Morgunblaðið - 29.06.1974, Blaðsíða 41

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 29. JUNl 1974
41
Skuggamynd i fjarska
FRAMHALDSSAGA EFTIR
MARIU LANG,
PÝÐANDI: JÓHANNA KRISTJONSDÓTTIR.
43
15. kafli
Mér fannst gólfið ganga í
bylgjum undir fótunum á mér og
þegar ég skynjaði fyrir alvöru
hvað hér hafði gerzt, fannst mér
ísköld krumla grípa um hjarta
mitt.
— Þetta. . . þetta er mér að
kenna, sagði ég miður mín af
hryggð.
— Þið hljótið að skilja, að þetta
er mér að kenna? Það hefur verið
ráðist á hann, meðan ég stóð úti á
götu og beið eftir ykkur. Hefði ég
bara verið svo skynsöm að vera
hjá honum, þá væri hann öruggur
og á lífi nú og þá....
Christer greip ákveðinn fram í
fyrir mér.
— Hvernig átti þér að geta
dottið slíkt í hug? Hvernig hefði
nokkru okkar dottið í hug að við
værum að fást við svona harð-
soðinn morðingja. . . sem meira að
segja leggur til atlögu öðru sinni
og ... það hér...
Hann setti skörunginn aftur á
sinn stað.
— Ég er nokkurn veginn viss
um, að á honum eru engin fingra-
för. Hann hefur sjálfsagt verið
með hanzka eða vafið dulu um
skörunginn.
Ég sá að Christer var að brjóta
heilann um eitthvað, og svo virtist
sem Einar læsi hugsanir hans, því
að hann sagði:
Velvakandi svarar í síma 10-100
kl. 1 0.30 — 11.30, frá mánudegi
til föstudags.
0 Áróðursmynd
í barnatíma
sjónvarpsins
„Kunnugur" skrifar:
„Sl. sunnudag lét íslenzka ríkis-
sjónvarpið sér sæma að sýna póli-
tíska áróðursmynd í barnatíman-
um. Börnin okkar, sem höfðu ver-
ið að horfa á „Skippi", fengu i
eftirrétt mynd, sem sænskir sjón-
varpsmenn höfðu tekið fyrir all-
nokkru, en þeir eru illræmdir í
heimalandi sínu fyrir Bandarfkja-
hatur og vinstra ofstæki. Auk
ósanninda og kommúnistisks
áróðurs, var myndin yfirleitt svo
leiðinleg, að hvorki börn né
fullorðnir gátu haft gagn eða
gaman af henni.
Þetta er ekki ný bóla á þeim bæ,
eins og almenningur hefur orðið
var við, siðan vinstri pólitíkusarn-
ir tóku völdin i útvarpsráði.
® Njörður P. Njarð-
vík er orðinn
þriðji dagskrár-
sjóri sjónvarpsins
hatrið
Þeir menn, sem mynda vinstri
meirihluta útvarpsráðs, eru allir
á kafi í pólitík og hafa notað að-
stöðu sina til hins ýtrasta, eins og
þeirra var von og vísa, sbr. Ólaf
Ragnar Grímsson og Njörð P.
Njarðvík. Hinn sfðarnendi gengur
með þjóðfrelsunarkomplex, og
væri kannski lítið við því að segja,
væri hann ekki með leiðinlegustu
frelsurum, sem uppi hafa verið,
og frekur sósialisti i áhrifastöðu í
þokkabót.
Sú óhugnaniega staðreynd hef-
ur ekki verið á allra vitorði, að
sjálfur formaður útvarpsráðs, Nj.
R. Nj., velur sæg af sjónvarps-
myndum til flutnings hér I sjón-
varpinu. Fullyrt er, að hann velji
um þriðjung erlendra mynda, en
hinir raunverulegu dagskrárstjór-
ar, sem eru tveir, hina tvo
þriðjungana. Fer þá að verða
skiljanlegt, hve frámunalega
leiðinlegar myndir hafa oft valizt
til flutnings, þannig að formaður
útvarpsráðs hefur hrint miklum
-- Ég er viss um þú ættir að
kalla á meira lið, þú getur ekki
ímyndað þér, hvað hér eru margir
afkimar, þar sem hægt er að fela
eitt lfk.
