Morgunblaðið - 30.11.1982, Blaðsíða 42

46 MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 30. NÓVEMBER 1982
„Árangurinn fyrst og fremst að
þakka hversu fólkið er áhugasamt
og fórnfúst fyrir íþrótt sína“
—segir Örn Eiösson formaöur Frjálsíþróttasambandsins
• Formenn norrænu frjálsíþróttasambandanna á þingi norrænna frjálsíþróttaleiötoga í Kaupmannahöfn. Á
myndinni eru (f.v.) Hans Holmer Svíþjóó, Mogens Finn Jensen Danmörku, örn Eiðsson formaður FRÍ, Pertti
Eráekare Finnlandi og Hans B. Skaset Noregi.
Ársþing Frjálsíþróttasambands
íslands veröur háö um næstu
helgi í Reykjavík og mun örn
Eiðsson, sem verið hefur formað-
ur sambandsins í rúman áratug,
gefa kost á sár til endurkjörs.
Uppgangur hefur verið í frjáls-
íþróttum á landinu í seinni tíð og
mörg stórverkefni framundan. Og
geta frjálsíþróttamanna er miklu
meiri nú en fyrir 30 árum, þegar
þessi íþróttagrein naut mestrar
hylli íþróttagreina á íslandi og
áhorfendur fjölmenntu á hvert
mót. Nú til dags þykir hins vegar
ágætt ef örfá hundruð áhorfenda
leggja leíð sína á völlinn. Morg-
unblaðið átti samtal við Örn
Eiðsson og var hann fyrst spurö-
ur hvort hann væri ánægöur með
frammistöðu frjálsíþróttamanna
á nýliðnu keppnistímabili:
— Ja, maður er aldrei fyllilega
ánaegður meö árangurinn, en þaö
eru margir Ijósir punktar inni á
milli, ekki hvað sízt meöal hinna
yngri og gefur þaö vissulega vonir
um bjartari framtíö. Hins vegar eru
langhlaupin, frá 1500 metrum og
upp úr, ennþá veik. Illa gengur aö
ná þessum greinum upp þannig aö
okkar menn veröi boölegir annars
staðar, en til þess liggja ýmsar
ástasöur. Einnig eru ýmsar aörar
greinar veikar, eins og okkar forna
toppgrein þrístökkiö, þar gengur
illa aö ná upp mönnum, og há-
stökkiö er heldur ekki nógu gott.
Þótt viö eigum þrjá menn rótt yfir
tvo metra, þá er það ekki neinn
árangur á alþjóöamælikvaröa
lengur. Þessar stökkgreinar er
samt hægt aö æfa innanhúss allan
veturinn.
Nú eru verkefni frjálsíþrótta-
manna á næsta ári bæði mörg og
stór.
— Já, þau eru þaö, og þar ber
heimsmeistaramótið í Helsinki í
ágústbyrjun aö sjálfsögöu hæst.
Þaö kann mörgum að þykja ein-
kennilegt aö þetta skuli vera fyrsta
heimsmeistarakeppnin í frjáls-
íþróttum, en hingaö til hefur verið
litiö á frjálsíþróttakeppní Ólympíu-
leikanna sem heimsmeistara-
keppni jafnframt. Enginn vafi er á
að þetta verður stórglæsilegt mót
og Finnar eru þekktir fyrir sinn
mikla frjálsíþróttaáhuga, þar er
áhorfendafjöldi jafnan gífurlegur
og alltaf vel aö málum staöið.
Veröa margir íslenzkir frjáls-
íþróttamenn sendir til mótsins?
— Það er ekki gott aö segja, en
þeir veröa þó nokkrir. Ég álít aö
það veröi sjö til tíu manns og jafn-
vel fleiri. Þaö fer allt eftir hver
árangurinn veröur og viö miðum
viö sérstök lágmörk, sem fram-
kvæmdanefnd mótsins hefur sett.
Eflaust er um mörg verkefni
önnur aö ræða?
— Evrópumeistaramót ungl-
inga fer fram í Vínarborg í ágúst-
lok. Þar keppa piltar 19 ára og
yngri og stúlkur 18 ára og yngri.
Þangaö fara ábyggilega nokkrir
okkar beztu unglinga. Þá teflum
viö fram karla- og kvennaliöi í Evr-
ópubikarkeppninni í Dyflinni, sem
eínnig fer fram í ágústlok. í lok júlí
tekur landsliö karla og kvenna þátt
i sjö landa keppni í Edinborg, sem
samiö var um á nýafstöönu Evr-
ópuþingi í Linz í Austurríki. Þá fer
fram unglingalandskcppni Norður-
landanna í Danmörku í byrjun ág-
úst og þar teflum við fram liði.
