Vísir - 24.12.1940, Blaðsíða 37

VlSIR
37
FYRIR BÖRNIN
JÓLASAGA
EFTIR ÓSKAR ÞÓRÐARSON, FRÁ HAGA
óskar Þórðarson frá Haga í Skorradal er kornungur maður — að-
eins tvítugur að aldri, — en er þrátt fyrir það orðinn kunnur lands-
mönnum fyrir smásögur og kvæði, er birtst hafa í ýmsum blöðum og
tímaritum.
jjjl OR GUNN aðf angadags
Í jóla er kominn.
Hörkublár og léttskýjaður
vetrarhimininn grúfir yfir jörð-
inni þakinni ís og snjó. Klukk-
an er tæplega sex og dálítið
byrjað að birta.
Sigurður bóndi i Hvammi er
snemma á fóturn, því í dag ætl-
ar hann út í Nes, aðalverslunar-
stað sveitarinnar, fjögra til
fimm stunda ferð, þegar hjarn
er gott.
Skjóni gamli, dráttarhestur-
inn hans stendur á fönninni
framan við bæjardyrnar, girtur
aktýjum og með heypoka á
höfðinu.
Eftir litla stund kemur Sig-
urður út. Hann gengur út í
skemmu, tekur þaðan ýmislegt
smádót, sem hann bindur á
sleða og spennir Skjóna síðan
fyrir hann. Þá kemur Þorgerður
raðskona Sigurðar út í dyrn-
ar.....
— Mikill fádæma kuldi getur
þetta verið, segir hún.
— Já, það er kalt, öllu kald-
ara en undanfarið, líldega
harðnar hann þó enn meil’ þegar
líður á daginn, gengur líklega
til norðurs í kvöld, ansar Sig-
urður um leið og liann losar
heypokann af Skjóna og treyst-
ir aktaumana.
— Þú ert þá tilbúinn, hérna
er taskan með nestinu, segir
Þorgerður um leið og hún réttir
Sigurði létta hnaklctösku. —
Þú getur haft hana þarna hjá
þér svo fljótlegra sé fyrir þig að
grípa til hennar á leiðinni.
— Já, þetta er nú gott og
blessað, vektu svo strákinn og
láttu hann hjálpa þér í fjósinu;
svo getur hann gefið vetur-
gömlu gimbrunum og ánum, eg
fleygði í hrútana og hrossin áð-
an, en svo verður hann að vatna
fénu og hrossunum eftir há-
degið og gefa seinni gjöfina og
svo er eitt, það þyrfti endilega
að moka hesthúsið, þú sérð Um
að hann geri það. Eg held það
sé svo ekki meira; eg verð að
.Skjóni gamli, dráttarhesturinn hans, stendur á fönninni framan við
bæjardyrnar.
séð, en móður sína misti hann
þegar liann var á fimta ári.
En þótt hf hans væri ekki
tilbreytingaríkt né kjör hans að-
laðandi, dreymdi hann þó sína
drauma og fann til með þeim
sem áttu bágt.
Eins og margir þeir, sem eiga
hvergi höfði Sinu að að halla,
hændist hann að dýrunum, sem
hann umgekst, kindunum, kún-
um og hestunum og ekki síst
Snata gamla, hundinum, sem
aldrei lét sig vanta til fylgdar ef
Baldvin brá sér eitthvað. Sig-
urður lét Baldvin hjálpa sér við
hirðingu skepnanna, sem voru
nokkuð margar, einkum þó
kindurnar.
Baldvin gerði þessi störf af
alúð, hann var of saklaus til að
svíkjast um þau störf, sem hon-
um var trúað fyrir og hann
fann enga löngun hjá sér til
þess að víkja sér undan skyldu-
verkum sínúm. En i hjarta
sínu átti hann stóra von, og sú
von var þess efnis að seinna
yrði hann mikill maður, sem
gengi á hólm við erfiðleikana
— og sigraði þá. Yrði hraust-
menni, sem legði leið sína á
fari um höfin og sæi önnur
lönd og dýrð þeirra.
