Morgunblaðið - 29.12.1985, Blaðsíða 9

Morgunblaðið - 29.12.1985, Blaðsíða 9
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 29. DESEMBER1985 9 HUGVEKJA Fimmti dagur jóla — eftir sera Heimi Steinsson ,£n af og til erum við á það minnt, að sveinninn ungi, sem fœddist í Betlehem, er settur „til tákns, sem móti verður mœlt“. Langt ersíðan hann hefurátt jafn volduga ogóbilgjarna andmœlendur ogeinmitt um okkar daga í sumum þeim löndum, sem verið hafa heimahag- ar kristni kynslóð eftir kynslóð. “ Fimmti dagur jóla er á lofti. Vera má, að þér komi sú nafngift á óvart, lesandi góður. En þá er þess að minnast, sem alkunnugt er, að jólin eru þrettán daga hátíð frá fornu fari og allt til þessa. Raunar er reisn hátíðar- innar misjöfn frá degi til dags. Eitt er haft til mannfagnaðar í þennan tíma og annað í hinn. Nokkrar eyktir milli jóla og ný- árs sinna menn hversdagslegri efnum. Áramótin hafa og sinn sérlega svip. Dagana fyrir þrett- ándann fjarar hátíðin út, þótt efsti dagur jóla verði mörgum manninum gleðistund. En allan þennan tíma eru jól, fæðingar- hátíð frelsarans, há-tíð, ofar öðrum tíðum. Menn þarfnast hátíða. Þær eru endurskin þeirrar jólagleði, „sem aldrei tekur enda“ og á sér stað í ríki himnanna. Hátíðir eru sprottnar af sterkri hvöt. Hvötin sú á sér upptök við hjartarætur okkar, innra með okkur, þar sem himnaríki býr og leitar sér útrás- ar á jólum, páskum, hvítasunnu og endranær, þegar það ríki sprengir af sér hlekki fallinnar mannvistar. Vel færi á því, að hver og einn fengi að njóta jóla allt til enda óáreittur af þvi vafstri, sem menn löngum velkjast í dagana fyrir áramót. Væri ekki ráð að flytja um set það margvíslega uppgjör, er þá á sér stað, — ákvarða eins konar fjárhagsára- mót í annan tíma, t.d. snemma hausts, þegar flestir bera halann brattan eftir sumarið og eru fullir starfsorku og vinnugleði? — Þá gætu menn unað jólum með skilmálalausari hætti en nú vill stundum verða, gjört sér glaðan dag, — hátíð, — og búið sig með þeim hætti undir hin óhjákvæmilegu átök, er að öðru leyti eiga sér stað velflestar stundir ársins. Augu mfn hafa séö hjálpræöi þitt Textar þessa dags greina frá því, er María og Jósef fóru með barnið Jesúm „upp til Jerúsalem til að færa hann Drottni" (Lúk. 2:22). í helgidómihum hittu þau öldunginn Símeon, en honum hafði heilagur andi vitrað, að hann skyldi ekki sjá dauðann, fyrr en hann hefði augum litið hinn smurða, Messías, Krist, — frelsarann sem Guð hafði heitið, að koma skyldi og hinir trúuðu í fsrael væntu um þær mundir. Símeon tekur hvítvoðunginn í faðm sér og fer með elzta jóla- sálminn, sem varðveitzt hefur og fluttur er af manni í tilefni fæðingar frelsarans: „Nú lætur þú, Drottinn, þjón þinn í friði fara, eins og þú hefur heitið mér, því að augu mín hafa séð hjálpræði þitt, sem þú hefur fyrirbúið í augsýn allra lýða, ljós til opinberunar heiðingjum og til vegsemdar lýð þínum ísrael.“ Þannig fagnar fulltrúi hins forna siðar Gamla testamentis og Gyðingdóms höfundi hins nýja siðar, kirkju Krists. „Augu mín hafa séð hjálpræði þitt.“ Með fæðingu barnsins Jesú er runnin önnur öld yfir mannheim. Guð hefur skorizt í leikinn í því skyni að rétta hlut sköpunar sinnar. Ljós skín í myrkri. Og þótt myrkrið ekki meðtaki ljósið, mun ljósið allt að einu bera sig- urorð af myrkrinu. Sjálf munt þú sveröi níst En öldungurinn Símeon á fleira ósagt. Að loknum lofsöngn- um beinir hann máli sínu til Maríu og segir við hana: „Þessi sveinn er settur til falls og til viðreisnar mörgum í ísrael og til tákns, sem móti verður mælt; og sjálf munt þú sverði nístísálu þinni." Annar dagur jóla er helgaður fyrsta píslarvottinum, Stefáni, en fjórði jóladagur nefnist barnadagur ellegar dagur sak- leysingjanna helgu og er þess þá minnzt, hversu