Morgunblaðið - 05.07.1979, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 5. JÚLÍ 1979
31
kjördæmi Reykjaness fyrst. Fram
er komið að nesið sjálft unir því
ekki að vera alger minnihlutaaðili
í kjördæminu og þar með háð
tveim af „svefnbæjum“ þeim sem
lifa af atvinnustarfsemi
höfuðstaðarins. Nesið er lítið eitt
fjölmennara en Hafnarfjörður og
sýnist mér réttlátt að norðurmörk
hans yrðu norðurmörk 6 þing-
manna kjördæmis þó það hefði þá
ögn færra fólk en Reykjavík að
baki þingsætis (alla vega yfir 80%
lágmarkinu). Einn hreppur
Gullbringusýslu, Alftanesið, yrði
ásamt tveim kaupstöðum sunnan
Fossvogs afgangs frá núv. Reykja-
neskjördæmi. Byggðarlag forseta-
bólstaðarins á þá að ráða nafni
nýs kjördæmis, sem þarf til að ná
sjö þingsæta vægi að ná líka yfir
allstórt reykvískt hverfi, sennilega
(að miklum hluta) Breiðholtið,
sem hefur alveg sams konar
áhugamál og Kópavogur.
Vænta má að kjördæmið
Reykjavík fengi 8 þingmenn og
næði í aðaldráttum yfir það svæði’
sem var orðið að borg um 1942,
þegar þingmannatala hennar
komst fyrst í átta; mýrlend svæði
voru að auki. Bann er að vísu
ekkert við því að Álftaneskjör-
dæmi yrði látið ná 8. þing-
manninum af Reykjavík ef Alþingi
vill það í kosningalögum.
Kjalarneskjördæmi yrði í fram-
tíð allt staðsett milli Hvalfjarðar
og Elliðaánna en þangað til yrði
Alþingi að flytja mörk þess alltaf
öðru hverju, miðað við að þing-
menn þess verði stöðugt 6. Á
fyrsta skeiðinu mundi Sundahöfn
(póstumdæmi 104) líklega tilheyra
því en hverfa einhverntíma á ný til
Reykjavíkurkjördæmis. Einnig
yrði Seltjarnarnes í kjördæminu
meðan fyrri tengsl þess við
Kjósarsýslu og önnur rök aftra
hugsanlegri inngöngu þess í
Rey kj a víkurkj ördæm ið.
Einhverjir kunna að furða sig
meira á heiti þessa Nesjakjör-
dæmisins en hinna, sem verða í
landnámi Ingólfs og goðorði
Þorkels mána, Reykvíkings og
lögsögumanns fyrir kristnitöku.
Sú furða er óþörf.
Skýrsla Ara fróða um upphaf
þingræðissögu vorrar hljóðar svo:
„Alþingi var sett að ráði Úlfljóts
og allra landsmanna, þar er nú
er. En áður var þing á Kjalarnesi,
það er Þorsteinn Ingólfssonur
landnámamanns, faðir Þorkels
mána lögsögumanns, hafði þar og
höfðingjar þeir er að því hurfu.“
— Þó íbúar Kjalarneshrepps væru
aðeins um 250 árið 1977 stefnir ört
að því að þar rísi einn af „svefn-
bæjum,, tengdum höfuðstað en þó
óski flegtir komandi íbúar Kjósar-
sýslubyggða (sem voru) sér annars
kjördæmisnafns en hins
reykvíska. Lífskraftur fornrar
sögu veldur því að í þingsölum
mundi hljóma vel það ávarp á
fulltrúana þeirra að þeir heiti
þingmenn Kjalarness, líkt og
fylgdarflokkur Þorsteins Ingólfs-
sonar hét þarna fyrir þúsund
árum.
Vesturlandsfjórðungurinn, tvö
kjördæmi með 5 þingsæti hvort,
en nokkru fámennari en Norður-
land eystra með 6 þingmenn.
Engri réttarjöfnun kjördæma
verður við komið ef þessi
fjórðungurinn þarf að hafa fleiri
þingsæti en 8 alls og eru þá góð
ráð dýr. Ef við réttlætum at-
kvæðamisvægi með óvanalegri
strandlengjulengd og vondum
vetrarsamgöngum kemst maður
ekki hjá að álykta af sömu sökum
að kjördæmaskilin ætti að færa
norðar en þau eru, þangað sem
helst mótar fyrir aðskilnaði ólíkra
samgangnakerfa og verslunarum-
dæma.
