Morgunblaðið - 26.01.1986, Blaðsíða 44

44
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 26. JANÚAR1986
Það
tókst
Sendinefnd íslands á kvennaráðstefnunni f Nairobi: Gerður Steinþórsdóttir, Guðriður
Þorsteinsdóttir, form. Jafnréttisráðs, Esther Guðmundsdóttir, form. Kvennréttindafé-
lags íslands, María Pétursdóttir, formaður Kvenfélagasambands íslands. Fremst er
Sigríður Snævarr, formaður sendinefndarinnar.
ViÖtal við SigríÖi Snœvarr, formann íslensku sendinefndarinnar á
kvennaráÖstefnu Sameinuöuþjóöanna í Nairobi vegna loka kvennaáratugar
Kvennaráðstefnu Sameinuðu þjóðanna í lok
kvennaáratugar lauk farsællega í sumar í Nairobi í
Kenya. Fulltrúarnir frá 153 þjóðum, sem þar komu saman
á alþjóðlega ráðstefnu, komust að einróma samkomulagi
um framkvæmdaáætlun. Hvort sem litið er til annarra
alþjóðaráðstefna samtakanna, þar sem ávallt blandast í
málefnin öll erfiðustu deilumál þjóðanna, eða til hinna
kvennaráðstefnanna — í Mexico 1980 og í Kaupmannahöfn
á miðjum kvennaáratug — þá er þetta meiri sigur en
fólk gerir sér almennt grein fyrir. Oftast ná ósætti og
öfgar frekar eyrum heimsins gegnum fjölmiðla heldur
en þegar næst að samræma sjónarmið og ná sáttum um
aðgerðir. Svo var og hér i sumar. Sáralitlar fréttir voru
fluttar af þessari ráðstefnu og mun þetta viðtal við
Sigríði Snævarr formann íslensku sendinefndarinnar
vonandi bæta þar nokkuð úr. Á endasprettinum tókst að
sneiða hjá öfgunum þegar framkvæmdir til að bæta hag
kvenna í heiminum í framtíðinni voru áformaðar.
„Þetta fór vel. Að mínum dómi
m.a. vegna þess að kvennaráðstefn-
an var haldin í Aftíkulandi," sagði
Sigríður Snævarr, sendiráðunautur
í utanríkisráðuneytinu, er blaða-
maður Morgunblaðsins ræddi við
hana nú í árslok. „Þjóðir þróunar-
landanna voru búnar að einsetja sér
að á lokaráðstefnunni heima hjá
þeim skyldu þessi mál kvenna fá
verulegan og betri byr og ekki er
vafí á því að þjóðimar, og þá ekki
síður stórþjóðimar, slógu af kröfum
sínum í lokin af því að gestgjafinn,
Kenya, lagði svo gífurlega áherslu
á samkomuiag. En tvisýnt var fram
á síðustu stundu um hvort það
mundi takast. Klukkan 11 að kvöldi
síðasta ráðstefnudagsins 26. júlí var
ég farin að semja atkvæðaskýringu
íslands til að leggja fram ef illa
færi. Og komið var fram á morgun
þegar allar viðstaddar aðildarþjóðir
Sameinuðu þjóðanna féilust á þessa
áætlun."
Lokaskjal kvennaráðstefhunnar
er sem sagt 300 blaðsíðna fram-
kvæmdaáætlun fram til aldamóta.
Ákveðin er ný ráðstefna árið 2000,
en látið liggja á milli hluta hvort
aðrar verða fyrr. Þetta er fyrst og
fremst óskalisti, að því er Sigríður
segir, en þar er líka gerð grein fyrir
því hver skuli bera ábyrgð á fram-
kvæmdum. Sigríður kveðst nokkuð
ánægð með niðurstöður, en ríkis-
stjómum sé e.t.v. ætlaður full stór
hiutur og ábyrgð einstalinga of lítil
í framkvæmdinni. Að því leyti henti
hún kannski ekki alfaríð lýðræðis-
ríkjum. En staðreyndin er að Sam-
einuðu þjóðimar hafa líka einræðis-
ríki innan sinna vébanda. Sigríður
hefur tekið saman ágrip af fram-
kvæmdaáætiuninni á íslensku. Þar
segir m.a.: „Ráðstefnan beindi þeim
tiimælum til almennings um allan
heim að framfylgt yrði þeim lögum
sem þegar hefðu verið sett um
jafnrétti; að konum yrði gert kleift
að nýta sér jafnrétti til menntunar
og þjálfunar, einkum í tækni,
stjómun og á öðram sviðum þar sem
konur hafa ekki almennt haslað sér
völl; að viðurkenna þá staðreynd
að það era konur og böm, sem

3?
y *
-P
Sigríður Snævarr, sendiráðu-
nautur í utanrikisráðuleytinu og
formaður íslensku sendinefndar-
innar á kvennaráðstefnu SÞ i
Nairobi. Á bak við hana sér í
hornið á plakati sem sendinefnd-
in fór með á ráðstefnuna.
verða harðast úti af völdum fátækt-
ar, þurrka, kynþáttaaðskilnaðar,
vopnaðra átaka, fjölskylduofbeldis
og í samfélögum minnihlutahópa
af völdum landflótta, fólksflutninga
eða þjóðemisfordóma. í fram-
kvæmdaáætluninni era einnig ít-
rekaðar áhyggjur sem komið hafa
fram á áratugnum varðandi þörfína
á að styrkja viðleitni til vemdar
friði. Vikið er að fleiri áhyggjuefn-
um í skýrslunni: efnahagslegu gildi
ólaunaðra starfa kvenna; ofbeldi
gegn konum, einnig ofbeldi innan
Qölskyldunnar, nauðsyn þess að
koma upp upplýsingabönkum um
málefni kvenna; fjölskylduáætlun-
um og nauðsyn þess að konur eigi
ríkari þátt í ákvarðanatöku á öllum
sviðum samfélagsins."
