Morgunblaðið - 15.10.1975, Blaðsíða 28

— Sagan, þörfin og rétturinn
Framhald af bls. 15
ÞINGSÁLYKTUNARTILLAGA
SJALFSTÆÐISFLOKKSINS 1973
I október 1973 lögöu allir þingmenn Sjálfstæðis-
flokksins (1. fl.m. formaður þingfl. Gunnar Thorodd-
sen) fram þingsályktunartillögu um 200 sjómílna fisk-
veiðilandhelgi:
„Alþingi ályktar að fiskveiðilandhelgi Islands verði
stækkuð þannig, að hún verði 200 sjómflur frá grunn-
línum allt i kring um landið og komi stækkunin til
framkvæmda eigi síðar en 31. desember 1974. Þar sem
skemmra er milli Islands og annarra ríkja en 400
sjómílur skal í samræmi við alþjóðlegar venjur miða
við miðlínu milli landanna.
Alþingi felur rikisstjórninni að leggja fyrir þingið
frumvarp um breytingar á lögum, sem nauðsynlegar
eru vegna útfærslu í 200 sjómílur.
Alþingi leggur nú sem fyrr áherzlu á nauðsyn þess
að settar verði strangar reglur um verndun fiskistofna
til þess að tryggja sem bezta hagnýtingu þeirra og
koma i veg fyrir ofveiði, og að þeim reglum verði fylgt
eftir með festu.“
7. nóvember 1974 leggur svo ríkisstjórn Geirs
Hallgrimssonar, i samræmi við stjórnarsáttmála
stjórnarflokkanna, fram frumvarp til laga um breyt-
ingar á landgrunnslögunum frá 1948 þess efnis, að
gert er ráð fyrir útfærslu fiskveiðilandhelginnar i 200
sjómílur.
TVÖ HUNDRUÐ SJÖMlLNA
FISKVEIÐILANDHELGI 1975
15. júlf í ár gaf sjávarútvegsráðherra i stjórn Geirs
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 15. OKTÓBER 1975
Hallgrímssonar, Matthias Bjarnason, út nýja reglu-
gerð um fiskveiðilandhelgi Islands, sem felur i sér 200
sjómílna fiskveiðilandhelgi frá og með 15. þessa
mánaðar. Samkvæmt reglugerðinni skal fiskveiðiland-
helgin afmörkuð 200 sjómflur utan við grunnlínu, sem
dregin er milli nánar tilgreindra staða í reglugerðinni
um eyjar og útnes landsins. Auk þess skulu dregnar
markalfnur umhverfis Kolbeinsey, Hvalbak og Gríms-
ey, 200 sjómílur frá þeim. Þar sem skemmra er en 400
sjómflur milli grunnlína Færeyja og Grænlands
annars vegar og Islands hinsvegar, skal fiskveiðiland-
helgi Islands afmarkast af miðlínu. Reglugerðinni
verður og ekki framfylgt að svo stöddu, eða þar til
annað verður ákveðið, utan miðlínu milli grunnlfna
Jan Mayen annars vegar og Islands hins vegar. —
Reglugerðin felur og í sér bann við veíðum erlendra
skipa í fiskveiðiiandheiginni, takmarkanir á veiðum
íslenzkra skipa og friðunarsvæði uppeldisstöðva fiski-
stofna. Ennfremur um búnað veiðarfæra i fiski-
skipum, sem leið eiga um friðuð svæði, aflaskýrslur og
heimild sjávarútvegsráðuneytis til takmörkunar
fjölda veiðiskipa og hámarksafla hvers einstaks skips,
þegar og þar sem um ofveiði er að ræða.
Geir Hallgrímsson,. forsætisráðherra, sagði við
undirritun hinnar nýju reglugerðar: „Ég tel, að hér sé
um eitt stærsta skref að ræða, sem við höfum stigið f
landhelgismálum okkar, þegar við erum í þann
veginn að ná Iokatakmarki þvf, er við settum okkur
með landgrunnslögunum 1948 og höfum stig af stigi
sótt markvisst að lokamarkinu, sem felst f ákvæðum
þeirrar reglugerðar, sem Matthfas Bjarnason sjávar-
útvegsráðherra gaf út f dag samkvæmt ákvörðun rfkis-
stjórnarinnar.“
200 mílur 27
HIN NYJA LANDHELGI
Matthfas Bjarnason, sjávarútvegsráðherra, sagði
m.a. við undirritun reglugerðarinnar 15. júlf sl.:
„Hafsvæði hinnar fslenzku fiskveiðilögsögu nær þá
(eftir útfærsluna) til 758 þúsund ferkflómetra. 50
mflna lögsagan náði til 216 þúsuna ferkflómetra og 12
mflna lögsagan til 75 þúsund ferkflómetra. Hin nýja
fiskveiðilögsaga er þvf þrisvar og hálfum sinnum
stærri en 50 mflna lögsagan og tfu sinnum stærri en 12
mflna lögsagan. Ef miðað er við landið sjálft er hin
nýja fiskveiðilögsaga rúmlega sjö sinnum stærri en
það. Sé miðað við láð og iög hefur fslenzkt yfirráða-
svæði rfflega tvöfaldazt við 200 sjómflna útfærslu
fiskveiðilögsögunnar nú.“
Ofveiði og síminnkandi stofnstærð fisktegunda við
Island stefndi, án útfærsiu og óhjákvæmilegra
friðunaraðgerða, að eyðingu þeirrar meginauðlindar
og undirstöðu atvinnuöryggis- og efnahagslegs sjálf-
stæðis þjóðarinnar, sem fiskstofnarnir eru. Allar teg-
undir botnlægra fiska á íslandsmiðum hafa um árabil
verið ýmist of- eða fullnýttar, svo sem ótvíræðar
rannsöknir og skýrslur fiskifræðinga okkar sýna ljós-
lega, sem og ört minnkandi arðsemi þess fjármagns,
sem varið hefur verið til útgerðar. Útfærsla landhelg-
innar styðst þyi við brýna nauðsyn, sem ekki varð
lengur umflúið að meta af framsýni og stórhug.
Grundvöllur útfærslunnar hvílir og á aiþjóðlegri
þróun hafréttarmála, m.a. því frumvarpi að hafréttar-
sáttmála, sem lagt var fram á hafréttarráðstefnunni í
Genf og er augljós stuðningur meirihluta þjóða heims
við það.
Afstaða okkar til hugsanlegra samninga nú hlýtur
að byggjast á því, hvaða árangur næst með samn-
ingum, hvort við í raun náum viðtækari fiskvernd og
meiri eigin afla með samningum eða án. Afstaða okkar
hlýtur að byggjast á framtíðarhagsmunum þjóðar
okkar — og þeim einum.
Dráttarbáturinn Statesman var eitt þeirra 44 brezku skipa sem reyndu að verja brezka landhelgisbrjóta í síðasta þorskastríði. Þarna öslar
dráttarbáturinn áfram og f baksýn er brezkt herskip, en ekki höfðu dráttarbátarnir erindi sem erfiði, því íslenzku varðskipin sáu við þeim.
Ljósmynd Friðgeir Olgeirsson.