Morgunblaðið - 01.05.2005, Blaðsíða 1

Gullvægu
reglurnar þrjár
Ásdís Halla Bragadóttir í viðtali við
Skapta Hallgrímsson | 10
Tímaritið í dag
Tímaritið | Mannauðurinn felst í fjölskyldunni
Töfrandi sumar-
förðun
Mjólk er mjög smart
Grænar veislur í appelsínugulum
sófa við blátt veggfóður
Að láta vínið gæla við matinn
5 6 9 0 9 0 0 0 0 0 9 0 0
SUNNUDAGUR VERÐ KR. 350
Morgunblaðið/RAX
Maísólin
’En í kvöld líkur vetrisérhvers vinnandi manns,
og á morgun skín maísól,
það er maísólin hans,
það er maísólin okkar,
okkar einíngarbands,
fyrir þér ber ég fána
þessa framtíðarlands.‘Halldór Laxness, Maístjarnan
París. AFP. | Skoðanakönnun í Frakklandi
gefur til kynna að 52% þeirra sem eru
ákveðnir í að taka þátt í þjóðaratkvæða-
greiðslunni 29. maí um stjórnarskrá Evr-
ópusambandsins hyggist samþykkja hana.
Er þetta í fyrsta sinn síðan í mars að könn-
un sýnir meirihluta fyrir stjórnarskránni
en undanfarnar vikur hafa allt að 60% að-
spurðra verið á móti.
Könnunin var gerð á vegum TNS-
Sofres-Unilog fyrir útvarpsstöðina RTL og
sagðist um fjórðungur aðspurðra ekki hafa
gert upp hug sinn. Aðrar kannanir hafa
einnig sýnt að andstaðan hefur minnkað.
Mestu munar að andstaðan í röðum kjós-
enda Sósíalistaflokksins hefur minnkað ört
og segjast nú 51% þeirra vera á móti en fyr-
ir nokkrum vikum var hlutfallið 63%.
Mikill taugatitringur
Andstaðan við stjórnarskrána síðustu
mánuðina hefur valdið miklum taugatitr-
ingi meðal ráðamanna í Frakklandi og fleiri
ESB-ríkjum enda verða öll aðildarríkin 25
að samþykkja skrána til að hún öðlist gildi.
Helstu flokkar eru klofnir í málinu en Jacq-
ues Chirac Frakklandsforseti hefur beitt
sér fyrir samþykki og hefur varað landa
sína við því að áhrif þeirra í Evrópu muni
dvína ef þeir felli skrána.
Kannanir hafa sýnt að fáir Evrópumenn
vita mikið um innihald skrárinnar. En talið
er að margir kjósendur vilji nota tækifærið
og refsa stjórnvöldum vegna stuðnings
þeirra við aðild Tyrklands að ESB. Hörð
andstaða er við þá hugmynd í Frakklandi.
Meirihluti
styður stjórn-
arskrá ESB
LANDSPÍTALI – háskólasjúkra-
hús (LSH) hefur tekið forystu á
Norðurlöndunum varðandi offituað-
gerðir og hefur heilbrigðisstarfsfólk
frá Danmörku, Noregi og Bretlandi
komið hingað til lands til að læra að-
ferðir íslenskra sérfræðinga í slík-
um skurðaðgerðum.
Björn Geir Leifsson og Hjörtur
Gíslason skurðlæknar hafa umsjón
með offituaðgerðum á LSH. Björn
segir tækniþróun síðustu ára gera
aðgerðirnar sífellt hættuminni fyrir
sjúklinginn.
Frá árinu 2000 hafa verið gerðar
alls um 250 offituaðgerðir í gegnum
kviksjá. Í aðgerðinni er tengt
framhjá um 95% af maganum og
efri þriðjungi af mjógirninu. Þetta
leiðir til þess að sjúklingur getur að-
eins neytt lítilla matarskammta í
einu auk þess sem matarlyst hans
minnkar. Ef sjúklingurinn borðar
rangan mat, sérstaklega feitan mat,
nýtist fitan illa og sjúklingur fær
svokallaða fituskitu sem gerir hann
fráhverfan feitum mat.
