Morgunblaðið - 20.06.1976, Blaðsíða 7

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 20. JUNÍ 1976
7
HUGVEKJA
eftirsr.
Þöri Stephensen
GUÐSPJÖLL þessa sunnu-
dags, hins fyrsta eftir þrenn-
ingarhátíð, fjalla um afstöðu
kristins manns til peninga.
Við hugsum sennilega ekki
nógu oft út í það, að það sem
við köllum „þessa heims
gæði", er ekki okkar dýpst
skoðað. Okkur er veitt þetta
sem lán til þess að við getum
lifað farsælu lifi hér á jörð.
Þetta er eins konar rekstrar-
lán, og gjalddaginn er þá,
þegar jarðlífinu lýkur. Þetta
lán er okkur ætlað að ávaxta i
lífi og starfi öðrum til góðs.
Við hyggjum sjálfsagt of
sjaldan að þessu, flest okkar.
Þó erum við oft á þetta minnt
bæði af hinni helgu bók og af
ýmsum þeim í okkar samtið,
sem gefinn er næmari skiln-
ingur en fjöldanum. Meðal
þeirra er skáldið, sem sagði:
„Hvað vannstu Drottins ver-
öld til þarfa?
Þess verður þú spurður um
sólarlag."
Kristur hefur sjálfsagt valið
sér þessi mál að umræðu-
efni, af því að hann hefur
fundið, hve mikils samtið
hans mat peninga, en hugs-
aði ekki út í það, að þegar að
skuldadögum dregur, þá er
það allt annað en penirígar,
sem um er spurt. Líkklæðin
hafa enga vasa. Menn fara
ekki með neitt efnislegt með
sér af þessari jörð.
Það er oft spurt um sann-
anir, þegar trúmál eru rædd
okkará meðal. Og hafi nokk-
uð verið sannað í mannlegu
lífi, þá er þaðfánýti pening-
anna til að skapa mannlega
hamingju.
Norska skáldið Arne Gar-
borg er einn af þeim, sem
hafa lagt áherslu á þetta.
Hann segir.
„Það er hægt að kaupa
mat en ekki matarlyst, lyf en
ekki heilbrigði, mjúkarsæng-
ur en ekki svefn, glit en ekki
fegurð, glæsileik en ekki un-
að, skemmtun en ekki gleði,
þjóna en ekki trúmennsku,
náðuga daga en ekki frið. í
stuttu máli sagt. Menn geta
keypt hismið en ekki kjarn-
ann fyrir peninga."
Þannig mælist skáldinu,
og erlent dagblað, sem hét
verðlaunum fyrir bestu skil-
greininguna á gildi peninga,
verðlaunaði þetta svar:
„Það er hægt að kaupa allt
fyrir peninga nema hamingj-
una. Þeir eru aðgangseyrir
að öllu nema himninum."
Hið sama segir boðskapur
Krists. Þaðeru mannkostirn-
ir, manngildið, hinn andlega
auður mannssálarinnar, sem
þar gildir, en ekki málmurinn
gullni.
Mér hefur sjaldan orðið
þetta betur Ijóst, hve verald-
legur auður er óskaplega lítils
Penir °g ígar
nis- hamii ngJa
virði, en þegar ég sat eitt
sinn andspænis ungri konu í
ríkulega búinni íbúð hennar.
Hún var þar ein með börnum
sínum, af því að hún hafði
misst manninn sinn til ann-
arrar konu. Hún hefði svo
sannarlega viljað gefa allt til
þess að hann væri enn þar
heima, húsið, innbúiðfagra
og bílinn. Já, allt, en ham-
ingjan varekki föl, jafnvel
þótt allt þetta og miklu meira
af slíku væri í boði
Já, það er beðið um sann-
anir. Hér eru þær fyrir hendi,
fleiri en tölum verðurá kom-
ið. En það er eins og það hafi
lítið að segja. Lífsgæðakapp-
hlaupið snýst samt alltaf um
peninga.
Ég tek það fram, að hér er
ég ekki að gagnrýna sérstak-
lega verkföll og kjarabaráttu
íslenskra launastétta. Ég er
ekki að gagnrýna baráttu fyr-
ir nauðsynlegum lífskjörum,
heldur mammonshyggjuna í
heild, þann villta dans, sem
s! og æ er stiginn í kringum
gullkálfinn. Þar eiga allir ein-
hverja sök. En þetta er
stefna, sem í eðli sínu er
mannskemmandi og getur
leitt menn ótrúlega langt nið-
ur á við eins og dæmin sanna
mjög vel, þau sem við fáum
nú æ oftar fréttir af i fjölmiðl-
um.