Nú ætti 31. gr., sem fyrr segir,
að vernda Vestfjarðakjördæmið
fyrir þeim háska að hugsanleg
mikil landskerðing þess geti til
þess leitt að þingmönnum þess
fækki meira en niður í þrjá. Ég
sting einkanlega upp á að
Austur-Barðastrandarsýsla bætist
við Vesturlandskjördæmi svo að
það fái haldið þeim 5 þingsætum
sem það hefur. Flutningur yfir-
valds yfir sýslunni í hendur Dala-
sýslumanns í Búðardal væri
hentug viðbótarráðstöfun en
liggur utan greinarefnis. Mönnum
hefur annars dottið í hug hið
gagnstæða, að leggja Dalasýslu
undir Vestfjarðakjördæmið, en á
því yrðu miklu stærri meinbugir
engum hagur.
Fækkun á þingmönnum
Norðurlands vestra úr 5 í 4 virðist
óumflýjanleg og þrátt fyrir hana
kæmu þar aðeins um 2630 íbúar
bak við hvern þeirra fjögurra.
Austfirðir með sína 12600 íbúa
og óravíða fiskisókn til hafsins
yrðu að láta sér 4 þingsæti nægja.
En ef Norðurland vestra yrði ekki
stækkað og hin feiknarlega
raforka Austurlands hefði nokkr-
ar afleiðingar í atvinnumálum,
færi ekki lengi hjá því að styrkur
og fólkstala þessara 2 kjördæma
misjafnaðist svo að annað fengi
fimm þingmenn og hitt þarafleið-
andi þrjá, sbr. niðurlag I. kap.
míns og 80% reglu.
Læt ég lokið þessum storkunum
komandi kosningalaga í kjölfari
stjórnarskrár.
Neytendasamtökin á
Akureyri og nágrenni:
Viðræður
um meðferð-
armerkingar
Neytendasamtökin á Akureyri
og nágrenni hafa að undanförnu
átt viðræður við forsvarsmenn í
Efnaverksmiðjunni Sjöfn á Akur-
eyri um að meðferðarmerkja
framleiðslu sína úr spunaefnum.
Ef svo verður raunin á verður
Efnaverksmiðjan Sjöfn þar með
fyrst íslenskra verksmiðja til að
meðferðarmerkja vörur sínar án
þess að fyrst þurfi að lögfesta
slíkt.
Sjálfstæðisflokksins sem byggir á
mætti hvers og eins til bjargar sér
og sinni þjóð. Fleiri og fleiri sjá að
vinstri stjórnir, sem koma og
hverfa og villa mönnum sýn, eru
liðin tíð.
Máttur hvers og eins vex þegar
hann veit að til mikils er að vinna
og við getum reist landið úr
rústum ef við sameinumst.
Þeir sem að framleiðslustörfum
vinna þurfa að finna að þeir hafa
þar möguleika sem verkalýðsfor-
ystan heldur fyrir þeim.
Fólkið í landinu er óöruggt í dag
en það sér í gegnum vefinn. Fleiri
og fleiri finna vor í lofti og hjarta
viturs manns stefnir til hægri, til
öryggis, og þeim fjölgar með degi
hverjum sem sjá engan veg annan
en veita Sjálfstæðisflokknum
meirihluta í næstu kosningum, en
þá missa þeir vinstri og „verndar-
ar“ verkalýðsins spón úr askinum
og eru kannski ekki að sjálfs dómi
búnir að hafa nóg upp úr krafsinu
fyrir sjálfa sig, en það verður að
hafa það, þegar heill þjóðarinnar
krefst þess. Og þá verður þeim
lægst launuðu ekki gleymt, þeim
sem hafa erfiði og þunga allrar
framleiðslunnar. Þá verður fyrir-
tækjum gert kleyft að greiða
starfsmönnum þau laun að þeir
megi vel við una. Óþarfa í þjóð-
félaginu verður að uppræta og
ýmislegt það sem afvega fer nú
fært til betri vegar. Þetta er hægt.
Það kostar stjórn og aga og
skilning. Þetta á flokkurinn fyrir
hendi og á seinasta Landsfundi
voru þessi spor mörkuð. Þetta vill
almenningur nú reyna og forysta
flokksins skilur að af verkunum
verður hún dæmd og eigi flokkur-
inn vaxandi fylgi meðal þjóðar-
innar að fagna verður hann að
standa sig, leggja niður allar
innbyrðis deilur, taka höndum
saman til sameiginlegra átaka
fyrir alla þegna landsins. Þessi
stund er ef til vill nær en þú
heldur og ef hver landsmaður
gerir sína skyldu þá birtir yfir og
aftur kemur vor í dal.
Árni Helgason.
