Morgunblaðið - 09.06.1976, Blaðsíða 39

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 9. JUNt 1976
47
Milljarðaeigandinn
J. Paul Getty látinn
Los Angeles og London, 8. júní
— AP, Reuter.
BANDARlSKI auðjöfurinn J.
Paul Getty andaðist á óðali sfnu
Sutton Place, skammt frá Lond-
on, á hvftasunnudag. Verður lfk
hans flutt flugleiðis til Kali-
fornfu, þar sem hann verður jarð-
settur á fimmtudag. Getty var 83
ára.
Getty var lalinn einn auðugasti
maður heims, en ekki er vitað
með vissu hve miklar eignir hans
voru. Keraur það væntanlega f
ERLENT
Sovézka
vélin fórst
við Malabo
Luanda Angóla, 4. júní. AP.
SOVÉZKA farþegaþotan, sem
saknað hefur verið frá því á
þriðjudag, er hún lagði upp í flug
frá Luanda til Moskvu með milli-
lendingu í Malabo, fórst skömmu
fyrir lendingu í Malabo og allir
sem með henni voru.
Ijós við birtingu erfðaskrár hans,
en eignirnar hafa verið áætlaðar
2 — 4 milljarðar dollara (368 —
736 milljarðar króna).
Getty kvæntist fimm sinnum,
og öll hjónaböndin enduðu á
skilnaði. Hann á þrjá syni á lífi og
16 barnabörn. Þó er búizt við að
megnið af auði hans renni til líkn-
ar- og hjálparstofnana, enda hafði
hann þegar í lifanda lífi búið vel
að framtíð afkomenda sinna.
Getty fæddist 15. desember
1892 í Minneapolis í Bandarikjun-
um. Faðir hans, George Getty, var
þar lögmaður, og auðgaðist síðar á
olíuvinnslu i Oklahoma. Þegar
faðirinn lézt, lét hann eftir sig um
15 milljónir dollara, en aðeins lít-
ill hluti þess auðs féll í hlut Paul
Getty, því faðirinn hafði verið lít-
ið hrifinn af hjónaböndum sonar-
ins.
Paul Getty lauk háskólanámi í
Kaliforníu og tveggja ára fram-
haldsnámi við Oxfordháskóla í
Bretlandi. Ætlaði hann sér þá að
gerast rithöfundur eða ganga í
bandarísku utanríkisþjónustuna,
og iagði mikla rækt við tungu-
málanám. Olían átti þó sterk itök i
honum, og hann var aðeins 23 ára
þegar hann eignaðist fyrstu oliu-
lindina og komst þar með í tölu
milljónamæringa á dollaramæli-
kvarða.
Getty var alla tíð vinnuforkur
mikill, og áhuginn var slíkur að í
síðustu viku, rétt fyrir andlátið,
skýrði einn samstarfsmanna hans
frá því að Getty eyddi fullum
vinnudegi í skrifstofu sinni við að
leysa skattavandamál í sambandi
við olíuvinnslu á botni Norður-
sjávar. Hann lýsti því nýlega yfir
að hann hvorki vissi né vildi vita
nákvæmt verðmæti eigna sinna,
og bætti við: „Sá sem getur talið
aura sina á ekki milljarð
dollara." Fyrir tveimur árum
sagði í skýrslu um Getty Oil Co.
að Paul Getty ætti tvo þriðju
hlutabréfa félagsins, en mark-
aðsverð þess hluta er í dag
tveir milljarðar dollara. Auk
þess á Getty miklar eignir aðrar,
allt frá safninu I Malibu í
Kaliforníu, sem kostaði hann 20
milljónir dollara og hefur að
geyma listaverk metin á 200
milljónir dollara og að Sutton
Place, um 50 km fyrir suðvestan
London, en þessari 450 ára gömlu
höll hans fylgja rúmlega 400 hekt-
arar lands.
Höllina keypti Getty árið 1959
fyrir 300 þúsund sterlingspund.
Var hann þá að koma úr leiðangri
til Mið-Austurlanda, þar sem
hann hafði verið að fylgjast með
rekstri olíulinda sinna. Leiddist
honum að þurfa sífellt að búa í
gistihúsum, og keypti því höllina
af þáverandi eiganda, hertogan-
um af Devonshire. Sagt er að
Hinrik konungur VIII hafi fyrst
hitt Anne Boleyn í þessari höll.
Elísabet I gisti þarna árið 1591.
