Skírnir - 01.01.1920, Side 24

18
Dr. Panl Carns.
[Skírnir
viðskiftum um heim allan, gerði allsherjarófrið óumfijjanlegan. En
það er rótt, sem þór segið, að í viðskiftamálum eru Þjóðverjar
áleitnir, og fara eins langt og þeir komast, til að efla atvinnu sína,
enda er þeim nauöugur einn kostur; voru þeir og orðnir Bretum
svo nærgöngulir í njlendum þeirra, að varla var lengur við vært.
— Og þá var að lokum tólfunum kastað hjá Englendingum. — Eg
ámæli ekki Englandi fyrir það, og ef þór skiljið rétt, hvað var f
veði, sjáið þór að Bretum var einsætt annaðhvort að hrökkva eða
stökkva, berjast eða falla — í f r i ð i, því að í friöi sóttu Þjóð-
verjar svo á, að forræði Breta á höfunum var búið tjón og glötun.
Þetta sá og sagði fyrir Sir Edward Grey og fleiri, að ef Bretar
biðu þangað til Þjóðverjar gætu boðið Englendingum byrginn, með
herflota sínum, væri þeirra-veraldarríki lokið. — Hór er óþarfi að
fleiri sökum að spyrja; tildrögin voru raunveruleg og hvorirtveggja
sáu, að eigi yrði síðar vænna; tveim stórveldum hafði lent saman
í allsherjar samkepni, og þegar svo er, fer sigurinn æfinlega svo,
að sá befir betur að leikslokum, sem siðmentaöri er, þott liðfærri
só. Og þó er styrjöld þessi heimskuleg. Bretar og Þjóðverjar eru
frændþjóðir að ætt og uppruna, og spurningin er hvor þjóðin skuli
meiru ráða í heiminum. — Hefðu þessir voldugu aðilar ekki getað
jafnað málin í friði ? — En ef hvorir tveggja skyldu verða að brað
Mongólunum í Kína, eða þá slavnesku þjóðunum. — Reyndar liggja
Rússar sem stendur flatir í óstjórn og uppnámi; en alt er óðum að
umbreytast, og fávizku hins ógurlega ófriðar sjá nú allir — en
um seinan.
Með beztu kveðju til yðar, ástvina yðar, og ættjarðar.«
P. Carus.