Morgunblaðið - 21.04.1983, Síða 44

^/\skriftar-
síminn er 830 33
oimtrolþlíi&ifo
K
juglýsinga-
siminn er 2 24 80
FIMMTUDAGUR 21. APRÍL 1983
Sumardagurinn
fyrsti er í dag
Og þótt fátt minni á sumarkomu
í veðráttunni, þá heldur lífið sínu
striki, eins og mynd Ól. K.M. af
dorranum og drengnum í Fjár-
borgum ofar Reykjavík ber með
sér og einnig mynd Emilíu af lóun-
um á Álftanesi.
Ævar Petersen hjá Náttúru-
fræðistofnun sagði í gær í samtali
við blaðamann Morgunblaðsins,
að nokkuð væri síðan frést hefði af
lóu, líklega rétt fyrir páska. Af öðr-

um farfuglum sagðist hann hafa
mjög litlar fréttir, þó væri grágæs
eitthvað farin að koma, og frést
hefði af hrossagauk. Um aðra
fugla sagðist Ævar lítið vita, en
hrafninn ætti að vera byrjaður
varp — hvort sem kuldar að und-
anförnu hefðu tafið það eða ekki.
Einnig ætti skarfur að vera byrjað-
ur, hafnrn og fálki, og jafnvel
skógarþröstur, auðnutittlingur og
starri.
„Við höfum hins vegar enn sem
komið er litlar sem engar fréttir af
þessum fuglum,“ sagði Ævar, „en
komu farfugla getur seinkað
hingað til lands vegna kulda. Vel
er hugsanlegt að þeir leggi síðar
upp, til dæmis frá Bretlandseyjum,
ef kalt er hér norður frá“.
Friðjón Þórðarson, dómsmálaráðherra:
Möguleiki að bæta
við einum kjördegi
— hamli veður kjörsókn
„ÞETTA mál var rætt á ríkis-
stjórnarfundi í dag og voru þar
töluverðar vangaveltur um hvað
gera skyldi. í framhaldi þess, sem
þar kom fram var ákveðið að Ólaf-
ur Walter Stefánsson, skrifstofu-
stjóri í dómsmálaráðuneytinu,
héldi fund með framkvæmdastjór-
um eða umboðsmönnum allra
flokka í dag. Á þeim fundi urðu
einnig miklar vangaveltur og sann-
leikurinn er sá, aö mönnum er
fremur illa við að bæta við kjör-
degi, en vilja þó jafnframt að allir ,
sem vilja geti kosið,“ sagði
dómsmálaráðherra Friðjón Þórð-
arson í samtali við Morgunblaðið í
gær, er hann var inntur eftir því
hvort eitthvað yrði gert vegna
hugsanlegrar ófærðar á kjördag.
„Sumir fundarmanna óskuðu
eftir því, að ákvörðun yrði frestað
til morguns, sumardagsins fyrsta,
eða jafnvel til föstudagsmorguns.
Þetta er því endanlega ekki ákveð-
ið. Það er tvennt, sem kæmi til
mála, annað að bæta sunnudegin-
um við sem kjördegi utan kaup-
staða og kauptúna og ef til vill að
rýmka heimildir til utankjör-
staðaatkvæðagreiðslu þó kannski
nokkuð seint sé. Ég býst við því að
bráðabirgðalög þurfi til verði
þetta tvennt gert. Ég vil auðvitað
að allir geti kosið, sem vilja það og
það mun að sjálfsögðu verða mitt
megin sjónarmið þegar endanleg
ákvörðun verður tekin," sagði
dómsmálaráðherra.
Húsnæðismálastofnun ríkisins:
Atvinnuleysisbæturnar
minnka ráðstöfiinarféd
STJÓRN Atvinnuleysistrygg-
ingasjóðs ákvað á fundi á þriðju-
dag að mælast til þess við ríkis-
sjóð, að hann innleysti skulda-
bréf Húsnæðismálastofnunar og
greiddi sjóðnum í staðinn 10 til
15 milljónir í reiðufé til þess að
sjóðurinn gæti staðið við skuld-
bindingar sínar þar til næstu
stóru innborganir berast honum
undir lok júní. Slæm lausafjár-
staða Atvinnuleysistrygginga-
sjóðs á rætur að rekja til þess,
að á fyrstu þremur mánuðum
þessa árs hefur hann greitt 45
milljónir króna í atvinnuleysis-
bætur sem er svipuð fjárhæð og
hann greiddi í slíkar bætur allt
síðasta ár. Fyrstu þrjá mánuði
ársins hafa 1.800 manns verið
skráðir atvinnulausir að meðal-
tali. Lögum samkvæmt ber ríkis-
sjóður ábyrgð á greiðslugetu
Atvinnuleysistryggingasjóðs.
Samkvæmt þeirri áætlun sem
fyrir liggur um fjármögnun lána-
sjóða Húsnæðismálastofnunar,
en þeir eru Byggingasjóður ríkis-
ins og Byggingasjóður verka-
manna, þá er ráðgert að
Atvinnuleysistryggingasjóður
kaupi af stofnuninni skuldabréf
fyrir andvirði 76 milljóna króna í
ár. Hin slæma greiðslustaða
Atvinnuleysistryggingasjóðs og
innlausn ríkissjóðs á bréfum
Húsnæðismálastofnunar í eigu
hans bendir til þess, að Húsnæð-
ismálastofnun verði af þessum 76
milljónum króna í ár. Miðað við
útlánaáætlun Húsnæðismála-
stofnunar hefur þetta í för með
sér, að skera verður lánveitingar
hennar niður um 12,6%, það er
áttunda hvert lán, eða afla fjár-
ins með öðrum hætti.
