Morgunblaðið - 03.04.1985, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 3. APRfL 1985
29
Sartzetakis, nýr forseti Grikklands:
Prúður og hugrakkur maður sem hefur
haldið sér utan við stjórnmálaþras
CHRISTOS Sartzetakis nýkjörinn forseti Grikklands er
óneitanlega í sérkennilegri aöstöðu þegar hann hefur tekið
við embætti forseta. Stærsti stjórnarandstöðuflokkurinn á
gríska þinginu, Nýi lýðræðisflokkurinn, hefur lýst kjör
hans ólöglegt og kunngert að flokkurinn muni hundsa
forsetann. Eins og skýrt hefur verið frá í fréttum fékk
Sartzetakis 180 atkvæði, nákvæmlega þann fjölda sem
þurfti í þriðju atkvæðagreiðslu á gríska þinginu. Papandreu
fékk þingmenn Kommúnistaflokksins til liðs við PASOK
og fáeina óháða þingmenn. Aftur á móti greiddu tveir
PASOK-þingmenn Sartzetakis ekki atkvæði. Deilan stend-
ur um, hvort forseti þingsins — sem gegndi stöðu forseta
frá afsögn Konstantíns Karamanlis — hafi haft atkvæðis-
rétt í kosningunum, en á atkvæði hans marði Sartzetakis
þann atkvæðafjölda sem þurfti.
Sjálfur hefur Sartzetakis ver-
ið fámáll um niðurstöðuna, sagði
þó er hann sór embættiseið, að
hann teldi sig löglega kjörinn og
sagðist mundu leggja sig fram
um að uppfylla þær skyidur sem
þessu embætti fylgja.
Sartzetakis er fæddur í Salon-
iki árið 1929. Hann lagði stund á
lögfræði við háskólann þar i
borg og stundaði síðan lög-
mannsstörf í heimaborg sinni.
Hann varð þekktur um gervallt
Grikkland síðar vegna þess að
hann var rannsóknardómari í
Lambrakismálinu svonefnda.
Vinstrisinnaður þingmaður Sal-
oniki lézt í bilslysi eftir að hafa
tekið þátt í mótmælum gegn
kjarnorkuvigbúnaði i Saloniki
árið 1963. Fljótlega komst sá
orðrómur á kreik, að Lambrakis
hefði verið fyrirkomið og niður-
stöður Sartzetakis eftir 2ja ára
rannsóknir leiddu i ljós að hér
hefðu öfgasinnaðir hægrimenn
verið á ferð. Síðar gerði Costa-
Gavras fræga kvikmynd „Z“ um
málið, eins og margoft hefur
komið fram í fréttum.
Eftir að Lambrakis-málinu
lauk hélt Sartzetakis til Parísar
til framhaldsnáms. Hann var
kvaddur heim skömmu eftir að
herforingjastjórnin hrifsaði
völdin i landinu i april 1967.
Christos Sartzetakis
Hann var fljótlega litinn horn-
auga af forsvarsmönnum stjórn-
arinnar og var rekinn úr dóm-
arastarfi sem hann gegndi í
Voulos í Mið-Grikklandi. Þrjátíu
aðrir kollegar hans vitt og breitt
um landið voru einnig reknir.
Hann sneri þá heim til Saloniki
á ný og fékkst við almenn lög-
fræðistörf um hríð. Hann hafði
afskipti af málum ýmissa þeirra
sem herforingjastjórnin lét
handtaka og var loks tekinn
sjálfur og fluttur til Aþenu og
pyndaður af öryggislögreglu
herforingjastjórnarinnar. Siðan
sat hann í Korydallos-fangelsi í
Aþenu, án þess að hafa þó hlotið
formlegan dóm. Fjölskylda hans
segir, að fangavistin og pynd-
ingarnar hafi markað djúp spor f
sál hans. Honum var sleppt árið
eftir en þá höfðu lögfræðinga-
samtök víða um heim beitt sér af
miklum krafti fyrir því, að hann
yrði látinn laus.