í stað þess að láta nægja að
skrifa skýrslu um ráðstefnuna efndi
Auk hinnar opinberu ráðstefnu Sameinuðu þjóðanna var í Nairobi
um líkt leyti efnt til ráðstefnunnar Forum 85, þar sem óháðar konur
viðruðu skoðanir sínar. Hana sótti Hólmfríður Guðnadóttir frá ís-
landi, sem hér er á tali við eina Afríkukonuna.
sendinefndin frá íslandi til opins
kynningarkvölds 27. nóvember sl.
þar sem konumar gerðu hver um
sig grein fyrir þeim atriðum sem
höfðu vakið mesta athygli þeirra á
ráðstefnunni og þar komu líka inn
í umræður konur, sem áður höfðu
setið kvennaráðstefnur Sameinuðu
þjóðanna. Sjálf hefur Sigríður
Snævarr mætt og flutt erindi á 6
félagafundum og kveðst ávallt
reiðubúin til að gera það. A kvenna-
daginn 24. október var hún t.d.
þeirra erinda á fundi með konum á
Höfn í Homafirði. Þar sem flug-
freyjur vora þá í verkfalli og ekki
hægt að komast flugleiðis, lagði
utanríkisráðherra málefnisins
vegna Sigríði til bíl og bílstjóra, sem
ók henni 5 klukkutíma leið á fund-
arstað og aftur heim að loknum
fundi með homfírskum konum.
Kveðst hún hafa auk ágripsins af
framkvæmdaáætluninni frá ráð-
stefnunni í Nairobi á boðstólum
plakat íslensku sendinefndarinnar
og bækling á ensku um jafnrétti á
íslandi sem sendinefndin tók sam-
an. En í íslensku sendinefndinni
vora fimm konur: Sigríður Snævarr,
sendiráðunautur í utanríkisráðu-
neytinu formaður, Guðríður Þorsteins-
dóttir formaður Jafnréttisráðs, Est-
herGuðmundsdóttir formaður Kven-
réttindafélags íslands, María Pét-
ursdóttir formaður Kvenfélagasam-
bands íslands og Gerður Steinþórs-
dóttir tilnefnd af félagsmálaráð-
herra.
Góður undirbúningur
íslenska sendinefndin stóð mjög
vel að undirbúningi ráðstefnunnar
í Nairobi 15. til 26. júli. Þegar vikið
var að því við Sigríði sagði hún:
„Já, það er rétt að aldrei hefur fyrr
verið jafnlangur undirbúningstími
fyrir þessar ráðstefnur. Ég var
eiginlega í tveimur störfum frá því
í febrúarmánuði. Þá var sendi-
nefndin skipuð og I forastu settur
embættismaður með tengsli inn í
utanríkisráðuneytið, sem var mjög
gagnlegt. Við áttum 17 fundi hér
heima til undirbúnings áður en við
fóram. Eitt af því sem gera þurfti
var að móta viðbrögð Islands við
ýmsum þáttum og semja stefnu-
ræðuna sem ég skyldi flytja. Einnig
að svara spumingum frá Norður-
löndum um það hvemig við hygð-
umst taka á hlutunum og kanna
viðhorfið hjá ýmsum hreyfingum
og stjómmálaflokkum á íslandi til
þeirra þátta. Ég sótti tvo undir-
búningsfundi, annan í Vínarborg í
marsmánuði og hinn í New York í
maí. Var þetta í fyrsta sinn sem
íslendingar áttu fulltrúa á fundi í
kvennanefnd Sameinuðu þjóðanna,
Commission on the Status of Women.
Þar er aðeins einn fastafulltrúi frá
Norðurlöndum. Þetta var ákafiega
gagnlegt því þar fékk ég allar
upplýsingar um stöðu þessara mála
á vettvangi Sameinuðu þjóðanna.
Þriggja kvenna nefnd sem sat milli
kvennaráðstefnanna á áranum
1983—84 hafði unnið að því að
svara spurningalista, sem sendur
var öllum aðildarríkjum Sameinuðu
þjóðanna þar sem spurt var um
marga þætti varðandi stöðu kvenna
í löndunum , en í þeirri nefnd vora
Vilborg Harðardóttir formaður,
Guðríður Þorsteinsdóttir og Elín
Flygenring frá Jafnréttisráði. “
Ekki af vorkunnsemi
heldur styrk
Á undirbúningsfundinum í Vínar-
borg þar sem lögð voru drögin að
lokaskýrslunni í Nairobi hélt Sigríð-
ur ræðu, sem kom með nýtt og
athyglisverð sjónarmið og vakti það
mikla athygli að því er erlendur
fulltrúi tjáði okkur. Þar sagði hún
m.a.:
„Sendinefnd íslands er sammála
'sm