Jafnframt munum viö senda kepp-
endur á Noröurlandamót í fjöl-
þrautum og allra yngsta frjáls-
íþróttafólkiö fær aö spreyta sig á
Andrésar And-mótum í Danmörku
og Noregi. Jafnframt fer fram í |
Stokkhólmi í júlílok keppni milli
Bandaríkjanna og úrvalsliðs Norö-
urlandanna, en þaö var einmitt
Frjálsíþróttasamband íslands sem
á sínum tíma lagði til aö reynt yröi
að koma þessari keppni í kring.
Þar munu vafalaust veröa íslenzkir
fulltrúar, þó ekki margir, en þrír
menn eru í hverri grein frá hvorum
aöila.
— Nú ekki má gleyma Kalott-
keppninni, sem háö veröur í Altá í
Noregi. Viö stefnum aö því aö vera
meö í henni einu sinni enn þótt hún
sé okkur erfiö fjárhagslega. Þaö
kom fram í skandinavískum blöö-
um eftir keppnina í sumar, aö
endurkoma íslendinga gæfl vonir
um aö hún mundi lifa áfram. Þaö
var mikil eftirsjá í íslenzka liðinu
1981 og menn farnir aö tala í al-
vöru um aö keppnin mundi deyja
út hægt og rólega ef islendingar
yröu ekki með áfram. Okkar var
saknaö og er þaö út af fyrir sig
ánægjulegt aö vita til þess.
Kalott-keppnin er til marks um
norræna samvinnu í reynd, Örn.
Hversu dýr er þessi keppni og
nýtur FRÍ einhverrar aöstoðar úr
sjóðum Norðurlandaráðs vegna
þátttökunnar?
— Kostnaður viö Kalott var
eitthvað á fjóröa hundraö þúsund
krónur aö þessu sinni. Styrkurinn
frá norræna menningarmálasjóðn-
um nam í ár tíu þúsund krónum
íslenzkum , og dugar sú upphæö
skammt. Ágætlega tókst aö brúa
biliö á þessu ári meö góöri sam-
vinnu viö landsliðsfólkiö og félög
þau, en þetta er kostnaðarsamt og
erfitt. Þó má geta þess aö til marks
um þann áhuga sem Norömenn,
Svíar og Finnar hafa á áframhald-
andi þátttöku okkar, þá sam-
þykktu þeir á fundl, sem fram fór
samhliöa keppninni í sumar, aö
þau ár sem keppnin fer ekki fram
hér á landi renni óskipt til okkar
framlag menningarmálasjóösins
sem hinum löndunum er ætlaö. Og
þaö mun létta undir og er góö viö-
leitni þótt duga muni þaö hvergi.
Hvernig er annars fjárhagur
Frjálsíþróttasambandsins?
— Hann er furöu góöur miöaö
viö þær miklu framkvæmdir, sem
ráöizt hefur veriö í. Mér skilst aö
þetta sé alveg í járnum núna, í
mesta lagi örfá þúsund í tap, en
útgjöldin námu tæpri milljón á ár-
inu. Fjárhagurinn er samt alltaf erf-
iður. Þaö eru aldrei til neinir pen-
ingar í kassa og gerir það svona
starfsemi erfitt um vik. Peningarnir
hverfa alltaf jafn haröan, aö sjálf-
sögöu þó til gagns og ánægju fyrir
þá sem hlut eiga aö máli.
Þú hefur talíð upp fjölmörg
verkefni og stór sem frjáls-
íþróttamenn glíma við á næsta
ári. Nú heyrast oft þær raddir,
Örn, aö við höfum dregizt svo aft-
ur úr, að það sé til lítils að vera að
senda stóra hópa frjálsíþrótta-
manna í keppni til útlanda.
— Þaö má náttúrulega segja
það um allar íslenzkar íþrótta-
greinar. Hvaö frjálsar íþróttir
áhrærir, þá eigum viö nokkra
topp-menn nú, og það á heims-
mælikvaröa, og sem betur fer höf-
um viö alltaf átt einhverja topp-
menn hverju sinni. En þaö er varla
hægt aö ætlast til þess aö viö hér
á íslandi getum teflt fram landsliöi
meö mjög frambærilega menn í
hverri grein, þegar Norömenn og
Svíar, aö ég tali nú ekki um Dani,
eru í hreinustu vandræöum meö
aö tefla fram boölegu landsliði. Og
þeir undrast þaö oft á tíöum hvað
viö getum þó teflt fram góöu liði.
Eins og ég sagöi áöur eru lang-
hlaupin okkar veiki punktur, en ef
viö heföum nokkuö góöa menn í
þeim greinum, sem gætu náö stig-
um af öörum þjóöum, þá værum
við meö sterkt landsliö.
Ég tel reyndar aö árangur okkar
sé furöugóöur miöaö viö aöstæð-
ur, veöráttu, fjárskort, þjálfara-
skort og skort á mörgum öörum
sviöum, og undrast því oft hverju
frjálsíþróttamenn okkar þó áorka.
