Morgunblaðið - 01.05.2005, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 1. MAÍ 2005 17
Kíktu á neti›
www.das.is
Hringdu núna
561 7757
-dregi› í hverri viku
bifreiðar í vinninga
10
Kauptu miða
núna!
ÍS
LE
N
SK
A
A
U
G
LÝ
SI
N
G
A
ST
O
FA
N
/S
IA
.I
S
D
A
S
27
49
9
4
/2
00
5
3 milljónir í skottið að auki ef þú átt tvöfaldan miða
Dregi› 52 sinnum á ári um 705 skattfrjálsar milljónir!
Ford Mustang
En ég átti eftir að verða meira hissa
seinna.“
Málið var samþykkt til meðferðar
hjá Mannréttindadómstólnum 28.
janúar 2003. Sjö dómarar tóku
ákvörðun um það og rökstuddu
ákvörðun sína. Kjartan segist þá
strax hafa verið þess fullviss að hann
myndi vinna sigur. Dómstóllinn lagði
til að reynt yrði að ná sátt milli máls-
aðila. Kjartan segist fyrir sitt leyti
hafa verið til í að reyna það.
„Þegar svona sátt er gerð er hún í
samræmi við Mannréttindasáttmál-
ann. Upplýsingar sem málsaðilar
veita varðandi sáttagjörðina eiga að
vera trúnaðarmál. Dómstóllinn lagði
fyrir aðferð um útreikning skaðabóta
vegna fjárhagslegs tjóns, miskabóta
og útlagðs kostnaðar. Þeir sögðu
okkur að reikna þessa þrjá þætti út
og höfðu milligöngu um að útbúa
sáttatillögu með kröfu okkar gagn-
vart ríkinu. Í þeim gögnum fylgdu
upplýsingar sem ég gaf og voru trún-
aðarmál, m.a. um tekjur mínar. Ég
hef því aldrei talað um þessa þætti
opinberlega og gætti trúnaðar bæði
við ríkið og dómstólinn. Þetta er í
fyrsta sinn sem ég tala opinberlega
um þennan þátt þessa máls.
Eftir að ég hafði lagt þessar upp-
lýsingar fram hafnaði ríkið sáttatil-
lögu dómstólsins alfarið og fór í mikið
málaskak. Reyndi eiginlega að búa til
nýtt mál og sagðist fulltrúi íslenska
ríkisins ætla að leggja fram ný gögn í
þessu máli. Það var því ekkert annað
að gera en að þrauka og bíða eftir
dómnum. Ég fékk síðan bréf frá dóm-
stólnum sem ég þurfti að lesa tvisvar
og þrisvar. Því fylgdu afrit af öðrum
bréfum. Þar segist dómstóllinn hafa
neitað að taka til greina greinargerð
ríkisins að stórum hluta því það hafi
brotið trúnað. Því fylgdu bréf frá
dóms- og kirkjumálaráðuneytinu þar
sem vísað er í bréfaskipti ráðuneyt-
isins og Lífeyrissjóðs sjómanna um
samvinnu þessara aðila um gagnaöfl-
un í málinu. Trúnaðarupplýsingar
voru komnar þangað og þeir að
skiptast á um upplýsingar um mig,
ríkið og lífeyrissjóðurinn. Lífeyris-
sjóðurinn átti ekki neina aðild að mál-
inu á þessu stigi og átti þar að auki að
gæta hagsmuna minna! Þetta fannst
mér sorglegast í öllu þessu máli. Í
barnaskap mínum hélt ég að þegar
mál væru samþykkt hjá Mannrétt-
indadómstól Evrópu og send hingað
til dóms- og kirkjumálaráðuneytisins
myndi hefjast ferli sem byggðist á
öðrum vinnubrögðum en þessum. Ég
þurfti því að marglesa þetta til að
skilja það og trúa því.“
Sigur í höfn
Kjartan segist hafa tekið ákvörðun
um að bíða eftir niðurstöðu Mann-
réttindadómstólsins, jafnsannfærður
og áður um að niðurstaðan yrði já-
kvæð fyrir sig. Mannréttindadóm-
stóllinn kvað upp dóm 12. október
2004. Hann komst að þeirri niður-
stöðu að ríkið hefði brotið gegn
ákvæðum Mannréttindasáttmála
Evrópu um friðhelgi eignarréttarins.
