Morgunblaðið - 29.12.1985, Qupperneq 44

44
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 29. DESEMBER1985
Kaldir réttir
á nýársnótt
Vonandi geta flestir litið aftur til ársins 1985 með gleði og ánægju og einnig horft
fram með gleði til komandi árs. Öðrum er þetta tími kvalræðis og sorgar. Líf
okkar er svo mismunandi og mörg höfum við meðvitað eða ómeðvitað lifað árið
öðruvísi en við hefðum kosið. Auk þess koma upp þau atvik sem enginn fær ráðið við.
Hér áður fyrr voru menn oft áhyggjufullir um áramótin. Fólk trúði því að álfar og
huldufólk flytti búferlum og óvelkomnar verur væru þá á sveimi. Ekki er að furða þótt
alls kyns hugsanir sem okkur finnast
fáránlegar í dag, hafi sótt á það fólk
sem lifði í kulda og myrkri, jafnvel
svangt og klæðalítið. Þó reyndu
menn alltaf að gera sér einhvern
dagamun um jól og nýár. Yfirleitt
var sá matur sem fólk borðaði um
áramótin líkur jólamatnum, svo sem
hangikjöt, magálar, grjónagrautur
með rúsínum og sætt kaffi og lumm-
ur. Reynt var að láta ljós loga í öllum
húsum á nýársnótt og sumar hús-
freyjur settu jafnvel mat á vissan
stað í húsinu handa álfum og huldu-
fólki, þó er ólíklegt að alls staðar
hafi verið til svo mikill matur að
þessum verum væri skammtað. Fólk
gerði sér þá, jafnt sem nú, eitthvað
til skemmtunar á nýársnótt og var
oft gripið í spil, kveðið og sungið,
sérstaklega þar sem eitthvert hljóð-
færi var á heimilinu. Frá jólum og
fram að þrettánda var oft létt yfir
fólki, og þurfti vinnufólk ekki að
vinna nema nauðsynlegustu heimil-
isverk, en margar vinnukonur unnu
eitthvað sem þær áttu sjálfar eða
fóru í orlofsferð til vina og vanda-
manna.
Nú eru breyttir tímar, ekki skortir
okkur ljósið og miklu af flugeldum
er skotið upp um hver áramót, en
þrátt fyrir gnægð matar og yls sækir
angurværð á marga um áramótin.
Von mín og ósk er sú, að sem flestir
geti litið björtum augum til ársins
1986.
Gleðilegt nýár!
Djúpsteiktar fískibollur
meö kavíar
60stk.
'h kg ýsuflök
1 'h tsk. salt
1/8 tsk. múskat
1/8 tsk. pipar
rifinn börkur af 'h sítrónu
Umsjón: KRISTÍN GESTSDÓTTIR
Teikningar: SIGURÐUR ÞORKELSSON
1—2 msk. smjör til að steikja úr
20 g smjör á sveppina
2 msk. hveiti
150gsveppir
2 dl rjómi
1 dl soðkraftsvatn eða kjötsoð
1 lítið glas hvítur smálaukur (cocktail-
laukur)
1. Skerið himnur og fitu af lundunum.
Skerið síðan í þykkar sneiðar. Sláið fast
á þær með hnefanum og lagið þær örlítið
til, þannig að þetta verði lögulegar sneið-
ar. Steikið lítið magn í einu. Skiptið ol-
íunni og smjörinu samkvæmt því.
2. Blandið saman olíu og smjöri, setjið
á pönnuna og látið hitna mjög vel. Steikið
síðan sneiðarnar í feitinni fyrst á annarri
hliðinni, snúið þeim þá við, stráið á þær
salti og pipar og steikið á seinni hlið.
Takið síðan strax af pönnunni og steikið
það sem eftir er á sama hátt. Kælið.
3. Saxið sveppina mjög smátt. Hægt
er að setja þá í kvörn (mixara), en betra
er að þeir fari ekki alveg í mauk.
4. Hitið smjörið og sjóðið saxaða svep-
pina í smjörinu í nokkrar mínútur.
5. Stráið hveiti yfir sveppina, búið til
sterkt soðkraftsvatn úr súputeningi eða
dufti. Þynnið maukið með soðkraftsvatni
og rjóma. Þetta á að verða þykk sósa.
Kælið.
6. Sprautið sósunni ofan á hvern kjöt-
bita, stingið lauk í miðjuna og berið fram.
Idýfal
1 bikar sýrður rjómi
1 msk. olíusósa (mayonnaise)
2 tsk. sítrónusafi
1-2 hvítlauksgeirar
3 tsk. karrý
1. Hrærið saman sýrðan rjóma og olíu-
sósu.
