Þjóðmál - 01.06.2010, Blaðsíða 117

Þjóðmál SUmAR 2010 115
6 þegar ég fer með honum í bæinn, en nr . 7
þeg ar ég fer með honum heim . Annað „vaff­
ið“ er gift gömlum kunn ingja mín um, sem
ætl aði eitt sinn að breiða ís lenskan salt fisk yfir
heim inn, en hitt er gift göml um við skiptavini
frá bók sala tíð minni og auk þess ætt að úr
Bol unga vík, gott ef ekki blóðskylt mér . Við
ætlum að rekja saman ættir okkar síðar við
tæki færi ef við fáum til þess leyfi frá mökum
okkar . Sam eiginleg ættrakning karls og konu
er nefnilega hættulegri en margur heldur . Þá
sitja hjúin saman í sófa, hnén mætast og svo
koll arn ir þegar rýnt er í plöggin (stelling Daða
og Ragnheiðar í Skálholti) og maðurinn getur
ekki gert annað við annan handlegginn en að
leggja hann yfir herðar konunnar, og mega nú
allir skilja að þetta er varasamt verk .
Ég átti sem sé góða að í viðtalsumleitan minni
við „aðal­vaffið“, V­I með rómverskri tölu .
Í fórum mínum átti ég bókina Etiquette for
Ladies and Gentlemen, sem ég hafði keypt á
stríðs ár unum . Ekki man ég í hvaða skyni; ekki
var ég þá í neinu tignarstandi, hausara blók á
togara og varla þörf fyrir bókina um borð eða
á búllunum í Grímsbæ . Þessi bók reyndist mér
ógæfa . Hún var frá Viktoríutím anum .
Svo rann upp sá dagur að ég fór í jakka frá Sævari og gekk á fund forsetans . Alla
leiðina var ég að hafa upp fyrir mér virðuleg
orð úr Viktoríu­siða bókinni og setja mig í
virðulegar stellingar og þegar ég kom í bið­
stofuna í Stjórnar ráðs húsinu var ég gegnsós­
aður af virðu leg heitum . Það hefði ekki verið
hægt að þekkja mig frá rekadrumbi, sem búinn
var að velkjast lengi í hafi .
Og svo kom forsetinn . Tign ar fólk sér ekki
hvað maður hugs ar, fremur en aðrir, og ekki sízt
leynast hugs anir þegar augun eru ekki leng ur
spegill sálarinn ar, heldur orðin grámygluleg og
þess utan ekkert lengur að spegla . Sálin orðin
grárri en allt sem grátt er, ef ekki horfin .
Forsetinn hefði snúið inn aftur ef hann
hefði séð hvað ég hugsaði, og var það þó ósköp
saklaust en ekki fyllilega passandi . Ég hugs aði
rétt sisvona:
– Já, satt segir Pétur, falleg er hún .
Nú er frá því að segja, að ég var dálítið uggandi um hversu hlýlega forsetinn
tæki á móti mér . Ég vissi að hann hafði orð á sér
fyrir alúðlegheit við háa sem lága, en ég hafði
snemma á fyrra kjörtímabili forsetans skrifað
rabbgrein í Lesbókina og lagt þar út af tilraun
forsetans til að afla markaðar fyrir íslenska
menningu í Bandaríkjunum, sem var í sjálfu
sér frá mínum bæjardyrum séð rétt spekúlerað .
Að reyna fyrst við þá þjóð sem þykir opin og
móttækileg fyrir undarlegum fyrirbærum .
Og forsetinn hafði með sér sýnishorn . Það er
alkunna að forsetinn er þeirrar trúar að íslensk
nútímamenning eigi erindi til annarra þjóða
og vill af því kynna íslenska tónlist, málverk og
bækur, og sjálfur er forsetinn þvílíkur að hann
gæti verið frá menningarþjóð . Hann hafði af
sínum þjóðlegheitum brugðið yfir sig íslenskri
lopapeysu í kalsaveðri og bar hana náttúrulega
íslenskum prjónakonum til sóma, líkt og hann
var listamönnum þjóðarinnar til sóma . En allt
fór nú öðruvísi en ætlað var . Það kom ekki ein
einasta pöntun í íslenskt listaverk af neinu tagi,
en beðið um skipsfarma af Álafosspeysum . Ég
niðraði ekkert forsetann í greininni, söm var
hans gerð, en taldi mjög vafasamt að honum
tækist að selja í útlandinu, þrátt fyrir sitt blíða
bros, íslenska menningu . Ég er þó alls ekkert
viss um að við séum ekki menningarþjóð . Það
styður að minnsta kosti þá kenningu að við
erum alltaf á hausnum . En líklega er menning
okkar Íslendinga menning hins góða meðal­
lags, ekki hámenning og í heimi samkeppn­
innar selst aðeins það besta – eða versta .
Forsetinn kom nú fram og gekk til mín eða ég til hans, eða við hvort á móti öðru .
Maður hugsar ekki svo ýkja skýrt í mikilli
geðshræringu . Forsetinn rétti mér netta
hönd sína, sem ég læsti í krumlu minni, sem
krepptist á unglingsárum og aldrei hefur náð
að réttast . Hann sagði:
– Sæll og blessaður .
Þetta var allt annað en ég átti von á og kom
flatt upp á allan minn orðaforða úr Viktoríu­
siðabókinni . Það er einn kosturinn við að alast
upp í sjómennsku, að maður getur brugðist