— Hárrétt og ég ætla að biðja
þig að kalla saman fólkið, sem hér
er. Það er óhugsandi að nokkur
hafi komizt burtu. Sendu þau inn
til mín f þeirri röð, sem þú hefur
upp á þeim. . . . En fyrst langar
mig að tala við Puck.
Hann leiddi mig í innra her-
bergið og lét mig setjast á sama
stóiinn og i fyrra skiptið, er hann
hafði yfirheyrt fólkið á þessum
stað. Christer stóð í sömu sporum,
og það gaf mér vfsbendingu um,
að hanrf væri alls ekki jafn
rólegur og hann vildi vera láta.
— Þú hefur náttúrlega ekki
hugboð um, . . . hver. . . hver
hefur gert þetta? spurði ég alveg
ringluð af hryggð og skelfingu.
Hann renndi fingrum þreytu-
lega um hárið.
— Nei, því miður. í dag vorum
við Einar að ræða kenningu, sem
virðist sæmilega trúleg, en ég er
langt frá viss í minni sök, eftir
það, sem nú hefur gerzt. En við
vitum, að við erum ekki aðeins að
eltast við djarfan og slunginn
morðingja, heldur er hann ófyrir-
leitinn og hættulegur umhverfi
sínu. Og þó svo það verði hið
síðasta, sem mér tekst, skal ég
ekki unna mér hvíldar, fyrr en ég
hef sett hann bak við lás og slá og
hluta þjóðarinnar f fang Kefla- ^
vfkursjónvarpsins á undanförn-
um árum. en nú ætiar hann að
loka fyrir það með aðstoð hollvin-
ar sins og samframbjóðanda,
Magnúsar Torfa Ólafssonar! Þá
verða menn að horfa á sænsku,
finnsku, pólsku, austur-þýzku og
sovézku myndirnar hans Njarðar,
ætli þeir að nýta viðtæki sín.
0 Kristindóms-
hatrið
Ahríf kommúnista i útvarpi og
sjónvarpi hafa aukizt svo á allra
siðustu árum, að þeir eru sjálfir
steinhissa. Þægilegt hefur verið
fyrir þá að láta formann útvarps-
ráðs vinna allt fyrir þá og hljóta
skammirnar fyrir. Það er ekki
nóg, að fólk hafi orðið að banna
börnum sinum að hlusta á sögurn-
ar i útvarpinu; nú verður það lika
að slökkva á sjónvarpinu. Þannig
missir þessi ríkisstofnun traust
almennings, sbr. og fréttaflutning
vissra starfsmanna. Formaðurinn
stendur i einkastríði við kristin-
dóminn með aðstoð Ólafs Ragnars
Grimssonar, sbr. þegar kristlegt
efni mátti ekki vera i sjónvarpinu
á föstudaginn langa, en þess i stað
birtist andlit formanns á skermin-
um um kvöldið! Nefna má Iíka
baráttuna við prestana með
bænarorðin, krossinn á sjónvarps-
skerminum á sunnudagskvöldum
og niðurskurð alls kristilegs efnis
á stórhátiðum, jólum, páskum og
hvitasunnu. Venja var t.d. að hafa
menningarlega dagskrá laugar-
dagskvöldið fyrir páska, en for-
maður lét ryðja henni út og setti
danslög i staðinn, ekki af því að
hann ætlaði að dansa um kvöldið,
heldur bara til þess að ögra og
storka þeim, sem er þessi hátíð
kær, sýna, hver hefði nú náð völd-
um, og til þess að gera öll laugar-
dagskvöld ársins nákvæmlega
eins í dagskránni, —gera allt að
einni flatneskju.
Það er alverlegt mál, þegar
svona menn ná völdum í jafn
mikilvægri stofnun sem útvarpið
er; — þegar Njörður er farinn að
velja ungum og öldnum efni eftir
eigin áróðurssmekk. Nú hafa þeir
Ólafur Ragnar Grimsson, Magnús
Torfi Ólafsson og Nj. P. Njarðvik
hrakizt saman i einn flokk, svo að
hægt er að veita þeim sameigin-
lega og verðuga afgreiðslu 30.
júnf“.
það skal gerast, áður en hann
hefur drýgt fleiri glæpi.