Þar heyrum við um laga-
brot, sem framin eru i auðg-
unarskyni einu, og það virð-
ist ekkert draga úr mönnum,
að jafnframt er iðulega verið
aðgjöreyðileggja líf annarra,
ekki sist æskumanna, þar
sem áfengis- og eiturlyfja-
smygl er annars vegar.
Manni verður það stund-
um á ósjálfrátt að spyrja sem
svo: Hvar er trú slíkra ógæfu-
manna? Hvaða hugmyndir
hafa þeir um Guð Óg siðferði-
lega ábyrgð gagnvart hon-
um? Er þetta kannski svona,
af þvi að Guð er gleymdur?
Er þetta, af því að honum
hefur verið fórnað á altari
gullkálfsins? Er þetta kannski
glöggt dæmi um stefnu þess
lifs, sem gleymir Guði eða
neitar að taka hann með í
reikninginn? Sé svo, þá er
munurinn auðsær og saman-
burðurinn býsna hagstæður
Guðstrúnni. En samt sigur
alltaf á ógæfuhlið.
Ég tek það fram, að ég er
ekki að gagnrýna peningana
sem slíka, heldur þá hugsun,
sem setur þá öllu öðru ofar,
gerir þá að æðsta takmarki
lífsins og verður þeim algjör-
lega háð. Peningareru nauð-
synlegir, en þeir mega aldrei
verða að takmarki i lifinu.
Þeir mega ekki verða til þess,
að við glötum þvi, sem ekki
verður keypt fyrir nokkra
peninga.
Okkur er ekki ætlað a8
berjast um frama lífsins. Við
eigum að stySja hver annan
til æ göfugra lífs og betra.
Þess vegna kallar lífið í raun
og veru til ábyrgðar og sam-
stöðu, en ekki samkeppni á
annarra kostnað. En þaðer
annað, sem kallar i gagn-
stæða átt, og það er sjálfs-
hyggja og síngirni mannsins.
Og spurningin er: Á Guð að
ráða eða eigingirni manns-
ins? Er maðurinn og vilji hans
æðsta vald í alheimi? Eða er
til eitthvað, sem heitir Guð?
Lesandi minn, svaraðu
þeim spurningum af ein-
lægni og breytti síðan eftir
svari þínu. Þá muntu fá
sterkustu sönnunina i þinni
eigin hamingju. Þvísannaðu
til. Þú höndlar hana ekki á
vegum eigingjarns guðleysis,
heldurá kærleiksvegum
Guðs.
Falleg — vönduð

ÁRGERÐ 1976 — VÖNDUÐUSTU HJÓLHÚSA
TJÖLD í EVRÓPU — ENGINN VAFI!
AUKIÐ NOTAGILDI HJÓLHÚSANNA OG TVÖFALD-
IÐ FLATARMÁLIÐ MEÐ AÐEINS 10% VIOBÓTAR
KOSTNAÐIM
SÉRSTAKLEGA HENTUG VIÐ ÍSLENZKAR AÐSTÆÐ-
UR. 4JA ÁRA REYNSLA HÉRLENDIS.
ÚTVEGUM TJÖLD Á ALLAR GERÐIR HJÓLHÚSA.
LEITIÐ UPPLÝSINGA OG PANTIÐ TÍMANLEGA.
E. TH. MATHIESEN H.F.
STRANDGOTU 1—3, HAFNARFIRÐI — SÍMI 51919
TANNLÆKNAR
NÝ ÞJÓNUSTA
Önnumst allar viögeröir á
tannlækningatækjum
Eftirlit — Breytingar —
Uppsetning — Varahlutir
Reynið þjónustuna
4 HITTER
VIÐGERÐARÞJÓNUSTA
Miðstræti 12 símar: 27511 — 51884 Box 451, Reykjavík
GOLFTEPPADEILLm SMIDJUVEGI6
enskgólfteppi
f rá Gllt Edge og CMC
Vió bjóðum fjölbreytt úrval gólfteppa
frá Gilt Edge og CMC til afgreióslu strax;
og einnig má panta eftir myndalista
meó stuttum afgreióslufresti.