Morgunblaðið - 27.02.1986, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 27. FEBRÚAR1986
Lestur á góu
María Lang: Intirgernes Hus
Dönsk þýðing: Grete Juel Jörg-
ensen
Útg. Wöldike
Maria Lang er væntanlega einn
þekktasti sakamálasagnahöfund-
ur Svía nú um stundir. Hún skrifar
sögur 5 hefðbundnum stíl, ekki er
kafað djúpt og aðaláherzlan er á
spennuþætti sagnanna. Um það
er út af fyrir sig allt gott að
segja. í langflestum bóka hennar
er lögregluforinginn Christer
Wiijk ein helzta persónan og öld-
ungis furðulegt hvað sá maður
er naskur á að vera í grennd við
þá staði sem vondir og ljótir at-
burðir gerast. Margar bóka Mariu
Lang gerast í friðsælum fæðing-
arbæ Christers Wiijk, Skógum.
Þar gerist yfirleitt aldrei neitt sem
er í frásögur færandi nema ef
Wiijk kemur á bernskuslóðimar.
Eftir að Christer Wiijk gekk
að eiga óperusöngkonuna Camillu
Martin hefur sögusviðið einatt
verið í leikhúsinu og óperunni þar
sem Camilla syngur Wagner,
öðrum konum betur. Og óperu-
húsið er í þessari bók vettvangur
atburðanna.
Maria Lang hefur ágætt lag á
að búa til óhugnanlegan og hæfi-
legan þráð, töluvert hættir henni
til að fara út í smáatriðalýsingar
og draga inn í leikinn persónur
sem koma aðalmálinu ekkert við;
oftast virðist það gert til að villa
dálítið um fyrir lesendum, svo að
þeir verði ekki löngu búnir að
leysa gátuna, þegar Christer Wiijk
kemur með lausnina.
Þessi bók kom út fyrir æði
mörgum árum fyrsta sinni, en
hefur oft verið gefín út síðan. Hún
ber flest af betri einkennum saka-
málsagna Mariu Lang.
Leigh Nichols: The Key to
Midnight
Útg. Fontanakiljur 1985
Alex Hunter er snöfurlegur
spæjari frá Chicago. Einhverra
hluta vegna hefur hann komið til
Japans, það er ekki alveg á hreinu
hvað fyrir honum vakir. Þar
kynnist hann stúlkunni Joönnu
Rand, sem rekur glæsilegan veit-
ingastað í Kyoto. Alex hrífst af
fegurð og glæsileik stúlkunnar og
fer að reyna að koma sér í kynni
við hana, því að hann skynjar
fljótlega af skarpleika sínum, að
það er eitthvað dulúðugt við hana
og fortíð hennar. Joanna vill ekki
stofna til nánari kynna við Alex
og ástæður þess eru meira en lítið
dularfullar líka. Alex verður fyrir
ails kyns áreitni, þegar einhverjir
sem enginn veit að svo stöddu
hveijir eru, átta sig á því að hann
er að athuga fortíð Joönnu. Með
einbeitni og áræðni tekst Alex að
fá stúlkuna til að fara í dáleiðslu
og þá fer nú eitt og annað að
koma upp úr kafínu. Hún er
sennilega alls ekki Joanna Rand,
líklega er hún dóttir virts öldunga-
deildarþingmanns og kannski
næsta forseta Bandaríkjanna. Svo
virðist sem kynlegri meðferð og
í meira lagi óhugnanlegri hafí
verið beitt við hana til að þurrka
út hennar fyrra líf og búa til nýja
manneskju. Og þá er auðvitað
spumingin stóra afhveiju var
gripið til þessa og hver stóð fyrir
því?
Þetta er ljómandi spennandi
saga, ítarlegri en bráðnauðsynlegt
er hvað varðar ýms smáatriði.
Lýsingar á mataræði, fatnaði og
ýmsu smálegu svo sem oft óþarf-
ar. Persónumar em ekki djúpar,
enda óþarfí í sögum af þessu tagi.
Og þótt hugmyndaflug höfundar
sé á mörkunum að ofbjóða manni,
tekst honum mæta vel að binda
hnúta og ljúka málinu svo að úr
þessu verður skemmtilegasta
lesning.
