Morgunblaðið - 15.07.1980, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 18. JÚLÍ 1980
Geir Hallgrímsson í ræðu í Bolungarvík:
Sköpum skilyrði iiuian
Sjálfstæðisflokksins tíl
sátta og fylgisaukningar
Geir Hallgrímsson, formaður Sjálfstæðis-
flokksins, flutti ræðu á 50 ára afmælishátíð
Sjálfstæðisfélagsins Hjóðólfs í Bolungarvík sl.
laugardagskvöld. í ræðu þessari gerði Geir
Ilallgrímsson stöðu Sjálfstæðisflokksins að
umtalsefni og þau sérstöku vandamál, sem
flokkurinn á við að etja um þessar mundir,
jafnframt því sem hann fjallaði um þau
verkefni, sem bíða Sjálfstæðisflokksins á
næstunni. Ræða Geirs Ilallgrímssonar í Bol-
ungarvík fer hér á eftir í heild:
ÁKætu BolvfkinKar ok aðrir KÓðir
samkomuKestir.
Ég vil hefja mál mitt með því að
þakka ykkur fyrir að bjóða konu
minni og mér að taka þátt í þessari
hátíð, þegar minnzt er 50 ára
afmælis Sjálfstæðisfélagsins Þjóð-
ólfs í Bolungarvík.
I nafni miðstjórnar Sjálfstæðis-
flokksins flyt ég Þjóðólfsmönnum
heillaóskir og þakkir fyrir mikil-
vægt starf í þágu Sjálfstæðisflokks-
ins og hugsjóna sjálfstæðismanna.
Astæða er til að hverfa í hugan-
um hálfa öld aftur í tímann og dást
að hugsjónaeldi, framtaki og fram-
sýni þeirra manna, sem hér stofn-
uðu Sjálfstæðisfélag við yzta haf í
fámennu og afskekktu byggðarlagi
aðeins einu ári eftir að Sjalfstæðis-
flokkurinn var stofnaður. Hér eru
staddir tveir stofnendur félagsins,
Einar Guðfinnsson og Gísli Hjalta-
son og ber sérstaklega að fagna því
og þakka þeim.
Bolungarvík tákn-
ræn fyrir gildi
einstaklings- og
atvinnufrelsis
Gagnorð stefnuskrá Sjálfstæðis-
flokksins hefur fljótt skírskotað til
Bolvíkinga:
Að vinna að því að ísland taki að
fullu öll sín mál í sínar hendur og
gæði landsins til afnota fyrir lands-
menn eina.
Að vinna i innlanlandsmálum að
víðsýnni og þjóðlegri umbótastefnu
á grundvelli einstaklingsfrelsis og
atvinnufrelsis með hagsmuni allra
stétta fyrir augum.
Hér verður ekki rakin forysta
Sjálfstæðisflokksins í sjálfstæðis-
baráttu þjóðarinnar, stofnun lýð-
veldis á Islandi, mótun utanríkis-
stefnu til að tryggja öryggi og
sjálfsákvörðunarrétt landsmanna,
útfærslu fiskveiði- og efnahagslög-
sögu, hagnýtingu orku fallvatna og
jarðvarma til að auka fjölbreytni
atvinnuveganna og bæta lífskjör
fólksins. En saman hefur farið í
stefnu og störfum Sjálfstæðis-
flokksins barátta fyrir sjálfstæði
þjóðarinnar og frelsi einstaklings-
ins.
Einstaklingsfrelsi og atvinnu-
frelsi með hagsmuni allra stétta
fyrir augum er annað aðalsmerki
Sjálfstæðisflokksins og Bolungar-
vík er táknræn fyrir gildi þessa.
Hvergi sést betur árangur einka-
framtaksins en hér í Bolungarvík.
Hér má sjá dæmi þess, hvað
dugnaður og dirfska, framsýni og
framtak eins helzta frumherjans í
íslenzku atvinnulífi á þessari öld,
Einars Guðfinnssonar, hefur til
leiðar komið. Fordæmi Einars Guð-
finnssonar sýnir, að um leið og
einstaklingurinn vinnur sjálfum sér
njóta og aðrir góðs af, sveitungar og
landar allir.