Það var svo mikill þungi i
orðum Christers, að ég þóttist
vita, að hann vissi meira en hann
vildi vera láta. En hann dró úr
ákefðinni, þegar hann sá ég leit
spyrjandi á hann og sagði
hugsandi og rólega eins og honum
var oftast lagið:
— Mig langar að þú segir mér
aftur nákvæmlega, hvernig allt
gekk fyrir sig hér f kvöld. Reyndu
að muna eftir öllu, þó svo þér
sýnist það smávægiæegt.
Ég sagði honum frá þvi, að ég
hefði verið orðin þreytt á lestri og
siðan hefði ég rekizt á Ingimar
Granstedt í ganginum. Ég reyndi
að endurtaka orðrétt það sem
hann sagði um, að nú vissi hann
loksins, hvað hefði ekki komið
heim og saman og að hann hefði
verið áfjáður í, að við næðum sem
allra fyrst og tafarlaust i Christer.
— Og þú getur alls ekki gert
þér f hugarlund, hvað hefur
gerzt? Ætli hann hafi setið og
brotið heilann einsamall . . . og
hafði hann loksins dottið niður á
réttu lausnina heima hjá sér, eða
ætli hann hafi séð eitthvað eða
talað við einhvern sem beindi
honum á sporið.
— Ég veit það ekki. Hann
minntist ekkert á það, en ég fékk
það á tilfinninguna, að eitthvað
hefði gerzt. . . eitthvað áþreifan-
legt, en ég veit ekki hvað það var.
ÍJtvarpsráð
ritskoöar hug-
vekjur
prestanna
Bryndís Bjarnadóttir skrifar:
„í april sl. gerðist það, að sr.
Sigurður Haukur Guðjónsson var
skyndilega látinn hætta að flytja
morgunhugvekjur i útvarp. Þessa
ákvörðun mun útvarpsráð, undir
forystu Njarðar P. Njarðvikur
hafa tekið, og var ástæðan sögð
sú, að sr. Sigurður Haukur hefði
ekki haldið sig eingöngu við guðs
orð, heldur einnig rætt frá eigin
brjósti um vandamál hins daglega
lifs. Þetta mál vakti ekki þá at-
hygli sem skyldi, enda stóð yfir
prentaraverkfall, og engin blöð
komu út. En ég vil alls ekki, að
málið falli i gleymsku, og þvi
sting ég niður penna.
Ég spyr: Hafa íslenzkir útvarps-
hlustendur gert sér Ijóst, hvað
formaður útvarpsráðs og hans
fylgismenn I þvi háttvirta ráði
kalla lýðræði í verki? Morgunhug-
vekja hefur verið flutt í útvarpi í
áratugi, og þar hafa prestarnir
okkar flutt guðs orð og fyrirbæn-
ir, og þeir hafa vakið okkur til
umhugsunar um margt i sam-
skiptum fólks, sem betur mætti
fara, og beint og óbeint stuðlað að
betra mannlifi. Einn þessara
presta er sr. Sigurður Haukur
Guðjónsson, sem hefur flutt okk-
ur stórsnjallar og áhrifaríkar hug-
vekjur ásamt fyrirbænum. Allir,
sem ég þekki, og hlustað hafa á
þennan prest, hafa verið á einu
máli um, að þessar hugvekjur
hafi verið svo merkar, að þeir hafi
ekki viljað missa af þeim. En
ráðamenn útvarpsins vildu ekki
fá meira að heyra.
Og því spyr ég aftur: Er ekki
málfrelsi hér á Islandi? Hvað
fáum við að heyra i framtiðinni í
ríkisútvarpinu, þegar menn eins
og Njörður P. Njarðvík, Ólafur
Ragnar Grimsson og Stefán Karls-
son og aðrir álika einræðisherrar
fara að skammta okkur útvarps-
efni? Svo leng. sem ég man, hafa
hlustendur sjálfir fengið að loka
fy.rir það efni, sem þeir vilja ekki
hlusta á. Það er ekki fyrr en i tið
núverandi útvarpsráðs, að nokkr-
ir sjálfumglaðir menn þykjast
vita, hvað okkur almenningi sé
fyrir beztu. Þeir berjast fyrir lok-
un Keflavikursjónvarps og út-
— Var einhver í innra herberg-
inu, þegar við töluðum saman?
