Vísir - 24.12.1941, Blaðsíða 2

2
JÓLABLAÐ VlSIS
Rltað ogr teiknað
hefnr MTAXIA
I0LAGJÖF HERVARÐS
LLT cr til þess að vita að þróun aldanna hefir
leitt til alræðis efnishyggju og vélamenningar.
Smám saman en án afláts hefir fegurðarást og
hrifnæmi verið traðkað og er nú svo komið að
hætta virðist á að þessar einkunnir verði út-
máðar með öllu. Jafnvel ofbeldið var „til forna“
eðlilegra og krafðist frekari dirfsku, en finna
má i grimmdarverkum nútímans, og bezta ráð-
ið til þess að forðast um stund bölsýni vegna
þessarar örlagaþrungnu eyðiieggingar alls, sem
er fagurt og manninum eðlilegt, er að reyna að lifa á ný i fortíð-
inni, að svo miklu leyti, sem slíkt er unnt í miáli og inyndum.
Allir vita að lífið hefir verið barátta frá örófa alda, en engu að
síður er það hressandi að lrverfa aftur til þess tíxna, er menn börð-
ust vegna andstæðra málefna með eðlilegri vopnum en nú tíðk-
ast. Þessvegna skulum við liverfa 8—9 aldir aftur i timann til
Mið-Englands á dögum Játvarðar milda og Vilhjálms hastarðar
og þá öllu frekar til Hervarðar Velvakanda, liins ágætasta her-
manns og djarfasta æfintýramanns, er í marga raun lvafði ratað.
Brezka sveitin, sem nú er fullræktuð og alsett girðingum, lilýt-
ur að hafa verið með öllum öðrum svip á þeirri tíð, enda voru þá
borgir fáar og fjarlægar hver annari. Víðáttumikil beililönd og
skógar voru þarna, en einstaka kastali skar úr umhverfinu og
turnar hans gnæfðu yfir skógum og siéttum. Klaustrin voru einn-
ig innan rammgerðra múra, en í þeim voru kirkjur, myllur,
hændabýli og allt það, sem nauðsynlegt var til lífsframfæris litlu
mannfélagi.
Hér og þar lágu afskekkt og einangruð sveitabýli, þar sem síð-
ar risu upp þorp.
VELVAKANDA
réðu þar öllu um, fyrir liönd harna sinna. Fégræðgi, vald og
fjölskylduvenjur voru þær undirstöður, sem hinn væntanlegi
hjúskapur hvggðist á, en ástin var algerl aukaatriði, sem síðast
var tekið lil greina.
Sögunni víkur nú að lávarði einum i Cornwall, er hjó í kasl-
ala miklum úti við klettótta ströndina. Hann átli fagra dóttur,
er var sjáaldur augna lian's og voru vonir lians og metnaður
mjög við liana tengdar. Hann hélt með sauðþráa tryggð við
erfðavenjur ættar sinnar, og liafði ákveðið að gifta dóttur sina
aðalsmanni einum í nágrenninu en engum ella.
Hið fornfræga setur og völd eigandans í héraði sínu leiddu til
þess að þangað sótti fjöldi glæsilegra manna i opinberum eða
einkaerindum.
Meðal þessara ferðálanga var höfðhigi einn írskur, sem dval-
ið hafði þarna nokkura hrið og fengið ákafa ást á dóttur lá-
varðarins.
Fögur líkamsbygging, glaðværð og yndisþokki, sem liann hafði
fengið að erfðum, höfðu og leitl til þess að hin unga stúlka felldi
hug til lians, sem var svo harla ólíkur alvörugefnum og þöglum
löndum hennar.
Meðan að hann dvaldi í kastalanum leíð Iífið í dvaladraumi
hjá þeim háðum, Þrált fyrir nákvæma umönnun og eftírlít með
stúlkunni, sem þá tíðkaðist, tókst þeim að fínnast
nokkrum sinnum, án þess að aðrir væru þar við-
staddir. Auk þess skiptust þau á orðsendingum með
áslarorðum og heitum um að öðlast hamingjuna
sameiginlega, en deyja ella,
Að lokum leið að þeirri slundu er höfðinginn
varð að halda heimleiðis. Hann kvaddi án þess að
gera nokkrum manní kunnugt hvern liug
hann bar lil dóttur gestgjafa sins. Hon-
um var það fullljóst að hærí hann fram
bónorð silt myndi það leiða tíl vandræða
við birð lávarðarins, enda yrði það hvorkí
talið tímabært né í samræmi við erfða-
vcnjur að slikur liag-
ur tækisliá þessu sligi
niálsins. Hann.lagði
því af slað lieím til
írlands, !íl þess þar
að vinna að undír-
búningi öllum, en
lieitmey lians heíð
þolinmóð þeirrar
stundar, er sendi-
menn lians kæmu
og bæru fram bón-
orð hans. Meðan á
þessu stóð reið högg-
ið af.
Faðir hennar tók
að undirbúa giftiugU
hennar og manris
þess, er hann hafði
valið henni til handa,
og er þá óþarft að
geta þess, að það
var einmitt maður-