Morgunblaðið - 29.12.1985, Blaðsíða 6

6
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 29. DESEMBER1985
Kjarval
Iraun og veru er það lítt á mínu
færi að fjalla um Kjarvalsmynd
sjónvarpsins er sá dagsins ljós nú
um hátíðirnar, því á Morgunblað-
inu starfa myndlistarfróðir menn
er þekkja vafalaust meistarann
betur en ég. En þar sem ég hef
nú þann starfa að fjalla um dag-
skrá ríkisfjölmiðlanna þá vil ég
ekki láta hjá líða að fara örfáum
orðum um Kjarvalsmynd sjón-
varpsins ef svo illa vildi til að
enginn annar ritaði um myndina.
í fáum orðum sagt þá lyfti þessi
mynd huga mínum ofar hæstum
hæðum. Ekki endilega rabb um-
sjónarmannsins Hrafnhildar
Schram en hún sá um myndina
né lesturinn úr ljóðum Kjarvals
en Matthías Johannessen skáld,
einn viðmælenda Hrafnhildar,
lýsti því yfir að Kjarval hefði þótt
á efri árum miklu meira til um
að fá hól fyrir ljóðagerð því eins
og Matthías sagði var Kjarval þá
búinn að hljóta alla þá viðurkenn-
ingu fyrir myndlist sína sem hægt
var að óska. Nei, auðvitað voru það
myndirnar er lyftu huganum og vel
hefði ég getað setið næturlangt og
horft á þessa heimslist er Hrafn-
hildur valdi af smekkvísi, því list
Kjarvals er náttúrlega ekkert
annað en heimslist og til skammar
íslenskri þjóð að fara ekki um
heimsbyggðina með þennan meist-
ara meistaranna.
Of stutt
Helsti ágalli Kjarvalsmyndar-
innar var sum sé sá að hún var
alltof stutt. Slíkur jötunn sem
Kjarval er í heimi myndlistarinnar
á skilið svo miklu ítarlegri um-
fjöllun. Ég hefði viljað sjá Kjarval
í álíka myndröð og Verdi. Myndröð
þar sem allir helstu andans menn
Kjarvalstímans, þess tíma er ís-
land reis úr öskustónni, voru leidd-
ir fyrir myndavélina. Þar hefði
mátt skoða handverk Ragnars í
Smára, Jónasar frá Hriflu, Lax-
ness og fleiri jötna sem lítt var
minnst á í myndinni. Slík myndröð
hefði orðið einskonar aldarspegill
þar sem fátt eitt var dregið undan
en allur metnaður okkar að lýsa
endurreisninni miklu ljómaði af
filmunni. Okkar færustu kvik-
myndagerðarmenn hefðu hver um
sig smíðað einn þátt um meistar-
ann. Mögnuð tónlist Hjálmars H.
Ragnarssonar hefði að ósekju mátt
tengja þessa þætti saman en að
öðru leyti kvikmyndagerðarmönn-
um myndefnið í sjálfsvald sett
innan ramma sagnfræðinnar og
undir yfirumsjón Hrafnhildar og
Þrándar.
Jötunninn
Allir fremstu sagn- og listfræð-
ingar þjóðarinnar kæmu nálægt
slíkri mynd. Skáldin Matthías og
Thor voru á ferð í Kjarvalsmynd-
inni, þeir hefðu leikið sér að því
að skapa tvo þætti um myndskáld-
ið Kjarval. Indriði rithöfundur
hefði sömuleiðis getað sagt okkur
með sinni miklu rödd fregnir af
Kjarval. Og Laxness af þeim tíma
er Ragnar í Smára stjórnaði
meninngunni úr grænum her-
mannajeppa. Við verðum að hugsa
stórt þegar slíkir jötnar sem
Kjarval stíga fram úr myrkviði
sögunnar með alla myndskynjun
Islendinga í farteskinu. Það er til
lítils að mynda vísifingur slíkra
meistara eða stórutá. Myndhugs-
unin verður að fylgja myndefninu.
Kjarval er einstakur, engum líkur
máski eina ofurmenni íslenskrar
listar. Ég hefði treyst Jónasi frá
Hriflu til þess verks að fjármagna
mynd um líf og starf Jóhannesar
Kjarvals. Nú bítast menn um krón-
ur í kvikmyndasjóð og lágfleygar
hugsanir flögra um þingsali. Tími
Kjarvals er liðinn og eldur hinna
nýfrjálsu íslendinga orðinn að
glóð er lýsir af fosfórklukkum
myndbandstækjanna.
