Morgunblaðið - 05.07.1979, Blaðsíða 26

26
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 5. JÚLÍ1979
íslenzk tæki geta spar-
að hundruð milljóna
í olíu á fiskiskipin
Mikill áhugi og kaup á sýningu í London
Á NÝAFSTAÐINNI sýningu á
tækjum í skip í London,
svonefndri Eurocatch, sýndi ís-
lenzka fyrirtækið Tæknibúnaður
nýtt tæki, svokallaðan eyðslu-
reikni eða Ecomatic, sem þegar
hefur verið og er verið að setja í
íslenzka togara og báta. Þetta
tæki, sem unnið er við að setja
saman hjá Öryrkjabandalaginu,
mælir eyðsluna á eldsneyti á
sjómflu og gefur vélstjóra og
skipstjóra jafnóðum upplýsingar
og útgerðinni í landi útskrift.
Með vali á réttum hraða er hægt
að draga gífurlega úr eldsneytis-
eyðslu. Ætti þannig að vera hægt
að spara með hverju prósentu-
stigi allt að 200 milljón krónur í
fiskiflotanum, og ekki ólíklegt að
meðalsparnaður á bát gæti orðið
5—8% eða 10—15 milljónir
króna á ári. sem að sjálfsögðu á
eftir að koma betur í ljós.
Á sýningunni í London vakti
tæki þetta gífurlega athygli, og
voru gerðar pantanir á staðnum
frá útgerðaraðilum í Aberdeen,
Frakklandi, Ástralíu, Skotlandi og
Kanada fyrir allt að 200 millj.
króna, sem er álíka magn og
pantað hefur verið í íslenzku
skipin, samkvæmt upplýsingum
Gunnlaugs Jósefssonar, tæknilegs
framkvæmdastjóra fyrirtækisins.
En það rekur hann ásamt Árna
Fannberg og fjölskyldum þeirra.
En íslenzka fyrirtækið hefur sam-
vinnu við bandaríska fyrirtækið
Avicon í Texas, sem hefur á hendi
Bandaríkjamarkaðinn og hefur
þegar selt tækið í dráttarbáta,
ferjur og járnbrautarlestir. Hafa
verið seld 800 tæki í Bandaríkjun-
um, m.a. í rannsóknaskipið
Seapro.
„MÉR fyndist það með ólíkindum
að farið yrði að leyfa rekstur
sölutjalds í Nauthólsvík“, sagði
Hafliði Jónsson, garðyrkjustjóri
Reykjavíkurborgar, í samtali við
Mbl. í gær. En á síðasta fundi
borgarráðs var lagt fram bréf
heilbrigðiseftirlitsins frá 20. júní
varðandi heimild til að reka
sölutjald við heitavatnslækinn f
Nauthólsvík. Samþykkt var á
þessum fundi borgarráðs að vísa
málinu ásamt bréfi blakdeildar
Fram um leyfi til reksturs sölu-
tjalda. til umhverfismálaráðs
borgarinnar.
Hafliði Jónsson er ritari um-
hverfismálaráðs og sagði hann að
• Komin í ísl. skip.
Með því að nota þetta tæki og
nýta upplýsingarnar mun vera
hægt að spara mjög mikið elds-
neyti á þann hátt að velja réttan
hraða á hverja vél miðað við
eyðslu hennar, en eldsneytisaukn-
ingin hættir að skila afköstum við
ákveðinn hraða og notað er marg-
falt meira á hverja viðbætta
sjómílu þegar komið er nálægt
þessum afkastamörkum. Hafa
starfsmenn tæknideildar Fiskifé-
lags ísiands á undanförnum
tveimur árum gert rannsóknir á
eldsneytisnotkun íslenzkra fiski-
skipa og birtust nákvæmar niður-
stöður í 11. hefti Ægis 1978 á
tilraunum í íslenzkum togurum og
nótaveiðiskipum. Sagði Gunnlaug-
ur Jósepsson að þessar rannsóknir
hefði orðið fyrirtækinu að miklu
liði við gerð mælanna.