Eftir að lýðræði var á ný kom-
ið á í Grikklandi var Sartzetakis
á ný settur til dómarastarfa og
árið 1982 var hann skipaður
hæstaréttardómari. Árið 1976
vakti hann enn athygli er hann
var meðal dómara við áfrýjun-
arrétt sem neitaði framsalskröfu
vestur-þýsku stjórnarinnar á
Rolf Pohle, félaga i Baader
Meinhof-samtökunum, en hann
hafði verið handtekinn í Grikk-
landi. Hæstiréttur ógilti síðar
þann úrskurð.
Sartzetakis hefur ekki látið
stjórnmál til sin taka og hefur
orð fyrir að vera hlédrægur og
lítt mannblendinn. Honum var
ekki, fremur en öðrum, kunnugt
um að Andreas Papandreu hefði
augastað á honum f embætti for-
seta landsins fyrr en örskömmu
áður en tilkynning var gefin út
um málið.
Hann sagði þá að hann tæki
þessari útnefningu af auðmýkt
og væri snortinn af því trausti
sem honum væri með þessu sýnt.
Ýmsir létu engu að síður í ljós
undrun á því að hann skyldi fall-
ast á að vera í framboði.
Þó svo að gagnrýnt hafi verið
hvernig að forsetakjörinu var
staðið, og menn telji framkomu
Papandreu gagnvart jafn virtum
og vinsælum þjóðhöfðingja sem
Karamanlis hefur óumdeilan-
lega verið, eru menn yfirleitt
sammála um að Sartzetakis
njóti mikillar virðingar og
trausts þeirra sem hann þekkja.
Sartzetakis er kvæntur og á
tíu mánaða gamla dóttur. Kona
hans starfar við Aþenuháskóla
og þau hjón hafa búið i einni af
útborgum Aþenu, en munu nú
væntanlega flytjast i forseta-
setrið.
Stjórnmálaskýrendur segja að
það sé nokkuð kaldhæðnislegt að
jafn hófsamur og hlédrægur
maður sem Sartzetakis skuli á
þennan hátt hafa orðið hálfgild-
ings leiksoppur dynta Pap-
andreu forsætisráðherra og
orsök ólgu og úlfúðar meðal
landa sinna.
Texti: Jóhanna Kristjónsdóttir.
_ _ «• « * . n At/öintainyno
Vændiskonur mótmæla
Vændiskonur í París efndu til mótmæla í fyrri viku vegna áforma stjórnvalda um að binda enda á starfsemi
þeirra í 270 íbúðum í „rauðljósahverfinu", Rue Saint-Denis, í borginni. Um eitt hundrað konur, sem huldu
andlit sín með grímum, komu saman skammt frá Place de la Concorde og hugðust taka sér stöðu við
Elysee-höll, embættisbústað Mitterrands forseta, en lögregla meinaði þeim það.
Jimmy Carter:
Geimvarnakerfið
hindrar samkomulag
New York. 2. aprfl. AP. ^
New York, 2. aprfl. AP.
JIMMY Carter, fyrrum forseti
Bandaríkjanna, sagði í viðtali við
bandaríska sjónvarpsstöð í gær, að
áætlanir stjórnar Ronalds Reagan
um geimvarnarkerfi myndu líklega
koma í veg fyrir að samkomulag
tækist við Sovétmenn í afvopnunar-
viðræðunum í Genf.
í viðtali við Carter, sem birt var
í The New York Times í gær, kem-
ur fram að hann telur hugmynd-
irnar um varnarkerfi í geimnum
óraunhæfar, jafnt frá tæknilegu
sem fjárhagslegu sjónarmiði.
í sjónvarpsviðtalinu sagði Cart-
er að afvopnunarviðræður í for-
setatíð sinni, svonefndar SALT
II-viðræður, hefðu verið gífurlega
erfiðar, enda þótt þar hefði aðeins
verið fjallað um langdrægar
kjarnorkueldflaugar. Nú væri
einnig verið að ræða um meðal-
drægar eldflaugar og geimvarn-
arkerfi og auðveldaði það ekki
möguleika á samkomulagi.