Ólafur M.
Jóhannesson
ÚTVARP/SJÓNVARP
ÚTVARP
SUNNUDAGUR
29. desember
8.00 Morgunandakt. Séra
Ingiberg J. Hannesson pró-
fastur, Hvoli I Saurbæ, flytur
ritningarorð og bæn.
8.10 Fréttir.
8.15 Veðurfregnir. Lesið úr
forustugreinum dagblað-
anna.
8.35 Létt morgunlög. Hljóm-
sveit Hans Carste leikur.
9.00 Fréttir.
9.05 Morguntónleikar.
a. „Hinn nýfæddi konung-
ur“, kantata nr. 122 á sunnu-
degi milli jóla og nýárs eftir
Johann Sebastian Bach.
Markus Huber, Thomas
Schilling, Kurt Equilus og
Philippe Huttenlocher syngja
meö Tölzer-drengjakórnum
og Concentus musjcus
kammersveitinni I Vlnarborg.
Nikolaus Harnoncourt stjórn-
ar.
b. Orgelkonsert nr. 5 I g-moll
eftir Thomas Arne. Albert
de Klerk og Kammersveitin
I Amsterdam leika. Anthon
van der Horst stjórnar.
c. Hornkonsert ( D-dúr eftir
Georg Philip Telemann.
Barry Tuckwell og St. Mart-
in-in-the-Fields hljómsveitin
leika. Neville Marriner stjórn-
ar.
d. Concerto grosso nr. 1 I
B-dúr eftir Georg Friedrich
Hándel. Enska kammersveit-
in leikur. Raymond Leppard
stjórnar.
10.00 Fréttir.
10.10 Veðurfregnir.
10.30 Vaxtarbroddur á ver-
gangi. Þáttur um frjálsa leik-
hópa I Reykjavlk I umsjá
Margrétar Rúnar Guð-
mundsdóttur.
11.00 Messa f Kristskirkju I
Landakoti. Prestur séra
Hjalti Þorkelsson. Orgelleik-
ari. David Knowles.
Hádegistónleikar.
12.10 Dagskrá. Tónleikar.
12.20 Fréttir.
1245 Veðurfregnir. Tilkynning-
ar. Tónleikar.
13.25 Jólaleikrit útvarpsins:
„Tvöföld ótryggð" eftir
Marivaux. Þýðandi: Þórunn
Magnea Magnúsdóttir. Leik-
stjóri: Sveinn Einarsson.
Leikendur: Kjartan Bjarg-
mundsson, Sigrún Edda
Björnsdóttir, Lilja Guðrún
Þorvaldsdóttir, Jóhann Sig-
urðarson, Arnór Benónýs-
/.
SUNNUDAGUR
29. desember
14.50 í athugun er að sjónvarpa
beint frá Menntaskólanum
við Hamrahllð á þessum tlma
frá Explo '85 sem er al-
þjóðleg ráðstefna um kristna
trú. Ráðstefnustaðir um vlöa
veröld verða samtengdir um
gervihnetti. Nánar verður til-
kynnt um þetta slðar en geti
ekki af útsendingunni orðið
hefst sjónvarp kl. 16.00.
16.00 Sunnudagshugvekja.
16.10 Aframabraut.
(Fame). Fjórtándi þáttur.
Bandariskur framhalds-
myndaflokkur. Þýðandi
Ragna Ragnars.
17.00 Jón Oddur og Jón Bjarni.
íslensk blómynd frá 1981,
gerð eftir sögum Guðrúnar
Helgadóttur. Leikstjóri Þrá-
inn Bertelsson. Aðalhlutverk
Páll J. Sævarsson, Wilhelm
J. Sævarsson, Steinunn Jó-
hannesdóttir, Egill Ólafsson,
Herdís Þorvaldsdóttir, Sólrún
son, Kristján Franklln Magn-
ús og Ragnheiður Steindórs-
dóttir. Leikritið verður endur-
tekiö laugardaginn 4. janúar
kl. 20.00.
15.25 Birger Sjöberg. Gunnar
Guttormsson og Viöar Gunn-
arsson syngja Ijóð og lög
eftir Sjöberg. Sigrún Jóhann-
esdóttir, Katrln Sigurðardótt-
ir og Snorri örn Snorrason
leika með. Arni Sigurjónsson
les kynningar.