Hún vildi hafa hlýtt í húsinu, og
voru kynntir svo miklir eldar í
eldstónum að aðal móttökusalur-
inn brann til ösku. Var hann end-
urbyggður árið 1721.
Eftir skilnaðinn 1956 kvæntist
Getty ekki á ný. „Sá sem hefur
brotlent fimm sinnum hættir að
fljúga“, sagði hann. Síðustu 15
árin hefur Rosabella Burch, 42
ára gömul ekkja frá Nicaragua,
búið með honum.
J. Paul Getty.
Sviss
vill lækka
frankann
Zurich, 8. júní — AP.
SVISSNESK yfirvöld hafa gripió
til róttækra aðgerða til að draga
úr eftirspurn eftir svissneskum
frönkum á erlendum gjaldeyris-
mörkuðum, og meðal annars
lækkað forvexti og vcölánavexti
úr 2,5 f 2% ogúr 3,5 13%.
Er talið að þessar aðgerðir séu i
samráði við erlenda banka, og til
þess ætlaðar að draga úr stöðugri
hækkun svissneska frankans að
undanförnu á kostnað annarra
gjaldmiðla, svo sem dollars og
vestur-þýzkra marka.
Svissneski rikisbankinn hefur
um nokkurt skeið látið verðsveifl-
ur annarra gjaldmiðla sig engu
skipta, en mun framvegis gripa
inn í með gjaldeyriskaupum og
sölu til að tryggja verðgildi
þeirra. Dregið verður úr sölu á
frönkum til erlendra aðila, og frá
15. þessa mánaðar hafa svissnesk-
ir bankar og útibú þeirra erlendis
fyrirmæli um að forðast öll þau
viðskipti, sem sýnilega fela í sér
brask með frankann.
Vaxtalækkunín tekur gildi nú
þegar, og hafa vextir ekki verið
lægri i Sviss síðan á árunum
1959—64. Býður ekkert iðnvæddu
ríkjanna upp á jafn lága útlána-
vexti.
Afleiðingar þessara aðgerða
eru þegar farnar að sýna sig, og
hafa erlendir gjaldmiðlar hækkað
nokkuð gagnvart frankanum.
Þannig hefur til dæmis dollarinn
hækkað úr 2,3900 frönkum í
2,4535 franka.
um. Víst er talið, að Jimmy
Carter muni eftir þessar kosn-
ingar vera öruggur um útnefn-
ingu demókrata, en að ekki
verði skorið úr um framboð
Fords og Reagans fyrr en á
flokksþinginu í Kansas City í
ágúst þótt Ford sé talinn nokk-
uð viss um sigur.
Síðasta skoðanakönnun i
Kaliforniu sýndi, að Reagan
hafði 24% meira fylgi en Ford,
en talsmenn Fords segja að
hann hafi stöðugt verið að
vinna á. Nái Ford góðum
árangri i Kaliforníu má telja
vonir Reagans um útnefningu
búnar að vera. Fyrir þessar
kosningar hafði Ford stuðning
806 fulltrúa af 1130, sem þarf
til að hljóta útnefningu, en
Reagan hafði 690. í hópi demó-
krata hafði Jimmy Carter hlot-
ið stuðning rúmlega 900 full-
trúa af 1505, sem þarf til út-
nefningar og gert var ráð fyrir
að hann myndi vinna 250 —
300 fulltrúa til viðbótar i dag.
— Hjassmálið
Framhald af bls. 48
maður i gæzluvarðhaldi vegna
málsins. Er það 23 ára gamall
háskólanemi, sem fór ásamt hin-
um ungmennunum til Marokkó,
þar sem hassið var keypt. Hann
fór flugleiðis þaðan til Spánar en
ekki með ferju eins og hin, en þau
voru einmitt tekin þegar ferjan
kom til Spánar og fannst hassið í
bíl þeirra. Fyrrnefndur maður
kom til íslands á laugardaginn, og
var þá úrskurðaður i allt að 20
daga gæzluvarðhald.
Það sem aðallega hefur vakið
grunsemdir um að fleiri kunni að
vera í spilinu er það fjármagn,
sem þarf til að kaupa umrætt
hassmagn og sækja það. Eftir þvi
sem Mbl. hefur fregnað, mun
kaupverð á hassi í Marokkó vera
um 200 dollarar hvert kg og kosta
því tæp 15 kg um 550 þúsund
islenzkar krónur. Ungmennin
þrjú fóru til Spánar með járn-
brautarlest frá Kaupmannahöfn
og keyptu miða fram og til baka.