Jimmy Carter er um þessar
mundir að senda frá sér bók, sem
hann nefnir The Blood of Abra-
ham, og koma þar fram viðhorf
hans til ástandsins fyrir botni
Miðjarðarhafsins. 1 bókinni sakar
hann ísraela m.a. um að halda
ekki fyrirheit sín I Camp David-
samkomulaginu, að veita Palest-
ínumönnum á vesturbakka Jórd-
anár nokkurt sjálfræði.
Khadafy hvetur til
sjálfsmorðsárása
Trípólí, Líbýu, 1. aprfl. AP.
MOAMMAR Khadafy Líbýuforseti
hvatti ný alþjóðleg samtök til að
„beita róttæku ofbeldi**, þar á meðal
sjálfsmorðsárásum, í því skyni að
frelsa arabísk landsvæði, að því er
hin opinbera líbýska fréttastofa,
JANA, sagði frá í dag.
Kadafy hélt ræðu á fundi, sem
haldinn var í lok tveggja daga ráð-
stefnu í Trípólí, en þangað hafði
líbýski leiðtoginn stefnt arab-
ískum skæruliðasveitum til þess
að sameina þær allar í eina hreyf-
ingu.
JANA kvað þátttakendur m.a.
hafa verið frá Sýrlandi, Irak og
Líbanon, svo og úr PLO, úr röðum
andstæðinga Yassers Arafat.
„Takmark okkar er að breyta
sjálfsmorðsatlögum einstakra
arabískra borgara í skipulagðar
aðgerðir fjöldahreyfingar," hafði
JANA eftir Khadafy á fundinum.
Bretland:
Vörusending afturkölluö
I.undúnum, 1. aprfl. AP.
BRESKA viðskiptaráðuneytið
greindi frá því í dag, að það hcfði
stöðvað útflutning á mikilvægum
hlutum í sérstaka ofna sem flytja
átti til Sovétríkjanna. Hefðu ofnar af
því tagi sem um er að ræða getað
komið Sovétmönnum að miklu gagni
við smíði kjarnorkueldflauga.
í ofnunum, sem Sovétmenn
höfðu pantað í Bretlandi, er hægt
að framleiða sérstakt kolefnis-
santband, sem er mjög hitaþoiið
og er notað til að húða með
kjarnaodda. Talsmaður ráðuneyt-
isins sagði i dag, að þó Rússar
hefðu fengið megnið af pöntun
sinni áður en stjórnvöld gripu í
taumana, væri það þó það mikil-
vægasta úr henni sem þeir fengu
ekki, hlutir sem Sovétmenn hefðu
ekki þekkingu til að framleiða
sjálfir, en yrðu að fá til þess að
geta lokið smíði ofnanna.
30. leikvika — leikir 30. mars 1985
Vinningsröö: 111—212 — 211 — 22X
1. vinningur: 12 réttir — kr. 210.665,-
35183(4/11) 165799
2. vinningur: 11 réttir, kr. 13.886,-
8894 12711 41196 96960
11571(2/im 37030+ 60320 96970
Kærufrestur er til 22. apríl 1985 kl. 12 á hádegl. Kærur skulu vera
skriflegar. Kaarueyöublöö fást hjá umboösmönnum og á skrifstofunni i
Reykjavik. Vinningsupphæöir geta lækkaö, ef kærur veröa teknar til
greina.
Handhafar nafnlausra seöla (+) veröa aö framvísa stofnl eöa senda
stofninn og fullar upplýsingar um nafn og heimilisfang til Getrauna fyrir
lok kærufrests.
Næsti getraunaseöíll — nr. 32 — veröur meö leikjum laugardaginn 13.
april nk.
GETRAUNIR íþróttamiöstööinni REYKJAVÍK