Morgunblaðið - 15.10.1975, Blaðsíða 19

18
200 mílur \
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 15. OKTÓBER 1975
Fulltrúar 50 menninganna fluttu ríkisstjórn Islands áskorun um 200 mflna fiskveiðilögsögu. — Einar Ágústsson, sem þá
gegndi starfi forsætisráðherra tekur við skjölunum.
200mílurnar
og 50 menningarnir
öllum flokkum. Áskoruninni var þegar vel tekið af öllum þorra
manna og má geta þess, að Morgunblaðið fagnaði henni i forystu-
grein sama dag og hún var birt. Þar segir m.a.: „Með hliðsjón af
þeirri þróuri, sem nú á sér stað, er eðlilegt að Islendingar taki
ákveðna afstöðu og lýsi þeirri stefnu, að þeir muni styðja 200
sjómílna regluna.“
I tilefni þess, að draumurinn um 200 mílurnar er í dag orðinn að
veruleika sneri Mbl. sér til nokkurra forystumanna 50-
menninganna og bað þá svara spurningunni: Hvað er þér efst í huga
á þessum merku tímamótum? Svör þeirra fara hér á eftir.
FÖSTUDAGINN 27. júlí 1973 birtist í islenzkum fjölmiðlum áskor-
un 50 nafnkunnra áhugamanna um sjávarútvegsmál til Alþingis og
ríkisstjórnar, þar sem skorað er á þessa aðila „að lýsa nú þegar yfir,
að íslendingar muni krefjast 200 mílna fiskveiðilögsögu á væntan-
legri hafréttarráðstefnu Sameinuðu þjóðanna, — og skipi sér þar
með á bekk með þeim þjóðum, sem hafa lýst yfir 200 míium,“ eins og
komizt er að orði í áskoruninni.
Þar með var stigíð fyrsta skrefið á opinberum vettvangi í átt að
200 mílna fiskveiðilögsögu íslendinga, sem verður að veruleika í
dag.
Áskorendur voru úr ýmsum stéttum þjóðféíagsins og einnig úr
MAGNUS SIGURJÓNSSON:
Það er sérstök tilfinning að sjá hugsjón-
ir rætast og mikið gleðiefni að nú er
ekkert ský yfir 200 mílna stefnunni, þó
blikur séu við hafsbrún, þegar lokatak-
mark þessa þáttar sjálfstæðisbaráttunnar
blasir við.
Þegar við nú að fullu heimtum rétt
okkar til hafsvæðanna umhverfis landið
og aðrar þjóðir hætta að nýta arfleifð
okkar, sem sína eign, þá hvarflar hugur-
inn aftur í tímann, til þeirra manna sem
fyrstir reistu merkið og mörkuðu stefn-
una, sem nú er endanlega að sigra.
Á þeirri löngu leið, sem farin hefir verið
sýnir baráttan um hvern áfanga, að það er
fyrst og fremst þolgæðið og úthaldið, sem
er grundvöllur sigursins. Þolgæði og út-
hald er okkur Islendingum I blóð borið, en
sundurlyndi hefir of oft spillt góðum
áformum. Ég vil ekki á þessum degi, vekja
upp gamlar erjur, þó er ein alvarleg hætta
sem að steðjar, en hún er sú, að hávaða-
mönnum með stríðsskap og bardaga-
áskoranir takist að rjúfa samstöðuna og
spilla málinu. Gegn þeim óvinafagnaði
verðum við öll að snúast. Verði aftur á
móti við mikla erlenda andstöðu að etja,
þegar til alvörunar kemur þá reynir alltaf
mest á þá sem eru í fremstu víglínu á
hafinu, en öll verðum við að sameinast í
átakinu sem til þarf, svo sigur vinnist.
EINAR SIGURÐSSON:
Einar Sigurðsson:
„Guð gefi, að íslendingar einir njóti
landhelginnar innan 200 mílnanna."
