Morgunblaðið - 19.02.1986, Side 37

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR19. FEBRÚAR 1986
37
Sölutregða á mjólkurvörum
eftirOlaf
Oddgeirsson
Á þessu ári, sem og nokkrum
síðastliðnum, lítur út fyrir að fram-
leiðsla á mjólk og mjólkurafurðum
sé of mikil miðað við markað.
Stjórnendur landbúnaðarins hafa
gripið til ýmissa ráðstafana til að
reyna að hafa hemil á þessu mjólk-
urflóði. Þeir hafa lagt á aukaskatta
og sett upp kvótakerfí en allt kemur
fyrir ekki, salan minnkar og fram-
leiðslan eykst.
Það hefur verið bent á ýmsar
leiðir til að hafa áhrif á þessa þróun,
en ég mun í þessari grein benda á
þær sem tengjast mínum störfum
að meira eða minna leyti.
Það eru til tvær áhrifamiklar
leiðir til að auka söluna. Önnur er
sú að lækka verðið en hin að auka
gæði vörunnar. Hvemig eða hvort
hægt er að lækka verðið veit ég
ekki, hagfræðingar og aðrir vel
menntaðir menn í rekstrarfræðum
verða að svara því, en það er hægt
að auka gæði vörunnar.
Það hefur reyndar verið unnið
að þessum málum _ síðastliðin ár
meira eða minna. Árið 1982 var
samin skýrsla um ástand og búnað
íslensks mjólkuriðnaðar á vegum
heilbrigðisyfirvalda. Síðan þessi
skýrsla var gerð hafa verið gerðar
margar þær úrbætur innan mjólk-
urstöðvanna sem þar er lagt til. Það
hafa jafnvel verið byggðar nýjar
Mánaðargreiðslur
af veðdeildarlánum
eftir Hafstein
Guðmundsson
Ég skrifa þetta vegna greinar í
Morgunblaðinu 11. febrúar 1986,
Drög að húsnæðislánum.
Ég fagna auknum lánveitingum
fyrir byggjendur, þau eru allt of lág.
Það er fyrir flesta ekki málið hver
á eignina, heldur fær fólk að búa
í því húsnæði, sem það hefur með
dugnaði og elju komið sér upp, það
er einnig ómælt verðmæti fyrir
þjóðarbúið. Eða hvað er þjóðfélag?
Er það að rífa niður þjóðfélags-
þegnana þangað til ekkert þrífst
hér. Er nema von að fólk spyiji.
Fjöldinn af heimilum hefur rústast
og fjöldi fólks fyrirfer sér, allt vegna
fjárhagsörðugleika og framtíðin
lendir á villigötum (bömin). Vextir
eru stjamháir, óraunhæfír við alla
fjármyndun, í einu orði okur. í
gamla daga var notuð svipa á
þrælana en nú skuldir.
Ef þjóðfélag sér ekki þjóðfélags-
þegnum fyrir nauðþurftum stendur
það ekki undir nafni. Nauðþurftir
eru húsnæði í köldu landi. Þó má
ekki neita því að þetta hefur þó
lagast síðan heimatilbúin verðbólga
fór lækkandi en betur má ef duga
skal. Vextir og verðbólga ganga
af hverju fyrirtæki, að ég tali ekki
um húsbyggjendum, dauðu. Hveij-
um ætla þeir þá að lána?
12% vextir og 9% verðbólga em
spor í rétta átt. En það er furðulegt
að jafnþýðingarmikil stofnun og
Húsnæðismálastjóm skuli ekki hafa
neinn tekjustofn, þetta er til
skammar. Hún þarf að greiða lífeyr-
issjóðunum skuldabréfakaupin aft-
ur, nú 40% af ráðstöfunarfé þeirra,
mætti vera 50%. Það verður að leyfa
þeim að hafa eitthvað. Tekjustofn
Húsnæðismálastjómar ætti að vera
þannig:
1. 10% af öllu byggingarefni, sama
hvaða nafni nefnist, til að gera íbúð
tilbúna.
