Morgunblaðið - 27.02.1986, Blaðsíða 42

42
MORGUNBLAÐIÐ; FIMMTUDAGUR 27. FEBRÚAR1986
Gabríei
HÖGGDEYFAR
I MIKLU
ÚRVALI

SKEIFUNNI 5A, SÍMI: 91-8 47 88
HAFNFIRÐINGAR
Aðalfundur Styrktarfélags aldraðra verður
haldinn í íþróttahúsinu við Strandgötu að
aflokinni samkomu í opnu húsi fimmtudaginn
6. mars kl. 16.00.
Gestur fundarins verður Sveinn Guðbjartsson
forstjóri.
Stjórnin.
Öhress?
Þú gœtir reynt
eða
AÍognaMn
Lýsi hf. Grandavegi 42, Reykjavík, sími 91 -28777
Hvers eiga bænd-
ur að gjalda?
eftír Tryggva
Sleinarsson
Það var gott hljóð í sunnlenskum
bændum sl. haust eftir frábærlega
gott sumar og ekki spillti hagstæð
tíð fyrir mjólkurkýr fram eftir
hausti, auk heyfengs sem var með
allra besta móti. Bændur hugðust
notfæra sér þessa stöðu til að bæta
að einhveiju leyti upp tekjuleysi
undanfarinna ára í kjöifar tveggja
erfiðra óþurrkasumra 1983 og
1984.
Nú er svo komið að stjómvöld
hafa klúðrað með öllu þvi tækifæri
sem bændur höfðu til kjarabóta
með seinagangi á útgáfu reglugerð-
ar um stjóm mjólkurframleiðslunn-
ar verðlagsárið 1985/86, og standa
þeir nú frammi fyrir þeirri stað-
reynd, að fá lítið sem ekkert fyrir
framleiðslu sína seinnipart sumars.
Bændur höfðu enga aðra viðmiðun
í framleiðslumálum en eigið búmark
og höfðu fullan rétt á að miða við
það, þar til annað yrði ákveðið.
Þeir fengu engar aðvaranir hvert
stefndi í mjólkurframleiðslunni né
ábendingar um að takmarka fram-
leiðslu sína.
Það vill svo til að Framleiðsluráð
landbúnaðarins hefur komið ýmsum
upplýsingum til bænda, um af-
greiðslu og gang mála_ hjá ráðinu,
í Búnaðarblaðinu Frey. í lok nóvem-
ber fengum við tölur um innvegna
mjólk í september og í byijun janúar
fengum við tölur um mjólkurmagnið
í október.
Það tók Framleiðsluráð land-
búnaðarins rúma tvo mánuði að
koma til okkar tölum um innvegna
mjólk í október þegar fyrir lágu
upplýsingar um framleiðslu fyrstu
flóra mánuði þessa verðlagsárs.
Engar ráðleggingar fylgdu, enda
þótt ráðinu hlyti að hafa verið ljóst
þegar á haustmánuðum í hvert
óefni stefndi. Ennfremur segir
„Samkvæmt fjárhagsáætlun verður
kostnaður við rekstur Framleiðslu-
ráðs kr. 33—34 milljónir á árinu
1986 og má þá reikna með að eitt-
hvað sé vantalið. Til samanburðar
kostaði rekstur Framleiðsluráðs
árið 1984 um kr. 15 milljónir."
(Freyr nr. 1 1986 bls. 35.)
Hversu margar milljónir í viðbót
þyrfti Framleiðsluráð til að koma
upplýsingum til bænda um fram-
leiðslu mjólkur strax og þær liggja
fyrir í lok hvers mánaðar.
Hugum að öðrum þætti þessa
máls, þeim seinagangi við útgáfu á
reglugerðinni sem mest er deilt um
Fyrirliggjandi í birgðastöð
PRÓFÍL-
PÍPUR
□[
DIN 2395 - A/59411
□
C
IC
] □ !=□
Fjölmargir sverleikar. Lengd 6 m.
SINDRA
STALHF
Tryggvi Steiaarssoa
„Bændur eru ekki að
skorast undan fram-
leiðslustjórnun, þvert á
móti. Þeir verða bara
að fá að vita hve mikið
þeir mega framleiða
áður en varan verður
til.“
þessa dagana. Það hefur komið
fram að Stéttarsamband bænda var
með í ráðum og reglugerðin er
samin með samþykki þess. Á síð-
asta aðalfundi Stéttarsambandsins
var samþykkt ályktun þar sem segir
m.a.: „Aðalfundur Stéttarsambands
bænda haldinn að Laugarvatni
29,—31. ágjist 1985 leggur til að
því magni búvara (mjólkur og
kindakjöts), sem samið hefur verið
um fullt verð á við landbúnaðarráð-
herra fyrir næsta verðlagsár verði
skipt milii héraða miðað við heildar-
búmark, eins og það var í árslok
1980, lækkað hlutfallslega niður
að umsömdu magni."
Maður skyldi ætla að þar með
væri málið í nokkuð öruggri höfn,
langviðkvæmasta atriðið, reikni-
reglan sem nota átti við útdeilingu
milli héraða hafði verið ákveðin og
það í lok ágúst. Þegar upp er staðið
er ekki farið eftir þessari ályktun
nema að takmörkuðu leyti.
Var það ekki svo þegar til átti
að taka, að einhveijum þótti sitt
eigið hérað koma illa út, miðað við
þessa reiknireglu og gerðu tillögu
um aðra? Urðu þær tillögur ekki
nokkuð margar uns yfir lauk og
sjónarmiðin ólik sem þurfti að
sætta?
Er ekki hér komin megin skýr-
ingin á þessum seinagangi, því
enginn lætur sér detta í hug að
nokkurt ráðuneyti þurfí heila fimm
mánuði til að hnoða saman reglu-
gerð á svo torskiljanlegu ómáli, að
almenningur fær vart skilið nema
með mikilli yfirlegu?
Þáttur Stéttarsambands bænda
í þessu máli þarf athugunar við.
Hver er svo staðan í dag þegar
svæðakvótanum hefur verið komið
á, þessu sérstaka hugarfóstri Stétt-
arsambands bænda, sem átti að
leysa allan vanda? Bændur eru
fullir af illindum og öfund í garð
annarra landshluta, stéttin er
sundruð og máttlaus.
En hvað var að gerast á meðan
svæðapotið var í algleymingi? Þeir
bændur sem voru með hey í knapp-
ara lagi, gáfu ef til vill meira lqam-
fóður en eðlilegt var, eins og málin
stóðu. Þeir gátu hagað sínum ásetn-
ingi á annan veg, fargað kúm í
haust semm áttu að bera á út-
mánuðum, en þeir fengu ekki upp-
lýsingar um hvað var að gerast.
Áðrir keyptu undanrennumjöl í
kálfa, en sendu á sama tíma verð-
lausa mjólk í búið. Enn aðrir bænd-
ur með rúmt búmark keyptu kýr,
en standa nú frammi fyrir þeirri
staðreynd að þær hafa ekk skilað
þeim öðru en mjólk sem þeir muni
lítið sem ekkert fá fyrir. Dýrar
verða þær kýr. Svona mætti lengi
telja.
Bændur eru ekki að skorast
undan framleiðslustjómun, þvert á
móti. Þeir verða bara að fá að vita
hve mikið þeir mega framleiða áður
en varan verður til. Seinagangurinn
og óstjómin í þessum málum er
óþolandi.
Nú þegar margumrædd reglu-
gerð er komin fram, sem varla gat
orðið vitlausari, er enn óráðstafað
5% af heildarmagninu sem bændum
er gert að bítast um. Framleiðsluráð
með allar sínar milljónir henti nefni-
lega málinu galopnu f búnaðarsam-
böndin sem eiga nú að setjast í
dómarasæti, jafn óheppilegt sem
það nú er. Bændur fá heila 40 daga
til að semja umsóknir um leiðrétt-
ingu og er varla að sjá að mikið
liggi á. Hafa búnaðarsamböndin
ekki næg verkefni fyrir og hver
borgar?
Endanlega verður málinu ekki
lokað fyrr en 15. apríl nk. Þá verða
rétt tæpir tveir mánuðir í útbeit og
íjórir og hálfur mánuður eftir af
verðlagsárinu. Eg vil svo að endingu
benda ráðuneytismönnum og fram-
leiðsluráði landbúnaðarins á, að
meðgöngutími kúa er 287 dagar
og kýr sem festir fang daginn sem
þessi grein er skrifuð á tal 5. desem-
ber nk. Það er núna sem við erum
að taka ákvarðanir um hve margar
og hvaða kýr við ætlum okkur að
eiga þegar íjórðungur er liðinn af
næsta verðlagsári.
Höfundur er bóndi íHlíð i Gnúp-
vetjahreppi.
Úrklippuþj ónusta:
Nýir efnisflokk-
ar frá Miðlun