16.00 Fréttir. Dagskrá.
16.15 Veðurfregnir.
16.20 Þorlákur Þórhallsson
hinn helgi. Sveinbjörn Rafns-
son prófessor flytur erindi.
17.05 Kvöldlokkur á jólaföstu,
tónlist fyrir blásara. Frá tón-
leikum i Bústaðakirkju 16.
þ.m.
a. Notturno op. 24 eftir Felix
Mendelssohn.
b. Sinfónletta fyrir tfu blásara
op. 188 eftir Josef Joachir.
Raff.
18.00 Tónleikar. Tilkynningar.
18.45 Veðurfregnir. Dagskrá
kvöldsins.
19.00 Fréttir.
19.30 Tílkynningar. *
19.35 Milli rétta. Gunnar Gunn-
arsson spjallar við hlustend-
ur.
19.50 Tónleikar.
20.00 Stefnumót. Stjórnandi:
Þorsteinn Eggertsson.
21.00 Ljóð og lag. Hermann
Ragnar Stefánsson kynnir.
21.30 Útvarpssagan: „Ást í
heyskapnum" eftir D.H.
Lawrence. Björn Jónsson
þýddi. Kristján Franklin
Magnús les (3).
22.00 Fréttir. Dagskrá morgun-
dagsins.
22.15 Veðurfregnir. Orð kvölds-
ins.
22.25 íþróttir. Umsjón: Samúel
Örn Erlingsson.
22.40 Ivöf — stef úr óútkominni
bók. Steingrlmur Sigurðsson
flytur.
23.00 Fréttabréf frá slagviöru.
Umsjón Þorsteinn Eggerts-
son.
23.20 „Alfadrottningin" eftir
Henry Purcell. Sigrún Hjálm-
týsdóttir, Katrfn Sigurðar-
dóttir, Marta Halldórsdóttir,
Hrönn Hafliðadóttir, Gunnar
Guðbjörnsson, John
Speight, Islenska hljómsveit-
in og kammerkór flytja undir
stjórn Guðmundar Emilsson-
ar. (Hljóðritun frá tónleikum
Yngvadóttir og Glsli Hall-
dórsson. Myndin er um tvl-
buradrengina Jón Odd og
Jón Bjarna, foreldra þeirra
og litrlka ættingja. Uppátæki
tvlburanna og ævintýri,
reynq æði oft á þolrif annarra
á heimilinu.
18.30 Þjóð I þrengingum.
Endursýning. Sjónvarpsþátt-
ur um afganska flóttamenn
I Pakistan. Umsjónarmaður
Ogmundur Jónasson. Aður
ádagskrá 10. desembersl.
19.10 Hlé.
19.50 Fréttaágrip á táknmáli.
20.00 Fréttir og veður.
20.25 Auglýsingar og dagskrá.
20.40 Iþróttir.
21.15 Sjónvarp næstu viku.
Aramótadagskráin.
21.30 John Denver I fjallasal.
Bandarlskur tónlistarþáttur.
Þátturinn er gerður I Aspen
I Coloradoríki þar sem er
fagurt umhverfi og tignarleg
fjallasýn.
Flutt er létt tónlist af ýmsu
tagi. Þeir sem fram koma
eru: Þjóðlagasöngvarinn
I Langholtskirkju 19. þ.m.)
Kynnir: Asgeir Sigurgests-
son.
24.00 Fréttir.
00.55 Dagskrárlok.
MÁNUDAGUR
30. desember
7.00 Veðurfregnir. Fréttir.
Bæn. Séra Þorvaldur Karl
Helgason flytur. (a.v.d.v.)
7.15 Morgunvaktin — Gunnar
E. Kvaran, Sigrlður Arna-
dóttir og Magnús Einarsson.
7.20 Morguntrimm.
7.30 Fréttir. Tilkynningar.
8.00 Fréttir. Tilkynningar.
8.15 Veðurfregnir.
9.00 Fréttir.
9.20 Morgunstund barnanna:
„Biblla barnanna" eftir Anne
de Vries. Benedikt Arnkels-
son les valda kafla úr þýð-
ingu sinni.
9.20 Morguntrimm. Tilkynn-
ingar. tónleikar, þulur velur
og kynnir.
9.45 Búnaðarþáttur. Öttar
Geirsson talar um samdrátt
I kjöt- og mjólkurframleiðslu.
10.00 Fréttir.
10.10 Veðurfregnir.
10.25 Lesið úr forustugreinum
landsmálablaða. Tónleikar.