Aðgerð gegnum fimm göt
Aðgerðin fer fram í gegnum fimm
lítil göt á kviðnum með hjálp kvið-
sjár og er bati mjög skjótur eftir að-
gerðina. Eru sjúklingar nokkuð
hressir á fyrsta degi og eru venju-
lega farnir heim á þriðja degi eftir
aðgerð. Árangur hefur að sögn verið
góður, en 90% sjúklinga missa um
80–90% af yfirþyngd sinni og fara
flestir niður að kjörþyngd eftir eitt
og hálft til tvö ár. Við þennan
þyngdarmissi lagast oftast margir
af fylgikvillum offitu, t.d. hár blóð-
þrýstingur, sykursýki, kæfisvefn,
hjarta- og æðasjúkdómar, geðdeyfð
og félagsfælni.
Þótt aðgerðirnar séu dýrar eru
þær taldar borga sig upp á tveimur
til þremur árum, því lyfjakostnaður
snarminnkar og sjúklingar komast
fljótt í vinnu. Þá getur aðgerð hindr-
að örorku vegna offitu.
Björn segir nýja tækni sem
þróast hefur undanfarin ár gera að-
gerðirnar mun fýsilegri og auðveld-
ari fyrir sjúklingana. „Það er búið að
vera að framkvæma offituaðgerðir í
marga áratugi og þær hafa verið í
stöðugri þróun. En þetta er fyrst
síðustu árin orðið spennandi, þar
sem ekki þarf að gera stóra skurði,“
segir Björn. „Nútíma kviðsjártækni
og áhöld, þar á meðal örsmá hefti-
tæki, hafa gjörbylt tækninni.“
Björn segir afar mikilvægt að
gera sér grein fyrir því að aðgerðin
er aðeins lítill hluti þeirrar meðferð-
ar og undirbúnings sem sjúklingur-
inn þarf að leggjast í, en þar er LSH
í samstarfi við Reykjalund.
Landspítali – háskólasjúkrahús með forystu í offituaðgerðum með kviksjá
Erlendir læknar sækja
þekkingu hingað til lands
Eftir Svavar Knút Kristinsson
svavar@mbl.is
Luong forseti sagði að lokabaráttan
í Hoi Chi Minh-borg, sem áður
nefndist Saigon, myndi ávallt verða
talin hápunktur stríðsins.
Stjórnvöld ýta nú undir einka-
framtak og utanríkisviðskipti og
hagvöxtur hefur verið geysimikill
síðustu ár. „Við mælum með frið-
samlegri samvinnu til að efla tengsl-
in við þær þjóðir sem tóku þátt í
Víetnamstríðinu,“ sagði Phan Van
Khai forsætisráðherra í ávarpi í
Hanoi í Norður-Víetnam.
Bandaríkin eru nú helsta við-
skiptaland Víetnams og þar búa um
2,7 milljónir manna af víetnömskum
uppruna sem senda árlega um fjóra
ÞESS var minnst í gær að rétt 30 ár
voru liðin frá sigri norðanmanna og
skæruliða á her Suður-Víetnams og
Bandaríkjanna í Víetnamstríðinu.
Talið er að allt að þrjá milljónir Víet-
nama og um 58.000 Bandaríkjamenn
hafi fallið í átökunum sem stóðu vel á
annan áratug.
Mikill meirihluti Víetnama, sem
eru um 82 milljónir, er fæddur eftir
1975 og lögð var áhersla á að huga að
framtíðinni og efnahagsframförum í
hátíðarhöldunum. Gamlar stríðs-
hetjur voru heiðraðar. Tran Duc
milljarða dollara til ættingja í
heimalandinu. Sumir hátíðarvagn-
anna í Ho Chi Minh-borg voru
skreyttir vörumerkjum banda-
rískra krítarkortafyrirtækja og
ungar stúlkur ýttu á undan sér inn-
kaupakerrum, fullum af neysluvör-
um. Yfir mannþrönginni sveimaði
loftbelgur með merki Vietnam Air-
lines.
Reuters
Víetnamskir unglingar mynda fána með hamri og sigð, tákni komm-
únismans, í höfuðborginni Ho Chi Minh í hátíðarhöldunum gær.
Minnst endaloka
Víetnamstríðsins
Eftir Kristján Jónsson
kjon@mbl.is
STOFNAÐ 1913 116. TBL. 93. ÁRG. SUNNUDAGUR 1. MAÍ 2005 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS mbl.is