Samantha Joseph: Advances
Útg. NEW 1984
Þessi bók kom út í Bandaríkj-
unum fyrir rúmum tveimur ámm
og varð metsölubók, enda skrifuð
býsna mikið eftir þeirri formúlu
sem er allsráðandi hjá ákveðnum
hópi bandarískra afþreyingarbóka
nú.
Hér segir frá Angelu C. Vac-
caro sem eftir mislukkað hjóna-
band á mjög ungum aldri kynnist
ítalska auðmanninum Paulo og
þau giftast og hann ferst þegar
mannræningjar fyrirkoma hon-
um. Með Angelu hefur blundað
þörf til að skrifa og eftir dauða
Paulo flytur hún aftur heim til
Bandaríkjanna og það er eins og
við manninn mælt, hún hristir
fram úr pennanum Blue Grotto
sem kemst í annað sæti metsölu-
listans bandaríska. Síðan drífur
hitt og annað á daga hennar og
nætur og eftir upplifun á írlandi
skrifar hún aðra bók, sem veldur
útgefandanum töiuverðum heila-
brotum í fyrstu. Það kemur í ljós
að bók númer tvö er ekki bara
spennu- og afþreyingarbók, hún
er beinlínis listaverk. Og þá eru
auðvitað áhöld um hvort hægt er
að selja hana.
Það er fróðlegt að lesa um
kynningarherferðir sem banda-
rísk forlög virðast heyja vegna
útgáfu nýrra bóka, allt makkið
og baktjaldamakkið, róginn og
ljúfa lífið sem er ekki langt undan.
Astafarslýsingar eru eins og í
öðrum svona bókum og ekki nýst-
árlegar, en líklega nauðsynlegt
kiydd fyrir lesendur. Þessi bók
hefur þegar verið þýdd á nokkur
tungumál, meðal annars sá ég
danska útgáfu af henni í búð hér
á dögunum.
Innlegg í baráttu kvenna held
ég þó að hún geti varla talist þótt
hún sé kynnt þannig — sérstak-
lega á dönsku útgáfunni.
Charlotte Vale Allen: Mod til
at elske
Dönsk þýðing: Camille Bögh
Larsen
Útg. Win Pocket 1985
Sagan hefst á stríðsárunum,
sögusviðið er London og Þjóðveij-
ar gera stöðugar loftárásir á
borgina. Stúlkan Sara fínnst ein
og yfírgefín á heimili sínu og
kemst ekki út, því að móðir henn-
ar blygðast sín fyrir útlit telpunn-
ar — hún er holgóma — og leyfír
henni ekki að fara út. Sara er þó
frelsuð úr prísundinni og frændi
hennar tekur hana að sér. En
örin á sálinni sitja eftir og hún
getur ekki gert sér í hugarlund
að sín bíði annað hlutskipti en
annast gamalmenni á hjúkrunar-
heimili. Og kynnast engu öðru og
kannski hefur hún ekki löngum í
sér til að reyna.
Þáttaskil verða þegar leiðir
hennar og Simonar, sem er að fást
við að leika, liggja saman og með
þeim vakna undarlegar en líklega
heilar tilfínningar. Simon hefur
náttúru til karla — þótt konur
höfði til hans líka. Óhjákvæmilegt
er að þetta verði nokkuð erfítt
samband þó að Söru sé kunnugt
um hvatir Simons. Þrátt fyrir að
hún efíst ekki um ást hans, fínnst
henni hún búa við ákveðna niður-
lægingu að hann skuli þurfa að
sækja til karlmanna líka.
En böndin milli þeirra eru
býsna sterk og þau reyna að yfír-
vinna erfiðleikana. Það bendir
margt til þess að þeim takist það.
Þó er langt frá að um happy-end
sé að ræða, að minnsta kosti ekki
í hefðbundnum skilningi. Þetta er
harla óvenjuleg bók og persóna
Söru og Simonar beggja skýr og
fysileg.
Else Fischer: Undulaten der
ikke ville dö
Útg. Lademann forlag.
Eg fískaði þessa bók undan
stafla afþreyingarbóka á fomsölu,
minnug þess að æði mörg ár
væru síðan ég hefði gluggað í bók
eftir Else Fischer. Hún hefur
skrifað fjölda sakamálasagna og
sumra verið getið { þessum dálk-
um og hún hefur einnig getið sér
orð fyrir bamabækur.