2. 2% af öllum íbúðum, sem byggð-
ar eru til endursölu, eða seldar
innan árs frá lánshæfu byggingar-
stigi.
3. Útborgun lána ætti alls ekki að
vera lengri en 6 mánuðir frá láns-
hæfu byggingarstigi, þannig að
vextir éti það ekki upp.
4. Endurgreiðsla ætti að fara fram
með opinberum gjöldum. Lántak-
andi fengi með skattseðlinum upp-
lýsingar um greiðsluskyldu sína —
og greiðsla fari síðan fram mánað-
arlega. Þetta mundi stórminnka
vanskil og fækka nauðungarsölum.
Þetta ætti ekki að vera vandamál
í tölvuvæddu þjóðfélagi.
Höfundur er húsasmíðameistari.
Ritaraskólinn:
Utskrifar 35 nemendur
RITARASKÓLINN útskrifaði fyrir nokkru 35 nemendur sem stund-
uðu nám á íslenskubraut skólans frá janúar 1985 til desember sama
ár. Veitt var viðurkenning fyrir góðan námsárangur. Hæstu meðal-
einkunn hlaut Anna Sigurðardóttir.
Fremsta röð frá vinstri: Anna
Hafsteinsdóttir, Guðrún Guðjóns-
dóttir, Alfa Lind Birgisdóttir, Þór-
dís Vala Bragadóttir, Elfa Kristín
Sigurðardóttir, Dóra Þórdís Al-
bertsdóttir, Guðný _ Jónasdóttir
Thorlacius, Jóhanna Ólína Hlífars-
dóttir og Vigdís B. Jónsdóttir.
Miðröð frá vinstri: Kristín Óskars-
dóttir, Bjamdís Jónsdóttir, Jóhanna
Lúðvíksdóttir, Ragnheiður Sigur-
bjartsdóttir, Anna E. Ólafsdóttir,
Elín Þóra Eiríksdóttir, Marta Jörg-
ensen, Helga Grímsdóttir, Ásrún
S. Leifsdóttir, Kolbrún Hauksdóttir,
Halldóra Karlsdóttir, Amdís Amar-
dóttir og Jónína Gísladóttir. Aftasta
röð frá vinstri: Auður Pétursdóttir,
Bryndís Hannesdóttir, Pamela
Thordarson, Inger Bjarkan, Ragn-
heiður A. Jónsdóttir, Þorbjörg Jó-
hannsdóttir, Hreindís E. Sigurðar-
dóttir, Bryndís Bjamadóttir, Ríkey
Siguijónsdóttir, Júlía Sigurðardótt-
ir og Anna Sigurðardóttir.
stöðvar sem væntanlega skila mun
betri vöm en þær gömlu. Einnig
var lagt til í þessari skýrslu að
hertar skyldu allar kröfur um hrein-
læti og flokkun við framleiðslu
bæði hjá bændum og í mjólkur-
stöðvum. Lækkun á gerlaíjölda í
mjólk frá bændum haustið 1981 var
liður í nýrri mjólkurreglugerð, sem
tekur gildi bráðlega, er einnig skref
í sömu átt.
Annar möguleiki til að auka
gæði vörunnar er að fækka þeim
kúm í landinu sem fengið hafa júg-
urbólgu. Samkvæmt niðurstöðum
þeirra rannsókna sem gerðar hafa
verið á tíðni júgurbólgu í íslenskum
mjólkurkúm, þá er algengt að um
það bil helmingur þeirra sé sýktur.
Þessar kýr framleiða mjólk með
breyttri efnasamsetningu og þar að
auki minni mjólk en heilbrigðar kýr.