— Okkar heppni er hin gífur-
lega þörf, sem nú er fyrir elds-
neytissparnað hér og hvarvetna í
heiminum, og þær rannsóknir,
sem tæknimenn Fiskifélagsins
höfðu þegar gert, sagði hann.
Hefur kanadíska ríkisstjórnin nú
ákveðið að gera svipaða úttekt og
Fiskifélagið, og eyddu fulltrúar
þeirra með okkur í London nær
tveimur dögum. En slíkar rann-
sóknir munu hvergi annars staðar
hafa verið gerðar.
Þegar er búið að setja þessi tæki
í togarana Elínu Þorbjarnardótt-
ur og Ásgeir RE og verið er að
setja þau í marga fleiri, m.a.
aflaskipið Guðbjörgu, Bjarna
Benediktsson í Rvík, Eldborgu í
Hafnarfirði, Guðbjart, Gylli, Er-
ling, Bessa og Heiðrúnu o.fl. Þegar
mælarnir eru komnir í skipin,
líklega yrði þetta mál tekið fyrir á
næsta fundi ráðsins sem verður i
næstu viku.
Hafliði sagði að aðstaðan í
Nauthólsvík væri í algjöru lág-
marki og svæðið allt mjög illa
útlítandi. Fyrir umhverfismála-
ráði lægi nú skýrsla um ástand
þessa svæðis og framtíð þess.
„Ástandið þarna er vægasta sagt
komið á mjög lágt plan og varla á
það bætandi," sagði Hafliði. „Læk-
urinn er orðinn mjög útbýjaður og
engin hreinlætisaðstaða fyrir
hendi og því spurning hvort það sé
forsvaranlegt að hafa þessa lind
þarna opna.“
skrá þeir eldsneytiseyðsluna,
hvort sem um er að ræða diesel-
olíu eða svartolíu, þannig að bæði
skipstjóri og vélstjóri geta lesið
jafnóðum af þeim og hagað hraða
skipsins eftir því. En jafnframt
fær útgerðin í landi útskriftina og
getur borið saman útkomuna eftir
árið og gert sínar hagræðingar-
ráðstafanir.
• Unnin aí ísl. öryrkjum
Upphaf málsins er það, að því er
Gunnlaugur upplýsti, að fyrirtæk-
ið Avicon Development Corp. í
Texas hefur leitt þessa tækni og
notað í flugvélar. íslenzku aðilarn-
ir fengu svo leyfi til að breyta
þeirri tækni til notkunar í skip og
til að nýta sér hana, en markaðin-
um skiptu fyrirtækin þannig að
Bandaríkjamennirnir hefðu mark-
aðinn í USA, en íslenzka fyrirtæk-
ið aðra markaði. Hafði bandaríska
fyrirtækið sent fulltrúa á sýning-
una í London til að vera Gunn-
laugi til aðstoðar. Tæknin, eins og
hún er nú, er því í eigu þessara
tveggja fyrirtækja.
Síðan um áramót hefur tækið
verið unnið hjá Öryrkjabandalag-
inu. Sagði Gunnlaugur að allt að 6
öryrkjar hefðu haft af þessu
atvinnu, og nú mundi geta orðið
aukning á. Sagði hann þá mjög
góða vinnukrafta. Vinnuafköstin
væru síst minni en hjá öðrum.
Minni hraði ynnist upp á færri
mistökum.
• 1000-1600 millj.
sparnaður?
Um hve mikið væri hægt að
spara í eldsneytiseyðslu, sagði
Gunnlaugur að fyrir olíukreppuna
hefði eldsneytiskostnaður ekki
verið mjög stór liður í útgerðar-
kostnaðinum. Og að skip-
stjórnarmenn hefðu heldur ekki
fram að þessu haft möguleika á að
vita um eyðsluna.