Þaö er fyrst og fremst aö þakka
sérstökum dugnaöi og fórnfýsi
íþróttafólks okkar sem leggur nán-
ast ótrúlega mikiö á sig. Þaö legg-
ur m.a. á sig aö fara að vetrarlagi í
margra mánaöa feröir til útlanda til
æfinga, til þess aö eiga von um
betri árangur aö sumri. Þessa æf-
ingadvöl verður íþróttafólkiö aö
borga aö mestu leyti sjálft, þar
sem því miður er lítið sem ekkert
hægt aö styrkja þaö. Árangurinn
er fyrst og fremst aö þakka hversu
áhugasamt og fórnfúst fólkið er
fyrir íþrótt sína.
Oft er sagt að blómaskeið
frjálsíþróttanna hafi verið fyrir 30
árum. Er eitthvað hæft í þessu,
eru afrekin ekki betri í dag?
— Ef viö lítum á afrekin sem
slík, þá eru þau í flestum tilfellum
talsvert betri en á gullaldarárunum
fyrir og eftir 1950, því er ekki aö
neita. Miöaö viö aörar þjóöir þá
var hér gullaldartímabil kringum
1950 og nánast ótrúlegt hvaö ís-
lenzkir frjálsíþróttamenn náöu
góöum árangri. Oft er sagt aö aör-
ar þjóöir hafi ekki verið búnar aö
jafna sig og ná sér á strik eftir
heimsstyrjöld. Það er vissulega
rétt, en burtvikiö frá öllum slíkum
samanburöi var árangurinn samt
mjög góður. Viö megum ekki
gleyma því aö um þetta leyti voru
allar aöstæöur frumstæöari en nú
er, og þá var alls ekki æft eins
mikiö og grimmt og nú. Þaö verð-
um viö aö hafa hugfast.
Árangur íslenzkra frjálsíþrótta-
manna í dag er furðugóður, og svo
hefur reyndar alltaf veriö. Þaö sem
mér hefur fundizt ánægjulegast er
þessi brennandi áhugi hjá íþrótta-
fólkinu. Hann hefur yfirleitt alltaf
veriö til staöar. Það hafa þó komið
upp annað veifiö vissar kritur milli
félaga og einstaklinga, en ég held
þaö risti ekki eins djúpt og margir
vilja vera láta. Þaö er ekkert óeöli-
legt þó aö kapp sé milli félaga og
einstaklinga, því ef ekki er fyrir
hendi keppnisharka í einstaklings-
iþrótt og barátta þá er til lítils unn-
iö. Þaö má bara ekki ganga út í
öfgar.
Er það til marks um lítínn eða
dvínandi áhuga á frjálsíþróttum
hversu fáir áhorfendur sækja
mótin, einkum þegar haft er í
huga að vellirnir fylltust jafnan á
gullaldarárunum?
— Þaö er rétt aö okkur hefur
vantað fleiri áhorfendur á frjáls-
íþróttamótin. Ástæöurnar eru
sjálfsagt mjög margar og oft hefur
veriö á þær drepiö. Þaö má nefna
aö nú er miklu fjölbreyttara
skemmtiefni á boöstólum en áöur
var, og baráttan um fólkiö miklu
haröari. Ég vil kalla þaö skemmtun
aö fara á íþróttamót, þaö er menn-
ingarviöburður.
En þaö er einnig okkur aö kenna
og þeim sem aö frjálsíþróttunum
vinna aö mótin hafa ekki veriö
skemmtileg, framkvæmd þeirra
hefur ekki veriö nægjanlega góö.
Það er mjög vandasamt aö halda
gott frjálsíþróttamót, þaö kostar
mikla sjálfboöavinnu, marga dóm-
ara. Þessi mót eru oft haldin um
helgar þegar bæöi er erfitt aö fá
dómara og áhorfendur, þar sem
allir eiga orðiö bíl og sumarbú-
stööum fjölgar.
Þaö háir okkur einnig aö breidd-
in er ekki nógu mikil í einstökum
greinum, og það er alltof oft sem
einn maöur er tiltölulega öruggur
um sigur. Þaö vantar því meiri
spennu í keppnina, ég tek alveg
c» undir þaö, en þaö átti nú reyndar
einnig við í gamla daga. Þá ógnaöi
enginn Huseby, en keppni var
skemmtileg í spretthlaupunum,
þegar viö áttum fjóra til fimm mjög
jafna hlaupara.
