Morgunblaðið - 26.02.1984, Blaðsíða 16

64
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 26. FEBRÚAR 1984
ur rekst á í hinni daglegu blaða-
mennsku í Bandaríkjunum. Við
þekkjum takmörk okar, en ég held
að þú verðir að viðurkenna, að
bandarísk fjölmiðlun er einstæð í
heiminum: áhugasamur lesandi í
Bandaríkjunum fær á degi hverj-
um hreint ótrúlegt magn af lesefni
og þar með einstaka mynd af því
sem er að gerast. Sjáðu Wall
Street Journal, USA Today, Atl-
anta Constitution og Athens Daily
News. Fyrir allt þetta lesefni
borgaði ég einn og hálfan dollar.
Ég fylgdist einnig með fréttunum
i CBS sjónvarpsstöðinni þegar ég
var að fara á fætur á morgun.
Segðu svo að ég sé ekki vel upp-
lýstur!
Er það þess virði?
Auðvitað er það þess virði. Ég
gæti jafnvel rekist á frétt um ís-
land! Það er rétt, að ég les ekki allt
lesmálið, en ég les forsíður allra
blaðanna, ritstjórnargreinarnar
og aðra greinadálka og restina leit
ég yfir. Enginn maður les New
York Times frá upphafi til enda,
ekki einu sinni þeir sem gefa það
út. En í blaðinu er fjölbreyttari og
traustari fréttaflutningur en í
nokkru öðru blaði í heiminum. Og
það er staðreynd.
Ferþað ekki fyrir brjóstið á þér,
að þetta blað, sem sumir kalla
besta dagblað í heimi, skuli ein-
ungis vera prentað í 900 þúsund
eintökum í 230 milljón manna
landi?
Nei, alls ekki. Ég held að New
York Times-menn stefni að 1200
þúsund eintaka útbreiðslu og ég
held þeir nái þvitmarki. Það er
fullkomlega eðlilegt að úrvals
dagblað af því tagi sé ekki lesið af
fjöldanum. New York Times er
ekki lyf sem menn verða að taka
inn daglega. Það er hægt að kaupa
framúrskarandi dagblöð í öllum
ríkjum Bandaríkjanna og engin
ástæða fyrir hinn almenna mann
að velja New York Times í stað
þeirra. Það má segja að New York
Times sé gefið út fyrir þá sem
marka stefnuna og þá á ég við á
öllum sviðum þjóðfélagsins, i
stjórnmálum, bókmenntum, list-
um o.s.frv. Það er víst, að sú millj-
ón manna sem jafnan les New
York Times er það fólk sem er ráð-
andi í landinu. Sama máli gegnir
um Wall Street Journal og í
Washington lesa allir Washington
Post.
Hvaða skoðun hefurðu á dag-
blaði á borð við USA Today — er
það dagblað framtíðarinnar?
Ég hef ekki myndað mér end-
anlega skoðun á USA Today: það
er svo skammt um liðið síðan það
byrjaði að koma út. Mér sýnist
það vera að höggva í knérunn
hinna vikulegu fréttatímarita og
ætli sér að gefa út daglegt frétta-
tímarit. USA Today mun ekki
keppa við Athens Daily News eða
Atlanta Constitution, heldur á
blaðið að vera Iandsmálablað en
þó skör lægra heldur en hin fág-
uðu og virtu New York Times og
Wall Street Journal. Útgefendur
USA Today vita uppá hár hvað
þeir eru að gera: þeir gerðu ítar-
legar markaðsrannsóknir áður en
þeir réðust í útgáfuna og öll fram-
kvæmd þeirra hingað til ber vott
um frábært skipulag og hug-
kvæmni. USA Today er ný tegund
dagblaðs, sem ekki reynir það sem
New York Times og Wall Street
Journal gera — og USA Today
hefur slegið í gegn sem blað, en
því er enn ósvarað hvort það getur
sýnt framá lesendahóp, sem laðar
að auglýsendur.
Hin almennu blöð hafa einnig
keppt í nokkrum mæli við tímarit-
in: þau gefa út ýms sérblöð, þ.á m.
litprentað tímarit á sunnudögum
og einnig sérstakt blað þar sem
þau rekja atburði liðinnar viku í
máli og myndum.
Það er rétt. Ég held að frétta-
tímaritin eigi í miklum vandræð-
um og þá sérstaklega Newsweek.
Ég hygg að USA Today sé alvarleg
ógnun við Newsweek. En þó ber að
hafa í huga að blöðin gefa ekki út
„Week in Review — Sections“ í
sama gæðaflokki og fréttatímarit-
in. New York Times kemst næst
því. En USA Today ræðst gegn
fréttarímaritunum með öðrum
hætti en áður hefur veriðgert: það
er t.d. prentað á besta fáanlega
pappír: stórar litmyndir þess eru
jafnvel skýrari en í fréttatímarit-
unum og USA Today birtir stóra
litmynd af Columbia-eldflauginni
daginn eftir geimskotið, en frétta-
rímaritið getur ekki birt sömu
mynd fyrr en í næstu viku! Ef
dæmið gengur upp, þá verður USA
Today landsblað með jafna út-
breiðslu um allt land og svipaðan
lesendafjölda og kannski Time:
lesendur USA Today verður fólk
sem hefur meðaltekjur og þaðan
af hærri — og það er trúlegt að
þetta blað, með sínum stóru lit-
myndasíðum, muni keppa beint
við fréttarímaritin um auglýsend-
ur.
