Morgunblaðið - 19.06.1985, Blaðsíða 39

MORGUNBLADIÐ, MIÐVIKUDAGUR 19. JÚNÍ1985
39
þar sem orðið er of þröngt um
vaxtarrými hans.
B. Hugsanleg þörf á meiri áburði.
C. Vöntun á meiri raka.
Síberíulerki
og sveppir
Guðjón Guðmundsson, Akurgerði 5,
Akranesi, spyr:
1. Ég sáði fyrir síberíulerki og
ræktaði upp fallegar plöntur und-
ir plasti. Núna ætla ég að setja
þær út í land, á ég að setja hús-
dýraáburð með þeim eða tilbúinn
áburð.
2. Mér er sagt að síberíulerki fylgi
sveppur þar sem það vex í eðlilegu
umhverfi. Fylgir þessi sveppur
fræunum eða þarf að sækja hann
að?
Svar 1.
Ef gróðursett er í sæmilega góðan
lyngmóa og á skjólsælu landi á
plöntunum að vera borgið og
þurfa lítinn eða engan áburð.
Svar 2.
Mér er kunnugt um, að ákveðinn
sveppur þrífst í nábýli við lerki og
eftir því, sem ég veit best, leitar
hann lerkið uppi, þannig að ekki
þarf að spá frekar í tilvist hans
við gróðursetningu.
Börn og
garðrækt
Fæst af þeim börnum, sem nú eru
að alast upp á íslandi, njóta þeirrar
mikilvægu kynningar af gróðri, sem
fyrritíðar börn höfðu, meðan stór
hluti þjóðarinnar ólst upp til sveita
og börnin léku sér innan um blóm í
haga og hjá túngarði við legg og
skel. Mikils fara borgarbörnin á
mis. Þau sjá aðeins fífla og sóleyjar í
rykugum götukanti og geta ekki
einu sinni sótt kuðung né skel í fjör-
ur vegna mengunar.
Öll hin stærri bæjarfélög reyna
að bæta börnunum skaðann, með
starfsemi skólagarða og ungling-
unum snertingu við atvinnulífið
með oft óraunhæfri hópvinnu und-
ir vel meintri en oftast lífvana
stjórn leiðbeinenda, sem taka að
sér leiðsögnina, án þess eldmóðs,
sem fyrrum einkenndi öll vinnu-
brögð, er höfðu það að markmiði,
að bjargast af á komandi vetri. Og
öll blessuð börnin, sem fá litlu
öðru að kynnast en lokuðum leik-
völlum með möl undir iljum og
leiktækjum, sem í engu líkjast
þeim tólum og tækjum, sem
mamma eða pabbi eru í snertingu
við í sínum daglegu önnum. Og
þegar ég rekst inn á dagheimilin,
sem geyma Reykjavíkurbörnin á
póleruðum parket-gólfum, finn ég
til með þeim og hef ósjálfráða
löngun til að segja þeim frá bar-
naheimilum, sem ég dvaldi á, þeg-
ar ég var á þeirra aldri, sem voru
með sjávarmöl og skeljamulning í
stað gólffjala og daglegir leikir við
að umstafla eða spyrða fisk eða
henda slori til ritu og kríu, sem
flugu yfir flæðarmálinu í leit að
einhverju í gogginn.
Á sunnudögum var gengið um
grundir og fjallshlíðar með gömlu
frænku eða ömmu, sem sögðu
huldufólkssögur og allt, sem hægt
var að vita um lækningamátt
blóma, sem uxu í móanum.
Nú eru bara fóstrur með sér-
þjálfun að störfum með börnin og
alls staðar er þörf fyrir að bera
meira úr býtum og enginn hefur
áhuga á furðusögum úr hömrum
og töframætti grasa. Gamlar
ömmur, afar og frænkur eða
frændur eru falin inni á gamal-
mennahælum, því þau eru orðin of
gömul til að passa börn og segja
sögur, sem heyra forneskjunni til
og eiga ekki að segjast börnum.
Það væri gaman ef öllum börn-
um væri það ánægjulegur leikur
að rækta og gæta blóma á leik-
svæði sinu, i stað þess að ausa
sandi hvort framan í annað. Er
ekki orðið tímabært að huga að
nýjum uppeldisaðferðum, sem
tækju mið af uppeldisforskriftinni
þeirra afa og ömmu?
W.