11.10 Úr atvinnulifinu — Stjórn-
un og rekstur. Umsjón:
Smári Sigurðsson og Þorleif-
ur Finnsson.
11.30 Stefnur. Haukur Agústs-
son kynnir tónlist. (Frá Akur-
eyri.)
12.00 Dagskrá. Tilkynningar.
12.20 Fréttir.
12.45 veðurfregnir. Tilkynning-
ar. Tónleikar.
13J0 I dagsins önn — Sam-
vera. Umsjón: Sverrir Guð-
jónsson.
14.00 „Brottferð", smásaga
eftir Howard Fast. Olfur
Hjörvar þýddi. Erlingur Glsla-
sonles.
14.30 Islensk tónlist. Kynnt
verður tónlist af fjórum nýjum
hljómplötum sem islensk
tónverkamiðstöð hefur gefið
út I samvinnu við Rlkisút-
varpið.
15.15 A ferð með Sveini Éinars-
syni. (Endurtekinn þáttur frá
laugardagskvöldi.)
15.50 Tilkynningar. Tónleikar.
16.00 Fréttir. Dagskrá.
16.15 Veðurfregnir.
16.20 Slðdegistónleikar — Pl-
anótónlist.
SJÓNVARP
John Denver, Itzhak Perlman
fiöluleikari, James Galway
flautuleikari, Beverly Sills
óperusöngkona og nemend-
ur tónlistarskólans I Aspen.
22.15 Blikur á lofti.
(Winds of War). Nýr flokkur
— Fyrsti þáttur. Bandarlskur
framhaldsmyndaflokkur I nlu
þáttum gerður eftir bókinni
Winds of War, eftir Herman
Wouk. Bókin hefur komið út
á islensku undir nafninu
„Strlösvindar". Leikstjóri
Dan Curtis. Aðalhlutverk:
Robert Mitchum, Ali
McCraw, Jan-Michael Vin-
cent, Polly Bergen og Lisa
Eilbacher.
I myndaflokknum er lýst
aðdraganda heimsstyrjald-
arinnar slðari og gangi henn-
ar fram til þess að Banda-
rlkjamenn verða þátttakend-
ur I hildarleiknum eftir árás
Japana á Perluhöfn. At-
burðarásin speglast I áhrifum
strlðsins á llf bandarlsks sjó-
liðsforingja og fjölskyldu
hans. Hann er sendur til
a. Sónata nr. 5 I C-dúr eftir
Baltasarre Galuppi. Jónas
Ingimundarson leikur á
planó.
b. Planóþáttur nr. 1 I es-moll
eftir Franz Schubert. Edda
Erlendsdóttir leikur.
c. „La Vallée d'Obermann"
eftir Franz Liszt. Martin
Berkovsky leikur.
17.00 Barnaútvarpið. Stjórn-
andi. Kristln Helgadóttir.
17.40 Tónleikar. Tilkynningar.
18.45 Veðurfregnir. Dagskrá
kvöldsins.
19.00 Fréttir.
19.30 Tilkynningar.
19.35 Daglegt mál. Margrét
Jónsdóttir sér um þáttinn.
19.40 Um daginn og veginn.
Sigrlður Thorlacius talar.
20.00 Lög unga fólksins. Þor-
steinn J. Vilhjálmsson kynnir.
20.40 Kvöldvaka.
a. Jól, bernskuminning. Torfi
Jónsson les frásögn eftir
Stefán frá Hvltadal.
b. Jólaljóð eftir Stefán frá
Hvitadal. Sigrlður Schiöth
les.
c. Lúðrasveit Reykjavlkur
leikur. Páll P. Pálsson stjórn-
ar.
d. Or Iffi og Ijóðum Guðrúnar
Stefánsdóttur frá Fagraskógi
— Fyrri hluti. Ragnheiður
Hrafnkelsdóttir tekur saman
og flytur ásamt Gyöu Ragn-
arsdóttur. Umsjón: Helga
Agústsdóttir.
21.30 Otvarpssagan: „Ast I
heyskapnum" eftir D.H.
Lawrence. Björn Jónsson
þýddi. Kristján Franklln
Magnús lýkur lestrinum (4).
2200 Fréttir. Dagskrá morgun-
dagsins.
22.15 Veöurfregnir. Orð kvölds-
ins.
22.25 Rif úr mannsins slðu —
Lokaþáttur. Þáttur I umsjá
Margrétar Oddsdóttur og
Sigrlöar Arnadóttur.
