðir.
Bensínverð óbreytt að sinni
Bensínverð hefur haldist óbreytt hjá Atl-
antsolíu frá því í ágúst og segir Hugi að eng-
ar ákvarðanir hafi verið teknar um verð-
breytingar en að fylgst sé með þróun
heimsmarkaðsverðs á olíu. Hins vegar megi
gera ráð fyrir að bensínverð í sjálfs-
afgreiðslustöðvum olíufélaganna sé 5–8
krónum ódýrara en væri Atlantsolía ekki á
markaðnum, enda hafi hin olíufélögin haldið
að sér höndum með verðhækkanir að und-
anförnu.
Atlantsolía áformar að opna bensínstöð á
Bústaðavegi og við Hreðavatnsskála í byrj-
un næsta árs. Vonir séu bundnar við að
framkvæmdir við bensínstöð á Bústaðavegi
hefjist í þessum mánuði.
Aukning í bensínsölu hjá Atlantsolíu á síðustu dögum
Salan líkt og fyrir góða ferðahelgi
Morgunblaðið/Þorkell