Eru dagblöðin þeir „varðhund-
ar“ sem þau þykjast vera?
Dagblöð ofmeta vafalaust gagn-
ið af þessu hlutverki sínu sem
varðhundar þjóðfélagsins, en það
er áreiðanlegt að það væri fleira
misjafnt í samfélagi okkar, ef
blaðanna nyti ekki við. Dagblöðin
hafa haldið mönnum við efnið og
bægt frá margri spillingunni. Það
þýðir ekki að þjóðfélag okkar sé
hvítþvegið himnaríki, síður en svo,
en Watergate hefði t.d. aldrei orð-
ið það sem það varð, ef ekki hefði
verið fyrir tilstilli Washington
Post og annarra dagblaða. Jú, það
var í gangi opinber rannsókn á
málinu, en það voru blöðin sem
fylgdu málinu eftir og vöktu at-
hygli almennings á því hversu al-
varlegt mál var hér á ferðinni.
Heldurðu að opinberir starfs-
menn í Washington séu smeykir
við blöðin ?
Já. Þeir eru mjög á verði gagn-
vart blöðunum, því að þeir vita að
blöðin fylgjast með þeim.
Og samt er spillingin engu
minni í þessu landi heldur en ann-
ars staðar, nema síður sé ...
Hvernig geturðu fullyrt það? Þú
getur ekki fullyrt neitt í þessum
efnum og ég ekki heldur. Við vit-
um ekki nóg til þess að slá fram
slíkum fullyrðingum. Það eina
sem við vitum er það að ástandið
væri margfalt verra ef blöðin
vofðu ekki yfir. Og þá á ég ekki
einungis við hina svonefndu „spill-
ingu“, heldur einnig, að skóla-
stjórn barnaskólans í Athens
reynir að halda skikkanlega á sín-
um málum, því hún veit að blöðin
greina frá hvað gerist á fundum
hennar. Almenningur getur ekki
fylgst með slíku af eigin reynd en
fulltrúi hans, fréttamaður Athens
Daily News, gerir það. Það er
þetta sem ég á við með varðhunds-
hlutverkinu.
En lítur fólk á blaðamenn sem
fulltrúa sína ?
Það var meira um það áður, en
nú á seinni árum hefur myndast
dálítil gjá, það er rétt, á milli
dagblaða og lesenda þeirra. Skýr-
ast dæma um það, er hversu mjög
það hefur færst í vöxt í seinni tíð
að lögsækja blöð fyrir ónákvæmni
og mistök í fréttaflutningi. Og ef
slíkt skaðabótamál fer fyrir kvið-
dóm er líklegt að það verði dæmt
blaðinu í óhag og jafnframt
ákveðnar svimandi háar skaða-
bætur. Æðri dómstólar, sem
dæma eftir landslögum, breyta
svo venjulegast þessum dómum,
en þetta sýnir að viðhorfið til fjöl-
miðla hefur breyst hjá almenn-
ingi, sérílagi eftir tilkomu sjón-
varpsins. Hvað blöðin varðar er
sökin vafalaust okkar: við höfum
verið hrokafullir, blaðamenn, og í
sumum tilvikum misnotað vald
okkar og ekki haldið nægilegum
tengslum við fólkið í landinu.
Ertu ekki hlynntur þvi, að
dagblöð séu gerð ábyrg gerða
sinna ?
Einungis ef þau brjóta lög. Ef
við brjótum lögin, þá á að refsa
okkur. Ég er viss um að Guð al-
máttugur mun refsa okkur ef við
breytum rangt — en það er á milli
okkar og Guðs. Þú getur sagt mér
hvað er ólöglegt og hvað ekki, en
ekki reyna að skýra fyrir mér
hvað er rétt og rangt, þvi við mun-
um ekki verða sammála, segir
Conrad Fink og brosti útundir
eyru.
Stórkostleg bylting ígólfefnum!
Penstorp, 7mm þykkgólfboró,
semhaegteraó
leggja beint á gamla gólf iö!
Nýju Perstorp gólfborðin
eru satt að segja ótrúleg.
Þau eru aðeins 7 mm á
þykkt og þau má leggja ofan
á gamla gólfið - dúk, teppi,
parket eða steinsteypu.
Það er mjög einfalt að
leggja Perstorp gólfborðin
og 7 mm þykktin gerir
vandamál þröskulda og
hurða að engu. Perstorp
gólfborðin eru líka vel varin
gegn smáslysum heimilis-
lifsins eins og skóáburði,
naglalakki, kaffi, te, kóki og
logandi vindlingum.
Þú færð Perstorp aðeins
hjá okkur.
Kalmar
SKEIFUNNI 8.SIMI 82011
Klarum
, vezkið til
siðasta nagla.
Frá sökklum til útihurða.
Við hjá byggingafélaginu Höfða
veitum alhliða byggingaþjónustu
og gerum tilboð í öll byggingastig ef
óskað er. Við sláum húsinu upp, og
á verkstæði okkar framleiðum við
hurðir og glugga og klárum verkið til
síðasta nagla.
Leitið upplýsinga og
hagstœöra tilboða.
■ ■ BYGGINGAFÉLAGIÐ
HÖFÐIf

Vagnhöfði 9,110 Reykjavík, sími 686015, nnr 4452-2691