Samkvæmt upplýsingum sem
Mbl. aflaði sér hjá ferðaskrifstofu
i Reykjavík i gær, kostar slíkur
farmiði á 2. farrými rúmar 30
þúsund krónur fyrir manninn. Ef
uppihald er reiknað með, er
kostnaður við kaup og öflun á
hassinu minnst 800 þúsund krón-
ur, og það fé allt í erlendum gjald-
eyri. Þykir það afar ótrúlegt að
ungmennin hafi ein lagt fram
fjármagnið, þvi tvö þeirra voru
nýkomin úr skóla og þriðji aðilinn
tiltölulega nýkominn úr dönsku
fangelsi, þar sem hann hafði af-
plánað tveggja mánaða vist fyrir
ólöglega meðferð á heróíni.
Ef fleiri eru viðriðnir þetta
smygl, kemur tvennt til greina,
annaðhvort að einn fjársterkur
aðili standi ábakviðþettasmygl
eða um sé að ræóa samskot
margra. Um er að ræða mikinn
hagnað ef smyglið heppnast, því
söluverð á hassi innanlands mun
vera um 1500 krónur grammið og
söluverðmæti þess magns, sem
smygla átti til islands, er talið
vera um 22 milljónir króna.
Fíkniefnadómstóllinn hefur
eins og að framan segir öll atriði
þessa máls til rannsóknar, svo
sem hvert hafi verið hlutverk
hvers og eins og það hvort fleiri
kunni að vera viðriðnir málið. Þá
er einnig í rannsókn hvernig hafi
átt að smygla hassinu til íslands.
Morgunblaðið hefur það eftir að-
iluni, sem vel þekkja til, að hæpið
sé að smygla hafi átt hassinu í
einu lagi til landsins. Ef ung-
mennin hefðu farið með járn-
brautinni sömu leið til baka,
hefðu þau þurft að fara um 7
landamæri og því fylgir mikil
áhætta. Er talið líklegast að
smygla hafi átt hassinu í smá-
skömmtum með íslenzkum vélum,
sem sækja munu sólarlandafar-
þega til Spánar í sumar. Er Mbl.
kunnugt um, að eitt þeirra ung-
menna, sem viðriðip eru málið,
hafi kannað meá' hugsanlega
leigu á íbúð á Spáni í sumar.
Ungu mennirnir tveir, sem við-
riðnir eru málið, hafa áður komð
við sögu fikniefnamála hér á
landi, en stúlkan ekki.
— Hiti eykst
í Víti
Framhald af bls. 48
lækkaði yfirborð Öskjuvatns
um 2 metra þar eð þá væri
ekkert aðrennsli í vatnið og
þess vegna væri ekkert ósenni-
legt að vatnið í Víti væri
heitara nú vegna minna ýatns
svo árla sumars. Hins vegar
kvaðst hann alls ekki vilja úti-
loka að hiti væri að aukast í
Víti og sagði að nauðsynlegt
væri að athuga þetta nánar.
Hins vegar taldi hann ósenni-
legt að nokkurt samband væri
milli aukins hita i Víti og jarð-
hræringanna á Mývatnssvæð-
inu i vetur, þó að ekki væri
hægt að þvertaka fyrir það.
— Mikil og jöfn
umferð
Framhald af bls. 48
Óskar að þetta væri atriði, sem
þyrfti að kippa snarlega í liðinn.
Að sögn Óskars, dreifðist fólk á
ýmsa staði en lítió var um að fólk
safnaðist á sömu staðina. Flestir
voru á Þingvöllum, og gizkaði Sel-
fosslögreglan á að þar hefðu gist
um 2000 manns í tjöldum, mest
unglingar. Bar töluvert á ölvun
meðal þeirra en lögreglan hafði
gott eftirlit á hlutunum og kom í
veg fyrir óspektir og skemmdir á
gróðri.
— Laun hækka
Framhald af bls. 48
Niðurstaða útreiknings Kaup-
lagsnefndar er á þann veg að vísi-
töluhækkun 1. júní 1976 er 14.85
stig umfram 557 stig og svarar
það til 2,67% hækkunar, eins og
áður segir. Vísitöluhækkun launa
1. júlí er þar með ákveðin 2.67%
og í tilkynningu Kauplagsnefndar
er athygli vakin á því að sam-
kvæmt umræddum rammasamn-
ingi reiknast þessi hækkun á laun
eins og þau verða frá 1. júli sam-
kvæmt ákvæðum samningsins.