En uppbygging Bolungarvíkur er
ekki verk eins manns. Sem betur fer
sést hér víða framtak margra
annarra einstaklinga, sem til heilla
horfir. Uppbygging Bolungarvíkur
er ávöxtur samstöðu íbúa þessa
byggðarlags og sterkrar forystu í
atvinnumálum. Hugsjónir sjáif-
stæðismanna hafa rætzt á þessum
stað. Hér hafa menn verið að verki,
sem hafa viljað láta hugsjónir
Sjálfstæðisflokksins verða að veru-
leika.
En nú er þessum árangri teflt í
tvísýnu. Því miður eru afleiðingar
upplausnar, sundrungar og forystu-
leysis einkennandi í þjóðfélagi líð-
andi stundar. Efnahagslíf okkar
snýst í vítahring óðaverðbólgu, at-
vinnumál eru í stöðnun og stjórn-
málin í sjálfheldu. Versnandi lífs-
kjör, óvissa og kvíði um framtíðina
setja mark sitt á þjóðlífið.
Þetta er svört mynd, sem upp er
dregin, en einungis með því að þora
að horfast í augu við staðreyndir,
höfum við von um að geta leyst
vandann.
Við íslendingar þurfum að kveða
niður sundurlyndið og efla sam-
stöðu þjóðarinnar. Við þurfum að
brjótast út úr vítahring verðbólg-
unnar, rjúfa stöðnun atvinnulífsins
með markvissri hagnýtingu allra
þeirra auðlinda, sem við höfum yfir
að ráða og leysa sjálfheldu stjórn-
málanna með sáttum.
Við höfum ekki
borið gæfu til að
standa saman
Sjálfstæðisflokkurinn hefur verið
hið sameinandi afl í íslenzku þjóð-
lífi. Sjálfstæðisflokkurinn hefur
verið sú kjölfesta sem þjóðin hefur
byggt á og treyst, ekki sízt, þegar á
hefur bjátað. Sjáifstæðisflokkurinn
er með nokkrum hætti líkari þjóð-
arhreyfingu en venjulegum stjórn-
málaflokki. Hann er sprottinn úr
jarðvegi íslenzkrar sjálfstæðisbar-
áttu á fyrri hluta þessarar aldar.
Hann hefur sameinað innan sinna
vébanda hinar ýmsu stéttir, hags-
munaaðila og þjóðfélagshópa. Sterk
þjóðerniskennd, virðing fyrir frelsi
einstaklings til orðs og athafna,
stuðningur við einkaframtak í at-
vinnulífi og umbótastefna í félags-
legum málefnum, hafa verið grunn-
tónninn í stefnu og störfum Sjálf-
stæðisflokksins í 50 ár.
Nú verðum við sjálfstæðismenn
að horfast í augu við þann veruleika
að leiðir sumra okkar hefur skilið
um skeið. Við höfum ekki borið
gæfu til að standa saman. Afleið-
ingin blasir við. Vinstri öflin eru nú
áhrifameiri en þau nokkru sinni
hafa verið frá lýðveldisstofnun.
Sósíalistar seilast til áhrifa um allt
þjóðlífið. Þeir sitja í stjórnarráð-
inu. Þeir ráða ferðinni í höfuðborg-
inni. Þeir stjórna verkalýðshreyf-
ingunni. Þessa valdaaðstöðu nota
þeir til þess að treysta stöðu sína
um þjóðlífið allt. Sundrung í Sjálf-
stæðisflokknum þýðir sterkari
stöðu sósíalista. Ef við berjumst
innbyrðis koma þeir sér betur fyrir
í valdastólunum. Haldi svo fram
sem horfir, kemur að því innan
tíðar, að sósíalistar og aðrir vinstri
menn þurfa ekki á neinum sjálf-
stæðismanni að halda til þess að
tryggja völd sín og áhrif.
Sósíalistar og aðrir vinstri menn
eru óvandir að meðulum til þess að
komast í valdastólana og leggja allt
í sölurnar til að halda þeim.
Hvað veldur
langlundargeði
þessara manna?