Else Fischer er að mörgu leyti
gamaldags sakamálahöfundur en
mætti segja mér að fyrstu bækur
hennar í Danmörku, sem komu út
á árunum upp úr 1957 hefðu þótt
nokkuð nýstárlegai-. Enda eru
sakamálasagnaskríf ekki jafn
„þróuð" á Norðurlöndum og til
dæmis í Englandi og Frakklandi.
Hér á Islandi hefur að visu
verið eitthvað reynt að skrifa slík-
ar bækur, en einhvem veginn
hafa þær ekki verið teknar alvar-
lega — að minnsta kosti ekki nema
að vissu marki. Kannski hafa þær
ekki verið nógu góðar, eða kunn-
ingjasamfélagið keyrt þær í kaf.
Sögusviðið í Undulaten der ikke
ville dö er Egyptaland og um-
hverfíð leikur hlutverk í sögunni
og gerir það ágætlega. Hópur
samstilltra ferðafélaga á ferð. Að
því er virðist. Aðalpersónan er
Sandra Brenner. Hún hyggur gott
til fararinnar, sem er í senn náms-
ferð og skemmtireisa. En auðvitað
grunar stúlkuna ekki að morðingi
leynist í þessum hópi, sem virðist
vera sléttur og felldur. Og af
hveiju lætur hann til skarar
skríða? Þegar sannleikurinn fer
að renna upp fyrir henni er of
seint að draga sig til baka.
Þetta er reglulega spennandi
bók sem uppfyllir ekki allar kröfur
sem maður gerir til spennusagna
en nógu margar til að maður getur
undur vel haft gaman af.
Jóhanna Kristjónsdóttir
Spurningakeppni í Öræfum
Hnappavöllum, Öræfum 1S. febrúar.
FÖSTUDAGINN 14. febrúar
var haldinn í samkomuhúsinu
Hofi í Öræfum fyrsti hluti
spurningakeppni á vegum
Ungmennasambandsins Úlf-
Ijóts í A.-Skaft.
Keppendur voru konur ú kven-
félögunum Björk i Öræfum, Ósk i
Suðursveit og Einingu á Mýrum.
í hléi milli umferða var drukkið
kaffí með pönnukökum, og einnig
spilað bingó. — Sigurður.
Á LÁGU PLANI
Kvlkmyndir
Sæbjörn Valdimarsson
Laugarásbíó: Læknaplágan —
Stitches */2
Leikstjóri Alan Smithee.
Framleiðendur William B.
Kerr, Robert P. Marcucci.
Handrit Michel Choquette og
Michael Paseomek. Tónlist
Robert Folk. Kvikmyndataka
Hector R. Figueroa. Banda-
rísk frá Manson International.
89 mín. Aðalhlutverk Parker
Stevenson, Geoffrey lewis,
Brian Tochi, Eddie Albert.
Myndir geta tæpast orðið rýr-
ari í roðinu. Engu líkara en
höfundar hafí ekki haft á hreinu
hvað þeir væru að fara útí og
gleymt jafnóðum því sem á
undan var gengið. Enda er
myndin lítið annað en lausir
endar og hálfsagðir brandarar.
Læknaplágan, sem á að öll-
um líkindum að vera skopmynd
í anda National Lampoon fras-
anna, gerist á læknaskóla þar
sem þrír nemar virðast hafa fátt
annað fyrir stafni en vera drep-
leiðinlegir, (eiga víst að vera
fyndnir). Fara þeir fyrir bijóstið
á skólameistara, sem reynir að
koma á þá höggi, (sem og áhorf-
endur myndu gjöra ef þeir næðu
til þeirra).
Þeir aumingjans menn sem
stóðu að þessari hörmung,
kunna ekki að segja skrýtlur á
kvikmyndamáli, því fer sem fer.
Gamanmyndin verður með ein-
dæmum hrútleiðinleg. Hér er þó
bryddað uppá nokkrum hug-
myndum sem hefðu getað orðið
a.m.k. broslegar, einsog hið allof
langa afturgönguatriði í upp-
hafí. En það rennur útí sandinn,
líkt og myndin öll. Maður blóðöf-
undaði það lánsama fólk sem
gat frjálst um höfuð strokið og
gengið út af þessari hrellingu
útí veðurblíðuna.