Miðað vlð hina umsömdu 6%
hækkun launa frá 1. júli nk.
verður af þessum sökum saman-
lögð hækkun launa 8.83% frá júli-
byrjun 1976.
— Utvarpsmenn
Framhald af bls. 2
dag né mánudag og útvarp frá
listahátíð féll niður.
Dóra sagði í samtali við
Morgunblaðið, að Starfsmanna-
félagið hefði ekkert heyrt frá við-
semjendum sínum og kvaðst hún
ekki eiga vön á því að af slíkum
viðræðum yrði heldur væri
félagið nú að undirbúa sitt mál í
kjaranefnd eins og önnur félög
innan BSRB. Frestur til að skila
gögnum til kjaranefndar væri til
miðvikudags (í dag) en nefndin
væri skipuð sömu mönnum og
kjaradómur áður, og kvaðst Dóra
þvi ekki hafa mikla trú á þvi að
starfsmenn útvarpsins fengju
mikla leiðréttingu þar. Helzta
vonarglætan væri sú að búið væri
að semja við kennara innan BHM
og þeir fengið þar einhverja
hækkun meiri en útvarpsmönn-
um hefði verið boðið til þessa.
Guðmundur Jónsson, fram-
kvæmdastjóri útvarpsins, sagði að
sér vitanlega væri ekki nein
hreyfing á þessu máli en hann
kvað yfirvinnubannið valda ýms-
um erfiðleikum. I þessari viku
myndu t.d. allir fréttaaukar falla
niður og ekki yrði heldur beint
útvarp frá listahátíð, eins og til
stóð. Þá gæti yfirvinnubannið
einnig haft einhver áhrif á upp-
töku leikrita, sem oft væru
einmitt tekin upp á timanum frá
5—7 þar sem sá timi kæmi leikur-
unum oft bezt—
Þá hafði Morgunblaðið sam-
band við Odd Gústafsson, for-
mann Starfsmannafélags sjón-
varpsins. Hann kvað ekki neinar
aðgerðir fyrirhugaðar af hálfu
sjónvarpsmanna að sinni heldur
væri unnið að því að ganga frá
gögnum til kjaranefndar en síðan
yrði séð hvernig úrskurður
hennar yrði.
— Þyrlur sóttu
Framhald af bls. 2
um var ensk stúlka illa haldin og
talin ástæða til að koma henni
undir læknishendur sem fyrst.
Hún hafði fyrst kennt sér meins
áður en til Egilsstaða kom en
læknir þar taldi ekki neitt alvar-
legt vera á ferð og hélt stúlkan
því áfram með hópnum. Veikindi
hennar ágerðust hins vegar þegar
á leið og var svo komið þegar að
Drekagili kom, að nauðsynlegt
var talið að koma henni til læknis
sem fyrst. Fékk Slysavarnafélag-
ið þyrlu frá Landhelgisgæzlunni
sem var við störf á Austfjörðum
til að sækja stúlkuna og flytja til
Egilsstaða, þar sem hún var lögð i
sjúkrahús.
— Hörð barátta
Framhald af bls. 13
brúnn, eigandi og knapi Baldur
Oddsson, á 66. sek.
1 1500 metra brokki sigraði Þyt-
ur, 13 v., brúnn, eigandi og knapi
Ragnar Tómasson, á 3 min. 49 sek.
en annar varð Grani, 14 v„ eig-
andi og knapi Einar Ásmundsson,
á 3 min. 50,2 sek. Þriðji og fjórði
hestur fengu sama tíma en Mósla
8 v„ eign Erlu Sveinsdóttur,
knapi Kjartan Jóhannesson, var
dæmd sjónarmun á undan Smyrli,
6 v„ gráum, eign Dagnýjar Gísla-
dóttur, knapi Tómas Ragnarsson,
en Tómas er aðeins 10 ára. Timi
þeirra var 3 min. 50,6 sek.
Að afloknum kappreiðunum
var dregið í happdrætti Fjáröfl-
unarnefndar kvenna í Fáki og
kom hesturinn á miða nr. 2421,
fiugferð til útlanda á miða nr.
2964, vetrarfóður fyrir einn hest
hjá Fáki á miða nr. 2989 og reið-
föt á miða nr. 435.