Sumir þessara gripa ná aldrei aftur
upp þeim afköstum sem þeir höfðu
fyrir sýkingu, jafnvel þó takist að
lækna sjúkdóminn. (Það skal tekið
fram til að koma í veg fyrir mis-
skilning að öll mjólk sem kemur á
markað á íslandi er gerilsneydd og
því er útilokað að sýklar berist til
neytenda.) Þar sem þessir gripir
skila minni mjólk en heilbrigðir með
sama tilkostnaði, eða meiri, þá
Ólafur Oddgeirsson
*
„Eg vil því skora á
bændur alisstaðar á
landinu að nota tæki-
færið núna, þegar
markaðurinn tekur
ekki við öllu því sem
framleitt er, og felia
alla þá gripi sem eru
með gallað júgur vegna
júgurbólgu.“
munu þeir skila litlum eða engum
arði. Ég vil því skora á bændur
allsstaðar á landinu að nota tæki-
færið núna, þegar markaðurinn
tekur ekki við öllu því sem framleitt
er, og fella alla þá gripi sem eru
með gallað júgur vegna júgurbólgu.
Sendið inn sýni til gerlaræktunar úrx
hveijum spena (sýnaglösin fást hjá
næsta mjólkursamlagi) og þegar
niðurstöður liggja fyrir hafíð sam-
fáð við dýralækni ykkar og veljið úr
eins mikið og mögulegt er og sendið
til slátrunar. Þið sláið þijár flugur
í einu höggi. Þið losnið við gripi sem
skila litlum eða engum arði, þið
hjálpið við að aðlaga framleiðslu-
magnið núverandi markaðsaðstæð-
um og þið hjálpið við að auka gæði
framleiðslunnar og þannig að auka
söluna.
I lokin vil ég undirstrika sérstak-
lega, ef þið farið út í þessar aðgerð-
ir, þá þýðir ekki að gera eina alvar-
lega hreinsun og láta síðan allt sitja
í sama farinu. Þið verðið að breyta
um vinnutilhögun í fjósinu til fram-
búðar og slá aldrei slöku við ef
halda á júgurbólgudraugnum niðri.
Það er enginn spuming að þetta
er hægt, ég gæti nefnt næg dæmi
nú þegar þar sem þetta hefur tek-
ist, þar sem framleidd er fyrsta
flokks mjólk með heilbrigðum kúm
sem allar skila arði.
Höfundur erdýraiæknir ogfor-
stöðumaður Rannsóknarstofu
mjólkuriðnaðarins.
Fréttabréf úr Bjarnarfirði:
Kennsla aldrei fallið
niður vegna ófærðar
Bjamarfirði.
Á sl. hausti voru heimtur svo
sem ekkert afbragðsgóðar hér
í Bjarnarfirði syðra, en þar sem
tíð hefir verið með eindæmum
góð i vetur hefir búsmali skilað
sér nokkuð vel.
Annars hafa verið að rísa hér
refabú og bændur að auka við þá
búgrein. Alls eru hér í dalnum 11
fjölskyldur. Flestir reka fjárbú-
skap, en nokkrir refabú. Þá er
einnig grænmetisrækt, en
kannski minni en ætla mætti
sökum þess hve víða er hér heitt
vatn og lindir. Kunnust er kannski
Gvendarlaug, á sínum tíma vígð
af Guðmundi biskupi hinum góða.
Er þar hjá sundlaug sú, er notuð
hefir verið til kennslu fyrir nær
alla Strandasýslu og jafnframt
sem keppnislaug. Stendur hún við
Klúkuskóla að Laugarhóli. Það
háir notkun laugarinnar nú, að
búningsaðstaða við hana var orðin
ónýt. Varð að rífa hana á sl. vetri
og er nú mikill hugur í heima-
mönnum sem og öðrum sýslubú-
um að koma sem fyrst upp varan-
legum búningskleftim við laugina.