mf w

MorgunblaÖid/Helgi Bj.
17. júní í Borgarnesi
Krakkarnir brugðu á leik í Skallagrímsgarði þar sem útihátíðarhöldin í
Borgarnesi fóru fram á þjóðhátíðardaginn, 17. júní.
V estmannaeyjar:
Minnisvarði um Tyrkja-
Guddu afhjúpaður 17. júnf
Vestmannaeyjum, 18. júní.
HÖGGMYND til minningar um
Guðríði Simonardóttir (Tyrkja-
Guddu) og Tyrkjaránið árið 1627 var
afhjúpuð við hátíðlega athöfn í gær,
17. júní. Myndina gerði Ragnhildur
Stefánsdóttir myndlistarmaður og
var verkinu valinn staður austast á
Stakkagerðistúninu, á mótum Hilm-
isgötu og Kirkjuvegar, skammt þar
frá sem forðum stóð bærinn Eystra-
Stakkagerði hvar Guðríður Símon-
ardóttir bjó þá er Tyrkjaránið með
sínum hörmungum öllum skall yfir
Eyjabyggð. Þá var Guðríður Símon-
ardóttir brottnumin frá fjölskyldu
sinni og hneppt í þrældóm hjá
Hundtyrkjum í Algeirsborg. Guðríð-
ur komst síðar eftir ýmsar þrenging-
ar aftur heim til íslands og giftist
sálmaskáldinu Hallgrími Péturs-
syni.
Forvígismaður þess að ráðist
var í gerð þessa minnismerkis um
merkiskonuna Guðríði og hið
sögufræga Tyrkjarán var Árni
Johnsen alþingismaður. Fékk
Árni til liðs við sig konur úr hin-
um ýmsu kvenfélögum í Eyjum
sem gengust fyrir almennri fjár-
söfnun til að standa straum af
gerð og uppsetningu listaverksins.
Var fé safnað meðal fyrirtækja og
einstaklinga, aðallega í Eyjum en
einnig í Reykjavík svo og í
Grindavík og á Austfjörðum, þar
sem einnig sveið undan innrás
Hundtyrkjans á sinni tíð.
Þrátt fyrir slæmt veður í gær,
hvassviðri og rigningu, var margt
manna viðstatt athöfnina. Lúðra-
sveit Vestmannaeyja og skóla-
lúðrasveit frá Larvik, vinabæ
Vestmannaeyja í Noregi, léku og
Kirkjukór Landakirkju söng nokk-
Morgunblaftið/Sigurgeir
Árni Johnsen alþingismaður og Anna Þorsteinsdóttir við minnismerkið um
Guðríði Símonardóttur í Vestmannaeyjum á þjóðhátíðardaginn.
ur lög. Sigurbjörn Einarsson bisk-
up hélt ræðu og minntist lífsferils
Guðríðar Símonardóttur. Það var
Anna Þorsteinsdóttir, formaður
Kvenfélagsins Líknar, sem af-
hjúpaði listaverkið. Jóhanna Frið-
riksdóttir flutti ávarp fyrir hönd
söfnunarnefndarinnar og Sigurð-
ur Jónsson forseti bæjarstjórnar
þakkaði þeim er fyrir þessu fram-
taki stóðu fyrir bæjarins hönd.
Höggmyndinni hefur verið valinn
skemmtilegur staður í miðbænum
á fjölförnum stað og er að henni
hin mesta bæjarprýði.
- hkj