Morgunblaðið - 29.06.1974, Blaðsíða 33

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 29. JUNÍ 1974
33
Finnbjörn Hjartarson, prentari:
Arásin á íslenzka lýðveld-
ið og rússneska hýenan
Árás sú, sem nú er gerð á ís-
lenzka lýðveldið, er ólfk öllum
fyrri tilraunum til glundroða og
skemmdarstarfs í islenzku þjóð-
lífi, að því leyti, að henni er beint
að börnum með meiri þunga en
nokkru sinni áður. Og eru það
Alþýðubandalagsmenn með lang-
timamarkmið í huga, sem þar eru
i fararbroddi. Bendir allt til„ að
þessi ógeðfellda starfsemi sé kom-
in frá aðalhugmyndasmið
kommúnista og mesta hrímþurs
íslenzkra stjórnmála fyrr og síð®.r,
Magnúsi Kjartanssyni.
Þráðurinn að ofan
I gamalli lestrarbók er saga um
könguló, sem spann sig niður úr
háum kletti og óf vef sinn niður
við jörð. Hafði hún þráðinn að
ofan sem aðaluppistöðu og átti
þar sitt bú.
Eitt sinn löngu seinna, er hún
fór um vefinn til lagfæringa, kom
hún að þræðinum að ofan og gat
ekki betur séð en hann lægi beint
upp í himininn. Köngulóin sá
ekki, að þessi þráður gerði neitt
gagn og klippti því á þráðinn að
ofan. En í sömu andrá lá heimili
hennar í rústum. Hún hafði
gleymt, hvaða hlutverki hann
gegndi.
Þessi dæmisaga er um okkar
eigið þjóðfélag í hnotskurn. Og sá
þráður, sem heldur þjóðfélagi
okkar er kristnin, siðfræði
hennar, og með henni lýðræðið og
sjálfstæðið.
Þetta er sá þráður, sem heldur
uppi þjóðfélagskerfi okkar. Þetta
þjóðfélagsform ætlumst við til, að
standi um alla framtíð, og þá þýð-
ir ekki að hampa þeim mönnum,
sem ætla að leggja það í rúst, vilja
lýðræðið feigt. Eða eins og for-
maður kommúnista, og puntu-
drengur þeirra Ragnar Arnalds
sagði ekki alls fyrir löngu, að það
væri engin launung á því, að þeir
berðust fyrir því, að komið yrði á
sósíalisma á íslandi. Þetta jafn-
gildir því, að lagt yrði til við
bændur, að fluttir yrðu inn úlfar
til aðgæta sauða þeirra.
Komúnistar gera iðulega grín
af þeim stjórnmálamönnum, sem
vitna til Biblíunnar og sækja
þangað fróðleik og vizku. En þeg-
ar óbreyttir fylgismenn kommún-
ista tala um þekkingu „hrímþurs-
ins“ á ritningunni, þá stirnir á
augun og hann talinn svo „ákaf-
Iega og fjarskalega" vel lesin í
Biblíunni. Þá er ekki gert grin að
vizkunni þaðan. Nú vita allir Is-
lendingar, sem á annað borð
fylgjast með stjórnmálum, að áð-
urnefnd persóna er vel lesin í
Biblíunni og notfærir sér hana til
framdráttar sér. En gera menn
sér ljóst til hvers hann notar
þekkingu sína?
Það er nú að koma í ljós. Hann
ætlar að nota hana til að klippa á
þráðinn að ofan. Og hann ætlar að
nota börnin sem verkfæri. Það á
að villa svo um fyrir börnunum,
að þau gleymi þræðinum að ofan,
og f fyllingu tímans klippi sjálf á
þráðinn, óvitandi um hlutverk
hans.
Skátahreyfingin fer ekki einu
sinni varhluta af áróðri kommún-
ista. Þar mun vera í athugun að
leggja niður skátaheitið, þvf að
þar er minnst á Guð og skyldur
við ættjörðina, og hætta sameigin-
legum kirkjuferðum.
En svo að börn og unglingar
fari ekki á mis við trúarbrögð og
trúarathafnir, hefir Magnús
Kjartansson með aðstöðu sinni
sem ráðherra komið á fót
heiðingjatrúflokki. Það sakar
ekki að geta þess, að nú í vor hélt
Dagur Þorleifsson, blm. á Þjóð-
viljanum, erindi um trúarbrögð f
útvarpið, þar sem Kristur var
ekkert meira metinn en hug-
myndasmiðirnir Thao og Búdda,
nema síður væri. Dagur er einn
aðalmaðurinn f Ásatrúarsöfnuð-
inum og skósveinn Magnúsar á
Þjóðviljanum.
1 þessari iðju sinni er Magnús
Kjartansson dyggilega studdur af
rússnesku fréttastofunni Novosti.
Þarf ekki annað en að fletta síð-
ustu tölublöðum barnablaðsins
Æskunnar til að sannfærast um
það. Inn í það er lætt grein eftir
grein um ágæti uppeldisaðferð
Rússa og hve rússnesk börn eiga
mikið flokknum að þakka. Einnig
hafa þeir komizt með boðskap
sinn í útvarpið. A þessum velli
eru Rússar góðir, þar sem fyrir-
staðan er minnst, hjá ungviðinu.
