Vísir - 24.12.1941, Blaðsíða 15

JÓLABLAÐ VÍSIS
15
Hérna í jöklaheimi Ötzdalsins héldum við Lothar vinur minn
jólin liátíðleg með okkar eigin jólatré.
Við gengum hátt upp í skógarlilíðar. Það snjóaði jafnt og þétl
og ekkert er fegurra en skógurinn að vetri til í logndrífu. Öll
ævintýri eru fegurst, þegar snjódrifurnar falla liægt og hljóð-
lega niður af himninum! Það var einmitt svo ævintýralega
fagurt úti — og við komumst alla leið upp til Rotmoosferner.
Á heimleiðinni tókum við sitt livort furutréð og drógum þau á
eftir okkur alla leið niður að húsi aðstoðarprestsins. Þar reisl-
um við þau upp við höfðagaflinn, svo að greinarnar teygðust
fram yfir rúmin okkar. Þær voru fullar af furukögglum og lrnet-
uin og við þurftum ekki annað en teygja hendurnar upp fyrir
höfuðið til að afla olckur morgunverðar og gátum flalmagað i
leti og sællífi. Auk þess ilmuðu trjágreinarnar dásamlega, þarna
yfir vilum okkar.
Á miðnætti var lesin jólamessa. Eg tók fiðluna mína með .
mér, og einn okkar félaganna settist við orgelið. Við lékunt .
jólasálma og presturinn las jólaprédikunina.
Svo fórum við yfir i stofu prestsins, þar sem við sungum f
með skærum tenórröddum og djúpum bössum fyrir framan
jólatréð hið ævagamla Týrólarlag um barnið í jötunni:
„Es hat sich halt eéöffnet das himmlische Tor,
die Engelen, die Kugeln grad haufenweis liervor,
die Biibelen, die Madelen, die schiessen Purzigagelen
ltaid liin und Jtald her
bald ubersehi bald untersclii,
gfreit sie um so mehr.
Allelujah, allelujah!“
★
'C'RFIÐLEIKA ár var liðið. Það var jólakvöld á Dolomíten-
vígstöðvunum, og eg líð hótt upp i gamaldags lvtefa svif-
brautarinnar. Svifbrautin liggur frá hinum skuggasæla og snjó-
sæla dalbotni til aðseturs okkav útvarðanna á ísuðum fjallstopp-
inum. Það var hervirkjafræðingur sem byggði liana, en sjálfur
treystir hann henni ekki betur en það, að hann vill heldur fara
þessa fjögra klukkustunda erfiðu leið fótgangandi. Það eru flutt-
ar birgðir til heillar herdeildar með svifbrautinni, en menn mátti
ekki flytja með henni nema brýna nauðsyn bæri til, heldur að-
eins skotfæri, matvæli og timbur. En eg lét innbvrða mig á-
samt einum kartöflupoka ofan á brenniviðarlilaða, og seig hægt
og sígandi og með rykkjum og skrylckjum upp mót fjallinu.
Ægilegt rok þyrlaði lausamjöllinni umhverfis fjallatindana.
Kuldinn nísti mig inn i merg og bein. Klefinn, sem í raun og veru
var ekki annað en nokkrar samannegldar fjalir, hengdar upp í
fáeinar trissur, sveiflaðisl ískyggilega til í þessu voðaroki. Eg
sveif i á að gizka 150 metra Jiæð fyrir ofan Lagazuoi-alpana.
Langt niðri í dalnum eygði eg Retraitevörðinn, en dálitið hærra
upp í brekkunni lá kirkjugarðurinn. Tvö hundruð trékossar. Eg
Imgsaði með sjálfum mér, að ef klefinn liðaðist nú sundur, Jenti
cg þó undir öllum kringumstæðum á réttum stað, og félagar
minir þyrftu eJcki að Jnirðasl með mig langar leiðir.
Eg sat al’tast í klefanum og lét fæturna dingla útbyrðis. Eg
hélt mér með höndunum í ískaldar Jieðjurnar. Allt í einu nam
Æsluiheiniili Luis Trenkers.
