Morgunblaðið - 15.03.1983, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 15. MARZ 1983
29
Legsteinninn dreginn nr ÞingvallnkirkjugarAi f ger.
Kirkjulist á Kjarvalsstöðum:
Mundlaugarsteinn
úr pápisku og þrír
legsteinar frá Í7. öld
ÞRÍR fornir legsteinar og steinn
med tilhöggvinni mundlaug, úr
kaþólskum sið á íslandi að öllum
líkindum, voru meðal muna sem í
gær komu til Kjarvalsstaða vegna
kirkjulistasýningarinnar, sem þar
hefst á laugardaginn. Legsteinarn-
ir eru úr Kálfatjarnarkirkjugarði,
frá árinu 1669, úr Garðakirkju frá
1674 og úr Þingvallakirkjugarði
frá því árið 1676.
Að sögn Björns Th. Björnsson-
ar listfræðings, eru til all margir
íslenskir legsteinar með
steinskrift, og sé útskurðurinn á
mörgum þeirra afar fallegur og
vandaður. Svo undarlega vilji
hins vegar til, að þessum lista-
verkum hafi sáralítill gaumur
verið gefinn hér á landi, og
margir steinanna liggi undir
skemmdum. Aðalsteinn Stein-
dðrsson umsjónarmaður kirkju-
garða sagði í gær, að víða væru
fornir og merkir steinar orðnir
svo sokknir í jörðu eða svo mosa-
vaxnir, að illmögulegt væri að
lesa á þá. Nauðsynlegt væri að
gera gangskör að því að þrífa þá
og lyfta úr jörðu. Kirkjugarð-
arnir þyrftu mikla umhyggju, og
þá ekki síst þar sem er að finna
merka forngripi eins og þá, sem
nú hefur verið komið með á
Kjarvalsstaði, og oft væri sorg-
legt að sjá hve illa væri gengið
um, og hve smekkleysi værii oft
áberandi við frágang leiða og
uppsetningu merkja á leiðin,
sem styngju illilega í stúf við
hina fornu og fögru gripi.
Eftir að komið hafði verið með
legsteinana til borgarinnar í gær
voru þeir þrifnir upp með kaldri
vatnsþrýstislöngu, svo nú má
auðveldlega lesa hinar 300 ára
áletranir.
— AH
Steinarnir þrír komnir upp í sendiferðabílinn, sem búinn er scrstökun lyfti-
búnaði, enda steinarnir afar þungir. Á sínum tíma er líklegast að þeir hafi
verið fluttir á sleðum að vetri til. Á myndinni eru Aðalsteinn Steindórsson
umsjónarmaður kirkjugarða, Hannes Kristmundsson garðyrkjumaður og
Theódór Kjartansson bifreiðastjóri. Ljósm.: KmilU Bjðrnsdóttir.
UNNIÐ að þvl að spúla upp legstein-
ana, sem voru þaktir skófum og
mold, svo letrið var orðið illlæsilegt
víðast hvar.
FORN mundlaugarsteinn frá Kálfa-
tjörn. Það er Aðalsteinn Steindórs-
son umsjónarmaður kirkjugarða,
sem stendur við steininn.
Vel heppnuð heim-
sókn forsetans
*
í Arnesþing
FORSETI íslands, frú Vigdís Finnbogadóttir fór um helgina í opinbera
heimsókn í Árnessýslu. Heimsóknin tókst mjög vel, þrátt fyrir að dimmt væri
yfir héraðinu. Hlaut forseti mjög hjartnæmar móttökur íbúa Arnessýslu.
Andrés Valdimarsson, sýslu-
maður Árnesinga og kona hans,
Katrín H. Karlsdóttir, tóku á móti
forseta og fylgdarliði á vegamót-
um við Þrengsli. Síðan var farið til
Þorlákshafnar, þá að Selfossi,
Eyrarbakka og Stokkseyri, en síð-
an haldið í uppsveitir, komið við á
Flúðum, en forsetinn gisti í
Eystra-Geldingaholti í Gnúp-
verjahreppi aðfaranótt sunnu-
dags. Á sunnudeginum var farið
að Skálholti og Aratungu í
Biskupstungum og síðan haldið að
Laugarvatni, þar sem heimsókn-
inni lauk síðla sunnudagskvölds.
Nánar verður skýrt frá heim-
sókn forsetans í Morgunblaðinu á
morgun.
Ljósm.: Sig. Sigm.
Forseti íslands, frú Vigdís Finnbogadóttir, gengur úr dómkirkjunni í Skálholti í fylgd séra Sigurðar Pálssonar,
vígslubiskups og séra Sveinbjörns Sveinbjörnssonar prófasts í Árnesprófastsdæmi.
tón og meðferð hans á kon-
sertinum var öll fagmannlega af
hendi leyst. Og þó fyrsti þáttur-
inn hefði gjarnan mátt vera ögn
hraðari leikinn að mínu mati,
var óblandin ánægja að hlusta
enn einu sinni á þennan maka-
lausa konsert, eins og jafnan
þegar góður sólisti fer með ein-
leikshlutverkið.