Olíukaup handa fiskiflotanum
numu á sl. ári 10 milljörðum
króna og sparar þá hver
hundraðshluti um 100 millj. kr.
yfir árið, að því er Helgi Laxdal
hjá tæknideild Fiskifélagsins upp-
lýsti við Mbl. Eldsneytisverð hefði
nú tvöfaldast og yrði sparnaður-
inn um 200 millj. kr. á árinu fyrir
hvert prósentustig. Nemi sparnað-
urinn því 5—8%, eins og Gunn-
laugur telur ekki ólíklegt að náist
að meðaltali, getur sparnaður
numið allt að 1000 til 1600 milljón-
um á ári. Og meðaltal á bát yfir
árið getur verið 10—15 millj. kr.
og bátarnir eru um 70 talsins. Sé
þessi eyðslumælir notaður og
tæknin nýtt mun á einstökum
skipum vera hægt að komast upp í
15—20% sparnað.
- E.Pá.
Sölutjald í
Nauthólsvík?
Enn um ÍOO skólanemar
án atvinnu í Reyk javík
Enn er all stór hópur skóla-
fólks án atvinnu 1 Reykjavík
samkvæmt upplýsingum sem
Morgunblaðið aflaði sér ( gær.
Munu enn vera tæplega eitt
hundrað skólanemar sextán ára
og eldri, sem ekki hefur tekist að
fá vinnu í sumar. Skólanemar
eiga ekki rétt á atvinnuleysisbót-
um.
Áslaug Guðjónsdóttir hjá ráðn-
ingaskrifstofu Reykjavíkurborgar
sagði, að nú væru á atvinnuleysis-
skrá 12 piltar og 15 stúlkur.
Flestir voru á skrá þann 31. maí,
eða 351, þannig að margir hafa
fengið vinnu síðan. Sagði Áslaug
að eitthvað hefði liðkast til eftir
að farmannadeilunni lauk, einkum
voru það piltar sem þá fengu
vinnu, en undanfarna daga sagði
hún lítið hafa breyst og mjög fáir
fengið vinnu.
Guðrún Jónsdóttir hjá atvinnu-
miðlun skólafólks sagði í samtali
við Morgunblaðið síðdegis í gær,
að þar væru enn á skrá milli 70 og
80 manns. Væru þeir á aldrinum
16 ára og talsvert upp yfir tvítugt.
Guðrún taldi enn ekki alveg úti-
lokað að útvega mætti þessu fólki
vinnu, daglega kæmi eitthvað inn
af atvinnutilboðum. Hinir at-
vinnulausu eru af báðum kynjum
að sögn Guðrúnar, en þó heldur
fleiri strákar en stelpur. Allt í allt
sagði hún að um 410 manns hefðu
skráð sig atvinnulausa hjá at-
vinnumiðluninni, þannig að mikill
hluti þeirra hefur fengið vinnu er
leið á sumarið.
John Savage og Robert De Niro í hlutverkum sínum í The Deer
Hunter. Hér eru þeir að flýja úr fangabúðum og eru komnir yfir
fljótið Kwai.
The Deer Hunter
á íslandi
*
Fimmföld Oskarsverðlaunamynd
Regnboginn hefur í dag sýn-
ingar á ensk-bandarísku Óskars-
verðlaunamyndinni The Deer
Hunter sem á íslensku hefur
hlotið heitið „Hjartarbaninn".
Myndin hlaut 5 Óskarsverðlaun í
ár m.a. sem besta mynd ársins
1979. Myndin er gerð hjá
EMI-kvikmyndafyrirtækinu
undir stjórn John Peverall.
Kvikmyndahandritið er eftir
Derek Washburn og Michael
Cimino sem jafnframt er leik-
stjóri. Tónlistin við myndina er
eftir Stanley Myers. Sýningar-
tími hennar er rúmar 3 klukku-
stundir.
Með aðalhlutverkin í kvik-
myndinni fara Robert De Niro,
Christopher Walken og John
Savage.
Myndin greinir frá þremur
vinum sem fara í Víetnamstríðið
og örlögum þeirra. Mynd þessi
hefur vakið mikla athygli víða
um heim og hlotið ýmis verð-
laun.