Heródes konung- ur lét fyrirfara ungbörnum í Betlehem og nágrenni hennar (Matt. 2:16). Þannig erum við seint og snemma minnt á það um jóla- leyti, að kristin trú er vettvangur átaka og ýtrustu fórnar eigi síður en dýpsta fagnaðar. Sá Guð, er gjörðist maður í Jesú Kristi, reyndist eigi aðeins tákn, sem móti var mælt, heldur fórnar- lamb, öllum kvölum kvalinn og að lyktum líflátinn með skelfileg- um hætti. Móðir hans, Guðsmóð- irin særða, var sverði níst í sálu sinni, er sonur hennar hékk á krossinum á Hausaskeljastað. Þeir, sem honum fylgja, eru fagnaðarbörn. En tilefni gleði þeirra er margslungið. Þeir eru „keyptir lausir", eins og komizt er að orði í einum af pistlum þessa dags (Gal. 4:5). En kaup- verðið er engin smámynt. Sjálfur hlaut Kristur að gjalda lausn þeirra með lífi sínu. Þeim hinum sömu er þá einnig ætluð sú „breytni eftir Kristi“, er getur leitt þá í spor Stefáns frumvottar og sakleysingjanna helgu. Og allar stundir skyldu kristnir menn vera minnugir kaupverðsins dýra og sýna þá minningu í breytni sinni. í ann- arri lexíu þessa Drottinsdags bendir Páll postuli á eðli og innihald þeirrar gleði, sem læri- sveinunum er fyrir búin og í hendur fengin á jólum: „íklæðist því eins og Guðs út- valdir, heilagir og elskaðir, hjartans meðaumkun, góðvild, auðmýkt, hógværð og langlyndi. Umberið hver annan og fyrirgef- ið hver öðrum, ef einhver hefur sök á hendur öðrum. Eins og Drottinn hefur fyrirgefið yður, svo skuluð þér og gjöra". (kól.3:12—13) Hér er engin hundakæti sett á svið, heldur sá jólafagnaður, er tekur mið af þeirri ábyrgð og alvöru, sem fylgir því að vera barn Guðs, útvalinn af honum, sem varð hold á jörð og býr með oss. Heims um ból? Fáum dögum fyrir jól las ég í dagblaði nokkru athyglisverð viðtöl við Islendinga, er eytt höfðu einhverjum jólum ævinnar erlendis. Þar á meðal var lýst jólum í Sovjetríkjunum og á Kúbu. Um hin fyrr greindu jólin féllu þessi orð, meðal annarra: „Eg var nú yfirleitt í prófum á jóladag og annan í jólum ... Rússar halda engin eiginleg jól, þessir dagar eru yfirleitt venju- Iegir vinnudagar hjá þeim ... Grísk-kaþólskir Rússar halda svo aftur sín jól í janúar, en það eru auðvitað engin opinber jól, maður verður ekki var við þessi janúarjól, þau eru bara inni á heimilum hinna trúuðu.“ Varðandi jól á Kúbu dró sögu- maður fram nýlundu, er gjörðist þar í landi árið 1969, en „þá varð sá frægi atburður á Kúbu, að jólunum var frestað vegna geysi- mikillar sykuruppskeru". Síðar í viðtalinu getur að lesa eftirfar- andi upplýsingar: „Og eftir þetta mál með sykuruppskeruna og frestun jólanna ’69 voru jólin ekkert endurvakin." Þessi óbrotnu orð segja meiri sögu en í augum uppi liggur. Alkunnugt er, að Orþodoxakirkj- an í Austur-Evrópu heldur jól í annan tíma en gerist hér um Vesturlönd. Því þarf það ekki að koma neinum á óvart, þótt jóla- dagarnir okkar skipi annan sess þar en hér. Hitt er fremur til umhugsunar, að þegar þessi forna kirkja heldur fæðingar- hátíð frelsarans, þá eru það „auðvitað engin opinber jól“. Gestur verður ekki jólanna var í því fjölmenna samfélagi, sem þarna er til umræðu. Þau fara fram „á heimilum hinna trúuðu". Kunnugir halda því raunar fram, að „hinir trúuðu" í Rúss- landi séu ekki ýkja fáir, enda átti kirkjan öldum saman sterkari ítök meðal almennings þar í landi en víðast hvar annars staðar um heimsbyggðina. Ástæða er til að spyrja, hvers vegna jólin séu orðin svo dæmalaust óopinber hátíð austur þar. Dæmi Kúbverja er auðvitað enn skilmerkilegra. Þar var jól- unum frestað og þau síðan „ekk- ert endurvakin". — Ekki er kunnugt, að rómversk-kaþólsk kristni standi grynnri rótum á Kúbu en annars staðar, þar sem hún hefur numið land. Fróðlegt væri að vita, hvaða hugmynda- fræði lægi til grundvallar þeirri