Nýtist hún þá fyrst og fremst til
sundkennslu og þjálfunar fyrir
Sundfélagið Gretti, en auk þess
fyrir sýslubúa almennt og fyrir
gesti sumarhótelsins, sem rekið
er í Félagsheimilinu að Laugar-
hóli.
Þá er einnig mikill hugur i
heimamönnum að breyta kynd-
ingu skólans, Klúkuskóla, þannig
að heita vatnið verði notað til
kyndingar hans, en ekki raf-
magnskynding eins og nú er.
Samgöngur eru litlar hér í
fjörðinn, eða áætlunarbifreið einu
sinni í viku á vetrarmánuðum.
Hinsvegar kemur áætlunarbifreið
tvisvar til Hólmavíkur í viku
hverri og flug þangað er einnig
tvisvar' í viku. Póstferðir hingað
í fjörðinn eru svo tvisvar í viku,
á miðvikudögum og föstudögum.
Það verður þó að teljast furðulegt,
að póstur sá sem kemur með
áætlunarbifreið á föstudögum
kemur ekki hingað í fjörðinn fyrr
en næsta miðvikudag. Er það
Félagsheimilið að Laugarhóli og Klúkuskóli eru ein og sama
bygging. Þar vilja heimamenn nota heita vatnið tíl kyndingar.
sökum þess að áætlunarbifreið,
sem kemur með hann til Hólma-
víkur er þar svo seint á degi að
hann nær ekki póstferðinni hing-
að. Mætti auka þessa þjónustu
með því að hafa þijár póstferðir
í viku, þ.e. bæta einni við á mánu-
dögum eftir að flugið er komið
til Hólmavíkur. Næðist þá að
senda bæði póst úr föstudagsáætl-
uninni og mánudagsfluginu. Er-
lend dagblöð berast hingað daginn
eftir útgáfu með fluginu, þ.e.a.s.
á Hólmavík, og sýnir það hversu
virkt póstgreiningarkerfíð í
Reykjavík er orðið. Hinsvegar er
það ekki nóg, ef blöðin liggja svo
4—5 daga á næstu póststöð, áður
en áskrifendur fá þau.
Nýr sóknarprestur tók til starfa
hér nokkru fyrir jól. Er það séra
Baldur Rafn Sigurðsson, sem situr
á Hólmavík. Mun hann vera yngsti
starfandi sóknarprestur á landinu.
Messaði hann hér í Klúkuskóla
fyrir jólin og var það fjölmenn
athöfrr Þá hélt hann námskeið
fyrir fermingarböm á svæðinu í
skólanum um s.l. helgi. Lauk því
á sunnudeginum með messu fyrir
fermingarbömin og foreldra og
aðstandendur þeirra. Var altaris-
ganga í messunni með almennri
þátttöku. Þá hefir presturinn
einnig heimsótt alla skólana á
svæðinu og mun halda því áfram
svo lengi sem þeir starfa. Er þama
á ferðinni ungur maður og áhuga-
samur um sitt starf og hefir
honum verið vel tekið.
Á þessum vetri hefír Klúku-
skóla verið breytt í heimanakst-
ursskóla. Hefir það tekist vel og
er til marks um hversu góð tíðin
hefír verið, að kennsla hefír aldrei
fallið niður vegna ófærðar né
nemendur þurft að vera nætur-
langt í heimavist. Em bæði for-
eldrar og starfsfólk skólans án-
ægð með þessa breytingu. Nýtt
starfslið kom að báðum skólum
hreppsins á sl. hausti. Á Drangs-
nesi tók Jóhannes Stefánsson sér-
kennari við skólastjóm, en Sigrún
Jónsdóttir var ráðin kennari við
skólann. í Klúkuskóla var Sigurð-
ur H. Þorsteinsson uppeldisfræð-
ingur ráðinn skólastjóri, en Torf-
hildur Steingrímsdóttir kennari.
Ráðskona þar í vetur er Hallfríður
F. Sigurðardóttir.
— S.H.Þ.