Birtingur - 01.01.1962, Síða 55

með reikning frá dauðanum,
öll úttekt mín var hamingja.
(Úttekt mín)
Samslungin leit skáldsins að sönnum g'óð-
leik og sannri hamingju er þrá þess eftir
sannleikanum almennt:
Ó, hvar ert þú,
sannleikur einfaldleikans,
berum fótum skal ég nema þitt járnkalda svar.
(Ég er lúka af mold)
Ekkert er satt.
Ekki einu sinni grafarró
er óhætt að treysta.
(Ferskeytla)
Bíðum samt við, eitthvað er hér að fæð-
ast:
Sannleikurinn býr í þögninni,
í rennandi vatni, í mold.
(Fimm þættir)
Þannig kemst með sínum hætti allt til
skila um síðir, jafnvel trú ekki ýkja fjar-
skyld hinni glötuðu trú á mátt hins
veika:
Ég, hinn einfaldi góði hversdagsmaður,
sem rækta minn litla skika
kringum mitt litla hús,
trúi á hið eilífa blóð byltingarinnar,
sem streymir frá kynslóð til kynslóðar,
og byltir sérhverri byltingu,
eins og skófla í kálgarði,
eins og sól og regn.
(Heimsmynd)
Hér er það komið á einn stað allt, sem
ómaksins vert er eftir að slægjast: ein-
faldleikinn, góðvildin, mold, vatn, sól,
þögnin: hið hljóðláta starf, umhyggja
fyrir húsi og heimili: ástin, sem kveikir
hamingjuna: ómálga barn með eilífð í
brosi augna sinna. Sem sagt: ræktaðu
garðinn þinn og gefstu ekki upp þótt flest
sé vonzka eða vindur, hlaupztu ekki und-
an skyldunni að lifa og leita:
Og þó mun ég ganga hinn sama veg og ég
valdi mér í æsku, því á leiðinni að takmarkinu
býr hamingja baráttunnar, en vonbrigðin á
vegarenda.
Ég skeyti ekki um að meta gildi þessara
kenninga, hef aðeins reynt að rekja í á-
gripi það sem mér virðist höfundur vilja
segja. Þó mætti auðvitað spyrja, hvort
hér sé ekki ærið glannalega gælt við hið
sauðgæfa meinleysi þess, sem mundi
fremur láta drepa sig við vinnu á akri
sínum en leggja „hönd sína í hönd þess
veika“ og hefja uppreisn, vegna nagandi
efa um að hinir veiku séu skálkinum
skárri? Ætli guðleg heift misgóðra
manna, sem eiga „einga hugsjón nema
lífið“, valdi ekki býsna miklu um að enn
stendur illmennið „máttvana sem orð
gegn dauða“ með helsprengju sína í hönd-
um? Þegar allt kemur til alls: er óvini
hins góða hversdagsmanns að öðru meiri
fengur en því undanhaldskennda umburð-
arlyndi, sem hér er hyllt? Er þessi hóg-
lætisheimspeki ekki anzi nærri því að
geta talizt dekur við þá nægjusemi, sem
kúgarar allra alda hafa talið höfuðdygð
hinna snauðu, en aldrei hirt um að til-
einka sér sjálfir? Ég læt þessum spurn-
ingum ósvarað, varpa þeim aðeins fram
sem vitnisburðum um efasemdir, sem efa-
hyggjumaðurinn Jón úr Vör hefur vakið
hjá einum lesanda með efasemdum sín-
um.
Birtingur 49