2. Kreistið safann úr sítrónunni og
setjið 2 tsk. út í.
3. Merjið hvítlaukinn og setjið saman
við ásamt karrý.
Hrærið vel saman. Látið sósuna standa
í 1—2 klst. áður en hún er borin fram.
'h dl kartöflumjöl
2 dl mjólk
1 'h msk. svartur kavíar
1 dlrasp
olía til að steikja úr
Ef þið eigið góða hrærivél er óþarfi
að hakka fiskinn.
1. Skolið fiskinn, roðdragið hann og
skerið úr honum bein. Skerið í stykki og
setjið í hrærivélina.
2. Setjið salt, pipar og múskat út í
fiskinn og hrærið hann í sundur. Rifið
sítrónubörkinn og setjið saman við.
3. Setjið kartöflumjöl út í fiskinn,
hellið síðan mjólkinni hægt út í, 2 tsk. í
einu, og hrærið vel á milli.
4. Takið skálina úr vélinni og hrærið
kavíarinn varlega út í.
5. Hitið feitina. Ef þið notið djúpsteik-
ingarpott farið þið eftir leiðbeiningum á
pottinum en ef þið notið venjulegan pott,
er betra að potturinn sé Htill. Hálfur lítri
af olíu er hæfilegt til að steikja þetta úr.
6. Mótið litlar bollur með teskeið.
Setjið raspið á disk og veltið bollunum
upp úr því.
7. Steikið 6—8 bollur í einu í feitinni.
Steikinartími er 4—5 mínútur. Snúið
bollunum meðan á steikingu stendur.
8. Berið bollurnar fram kaldar.
Meðlæti: ídýfa I eða II (uppskrift hér
á eftir), ólífur, hráir sellerístönglar,
gúrkustafir eða tómatar.
Djúpsteiktir sveppir
'h kg litlir sveppir
Safi úr 'h sítrónu
1 dl hveiti
'h tsk. salt
W tsk. pipar
'h tsk. karry
legg
2 tsk. vatn
2 dlrasp
Olía til að steikja úr.
1 stór sítróna.
Burstið sveppina vel þannig að öll
óhreinindi fari af þeim, skerið neðan af
þeim ef þess þarf. Ef þið þvoið sveppina,
sem yfirleitt er óþarfi, verðið þið að þerra
þá vel með eldhúspappír á eftir.
2. Penslið sveppina með sítrónusafan-
um.
3. Blandið saman hveiti, salti, pipar
og karrý, veltið sveppunum upp úr því.
4. Sláið eggið í sundur með vatninu,
veltið sveppunum upp úr egginu, setjið
rasp á disk og veltið þeim síðast upp úr
raspinu.
5. Hitið feitina. Ef þið notið djúpsteik-
ingarpott farið þið eftir leiðbeiningum á
pottinum, en ef þið notið venjulegan pott,
er betra að potturinn sé lítill. % lítrar
af olíu ætti að nægja til að steikja þetta
úr.
6. Steikið sveppina í feitinni í 4—5
mínútur. Gætið þess að þeir brenni ekki.
Veltið sveppunum meðan þeir eru að
steikjast. Leggið síðan á eldhúspappír,
sem sogar feitina í sig.
7. Skerið sítrónuna í sneiðar, og síðan
hverja sneið í smábita. Stingið sítrónu-
bita í hvern svepp, festið með tannstöngli.
8. Berið sveppina fram heita eða kalda
með ídýfu I eða II. Uppskrift hér á eftir.
Kindalundir með
sveppasósu og smálauk
750gkindalundir
1 'h tsk. salt
1 tsk nýmalaður pipar
'h dl matarolía
Idýfa II
'h msk. sinnepsduft
3 msk. dökkur púðursykur
2 msk. vínedik
1 eggjarauða
2dl matarolía
'h dl vatn
3 msk. þurrkaður graslaukur eða 2 mesk
smátt saxaður blaðlaukur (púrra)
1 bikar sýrður rjómi
1. Blandið saman sinnepsdufti, sykri
og ediki. Hrærið eggjarauðuna vel út í.
Notið hrærivél.
2. Hrærið olíuna út í í dropatali.
Hrærið síðan vatnið hægt út í.
3. Setjið laukinn út í. Hrærið sýrða
rjómann út í.
4. Látið sósuna standa í kæliskáp í 2
klst. áður en hún er borin fram.
í þættinum 22. desember „Jólamáltíð",
slæddist inn slæm villa sem gerði upp-
skriftina af forréttinum ónothæfa. Þar
stóð 400 g hörpudiskur, en átti að standa
400 g skelflettur humar og 250 g hörpu-
diskur.