ákvörðun að leggja niður jólin á eyjunni þeirri. Við syngjum gjarnan „Heims um ból helg eru jól“ samkvæmt þeim skilningi, að kristnar þjóðir um alla heimsbyggðina taki með nokkrum hætti undir einum rómi. En af og til erum við á það minnt, að sveinninn ungi, sem fæddist í Betlehem, er settur „til tákns, sem móti verður mælt“. Langt er síðan hann hefur átt jafn volduga og óbilgjarna and- mælendur og einmitt um okkar daga í sumum þeim löndum, sem verið hafa heimahagar kristni kynslóð eftir kynslóð. AlþjóÖleg rádstefna um kristna trú og boðun Þessa dagana fer fram í Menntaskólanum við Hamrahlíð ráðstefna um kristna trú og boðun. Ráðstefnan er liður í alþjóðlegu samkomuhaldi, er á sér stað samtímis í 90 borgum um allan heim. Um þetta efni farast biskupi Islands svo orð í bréfi til presta og safnaða: „Þessir fjölmennu samfundir verða með hjálp gervihnatta. í tvær stundir á hverjum degi verða þátttakendur hér heima kl. 15—17 í beinu sambandi við hálfa. milljón manna um sjón- varpsskjáinn í lofgjörð, tilbeiðslu og bæn. Hér er um samkirkjulegt verkefni kristinna trúfélaga að ræða, sem vert er að vekja at- hygli sóknarfólks á, til þess að þátttaka okkar verði sem mest.“ Ráðstefnan stendur frá 28. til 31. desember. í blöðungi, sem gefinn hefur verið út af þessu tilefni, kemur í ljós, að flestar kirkjudeildir á íslandi taka þátt í starfinu. Hér er nýlunda á ferð, og hljóta kristnir menn allir að biðja starfinu blessunar. Vel fer á að halda ráðstefnuna á jólum. Hún gæti orðið til að efla meðvit- und þátttakenda og annarra um það, hversu fæðingarhátíð frels- arans teygir sig „heims um ból“ og sameinar kristna menn víðs vegar um heimskringluna undir krossins helga tré, — þrátt fvrir I allt. f SÖLUGENGIVERÐBRÉFA 30. DES. 1985 Spadstaitelni. happdioBttislan og rerðbreí Veðskuldabiéf - mðtirpgð Söiugtngi Avðxturv Dog00ðMI Lánat Nafn- Sðkjgangl m.v. Ar-ftokkur pr.kr.100 Mkrata ttl Inni.d 2afb. vaxdr mtam. ávðxtunar- 1971-1 23 782,00 Innfv i Saðiab 15.09 05 áárl HLV kröfu 1972-1 23.53229 7,50% 25 <L 12% 14% 16% 1972-2 18.751,55 7,50% 256 d. 1 ár 4% 95 93 92 1973-1 13.745,71 7.50% 255 d. 2ár 4% 91 90 88 1973-2 13.03935 7,50% 25 d. 3ár 5% 90 07 05 1974-1 8.329,71 7.50% 255 d. 4ár 5% 88 84 82 1975-1 6.904,24 7,50% 10 d. 5ár 5% 05 82 78 1975-2 5.108,67 7,50% 25 d. 6ár 5% 83 79 76 1975-1 4.584,23 7,50% 70 d 7 ár 5% 01 77 73 1976-2 3.802,05 7,50% 25 d. 8ár 5% 79 75 71 1977-1 3.276,96 7,50% 85 d. 9ár 5% 78 73 68 1977-2 2.737,47 2^21.96 7,50% 7,50% 250 d. 85 d. 10 ár 5% 78 71 66 1975-2 1 748,92 7,50% 250 d. 1979-1 1979-2 1.528,86 1.132,57 7,50% 7,50% 55 d. 255 d Vaðskuldabiéf - oreiðtirjgð 1950-1 1.026,05 7,50% 105 d. Sötugengl m.v. 1900-2 760,42 mnlv 1 SeOtab. 25.10.85 Lánsi 1 afbáárl 2afb. áárl 1901-1 690,48 7,50% 20% 28% 20% 28% 505,30 476,50 7,50% 7,50% 205 d. 1982-1 61 d. 1 ár 79 84 85 89 1962-2 348,82 7,50% 271 d. 2ár 66 73 73 79 1983-1 276,84 7,50% 61 d 3ár 56 63 63 70 1983-2 175,84 7,50% 301 d. 4 ár 49 57 55 64 1984-1 171,23 7,50% 1 ár 31 d 5ár 44 52 50 59 1984-2 162,54 7,50% 1 ár2S0d 1904-3 157,10 7,50% 1 ár 312 d. 1905-1 141,11 7,50% 2 ár 10 d Ejaiabief 197545 4.072,25 Inniv i Seölab 1985.85 1976-H 3.779.64 8,00% 90 d Veiðbiéfasjoðsins 1976-1 2.919,30 2590,17 0,00% 8.00% 330 d. 1 ár 91 d Gangl pr. 27712 - 1,402 553,03 0.00% 121 d. Mafrtvaro 7.010 1985-1IB 92,72 11,00% 10 *r. 1 afb 4 áh O 000 70.100 1965-2IB 95,75 10,00% 5 ér. 1 aft> A áh 1905-3IB 92,94 10,00% 5 Ar, 1 afb é ári KJARABRÉFIN! Á hálíu ári haía þau skilað eigendum sínum ársávöxtun umíram verðtryggingu. Spariljáreigendur! Kynnið ykkur kosti Kjarabréfa. Verðbréfamarkaðu r Fjáríestingailélagsins Hafnarstræti 7, o 28566 Stofnaðili að Verðbréfaþingi Islands
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.