GUÐJÓN B. ÓLAFSSON:
Utfærsla fiskveiðilögsögu Islands í 200
mflur er þýðingarmesti viðburður síðan
þjóðin hlaut sjálfstæði sitt. Um fyrirsjáan-
lega framtíð mun efnahagslegt sjálfstæði
þjóðarinnar grundvallast á fiskimiðunum
umhverfis landið og þeim atvinnuvegi
sem á þeim byggir. Full umráð
Islendinga sjálfra yfir þessum mikilvægu
auðlindum þola ekki frekari bið vegna
ofveiði erlendra fiskimanna á undanförn-
um árum. Magnið er ekki til skiptanna.
Á þ^ssum tímamótum er nauðsynlegt að
skilja mikilvægi rannsóknar- og eftirlits-
starfsemi, svo að tryggð verði skynsamleg
nýting fiskstofna. Jafnframt skal minnt á
þörf fyrir góða meðferð hráefnis og vöru-
vöndun við framleiðslu fiskafurða til út-
flutnings.
Stöndum saman um þessa meginþætti
og útfærsla fiskveiðilögsögu tslands í 200
mílur mun boða betri tíma fyrir komandi
kynslóðir.
GUÐMUNDUR KJÆRNESTED:
Mér er það efst f huga, að nú séum við
að heyja lokabaráttu í sjálfstæðismálum
okkar, með því að ná aftur í okkar hendur
því hafsvæði sem tilheyrði landinu í upp-
hafi, en við höfum misst í hendur
erlendra nýlenduvalda á undanförnum
öldum.
Því skiptir það meginmáli fyrir okkur
nú að standa saman í þessari baráttu
okkar og láta önnur ágreiningsmál bíða á
meðan á þessari baráttu stendur.
HREGGVIÐUR JÓNSSON:
I dag er náð takmarki, sem hefur verið
ósk þjóðarinnar um aldaraðir. öld eftir
öld og kynslóð fram af kynslóð hefur það
verið sameiginlegt baráttumál þjóðarinn-
ar að eiga óskoruð yfirráð fiskveiðanna
kringum landið. Allt frá því að fyrstu
erlendu fiskimennirnír fara að veiða hér
við land upp úr árinu 1408 eða 1409 til
dagsins I dag, hafa tslendingar aldrei
viðurkennt þær veiðar, en orðið að beygja
sig sakir aflsmunar. I dag þegar hillir
undir þetta langþráða takmark skyggir
það þó á, að við verðum vafalaust að búa
við að útlendingar fiski enn um sinn
innan 200 mílna markanna, en vonandi
verður það sem stytzt. Það er von mín, að
útfærslan í 200 mílur eigi eftir að skjóta
sterkum rótum undir öflugar fiskveiðar
og raunhæfa nýtingu okkar Isíendinga á
fiskimiðunum hér kringum landið, en vil
undirstrika þá miklu ábyrgð, sem því fylg-
ir fyrir okkur Islendinga að ráða einir
þessum auðæfum. Ekki veldur ávallt sá,
sem heldur.
TÓMAS ÞORVALDSSON:
I fáum málum hefir íslenzka þjóðin ver-
ið jafn einhuga sem í baráttunni fyrir
sjálfstæði sínu og I landhelgisbaráttunni,
sem kom beint I kjölfar sjálfstæðisins,
enda eru þessi mál svo nátengd hvort
öðru, að ei verður sundur skilið. Sú þjóð,
sem ekki er efnalega sjálfri sér nóg og
lætur reka á reiðanum í efnahagsmálum,
á vart langa lífdaga sem sjálfstæð.
Sjávaraflinn stendur undir efnahags-
legri velferð okkar og velmegun og þó að
landbúnaður sé rótgróin og sterk stoð þá
má hann sín ekki mikils nema mikill
sjávarafli komi til. Sama máli gegnir enn
um aðra þætti atvinnulífsins.
Við höfum fyrr orðið að heyja harða
baráttu til að ná þeim sjálfsagða rétti
okkar að nytja sjálfir okkar fiskimið en
þurfa ekki að deila afnotum landgrunns-
ins með öðrum þjóðum, sem af þarfleysu