Borgartúni 31 sími 27222
FYRIRTÆKIÐ Miðlun hefur
hafið útgáfu þriggja nýrra efnis-
flokka svokallaðra en útgáfu-
deild fyrirtækisins hefur undan-
farin ár gefið út blaðaúrklippur
í heftum, flokkaðar eftir efni.
Nýju efnisflokkamir fjalla um
sveitarstjómamál, útflutnings-
mál og fjölmiðlun.
Um síðustu áramót var gerð
nokkur breyting á útliti og efnis-
innihaldi heftanna frá Miðlun. Nýj-
ar kápur hafa verið hannaðar og
efnisyfirlit unnið fyrir nokkra
flokka, auk þess sem efni hefur
verið aukið og því breytt í nokkrum
flokkum.
í fréttatilkynningu frá Miðlun
segir að útgáfudeild fyrirtækisins
sé umsvifamikil í útgáfu upplýsinga
fyrir viðskipta- og atvinnulíf. Ur-
klippuþjónusta er meginhluti starf-
seminnar í dag og hefur áhersla
verið lögð á að efnisflokka dag-
blöðin og ganga frá því efni í að-
gengileg hefti. Þessi hefti (alls
tæplega 40) hafa verið seld í mán-
aðarlegri áskrift, segir í fréttatil-
kynningunni.