Hugur - 01.01.2000, Blaðsíða 169

Ritfregnir
Ludwig Wittgenstein: Bláa bókin, þýð. Þorbergur Þórsson með inn-
gangi eftir Þorstein Gylfason. Reykjavík: Hið íslenska bókmenntafélag,
1998.240 bls.
Fyrsta ritið eftir þennan áhrifamikla, austurríska heimspeking sem birtist á
íslensku. Bókin hefur að geyma fyrirlestra Wittgensteins í Cambridge á fjórða
áratugnum. I ritinu er einkum fjallað urn merkingarhugtakið og um merkingu
einstakra orða með margvíslegum dæmum. Hann leitast ekki síst við að sýna
hvern-ig hugsunin hafnar látlaust í misskilningi á orðum sem hver maður
kann þó að nota í daglegu lífí. I inngangi er m.a. gerð grein fyrir menningarlífi
Vínarborgar á fyrstu áratugum aldarinnar.
Steven Weinberg: Ar var alda, þýð. Guðmundur Arnlaugsson með inn-
gangi eftir Einar H. Guðmundsson. Reykjavík: Hið íslenska bókmennta-
félag, 1998. 370 bls.
Upphaf alheims er heillandi rannsóknarefni. Allt frá því að vísindamenn upp-
götvuðu hinn svokallaða örbylgjuklið sem talinn er afleiðing Miklahvells hafa
þeir reynt að gera sér í hugarlund fyrstu þrjár mínútur alheimsins. Steven
Weinberg, prófessor í Harvard, sem hlaut Nóbelsverðlaunin í eðlisfræði árið
1979, segir frá þessu á einfaldan og skýran hátt í bók sinni og rekur ævintýra-
lega sögu þessarar uppgötvunar.
John Stuart Mill: Nytjastefnan, þýð. Gunnar Ragnarsson með inngangi
eftir Roger Crisp í þýð. Þorsteins Hilmarssonar. Reykjavík: Hið íslenska
bókmenntafélag, 1998. 216 bls.
Nytjastefnan er eitt merkasta siðfræðiritið sem skrifað hefur verið. í ritinu
koma fram kenningar Mills um að hamingja fclist í ánægju og að siðferðilegt
réttmæti athafna ráðist af því að hvaða marki þær auka við eða draga úr
ánægju. Afleiðingar athafna segja samkvæmt þessu til um réttmæti þeirra.
Meðal heimspekinga samtímans er rit þetta og kenningar í anda Mills í brenni-
punkti allrar umræðu um siðfræði. í bókinni er vandaður inngangur þar sem
lýst er ævi og kenningum Mills og sagt frá þeim siðfræðikenningum öðrum
sem tekist er á um í heimspeki samtímans auk ítarlegrar umfjöllunar um mál-
flutning Mills í bókinni.