Hvað veldur nú langlundargeði
þeirra manna, sem á fyrstu mánuð-
um ársins 1978 hikuðu ekki við að
beita samtökum sínum til að brjóta
á bak aftur lagafyrirmæli Alþingis?
Hvað líður nú kosningaloforðinu:
„Samningarnir í gildi?" Svörin við
þessum spurningum verða ekki skýr
nema menn átti sig á hinum
hættulega tvískinnungi, sem ein-
kennir andstæðinga Sjálfstæðis-
flokksins. Völdin eru þeim fyrir
öllu, en þegar þeir hafa náð þeim
kunna þeir alls ekki með þau að
fara. Ekki þarf að staldra víða við
til að sannfærast um, að íslenzka
þjóðin stendur nú frammi fyrir
þeirri dapurlegu staðreynd, að
henni hefur verið stjórnað af
mönnum, sem hafa engan skilning
á því, með hvaða hætti skynsamleg-
ast er að skapa íslandi sess í heimi
nútímans.
Háleit stefna Sjálfstæðisflokks-
ins er hafin yfir það að berast með
straumnum. Hún er einnig hafin
yfir ríg milli manna. Sjálfstæðis-
menn munu ekki þola, að flokkur
þeirra sé dreginn niður í persónu-
legri valdastreitu. Þeir munu ekki
heldur líða forystumönnum flokks-
ins það, að þeir gefi andstæðingun-
um færi á að hlutast til um innri
málefni Sjálfstæðisflokkins. Á þ'ú
sviði verðum við að draga víglínu og
standa fastir fyrir.
Mikils átaks
er þörf
Ég veit, að margir traustustu
fylgismenn flokksins fyllast svart-
sýni, þegar þeir líta yfir stöðuna í
íslenzkum stjórnmálum. Þetta er
ekki óeðlilegt, þegar haft er í huga,
hve vel andstæðingunum hefur tek-
izt að koma ár sinni fyrir borð.
Brýnasta verkefnið sem við okkur
blasir er að snúa ofan af þessari
svartsýni, efla eldmóð meðal
flokksmanna og um leið hjá þjóð-
inni allri. Og eitt er víst, að þjóðin
kemst ekki út úr þeim ógöngum,
sem hún hefur verið leidd í nema
með miklu átaki. Eini stjórnmála-
flokkurinn, sem getur sameinað
þjóðina til þessa átaks er Sjálfstæð-
isflokkurinn, heill og óskiptur.
Ástæðan er sú, að hinir flokkarnir
þrír byggja allir stefnu sína og fylgi
á ákveðnum hagsmunahópum. Eng-
inn þeirra nýtur fylgis í öllum
stéttum, þjóðfélagshópum og lands-
hlutum í sama mæli og Sjálfstæðis-
flokkurinn gerir.
Sjálfstæðisflokkurinn sinnir
hlutverki sínu ekki með því að efna
til stéttaátaka. Þá baráttuaðferð
notar Alþýðubandalagið til að kom-
ast til valda. Sjálfstæðisflokkurinn
sinnir hlutverki sínu ekki með því
að leggja fram gervitillögur um
lausn efnahagsmála. Framsóknar-
flokkurinn krefst einkaréttar á því.
Sjálfstæðisflokkurinn sinnir hlut-
verki sínu ekki með innihaldslausu
glamri og gauragangi. Alþýðuflokk-
urinn vill fá að sitja einn að slíkum
vinnubrögðum. Sjálfstæðisflokkur-
inn sinnir hlutverki sínu með því að
standa einhuga um ráð gegn ríkj-
andi vanda, ráð, sem sækja styrk
sinn í frelsi einstaklingsins, at-
hafnaþrá hans og ákvörðunarvald.