Tían tefst enn
VONIR stóðu til, að DC-10 vél
Flugleiða fengi lofthæfniskír-
teini bandarfskra flugmálayfir-
valda f þessari viku, en að sögn
Sveins Sæmundssonar, blaðafull-
trúa Flugleiða, bendir margt til
þess, að það verði ekki fyrr en í
fyrsta lagi í næstu viku. Sveinn
Sæmundsson sagði í samtali við
Mbl. að svo virtist sem það væru
einkum lagaleg atriði sem tefðu,
að flugvélarnar fengju lofthæfni-
skírteini. Samkvæmt þeim skeyt-
um sem Flugleiðum hefðu borist
væri búið að ganga frá þeim
Jóhann á heims-
meistaramót
sveina og Margeir
á heimsmeistara-
mót unglinga
JÓIIANN Hjartarson tekur þátt í
3ja heimsmeistaramóti sveina,
sem fram fer í Belfort, Frakk-
landi, 8. til 20. júlí og verður Jón
Pálsson aðstoðarmaður hans.
Þetta er í annað skipti sem
Jóhann teflir á heimsmeistara-
móti sveina, en síðast varð hann
6. af 39 keppendum. Sem kunn-
ugt er sigraði Jón L. Árnason í
fyrsta mótinu og er nú orðinn
Fide-meistari fyrir vikið.
Margeir Pétursson teflir í Skien
í Noregi 27, júlí til 10. ágúst á
heimsmeistaramóti unglinga og
verður aðstoðarmaður hans Guð-
mundur Sigurjónsson. Margeir er
nú í Bandaríkjunum, þar sem
hann teflir á World Open og að því
loknu teflir hann á öðru móti
vestra, Philafelphia Open. Að
loknu heimsmeistaramóti ung-
linga teflir Margeir á alþjóðlegu
móti í Gausdal í Noregi og síðari
hluta ágúst ætlar Margeir að tefla
á móti í London. Mun Margeir, ef
allt fer sem horfir, tefla 51 kapp-
skák á 5 mótum á 62 dögum.
tæknilegu atriðum sem þarf að
kanna í hverri vél áður en þær fá
leyfi til að fljúga aftur.
„Douglas-verksmiðjurnar og
bandaríska flugmálastjórnin eru í
þann veginn að ljúka undirbúningi
undir réttarhöldin og búist er við
að þau hefjist 10. júlí. Litlar líkur
eru á að vélin komist á loft fyrr en
i fyrsta lagi þá,“ sagði Sveinn
Sæmundsson. Ekki er enn búið að
ákveða hvernig Flugleiðir leysa
vanda þann, sem kyrrsetning
DC-10 vélarinnar veldur á næst-
unni. Á þriðjudag rann leiga
Laker-vélarinnar út, en Flugleiðir
höfðu haft þá vél á leigu frá því á
fimmtudag í síðustu viku. Ekki er
búið að ákveða hvort um frekari
leigu verður að ræða þar til DC-10
vél Flugleiða kemst í gagnið á ný.
Leikmanna-
námskeið
á Hólastað
Á MORGUN hefst í Hóladóm-
kirkju á vegum kirkjunnar í Hóla-
stifti námskeið fyrir leikmenn og
mun þátttaka vera góð. Námskeið-
ið er fyrir leikmenn, sem starfa
vilja með kirkjunni að ýmsum
verkefnum hennar, einkum þó
varðandi messugjörð. Kennarar
verða prestar í Hólastifti og flytja
þeir fyrirlestra. Almennar helgi-
stundir verða kvölds og morgna í
kirkjunni. Námskeiðinu lýkur með
messu, sem öllum er opin, gestum
og gangandi. Verður hún í Hóla-
dómkirkju kl. 2 síðd. á sunnudag-
inn. Séra Þorsteinn Ragnarsson
prédikar. Prófastur sr. Gunnar
Gíslason, og sóknarprestur, sr.
Sighvatur B. Emilsson, þjóna fyrir
altari.
Formaður undirbúningsnefndar
námskeiðsins er vígslubiskup, séra
Pétur Sigurgeirsson á Akureyri.