Morgunblaðið - 04.11.1976, Blaðsíða 3
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 4. NÓVEMBER 1976
3
Þjóðleikhúsið frumsýnir Vojtsek eftir Buchner á sunnudaginn:
Leikritið ekki sýnt
fyrr en 76 árum
eftir lát höfundar
GtSLI Alfreðsson aðstoðarleikst jóri og Rolf Hádrich leikstjóri ræðast við á æfingu á Vojtsek.
ÞJÓÐLEIKHUSIÐ frumsýnir á
sunnudaginn þzka leikritið
VOJTSEK eftir Georg Buchner
og er þetta f fyrsta skipti, sem
verkið er flutt hér á landa, en
Vojtsek er önnur frumsýning
Þjóðleikhússins á stóra sviðinu
f haust. Leikstjóri er Rolf
Hádrich, en hann stjórnaði
gerð sjónvarpsmvndarinnar
um Brekkukotsannál hér á
fandi á sfnum tfma. t sýning-
unni koma fram milli 20—30
manns og fer Hákon Waage
með stærsta hlutverkið, en
hann hefur ekki áður leikið svo
stórt hlutverk á fjölum Þjóð-
leikhússins.
Georg BUchner lézt áður en
hann hafði fyllilega lokið við að
semja Vojtsek árið 1837, aðeins
23 ára að aldri. Þrátt fyrir ung-
an aldur hafði hann þegar af-
rekað ýmislegt, m.a. samið 4
leikrit og doktorsritgerð um
taugakerfi fiska, sem aflaði
honum kennarastöðu við há-
skólann í Zurich. Þekktasta
verk BUchners er Dauði
Dantons, sem er eina leikritið,
sem var gefið út að honum lif-
andi. Vojtsek var ekki frum-
sýnt fyrr en árið 1913, en eigi
að sfður þykir BUchner hafa
haft ótrúlega mikil áhrif á
þýzkar bókmenntir.
Eins og áður sagði er Rolf
Hadrich leikstjóri uppsetning-
ar Þjóðleikhússins á þessu leik-
riti, sem er með mest leiknu
þýzkum verkum á þessari öld
og sennilega það leikrit
BUchners, sem oftast er leikið.
Gunnar Eyjólfsson leikur
tambúrmajórinn og hefur náð
kverkataki á Hákoni Waage,
sem leikur Frans Vojtsek.
Hádrich til aðstoðar er Gfsli
Alfreðsson, leikmynd er eftir
Sigurjón Jóhannsson, búningar
eru fengnir að láni frá Þýzka-
landi, gerðir af Ekkehard
Kröhn. Þýðingu leikritsins
gerði Þorsteinn Þorsteinsson.
Auk Hákons Waage, sem leik-
ur Frans Vojtsek, fara
Kristbjörg Kjeld (sem barns-
móðir hans Marfa), Gunnar
Eyjólfsson (sem tambúrmajór-
inn), Róbert Arnfinnsson (sem
höfuðsmaðurinn) og Baldvin
Halldórsson (sem doktorinn)
með stór hlutverk í leikritinu.
Meðal annarra leikenda eru
Jón Gunnarsson, Randver
Þorláksson, Bryndís Péturs-
dðttir, Guðbjörg Þorbjarnar-
dóttir, Sigurður Skúlason,
Ævar R. Kvaran, Bjarni Stein-
grfmsson, Steinunn Jóhannes-
dóttir, Flosi Ölafsson,
Valdemar Helgason og Gfsli Al-
freðsson.
Leikritið Vojtsek byggir
BUchner að nokkru á stað-
reyndum og styðst þá einkum
við morðmál, sem frægt varð í
Þýzkalandi upp úr 1820 og
lengi var deilt um. Rúmlega
fertugur maður, Josef Vojtsek,
myrti ekkju nokkra, sem hann
hafði verið f tygjum við, stakk
hana til bana en var handsam-
aður. Hann virtist tvfmælalaust
sekur um morð að yfirlögðu
ráði, en verjandi hans hélt því
fram að hann hefði ekki verið
ábyrgur gerða sinna, þar eð
hann hefði verið haldinn of-
skynjunum. Málinu lauk þó
með þvf að Vojtsek var háls-
höggvinn árið 1824.
BUchner byggir verk sitt að
nokkru á þessum atburðum og
benda nýjustu rannsóknir á
handritum hans til að leikritið
sé nokkurs konar rannsókn á
morðmáli. Efni leikritsins þótti
marka timamót að þvf leyti að
þar er maður af lægstu stigum,
hversdagsmaður, leiksoppur
kringumstæðna og þjóðfélags-
andstæðna, gerður að aðalper-
sónu. I verkinu veltir höfundur
fyrir sér spurningunni: Hvað
rekur fátækan almúgamann út
í að myrða unnustu sina og
barnsmóður.
A fundi með blaðamönnum í
gær sagði Sveinn Einarsson
Þjóðleikhússtjóri að er verið
var að vinna að upptöku á
Brekkukotsannáli á sinum tíma
hefði fæðzt sú hugmynd að
Hádrich kæmi hingað til lands
Framhald á bls. 29
EINLIT ULLARRYJA TEPPJr~
Kr. 5.770— per ferm. komin á gólfíð
r