Þjóðmál - 01.06.2010, Blaðsíða 29
Þjóðmál SUmAR 2010 27
9 . mars og næstu daga leituðu stjórnendur
Straums mikið til hans vegna ýmissa mála .
Hann heyrði hins vegar aldrei framar frá
skila nefndinni .46 Fall ræddi við starfsfólk
Straums í Lundúnum á þriðjudeginum
og reyndi að skýra stöðuna eftir því sem
hann best gat . Stephen Jack hafði afráðið
að vandlega íhuguðu máli að starfa áfram
næstu daga . Hann átti fund með fulltrúum
íslensku og bresku fjármálaeftirlitanna fá
einum dögum eftir að skilanefnd tók yfir
vald hluthafafundar Straums . Þar staðfestu
fulltrúar íslenska Fjármálaeftirlitsins að ís
lenskir innistæðueigendur nytu forgangs hjá
Straumi . Að loknum þessum fundi ræddi
Jack við skilanefndarmenn og gerði þeim
ljóst að hann gæti ekki starfað lengur á vegum
StraumsBurðaráss í ljósi þess hvernig kröfu
höfum væri mismunað . Síðar tókst stjórn
endum Straums að sannfæra skila nefndar
menn um að rétt væri að gæta jafn ræðis meðal
inni stæðueigenda .47
Að sögn Gylfa Magnússonar viðskiptaráð
herra lá fyrir að breska fjármálaeftirlitið
hygðist grípa inn í rekstur bankans hinn 9 .
mars . Gylfi sagði enn fremur orðrétt að hvort
„sem Bretarnir hefðu gert það eður ei var ljóst
að bankinn var kominn í þrot“ . Gylfi sagði
enn fremur að stjórnendum bankans hefði
átt að vera ljóst eftir atburði helgarinnar hvert
stefndi . Líklega hafi verið reynt til þrautar að
leita ásjár utanaðkomandi fjárfesta og það ekki
tekist .48 Vegna útstreymis af innlánsreikningum
bankans fyrir helgina hefði ekki reynst
unnt að mæta greiðslum á skuldabréfi sem
var á gjalddaga á mánudaginum 9 . mars .
Afborgunin var að fjárhæð 33 milljónir evra,
en upp á vantaði 17,7 milljónir evra, upphæð
samsvarandi þeirri sem tekin hafði verið út
af innlánsreikningum bankans skömmu fyrir
helgina . Stjórnendur Straums leituðu á náðir
Seðlabankans eftir lánsfé til að geta staðið í
skilum en komu að lokuðum dyrum, líkt og
46 Sama heimild .
47 Tölvupóstur Stephen Jack til William Fall, dags . 24 .
ágúst 2009 .
48 „Stjórnendum Straums átti að vera ljóst hvert stefndi .“
Fréttablaðið, 10 . mars 2009 .
greint var frá í fjölmiðlum .49 Fjölmiðlar ræddu
við starfsfólk bankans sem kom af fjöllum en
kvaðst lítið vita um örlög sín, annað en það
sem fram kæmi í fjölmiðlum .
Í fréttum kom fram að Fjármálaeftirlitið hefði
beitt neyðarlögunum á Straum til að bjarga
tugmilljarða innistæðum Íbúðalánasjóðs og
lífeyrissjóða í bankanum . Var haft eftir Gunn
ari Haraldssyni, stjórnarformanni Fjármála
eftirlitsins, að hefði Straumur farið í venjulega
greiðslustöðvun hefði ekki verið hægt að
tryggja þessar innistæður með sambærilegum
hætti, en alls næmu innlán bankans tæpum 70
milljörðum króna .50
Misvísandi fregnir
Mikið var fjallað um ríkisvæðingu Straums í dönskum fjölmiðlum, en
Straum ur hafði þá nýverið tekið við rekstri
hinna kunnu stórverslana Magasin du Nord
og Illum í Kaupmannahöfn og hús gagna versl
unarkeðjunnar Biva að auki .51 En lokað var
fyrir viðskipti með hluti í Straumi í kaup höll
unum í Kaupmannahöfn, Ósló og Helsinki
þegar að morgni mánudagsins 9 . mars .
Straumur hafði þá tilkynnt að hætta væri á að
bankinn uppfyllti ekki skilyrði fyrir veru sinni
í Norex kauphallarsamstarfinu .52 Gengi bréfa
Straums féll um 97% í Kauphöllinni í Reykja
vík þennan sama dag, en við svo búið féll
úrvals vísitalan um 13% og náði nýjum lægð
um, 230 stigum .53 Úrvalsvísitala Kaup hall ar
innar fór hæst í 9 .016 stig hinn 18 . júlí 2007 .
Í fréttum var svo greint frá yfirtöku ríkis
ins á bankanum og sagt frá því að breska fjár
málaeftirlitið hefði spurst fyrir um stöðu bank
ans miðvikudaginn 4 . mars og getu hans til að
standa við skuldbindingar sínar í næstu viku .
Starfsmenn Straums munu hafa svarað því af
49 Sama heimild .
50 „Seðlabankinn lánaði Straumi .“ Visir.is, 9 . mars 2009 .
51 „Hrun Straums hefur víðtækar afleiðingar í
Danmörku .“ Visir.is, 9 . mars 2009 .
52 „Lokað fyrir Straum í norrænum kauphöllum .“ Visir.is,
9 . mars 2009 .
53 „Dapurt um að litast í Kauphöllinni .“ Visir.is, 9 . mars
2009 .