Tónlcikunum lauk svo með
annarri sinfóníu Sibeliusar. í
efnisskrá er komist svo að orði
að með þessu verki hafi komið
fram á sjónarsviðið verðugur
arftaki þeirra Beethovens og
Brahms. Við þetta má bæta að
áhrifa Tjækovskys gætir mjög í
þessu verki bæði hvað varðar
efnivið og úrvinnslu. Þetta er
átakamikil og innihaldsrík
tónsmíð og þá ekki síst rismikill
lokaþátturinn, sem hljómaði
sannfærandi undir ákveðinni
stjórn Páls P. Pálssonar.
Ávarp til Eskfirðinga
sem fluttir eru að heiman
HINN 14. janúar sl. voru 100 ár liðin,
frá því er Barna- og unglingaskólinn á
Eskifirði var settur í fyrsta sinn. Eins
og ykkur mun kunnugt birtist saga
fræAslumála f kaupstaAnum fram aA
síAari heimsstyrjöld í 3. bindi Eskju,
sem út kom fyrir nokkru. Núna um
páskana verAur aldarafmælisins
minnst á EskifirAi meA veglegri hátíA
og sýningu í skólanum.
Eg hef verið að velta fyrir mér
með hvaða hætti gamlir nemendur
skólans, foreldrar sem átt hafa þar
börn að námi, sem og aðrir vinir
hans og velunnarar gætu best notað
þessi timamót til að sýna hug sinn i
garð hans og leggja i leiðinni gull i
lífa framtiðarinnar af nokkurri
höfðingslund. Margt kæmi auðvitað
til álita, en mestu skiptir, að það
stefni að sama marki og skólinn hef-
ur haft að leiðarljósi i heila öld:
menningarlegu uppeldi eskfirskra
barna og ungmenna.
Góðu heilli er nú orðið vel séð fyrir
bókakosti í bænum með starfrækslu
héraðsbókasafns, og lög um skóla-
bókasafn eiga að sjá fyrir sérþörfum
menntastofnana i þvi efni. Á sfðustu
árum hefur tónmennt tekið stakka-
skiptum í bænum við stofnun sér-
staks tónlistarskóla.
Aftur á móti hefur skólinn alla tið
verið illa búinn að myndlist. Það er
mikið mein, því fátt er ömurlegra og
meira sljóvgandi en mæna á nakta
veggi, þar sem menn sitja að starfi
daglangt alla vetur uppvaxtarár-
anna. Það er langt að þreyja þorrann
og góuna, ef ekkert gleður augað.
Greiðasta leið að heimi myndlistar
er að alast upp með hana fyrir aug-
unum. Þá opnast þau likt og sjálf-
krafa fyrir fegurð hennar og óþrot-
legum auði, og að því búa menn ævi-
langt. „Blindur er bóklaus maður”,
segir íslenskt máltæki og er vissu-
lega satt. En hitt er jafnvel enn
sannara: að blindur er myndlaus
maður. Myndin er einmitt sjónlist og
getur ekki orðið lifandi þáttur i
menningu neins byggðarlags, nema
hver ný kynslóð venjist frá blautu
barnsbeini að skoða myndir og lita á
þær sem jafneðlilegan og ómissandi
hluta andlegs lffs sins og góðar bæk-
ur eða fagra tónlist.
Þess vegna hef ég ákveðið að beita
mér fyrir, að við sem eigum skólan-
um skuld að gjalda skjótum saman i
dálítið rausnarlega fjárhæð, sem var-
ið verði til kaupa á islenskri mynd-
list, og færum honum listaverkin að
gjöf. Eg ítreka að hér þarf nokkuð
myndarlegt átak: minna en hundrað
þúsund krónur mætti það helst ekki
vera. En við erum mörg hundruð,
sem hér eigum hlut að máli. Margar
hendur vinna létt verk, og ég efa ekki
að við höfum bæði vilja og getu til að
láta það ásannast.
Lágmarksframlag verður 500
krónur, en hverjum sem leggja vill
meira af mörkum er f sjálfsvald sett,
hve mikið hann eða hún lætur af
hendi rakna. Prentað skjal með
nöfnun gefenda verður afhent skól-
anum að söfnun lokinni.
Þeir sem vilja eiga hlut að gjöfinni
eru beðnir að hafa samband við mig
í sima 19933 milli klukkan 8 og 10 á
kvöldin næsta hálfan mánuð eða
senda mér framlag sitt i pósti að
Suðurgötu 8, Reykjavík. Munið að
láta skýrt nafn og heimilisfang
fylgja. Einnig er tekið á móti fram-
lögum í Frímerkjahúsinu, Lækjar-
götu 6 A, Rvik (sími: 11814).
Með vinsemd.
Einar Bragi