Staða ríkissjóðs sem lögum
samkvæmt ber ábyrgð á
greiðslugetu Atvinnuleysis-
tryggingasjóðs, er mun verri nú
en á sama tíma í fyrra, eins og
fram hefur komið og hefur skuld
ríkissjóðs við Seðlabanka íslands
hækkað úr 630 milljónum króna
7. apríl 1982 í 1.200 milljónir
króna sama dag í ár.
Lánskjaravísitala:
Verðbólgu-
hraðinn nú
um 112,9%
SEÐLABANKINN hefur reiknað
út lánskjaravísitölu fyrir maí-
mánuð og reyndist hún vera 606
stig, hafði hækkað um 6,5% frá
apríl, og er þetta mesta hækkun
lánskjaravísitölu á einum mán-
uði frá upphafi. Framreiknað er
verðbólgustigið metið út frá
hækkun lánskjaravísitölu um
112,9%.
Ef litið er á hækkun láns-
kjaravísitölu sl. tólf mánuði,
kemur í ljós, að hún hefur
hækkað úr 345 stigum í 606 stig,
um 75,65%. Ef litið er á verð-
bólguhraðann metinn út frá
hækkun lánskjaravísitölunnar
sl. þrjá mánuði kemur út um
96,25% hækkun.
Til samanburðar má geta
þess, að byggingarvísitala
hækkaði um 19,7% í þessum
mánuði, fór úr 1.482 stigum í
1.774 stig. Ef sú hækkun er
framreiknuð og verðbólguhrað-
inn metinn samkvæmt því kem-
ur út 105,3% hækkun. Ef litið er
á hækkun byggingavísitölunnar
sl. tólf mánuði kemur í ljós, að
hún hefur hækkað úr 1.015 stig-
um í 1.774 eða um 74,78%.
Hækkun framfærsluvísitölu
verður ef að líkum lætur í
kringum 20% 1. júní nk., sam-
kvæmt spám Þjóðhagsstofnun-
ar, iðnrekenda og VSÍ. Verð-
bólguhraðinn metinn sam-
kvæmt því yrði um 107,3%.
Hækkunin á umliðnum 12 mán-
uðum yrði miðað við þessar for-
sendur um 81,5%.
Fjárhagur sveitarfélaga:
Framkvæmdir skornar niður
og í mörgum tilfellum engar
— segir Björn Fridfinnsson, formaður Sambands íslenzkra sveitarfélaga
„FJARHAGSSTAÐA sveitarfélag-
anna er mjög alvarleg, en sveitarfé-
lögin reiknuðu með um 50-55% verð-
bólgu í sínum fjárhagsáætlunum, en
nú stefnir hún miklu hærra, eins og
Ijóst er og talað er um 80% verðbólgu
á milli ára. Þess vegna neyðast sveit-
arfélögin til að endurskoða fjárhags-
áætlanir á næstu vikum og þar sem
lánsfé liggur ekki á lausu, virðist
ekkert hægt annað en að skera fram-
kvæmdir niður og í mörgum tilvikum
alveg,“ sagði Björn Friðfinnsson,
formaður Sambands ísl. sveitarfé-
laga, er Morgunblaðið innti hann eft-
ir fjárhagsstöðu sveitarfélaganna
í tilefni þessa ræddi Morgun-
blaðið við sveitarstjórnarmenn
víða um landið. „Mér heyrist það á
framkvæmdastjórum sveitarfélaga
hér á Suðurnesjum, að það stefni í
að framkvæmdir á vegum þeirra
verði nánast engar eða jafnvel
minna en það. Það er fyrst og
fremst verðbólgan, sem veldur
þessu, en einnig slæm fjárhags-
staða fyrirtækja í sjávarútvegi,
sem eiga erfitt með að standa í
skilum með gjöld sín,“ sagði Eirík-
ur Alexandersson, framkvæmda-
stjóri Sambands sveitarfélaga á
Suðurnesjum.
Haraldur L. Haraldsson, bæjar-
stjóri á ísafirði, sagði, að miðað við
síðasta ár hefði framkvæmdaáætl-
un verið skorin verulega niður og
yrði varla dregið frekar saman á
því sviði. Hins vegar væri fyrir-
sjáanlegur samdráttur í rekstri
bæjarins og uppsagnir væru á döf-
inni.
Aðalsteinn Valdemarsson, for-
seti bæjarstjórnar á Eskifirði,
sagði, að fyrirsjáanlegur væri tals-
verður samdráttur á vegum bæjar-
ins á þessu ári. Það væri helzt verð-
bólgan, sem ylli þessu og erfið fjár-
hagsstaða fyrirtækja í bænum
gerði alla innheimtu erfiðari en áð-
ur.
Ingimundur Sigurpálsson, bæj-
arstjóri á Akranesi, sagði, að við
gerð fjárhagsáætlunar bæjarins
hefði verið stuðst við verðlagsfor-
sendur síðastliðið haust, en nú væri
einsýnt að verð- og launahækkanir
yrðu mun meiri en þá var gert ráð
fyrir. Það væri því ljóst að endur-
skoða yrði fjárhagsáætlunina. Ef
fram héldi, sem horfði, mætti
reikna með verulegum samdrætti í
framkvæmdum og erfiðri fjár-
hagsstöðu sveitarfélaga, sem ekki
hefði verið björguleg fyrir.