— Ég treysti mér ekki til að
segja um það. En ég hafði séð
Staffan ganga framhjá nokkru
síðar og sömuleiðis Görel.
— Og síðan hringdir þú sem
sagt til okkar? Hvað var klukkan
þá?
— Hana vantaði tíu mínútur i
tíu, sagði ég án þess að hika. —
Þegar ég kom upp stóðum við
saman við stigann og vorum að
tala saman, þangað til klukkan sló
tíu. Þá. . þá gekk Ingimar frá mér
og eftir það sá ég hann ekki.
Christer gaf mér sem betur fer
ekki tima til að hugsa um látna
manninn, sem nú lá falinn ein-
hvers staðar f skúmaskoti i
húsinu.
— Ég geri ráð fyrir því, sagði
hann seinmæltur, að allir, sem
hér eru hefðu getað heyrt það,
sem þið töluðuð um, án þess að
þið tækjuð eftir þvi?
— Ja, ég býst við þvf. Sérstak-
lega þar sem ég hef aldrei vitað
Ingimar svona æstan og háværan
fyrr. En kannski einhver hafi
legið á hleri og ég hafi orðið
hrædd, án þess ég gerði mér grein
fyrir þvi. Mér fannst einhvern
veginn, að eitthvað væri öðruvisi
en það ætti að vera. En samt. Ég
vildi svo mikið óska, að ég hefði
ekki orðið hrædd. Bara að ég
hefði ekki hlaupið niður stigann
og skilið hann eftir.
varps, — hvenær banna þeir fólki
að hlusta á erlendar útvarpsstöðv-
ar? Þeir eru þegar búnir að banna
islenzkum prestum að tala frá eig-
in brjösti í morgunbænum.
Hvernig verður islenzkt útvarp og
sjónvarp i framtíðinni, ef þessir
svokölluðu félagshyggjumenn
verða áfram við völd? Hvilíkt
öfugmæli!
Ég vona, að ísland fái að vera
frjálst ríki i framtíðinni og fólk
fái aftur rétt til að velja og hafna.
Það verður aðeins gert á einn veg,
með því að kjósa ekki slíka menn.
Bryndfs Bjarnadóttir".
0 Hver ætlar að
bæta almenningi
skaðann
Kristín Magnúsdóttir skrifar:
„Kæri Velvakandi!
Það er vitað, að fullkomin óvin-
átta hefur verið milli mennta-
málaráðherra, Magnúsar Torfa
Ólafssonar, og formanns útvarps-
ráðs, Njarðar P. Njarðvikur, um
nokkurra ára skeið. Frumrót
þessarar óvildar var, að formaður-
inn vildi taka sér vald til að loka
Keflavikursjónvarpinu, en ráð-
herrann vildi slá öllu á frest, enda
hafa bæði hann og utanríkisráð-
herra sagt, að eðlilegt væri, að
lokun þess yrði sjálfkrafa um leið
og varnarliðið yrði rekið burt, en
þess yrði ekki langt að biða. Nú
hafa ráðherrann og formaðurinn
slegið sér saman i heilan stjórn-
málaflokk ásamt Ólafi Ragnari
Grfmssyni. Helzta sameiningar-
málið var að meina okkur að
horfa áfram á það, sem okkur
lystir í Keflavikursjónvarpinu, og
framkvæmdir eru þegar hafnar.
Nú er vitað, að almenningur
hefur fjárfest milljónir i útbúnaði
til þess að ná Keflavfkursjónvarp-
inu, enda er þar oft sýnt fróðlegt,
menningarlegt og skemmtilegt
efni, sem gott er að hafa til vara,
þegar leiðindin i islenzka sjón-
varpinu ætla mann alveg að sliga.
Að ekki sé talað um hina heims-
frægu barnatíma, „Sesame
Street", sem allar Evrópuþjóðir
sýna nú eða stæla.
Þvi er mér spurn: Verði þessi
útbúnaður, sem nú er næstum þvi
að hverju húsi um mikinn hluta
landsins, gerður óvirkur, hver á
þá að bæta okkur skaðann? Ráð-
herrann og formaðurinn? Eða við
hverja eigum við að fara í mál?“
Lúðrasveit-
armenn vilia
tollfrjáls
hljóðfæri
ÁRSÞING Sambands Isl. lúðra-
sveita var haldið að Hótel Loft-
leiðum laugardaginn 22. júní.