Rússadindlar
f sjónvarpinu
Arni Bergmann átti nýlega
viðtal við rússaagent f sjónvarp-
inu. Sá lýsti ágætlega vinnubrögð-
um Rússa, líkti Rússum óbeint við
hýenur.
Aðspurður um sambúðina við
Kína sagði hann, að strfð milli
sósfalskra rfkja væri óhugsanlegt.
Þetta er hrein og klár lygi. Um
það vitna dæmin frá Berlín, Ung-
verjalandi og Tékkóslóvakíu.
Rússar þora bara hreinlega ekki
að ráðast á Kína. Vita sem er, að
mótstaðan þar er of mikil og Kín-
verjar eru vopnuð þjóð. Hinar
þjóðirnar voru það ekki, og það
eina, sem það fólk gat gert, var að
brenna sig til bana.
Á þeim velli voru Rússar góðir,
þar sem veikburða þjóðir börðust
fyrir auknu frelsi.
Sjá menn ekki líkinguna?
Hýenan ræðst aðeins á lasburða
og sjúk dýr og svo ungviðið, sem
dregst aftur úr. Og líklega sjá
Rússar og Magnús Kjartansson,
að síðustu þrjú ár hafa Islending-
ar verið að dragast aftur úr, og
innan skamms verði Island orðið
meðfærileg bráð.
VEL HEPPNUÐ BÆNDAFÖR
NÝLOKIÐ er vel heppnaðri ferð
bænda og kvenna þeirra til
Norðurlandanna. Með ( förinni
voru 142, þar af tæplega 60 hjón. I
ferðínni voru bændur af öllum
landshornum, en flestir þó frá
Suðurlandi og f förinni var hópur
kartöflubænda úr Þykkvabænum,
sem voru að endurgjalda heim-
sókn frá Noregi f fyrra. Alls stóð
ferðin f 12 daga og voru móttökur
alls staðar mjög góðar að sögn
Agnars Guðnasonar búnaðarráðu-
nauts, sem var fararstjóri.
Ferðin hófst í Osló, en þaðan
var farið um ýmis héruð í Noregi
og Svíþjóð og endað f Kaup-
mannahöfn. Gafst mönnum vfða
kostur á að skoða sig um og sáu
bændur m.a. nýtízku sláturhús,
mjólkurbú, grænmetismóttöku og
kjötiðnaðarstöð. Þá fór nokkur
hópur á landbúnaðarsýningu í Óð-
insvéum í Danmörku, en aðrir
nutu gestrisni íslenzku sendi-
herrahjónanna í Kaupmanna-
höfn, Sigurðar Bjarnasonar og
frú Ólafar Pálsdóttur.
Ferðir sem þessi eru nú orðnar
fastur þáttur í starfi Búnaðarfé-
lagsins og er jafnan mikil eftir-
spurn eftir því að komast í þær.
Erlendar bækur
Eg heiti Asher Lev
eftir Chaim Potok, bandariskan
rithöfund af Gyðingaættum.
Bókin er einnig að koma út hjá
Penguin á Bretlandi og hafði
áður fengið geysilega góðar
móttökur í Bandarfkjunum og
þótt hin merkasta. Þama er les-
andinn leiddur inn f heim
strangtrúaðra Gyðinga í Banda-
ríkjunum, sem halda f heiðri
öllum gyðinglegum siðum.
Sögupersónan Asher Lev er
ungur dregnur þegar sagan
hefst, faðir hans er á sffelldum
ferðalögum fyrir rabbfninn,
sem erhæstráðandinnf hverju
máli, móðir drengsins verð-
ur sinnisveik við sviplegt frá-
fall bróður síns og þeir feðgar
verða að standa saman f veik-
indum hennar. Af henni bráir
og föður drengsins býðst vinna
f þágu Gyðingasamtaka í
Evrópu, en vegna andúðar
drengsins fer faðirinn sfðar
einn.
I ljós kemur, að drengurinn
er gæddur hæfileikum til að
teikna og mála og það fær vafa-
saman hljómgrunn hjá strang-
trúuðum Gyðingum og faðir
hans telur það hina mestu bölv-
un, sem yfir sig hafi gengið, að
hæfileikar drengsins skuli
beinast í þá áttina. Ekki nóg
með það, hann sýnir áhuga á að
teikna myndir á sérstæðan hátt
og til að kóróna allt fer hann að
gera myndir eftir frægum
myndum af Jesú Kristi, en
„veiztu það drengur minn,
hversu miklu Gyðingablóði hef-
ur verið úthellt í nafni þess
manns“ eins og faðir hans orðar
það. Móðir hans, sem hefur náð
heilsu, leggur fyrir sig nám til
að aðstoða eiginmann sinn f
starfi, og hún er eins og milli
steins og sleggju. Hún skilur
löngun sonar síns og hvetur
Bilde av et
eftir Kristi Blom Sjur, tvítuga
norska stúlku, og er þetta frum-
raun hennar sem rithöfundar.