Þrátt fyrir stríð og' þrátt fyrir snjó og' kulda í Alpafjöllunum, gátu
Trenker og félagar hans notið gleöilegra jóla inni í upþhituðu skýli.
klefinn staðar. Og þarna fékk eg að dúsa í lieila þrjá stundar-
fjórðunga og brjóta Jieilann um livað eg ætti að gera. Eg var
við öllu búinn, hverju sent að höndum kynni að bera, og liugsaði
um horfurnar. Að sjálfsögðu liafði eg ekki sigkaðal hjá mér,
og þó liann liefði verið til staðar, liefði liann alls ekki náð lmndr-
að metra niður, Jivað þá lengra. Eg komst þessvegna á þá skoð-
un, að það væri ekki um neitt annað að ræða fyrir mig en bíða og
sjá hverju fram yndi. Eg reyhti Jiverja pípuna á fætur annarri
og skalf alveg andstyggilega.---- En jafn óskiljanlega og klef-
inn liafi stanzað þarna á miðri leið, fór hann allt i einu af stað
aftur, og tuttugu mínútum seinna, lenti eg heilu og höldnu uppi.
Þaðan og á áfangastað var eklu nema örstuttur spölur.
Uppi á snjóugum fjallstindunum var það hvorki Conrad von
Ilötzendorff né Cadoma generáll sem stjórnaði, það var drott-
inn almáttugur sem ríkti liérna. Skriði maður út úr slcotgröf-
unum, söklc maður upp í klof í snjónum. Spennti maður skíðin á
sig, lá leiðin niður Jilíðar og gegnum dali, þar sem ekkert lilé
var fyrir skotliríð fjandmannanna. Það var elíki liægt að fela sig
á Jjak við klettasillur. Þar að auki var sífelld hætta af snjóskrið-
um. HræðiJegasti dagur á Týrólarvígstöðvunum var föstudagur-
inn 1(5. desember 1916. Þann dag lét allt að fimm þúsund manns
Jífið — éingöngu vegna snjóskriðna.
I vorðstofunni höfðum við gamlan grammófón. með gjallar-
lúðri. Plöturnar liöfðu verið leiknar svo oft, að það var naum
ast hægt að greina lögin livort frá öðru.
Þetta jólakvöld tók eg þenna heiglaða blikkkassa undir hend-
ina, Jdifraði upp á næsta fjallstind, sneri gjallarhorninu í áttina
til fjandmannanna og lék nokkrar grammófónplötur sem okkur
háfjallahermönnunum voru sérstaklega ætlaðar. í fyrstu skaul
einhver bjáni á mig, svo að eg varð strax að leita skjóls á bak
við kletta/cn bráðlega virtist þeim þó hafa skilizt, að jiað bjuggu
elcki nein svikráð á bak við hljómleikana mína, og að jæir voru
haldnir í bezta skyni, j)ví að rétt á eflir hljónniðu tónarnir af
ílölskum söng út í stjörnubjarta nóltina: „Mio bell’ alpino.
sei tu ramoooooreee .......“ Þessi náttlegi heimur, svo fullur
af friði og umkringdur voldugum, himingnæfandi Dólomíten-
fjöllum, var í aúgum míi\ym óviðjafnanlega fagur og heillandi.
Það var skær, æskuhrein rödd sem söng jjarna fyrir handan,
og kór tók undir af fullum hálsi. Skytlurnar okkar komu skríð-
andi út úr skotgröfunum lil að hlusta, og svo byrjuðu einnig þær
að syngja. Mannræflarnir lögðu sig alla fram til að svngja eins
vel og hátiðlega og þeir mögulega gátu. -
Skyndilega gall við skot í miðri jjessari kyrrlátu, heilögu nólí
og' bergmál fjallanna tók undir og varpaði hljóðinu hundraðföldu
frá tindi lil tinds. Friðnum var slitið. Það voru aðrir söngvar,
sem nú voru sungnir ....
Mörgum árum seinna, þegar friður var fyrir löngu kominn á
í heiminum, runnu skiði mln i gegnum þenna snæþakkta fjalla-
Iieim. Það var í jólavikunni. Við vorum þrír saman og ælluðum
að hitta aðra jn'já félaga okkar um kvöldið. Það var orðið rnjög
áliðið er við loks komumst af stað. Þrælslegur mótvindur hvein
fyrir eyrum okkar og snjónum kyngdi niður í þéttri skæða-