Kjartani voru dæmdar bætur upp á
75 þúsund evrur vegna fjárhagstjóns,
1.500 evrur í miskabætur, auk skatta
sem kunna að leggjast á bótafjár-
hæðina. Þá voru honum dæmdar 20
þúsund evrur í málskostnað.
„Það var góður dagur,“ segir
Kjartan. „Þá voru liðin 8–9 ár frá því
ég lagði af stað með málið. Ég fékk
minni skaðabætur en ýtrustu kröfur
okkar voru en það var tekið undir
okkar málstað í einu og öllu.“
Dómsmálaráðherra vísaði bóta-
þætti dóms Mannréttindadómstóls-
ins til yfirdeildar dómstólsins. Það
var í fyrsta skipti sem íslensku máli
var vísað til yfirdeildarinnar. Yfir-
deildin hafnaði því að taka málið fyr-
ir.
„Mér kom ekki á óvart að ríkið
skyldi áfrýja dómsniðurstöðu Mann-
réttindadómstólsins, ekki eftir það
sem á undan var gengið,“ segir
Kjartan. „Ríkið tók sér þá þrjá mán-
uði sem það hafði til umhugsunar og
áfrýjaði ekki mannréttindabrotinu
heldur skaðabótunum, 76.500 evrum.
Peningarnir voru ekkert aðalatriði
fyrir mig. En þeir viðurkenndu
mannréttindabrotið. Ég var búinn að
lesa mér til um hvað þyrfti til að slík
áfrýjun yrði samþykkt og var því allt-
af sannfærður um að henni yrði hent
út. Þau urðu líka örlög ríkisins.“
Kjartan hefur fengið skaðabæt-
urnar greiddar frá ríkislögmanni.
Hann segir að eftirfylgd málsins sé
nú í höndum ráðherranefndar sem
muni fylgja fullnustu dómsins eftir.
Kjartan segist vera viss um að ýmsir
eigi eftir að leita réttar síns á grund-
velli þessa dóms. En hvernig líður
honum í fætinum?
„Fóturinn er enn að angra mig. Ég
er misgóður, stundum alveg þokka-
legur. Kuldinn fer illa í mig. Það er
slitgigt í ökklanum og eftir því sem
læknar segja mér munu óþægindin
frá henni ágerast eftir því sem ald-
urinn færist yfir. Ég hef verið búinn
undir að ökklinn verði skrúfaður fast-
ur þegar þar að kemur. Ég er alveg
sáttur við það. Mér hefur vegnað vel,
þrátt fyrir slysið. Margur hefur slas-
ast verr en ég til sjós og margir ekki
lifað það af. Þannig er nú sjómanns-
starfið.“
Kjartan telur sig sleppa ósærðan
frá þessari löngu baráttu og með sig-
ur í hendi. Hvernig hugsar hann til
andstæðinganna í málinu?
„Ég ber engan kala til þessa fólks
þótt það þyki einhverjum ótrúlegt.
Ég hef ákveðið að fyrirgefa, réttlætið
sigraði og ég er persónulega mjög
sáttur við mína niðurstöðu. En það
getur ekki verið íslenska ríkinu sam-
boðið að vinna svona að þessum
málaflokki. Það er landi og þjóð til
skammar. Ég legg til að menn hugsi
þetta upp á nýtt og breyti um vinnu-
brögð. Það eiga ábyggilega fleiri eftir
að koma á eftir mér og það má ekki
taka svona á málum þegna landsins.
Það er ójafn leikur þegar ríkið fer
gegn einstaklingum sem hafa tak-
markaða getu bæði fjárhagslega sem
aðra. Ríkið getur sótt í ótæmandi
sjóði til að reka sín mál. Það er ójafn
leikur.“
gudni@mbl.is