23.10 Ongir norrænir tónlistar-
menn 1985. Tónleikar I Ber-
wald-tónlistarhöllinni I Stokk-
hólmi 26. aprll sl. Sinfónlu-
hljómsveit sænska útvarps-
ins leikur. Stjórnandi: Harry
Damsgaard. Einleikari: Wolf-
gang Plagge.
a. Ostinato eftir Lars Erik
Larsen.
b. Planókonsert nr. 4 I G-dúr
op. 58 eftir Ludwig van
Beethoven.
24.00 Fréttir. Dagskrárlok.
starfa við bandarlska sendi-
ráðið I Berlln árið 1939 og
sér fljótt að hverju stefnir.
Slðar kynnist hann einnig
aðstæðum á ítallu og I Sov-
étrlkjunum. Þjóöarleiðtogar
þessa tlma koma einnig
mjög við sögu, Roosevelt,
Hitler, Churchill, Stalin og
Mussolini og nánustu sam-
starfsmenn þeirra. Þýðandi
Jón 0. Edwald.
00.00 Dagskrárlok.
MÁNUDAGUR
30. desember
19.00 Endursýndur þáttur frá
18. desember.
19.20 Aftanstund. Barnaþáttur.
Tommi og Jenni, Einar
Askell sænskur teikni-
myndaflokkur eftir sögum
Gunillu Bergström. Þýðandi
Sigrún Arnadóttir, sögumaö-
ur Guðmundur Ólafsson.
Ferðir Gúlllvers, þýskur
brúöumyndaflokkur. Þýð-
andi Salóme Kristinsdóttir,
sögumaður Guörún Glsla-
dóttir.
SUNNUDAGUR
29. desember
13.30—15.00 Krydd I tilveruna.
Stjórnandi: Margrét Blöndal.
15.00—16.00 Dæmalaus ver-
öld.
Stjórnandi: Eirlkur Jónsson.
16.00—18.00 Vinsældalisti
hlustenda rásar 2.
Þrjátlu vinsælustu lög ársins.
Stjórnandi: Gunnlaugur
Helgason.
MÁNUDAGUR
30. desember
10.00—10J0 Ekki á morgun
. . . heldur hinn.
Dagskrá fyrir yngstu hlust-
endurna frá barna- og ungl-
ingadeild útvarpsins.
Stjórnendur: Kolbrún Hall-
dórsdóttir og Valdls Óskars-
dóttir.
10.30—12.00 Morgunþáttur.
Stjórnandi: Asgeir Tómas-
son.
Hlé.
14.00—16.00 Ot um hvippinn
og hvappinn.
Stjórnandi: Inger Anna Aik-
man.
16.00—18.00 Alltogsumt.
Stjórnandi: Helgi Már Barða-
son.
Þriggja mlnútna fréttir sagð-
ar klukkan 11.00, 15.00,
16.00 og 17.00.
Hlé.
20.00—22.00 Erlendar hljóm-
plöturársins 1985.
Stjórnendur: Snorri Már
Skúlason og Skúli Helgason.
22.00—24.00 Islenskar hljóm-
plöturársins 1985.
Stjórnendur: Jón Olatsson
og Sigurður þór Salvarsson.
17.00—18.30 Rlkisútvarpiö á
Akureyri — svæðisútvarp.
17.00—18.00 Svæöisútvarp
Reykjavlkur og nágrennis
(FM90.1 MHz).

19.50 Fréttaágrip á táknmáli
20.00 Fréttir og veður
20.30 Auglýsingar og dagskrá
20.40 Iþróttir
Omsjónarmaður Bjarni Felix-
son.
21.10 Sjónhverfingar
(OED — The Magic Picture
Show) Breskur þáttur um
tölvubrellur og tæknibrögð I
sjónvarpi. Þýðandi Krist-
mann Eiðsson.
21.45 Astaróður
(Love Song) Ný bresk sjón-
varpsmynd. Leikstjóri Rod-
ney Bennett. Aðalhlutverk:
Michael Kitchen, Diana
Hardcastle. Maurice Den-
ham og Constance Cumm-
ings. Frá fyrsta degi l Cam-
bridgeháskóla veröa William
og Phillippa keppinautar I
námi og slöar I starfi. Þótt
þau tengist nánum böndum
dofnar ekki keppnisandinn
milli þeirra allt til hinstu
stundar. Þýöandi Kristrún
Þórðardóttir.
23.30 Fréttir I dagskrárlok.