Tökumst í hendur,
sjálfstæðismenn
Eftir meira en hálfa öld frá
stofnun Sjálfstæðisflokksins bíða
sjálfstæðismanna þannig mikilvæg
og örlagarík verkefni. Sköpum get-
ur skipt um örlög þjóðarinnar hvort
sjálfstæðismenn verða hlutverki
sínu vaxnir. Til þess verða sjálf-
stæðismenn að standa og berjast
saman, en augljóst er að það verður
því miður ekki, meðan núverandi
stjórnarstefna ríkir. Málefnasamn-
ingur og störf núverandi ríkis-
stjórnar er fjarlægari stefnu sjálf-
stæðismanna og hefur komið mál-
efnum þjóðarinnar jafnvel í meira
óefni en dæmi eru til um fyrri
vinstri stjórnir áður. Það er því í
senn þjóðarnauðsyn og flokksnauð-
syn, að breyting verði á. Það er því
skylda okkar að halda uppi ákveð-
inni og harðri, en um ieið sann-
gjarnri og málefnalegri stjórnar-
andstöðu. Við verðum um leið að
skapa skilyrði innan Sjálfstæðis-
flokksins til þess að fylkja öllum
sjálfstæðismönnum saman til sátta
og samkomulags og afla flokknum
aukins fylgis með þjóðinni.
Við skulum takast í hendur,
sjálfstæðismenn, og ganga samein-
aðir til nýrrar baráttu. Það and-
streymi, sem við höfum mætt, á að
herða okkur og stæla og verða
okkur hvatning til að safna Iiði á
ný. Verkefnin sem bíða Sjálfstæðis-
flokksins skortir ekki. Aðeins nokk-
ur þeirra verða nefnd hér í kvöld til
viðbótar því, sem þegar hefur verið
minnzt á.
Verkefnin bíða
Virðing fyrir eignarréttinum er
að dvína. Sjálfsákvörðunarréttur
einstaklinganna er að þrengjast.
Opinbert ofurvald þrengir sér inn á
æ fleiri svið. Afskiptasemi opin-
berra aðila eykst jafnt og þétt.
Verði eignarréttur einstaklinganna
látinn víkja fyrir dauðri hönd
ríkisvaldsins verður frumkvæðis-
viljinn kæfður meðal Islendinga.
Það er í algjörri andstöðu við eðli
fiskveiðiþjóðar að láta tölvur eða
reiknimeistara stjórna sér. Mið-
stýring eða fjarstýring er andstæð
íslenzku þjóðareðli og brýtur aldrei
nýjar brautir. Með viðspyrnu gegn
opinberri íhlutun á að skapa al-
menn skilyrði, er leyfa frumkvæði
einstaklingsins að njóta sín.
Koma verður í veg fyrir, að sú
bábilja nái að skjóta rótum hér á
landi, að hag manna sé bezt borgið
með því að fjármunir þeirra
streymi í ríkishítina, áður en þeim
er ráðstafað til ákveðinna verkefna.
Hvergi á byggðu bóli hefur verið
sannað, að það leiði til aukinnar
ráðdeildar að efla fjárhagslegt
áhrifavald ríkisins. Svipta verður
hulunni af því víðtæka og marg-
flókna millifærslukerfi, sem komið
hefur verið á fót í landinu og leiðir
til þess að fjármunir rýrna á langri
vegferð milli margra aðila, án þess
að koma að gagni. Sú úttekt, sem til
þess leiddi, myndi jafnframt hafa í
för með sér, að allur almenningur
sæi nauðsyn þess, að hann héldi
sjálfur eftir meira af eigin aflafé og
eðlileg og sjálfsögð opinber þjón-
usta yrði rekin með hagkvæmari
hætti en nú. Vísasti vegurinn til
ráðdeildarleysis í fjármálum er að
hafa fulla vasa af annarra fé.
Við þurfum að sameina frjálsan
markaðsbúskap, þar sem valfrelsi
einstaklinga fær notið sín, mannúð-
arstefnu, þar sem félagslegt öryggi
einstaklinganna er tryggt.
Mótun stórhuga
atvinnustefnu
Móta þarf stórhuga atvinnu-
stefnu, þar sem virkjun vatnsfalla
og jarðvarma skipar eðlilegan sess
miðað við veröld í orkusvelti og
skapar grundvöll fyrir almennum
iðnaði og stóriðju. Fæðuöflun úr
greipum Ægis verður að fram-
kvæma innan skynsamlegs ramma
bæði með hliðsjón af styrkleika
fiskstofna og markaðsmöguleikum.