Einstöku sinnum á löngum og
dimmum vetrarkvöldum, þeg-
ar útistörfunum var lokið, sagði
Sigurður honum æfintýri úr
ferðum sínum til fjarlægra
Ianda. Hann sagði frá stórum
borgum með ótalmörgum hús-
um og því fleira fólki. Og liann
10
fara að flýta mér af stað. Vertu
sæl.
Sigurður þagnar, grípur
taumana og sest á sleðann. Þor-
gerður tekur kveðju hans frem-
ur þurrlega.
— Þú manst eftir rúsínu-
pundinu og eggjalitnum, sem
eg nefndi við þig i gæi’kveldi,
kallar hún á eftir honurn.
En Sigurður stansar skyndi-
lega, hann hefir sýnilega gleymt
einhverju.
Uss, eg man eftir þyí, en eg
ætlaði annai's að segja þér að
eg held að það sé best að taka
kvöldgjöfina handa ánum í
kumlinu við lambhúsið, strák-
urinn getur ekið hripunum nið-
ur eftir á litla sleðanum......
Ho......Ho.......
Síðan slær Sigurður í hestinn,
sem brokkar rösklega yfir
hjarnbreiðuná, en Þorgerður
flýtir sér inn í bæinn; tennurn-
ar glamra í munninum á henni.
— Já, fyrr má það vera kuldi,
tautar hún. Ætli maður fái sér
ekki kaffisopa til að taka úr sér
mesta hrollinn.
--------Sigui’ður lierðir ferð-
ina út með firðinum. Morgun-
inn er þögull, öðru livoru rífur
þó ísskruðningur þögnina, Það
eru örþunnar isspangii’, sem
molast við fjörúgrjótið eða rek-
ast hver á aðra. Hjarnbreiðan
sýnist endalaus framundan í
daufri glætu moi’gunsins.
Hélan brakar við sleðameið-
ana, og við og við bei’ast hvatn-
ingarorð Sigurðar ÚK í morg-
unloftið.:
— Ho.......ho .... o......
Hvammur er ekki stór jörð,
en fremur hæg og ódýr í rekstri.
Heimilisfólkið var, þegar þessi
saga gerðist, ekki nema Sigui’ð-
ur, sem var sjómaðiu’, rúmlega
fimmtugur er hann keypti jörð-
ina og hóf þar búskap. Hann
var búinn að hfa við sjómensku
svo árum skifti og þráði að eyða
síðai’i hluta ævi sinnar i ró
sveitalífsins og hverfa að fullu
og öllu frá hinu breytilega lífi
sjómannsins. Hann var dug-
legur maður og hafði honurn
safnast vel fé á sjóaraái'um sín-
um. Hann var í eðli sínu góður
drengur, en misjöfn ævi og ó-
nefndir atburðir frá liðnum ái’-
um liöfðu breytt skapi hans og
gert haixn harðann og óvæginn
við hvern sem var.
Ráðskona liaixs hét Þorgerð-
Ur. Hún var á fimtugsaldri og
hafði aldi-ei kvongast. Skap
Jiennar var stórt, en hún var
búkoixa íxxikil og hagsýn unx
marga hluti og gætti vel sinna
verka.
Auk þeirra Sigurðar og Þor-
gerðar var ekki axxxxað fólk á
heimihnu en nxunaðarlaus
drengur er Baldvin hét. Hann
var sveitaróxxiagi. Hann var
tólf ára að aldi’i, þi’eytulegur og
bar vitni xuxx raunir æskuára.
Hvorugt húsbændanna í
Hvamnxi var hoixunx alúfilegt,
og þau sýndu lioixuixx enga nxisk-
unn og honum var óspart hald-
ið til líkamlegrar vinnu, en
aftixr var minna xxm að honuixx
væi’i kent eittlxvað bóklegt.
Sveitarstjórixin taldi honum vel
boi-gið hjá Sigui'ði og gi’eixslað-
ist ekkert eftir líðan hans, en
borgaði aðeiixs meðlagið nxeð
lionuixi til Hvaixxmsbóixdans.
Baldvin litli fann stundum
til þess að hann var einstæð-
iixgur, en hanix átti ekki öðru at-
læti að venjast en því, sem hann
hlaut í Hvamnxi.
Föður sinn hafði hann aldrei,