En þó ekki komi kannski margir
á frjálsíþróttamótin, þetta 500-
1.000 manns þegar bezt lætur á
Reykjavíkurleikana, þá er þaö mín
skoöun að þaö séu ótrúlega marg-
ir sem fylgjast meö frjálsíþróttum,
bæöi með frammistööu okkar
manna og því sem gerist í útlönd-
um. Frjálsíþróttir eru til dæmis
mjög gott sjónvarpsefni þó aö
þeim hafi kannski ekki veriö sinnt
nægjanlega að okkar mati í sjón-
varpinu. Nú, þaö er ekki úr vegi að
nefna aö virkir félagar innan Frjáls-
íþróttasambandsins eru taldir vera
rúm átta þúsund og okkar grein sú
fjóröa fjölmennasta innan íþrótta-
sambandsins.
Nú ættu félögin að bera hitann
og þungann af frjálsíþróttastarf-
inu. Sinna þau nógu vel hlutverki
sínu?
— Félögin starfa mjög misjafn-
lega, því er ekki að neita, en þaö
verður aö segjast aö öll félags-
starfsemi á erfitt uppdráttar. Þetta
er sjálfboöavinna sem menn leggja
á sig af einskærum áhuga fyrir
málefninu. Þeim fer því miöur
fækkandi sem gefa sér tíma til
þessara starfa. Ástæöurnar er
sennilega aö rekja til brauöstrits-
ins, auk þess þykir þetta sennilega
ekki eins fínt og skemmtilegt og
áður fyrr. í fljótu bragöi virðist þó
auöveldara aö fá menn til starfa í
knattspyrnufélögunum, en á því
kann ég ekki skýringu. En þeir fjár-
munir sem hiö opinbera ætlar
íþróttunum eru af þaö skornum
skammti aö það háir starfinu mjög
mikiö, og ég óttast um framtíö ís-
lenzku íþróttahreyfingarinnar, ef
ekki veröur þar breyting á. Þetta
er alvarlegri hlutur en ég held aö
menn almennt geri sér grein fyrir.
Þótt ekki sé allt til fyrirmyndar inn-
an íþróttahreyfingarinnar, þá sinnir
hún þaö miklu uppeldishlutverki
og æskulýðsstarfi aö henni ber
stærri hlutur af almannafé og þaö
yröi alvarlegur hlutur ef hennar
hag hrakaði.
Ertu þé svartsýnn i framtíð
frjálsíþrótta hér á landi?
— Nei, það er ég ekki. Ég hef
alltaf veriö mjög bjartsýnn, annars
væri ég ekki í þessu stússi hjá
Frjálsíþróttasambandinu. Og meö-
an innan frjálsíþróttanna eru
ungmenni sem hafa svona mikinn
áhuga og reyna jafn mikiö aö ná
góöum árangri, þá er ég bjartsýnn
á árangurinn og starfsemina í
heild. Þó jafnan sé á brattann aö
sækja hjá okkur, þá gefur þaö
þessu gildi þegar menn sýna þann
dugnaö og þá samvizkusemi, sem
margir hafa sýnt, og þeim fer fjölg-
andi.
En er unglingastarfinu sinnt
nægilega vel í félögunum?
— Nei, því miður, þaö er van-
rækt. Aö vísu er þaö misjafnt eftir
félögum. En þaö þýöingarmesta í
öllu íþróttastarfi er aö unglinga-
starfinu sé sinnt af krafti og meiri
alúð en gert hefur veriö. Á þessu
sviöi höfum við frjálsíþróttamenn
verk aö vinna.
Nú hefur þú verið í stjórn FRÍ í
um þrjá áratugi Örn, og veriö
formaður sambandsins i hálfan
annan áratug. Er ekki kominn
tími til að breyta til og gefa öðr-
um tækifæri á aö spreyta sig. Er
ekki hætta á vissri stöðnun þegar
menn sitja svo lengi í stjórn?
— Þaö er auövitaö erfitt fyrir
mig aö dæma um hvort stöönun
fylgi mínu starfi fyrir Frjálsíþrótta-
sambandiö. Þaö er vissulega rétt
aö þaö er hættulegt aö vera of
lengi og ég er sjálfsagt búinn aö
vera alltof lengi í þessu. Ég lít þó
miklu frekar þannig á málin aö á
meðan viökomandi hefur brenn-
andi áhuga á því sem hún er aö
gera í félagsmálum, og meöan þeir
sem hann er aö vinna fyrir eru
þeirrar skoöunar aö ekki sé um
stöönun aö ræöa eöa áhugaleysi,
þá sé þetta t lagi. En ég tek heils
hugar undir þaö aö sjálfsagt er
löngu kominn tími til aö ég fari aö
hætta og, eins og þú sagöir, gefa
öörum tækifæri, enda mun senni-
lega ekki veröa langt í þaö. Aftur á
móti neita ég því ekki að ég ætla
aö gefa kost á mér eitt ár í viöbót,
og síðan veröur bara aö ráöast
hvaö framtíöin ber í skauti sér í
þessum efnum.
— ágás.