Leikári Þjóðleikhússins lokið
Leikhúsgestir í vetur voru um 120 þúsund
Leikári Þjóðleikhússins lauk
sunnudaginn 24. júní með sýningu á
leikriti Guðmundar Steinssonar,
Stundarfriði. Sýningar leikhússins í
vetur urðu samtals 346 og sýningar-
gestir alls 119.738. Þetta er sjötta
árið í röð sem leikhúsgestir eru yfir
hundrað þúsund.
Á stóra sviðinu voru alls 237
sýningar og sýningargestir þar
107.210 og hafa þeir aðeins einu sinni
áður verið fleiri á einu leikári frá þvi
að leikhúsið tók til starfa fyrir
tæpum þrem áratugum.
Sýningar á Litla sviöinu voru 67 og
42 sýningar voru utan leikhússins,
þar af 7 erlendis.
19 viðfangsefni voru á
verkefnaskrá Þjóðleikhússins í vetur
og voru 10 þeirra íslensk. Eins og
síðastliðin ár nutu íslensku verkin
mestra vinsælda. Leikrit Jökuls
Jakobssonar, Sonur Skóarans, var
sýnt 55 sinnum og sáu tæplega 27
þúsund manns þá sýningu. 32 sýning-
ar urðu á Krukkuborg og áhorfendur
um 14 þúsund og leikrit Guðmundar
Steinssonar Stundarfirður var sýnt
31 sinnum fyrir um 17 þúsund áhorf-
endur og verður það tekið aftur til
sýninga í haust.
Bandaríski gamanleikurinn Á
sama tíma að ári naut einnig mikilla
vinsælda, urðu sýningar á stóra
sviðinu 49, en höfðu áður verið 83
utan leikhússins, þannig að leikritið
var alls sýnt 132svar sinnum og
hefur aðeins eitt leikrit verið sýnt
oftar á vegum Þjóðleikhússins, en
það er Inúk.
Alls voru fjórar sýningar leikhúss-
ins sýndar erlendis, Inúk, Fröken
Margrét, Flugleikur og ballettinn
Sæmundur Klemensson.
íslenski dansflokkurinn starfaði
sem fyrr í tengslum við leikhúsið. Á
haustmánuðum voru 10 sýningar á
danssýningu hans á ballettinum
Sæmundur Klemensson ásamt
nútímadönsum og klassískum ballett
eftir Anton Dolin. Dansflokkurinn
tók þátt í endursýningum á Kátu
ekkjunni og dansaði nýjan ballett,
Tófuskinnið, sem finnski - dans-
höfundurinn Marjo Kuusela samdi
sérstaklega fyrir flokkinn eftir sögu
Guðmundar G. Hagalín. Þá kom
flokkurinn einnig fram í tengslum
við vorsýningu Listdansskóla Þjóð-
leikhússins.
Níu leikstjórar störfuðu við leik-
húsið 'í vetur, en þeir eru Baldvin
Halldórssin, Benedkit Árnason,
Brynja Benediktsdóttir, Dania
Krupska, Gísli Alfreðsson, Helgi
Skúlason, Stefán Baldursson, Sveinn
Einarsson og Þórhalldur Sigurðsson.
í vor hófust æfingar á fyrstu
verkefnum næsta leikárs. Flugleikur,
sem áður var nefndur, verður tekinn
til sýninga hér heima í haust. Þá
voru hafnar æfingar á nýlegu leikriti
Tennessee Williams, Leiguhjallur-
inn, í þýðingu Indriða G. Þorsteins-
sonar. Leikmynd gerir Sigurjón
Jóhannsson en leikstjóri er Benedkit
Árnason. Einnig hófust æfingar á
nýju íslensku leikriti eftir Nínu
Björk Árnadóttur, Hvað sögðu
englarnir?, en ráðgert er að sýna það
á Litla sviðinu. Leikstjóri er Stefán
Baldursson, leikmynd og búninga
gerir Þórunn S. Þorgrímsdóttir.
Úr „Syni skóarans“ (Þóra Friðriksdóttir og Rúrik Haraldsson).

Hafnarstrœti 5, Tryggvagötumegin,
sima 16760.
ABLl
er eina firmaö i heiminum sem veitt hefur íslenzkum
stangaveiðimönnum árlega heiöursverölaun fyrir væna
fiska — enda er óhætt aö treysta þeirra vörum

ÁriÖ 1978 greiddí j
kr. 330.000 verölaun til íslenzkra veiöimanna
Kynniö ykkur reglurnar í „Napp og Nytt“ sem er afhent ókeypis hjá
okkur