Innan vébanda landssambands-
ins eru 18 starfandi lúðrasveitir
víðsvegar um landið og eru þær
yfirleitt snar þáttur f tónlistar- og
félagslífi sinna byggðarlaga.
Á þinginu var stjórn sambands-
ins falið að leita til Alþingis um
möguleika á niðurfellingu tolla af
hljóðfærum og ræddir voru sér-
stakir gjaldtaxtar fyrir lúðraveit-
ir.
Formaður sambandsins var
kjörinn Halldór Sigurðsson.
Messa á morgun
Kirkja óháða safnaðarins. Messa
kl. 2. Séra Emil Björnsson.
Grigorenko
heim af geð-
sjúkrahúsinu
Moskvu, 26. júnf. NTB.
SOVÉZKA strfðshetjan, hers-
höfðinginn Pjotr Grigorenko.sem
verið hefur fanginn I geðsjúkra-
húsi I Sovétrfkjunum sfðustu
fimm ár, var skyndilega látinn
laus f dag og fékk að fara heim til
sfn. Kom þetta bæði honum og
vinum hans mjög á óvart. „En ég
er afskaplega glaður og vildi
gjarnan fá tækifæri til að þakka
þvf fólki á Vesturlöndum, sem
hefur veitt mér stuðning," sagði
hann f samtali við blaðamenn frá
Vesturlöndum úti fyrir heimiii
sfnu.
Grigorenko er 67 ára að aldri.
Hann missti stöðu sfna í hernum
árið 1964, að talið var vegna að-
ildar að hreyfingu þeirra, sem
beittu sér fyrir auknum borgara-
réttindum í Sovétríkjunum. Árið
1969 var hann handtekinn eftir að
hafa tekið þátt í andófsaðgerðum
í Tashkent. Nokkru seinna lýsti
sovézkur dómstóll hann geðveik-
an, en í síðasta mánuði komst
læknanefnd að þeirri niðurstöðu,
að hann væri nú svo heill heilsu,
að unnt væri að láta hann lausan
og var það nokkru siðar staðfest
með dómsúrskurði.
— Markmið
Framhald af bls. 20
að i mörgum tilfellum eru þetta
fjölskyldufyrirtæki og hugsun
eigendanna fyrst og fremst sú að
hafa af því lífsviðurværi. Þannig
hafa þeir oft ekki gert aðra kröfu
til ávöxtunarinnar, en að fyrir-
tækið veiti þeim vinnu og gæti
með sæmilegu móti staðið undir
viðunandi launum þeirra. En
þetta breytist. Eftir aðra, og ég
tala nú ekki um þriðju, kynslóð er
fjöldi eigendanna væntanlega
orðinn sá, að svona hugsunarhátt-
ur gengur ekki. Þá verður að gefa
gaum að arðseminni, sú krafa rfs
þá, að fjármagn það, sem bundið
er í fyrirtækinu skili eðlilegum
arði. Ef um er að ræða fyrirtæki,
sem ekki eru f eigu fárra eða
fjölskyldu, heldur einhvers
fjölda, þá er útilokað að hugsa sér
að fá fjármagn i fyrirtækin, nema
það geti gefið af sér venjulega
vexti og þar að auki áhættuþókn-
un, sem ég nefndi áðan. Annars
er mér ekki gjarnt á að tala um
gróða á meðan fjármagnið er
notað til uppbyggingar fyrir-
tækjanna. Mér finnst munur á því
og þegar eigendur taka það út úr
rekstrinum og nota það í sína
þágu. Dæmi um eiginlegan gróða
er, þegar eitthvað hækkar í verði
umfram eðlilegt mark og umfram
verðbólgu án þess að eigandinn
hafi nokkuð til unnið. Ég á við,
þegar hraðbraut er lögð um land
og landssvæðið í kring stór-
hækkar f verði eða þegar afréttir,
sem ekkert gefa af sér, verða allt í
einu virkjunarstæði og land-
eigendur vilja fá stórfé fyrir að
láta aðstöðuna af hendi.
VELVAKAINIDI