Kom bókin út á forlagi
Aschehaugs seint f s.l. ári. Hún
segir sjálf, að þetta sé
„sjálfsævisögulegt ævintýri."
Hún kveðst hafa byrjað að
skrifa til að átta sig á sjálfri sér
og umhverfi sínu. Aðalper-
sónan í bókinni er stúlka, sem
sér framundan beinan, breiðan
veg: „Veg eins og ég hafði
alltaf ímyndað mér að lægi til
himnaríkis. Bjartan og breiðan
og glampandi í heitu sólskini."
Á leið sinni um þennan veg
hittir hún fyrir fólk af ýmsu
tagi og af samskiptum við þetta
fólk, ungt sem gamalt, breytist
hann, en hún skilur einnig for-
dæmandi afstöðu manns síns og
reynir að lægja öldurnar, með
litlum árangri þó. Drengurinn
fer í Iistnám hjá þekktum mál-
ara, sem er einnig af Gyðinga-
ættum og hefur brotið allar
brýr að baki sér gagnvart sam-
félagi Gyðinga með því að
leggja stund á málaralist.
Asher Lev fer síðar til Evrópu,
en heldur sýningar f Bandaríkj-
unum við mikinn orðstír. En
myndir hans „Brooklynkross-
festingarnar" vekja mikla at-
hygli og þegar bókinni lýkur er
Asher Lev á förum aftur frá
Bandarfkjunum. Landar hans
hafa fordæmt list hans, aðrir
hampa honum, hann getur ekki
sætt sig við þær hömlur, sem
trú og siðir feðra hans setja
honum, „hann málar góðar
myndir og veldur sfnum nán-
ustu sársauka". En köllun hans
sem listamanns verður öðru
sterkari og enda þótt hann geri
sér útskúfun sfna ljósa, togar í
hann afl öðru sterkara og hann
heldur á braut.
Bókin er ekki aðeins mjög
skemmtileg aflestrar, hún leið-
ir lesandi inn í nýjan heim, þar
sem lifað er og hugsað og
hrærzt á allt annan hátt en hjá
kristnum mönnum. Bókin lýs-
ir á sannfærandi hátt baráttu
Ashers Lev til að ná árangri á
listasviðinu og mjög sann-
ferðuglega er frá því sagt, þeg-
ar hann heldur á brott frá
heimkynnum sínum, alfarinn
að öllum lfkindum til að þjóna
því eina, sem skiptir hann máli
í lífinu.
Þessi bók er gefin út hjá for-
lagi Ashehaug & Co í Noregi
og um þýðingu á norsku sáu
Anders og Inger Hagerup og fæ
ég ekki annað séð en hún sé
bæði lipur og litrík.
menneske
hún — að nokkru leyti með-
vitað — og verður fær um að
slíta sig lausa frá allri yfir-
stjórn og stirðnuðu kynjamis-
rétti.
Mér skilst að bókin hafi
fengið góða dóma í Noregi og
þótt gefa bendingu um hæfi-
leika hinnar ungu skáldkonu.
Hún er í bland Ijóðræn, en
stundum full áreynslukennd og
kannski dálftið þreytandi á
köflum. Vandvirkni Kristi
Blom Sjur þarf ekki að draga f
efa. Hún er lofsverð, en hefur
einnig þær afleiðingar, að ég
hafði á tilfinningunni að fersk-
leiki bókarinnar hefði að
nokkru leyti farið forgörðum í
öllu nostrinu. h.k.
Hver ræður yfir
Björgu og Unni?
Eftir Liv Költzow
Þetta er önnur bók Liv
Kölzows. Sú fyrri hét „Öyet i
træet“ og kom út fyrir fjórum
árum. Þótt útkoma þeirrar bók-
ar hinn merkasti viðburður og
enginn byrjendabragur á
henni. Þessi nýjasta bók henn-
ar er einnig mjög haglega skrif-
uð. Sögupersónurnar eru tvær
ungar konur, Björg og Unnur.
önnur er gift hin ógift móðir.
Þær hafa báðar við sín vanda-
mál að glfma. þótt þau virðist af
ólíkum toga spunnin við fyrstu
sín. Ákveðnar framkvæmdir i
hverfinu, sem þær eiga heima í,
gera þeim ljóst, að hópur
kvenna, giftar eða ekki, eiga
við sama vandann að etja. Deil-
ur innan heimilisins, gremja yf-
ir karlmönnum, sem sífellt
þurfa að masa um stjórnmál,
víkur fyrir gleggri skilningi á
því, hversu mjög einmitt
pólitíkin grípur inn í þeirra eig-
ið lff.
Þetta er ekki „rauðsokka-
bók“,en aftur á móti lýsir hún á
mjög skýran og lipurlegan hátt
hversdagslegri baráttu tveggja
kvénna — sem eru reyndar
samnefnari fyrir fleiri kynsyst-
ur sínar — og eru báðar dálftið
að brjóta heilann um lffið og
tilveruna og sjálfar sig og þar
af leiðandi er bókin — fyrir
utan að vera skemmtileg af-
lestrar ágætt innlegg f jafnrétt-
indamál kynjanna.
Það er Aschehoug & Co., sem
gefur bókina út.