Morgunblaðið - 04.05.1986, Blaðsíða 36

36
*s__
MORGUNBLADIÐ, SUNNUDAGUR 4. MAÍ1986
„Ég held að við höfum líka
verið fyrsta féiagið til þess að ná
fram mati á húsmóðurstörfum,
en við fengum það starf metið til
fjögurra ára starfsreynslu. Að
vísu þykir konum sem hafa starf-
að í 30 ár við húsmóðurstörf
matið heldur rýrt, en þetta er þó
altént skref,“ segir kempan Aðal-
heiður Bjamfreðsdóttir, formaður
Sóknar, í viðtali 1. maí. Vísar þar
til þess hvemig láglauna Sóknar-
konur hafa oft látið í raun bijóta
á sér ýmis réttindamál. Enginn
efast um að þetta sé eitt af stórum
réttindamálum kvenna, að komi
til góða margvísleg reynsla þeirra
sem staðið hafa fyrir stórum
heimilum og ganga svo í viðlíka
störf úti á vinnumarkaðinum. í
nýlegri þingsályktunartillögu vilja
kvennalistakonur láta fjármála-
ráðherra sjá til þess að í kjarasam-
ingum við ríkisstarfsmenn verði
ólaunuð heimilisstörf í aðalstarfi
metin sem starfsreynsla til aldurs-
flokkahækkunar. Enda eru þetta
í greinargerð taiin heimilis- og
umönnunarstörf og getið þar
þátta eins og frumkvæðis, sjálf-
stæðis, ábyrgðar og meðferðar
flármuna sem séu þættir í launuð-
um störfum sem einna hæst eru
metnir til launa á vinnumarkaði.
Eflaust geta allir verið sammála
um að kona, sem hefur í Qölda
ára eða áratugi rekið stórt heimili
með mörgum bömum og kannski
öldruðum eða sjúklingum á heim-
ilinu, hafi býsna dijúga reynslu,
sem að gagni megi verða. Slík
kona er hreinasti fjölfræðingur.
En ætli sé ekki heilmikið til í
því hjá þeim vísa Marlowe að
heiður er keyptur með þeim dáð-
um sem við framkvæmum , ekki
bara því sem við segjum og
samþykkjum. Ekki sé hægt að
vinna sér heiður fyrr en dáðin er
drýgð. Verkin tali. Ummæli
verkakonu í útvarpsþætti að
kvöldi 1. maí um nauðsyn á endur-
mati á störfum kvenna: „því störf
kvenna hafa aldrei verið metin
rétt“ urðu tilefni til að líta i kring
um sig. Hvemig skyldi því nú í
raun vera tekið í samfélaginu ef
kona, sem raunverulega hefur
rekið stórt heimili um árabil, vill
vera gjaldgeng á vinnumarkaði?
Skyldi reynsla hennar í raun vera
metin? Sá sem búinn er að hlusta
á þúsund góðar ræður með fróm-
um óskum um hvemig eigi að
leiðrétta óréttlæti, verður nefni-
lega stundum svo andstyggilega
tortrygginn.
Við blasir splunkunýtt dæmi.
Gæti vart verið glöggara. Margrét
S. Einarsdóttir, sjúkraliði og hús-
móðir á stóm heimili að aðalstarfí
í tvo áratugi, sækir um forstöðu-
starf á öðru stóru heimili úti í
þjóðfélagihu, þjónustuíbúðum fyr-
ir aldraða við Dalbraut. Margrét
hafði ung stofnað heimili og var
búin að ala þar upp 4 stráka áður
en hún kom út á vinnumarkaðinn.
Fór þá í sjúkraliðanám til að búa
sig undir það. A heimili hennar
og manns hennar var líka og er
enn öldmð móðursystir hennar.
Heimili em vissulega misjöfn, en
hlýtur ekki svona heimili að vera
dæmigert fyrir þá fjölbreytni í
störfum og útsjónarsemi í rekstri
sem við emm sammála um að
skuli meta til starfsreynslu? Ekki
kannski síst þegar um stjómun á
stóm þjónustuheimili er að ræða,
eins og heimili með þjónustuíbúð-
um fyrir aldraða er, þar sem þarf
að sjá um reksturinn, þrif og
snyrtingu á sameiginlegu, stórt
mötuneyti fyrir íbúa og nærliggj-
andi hverfi og upplyftingu og fé-
lagsleg samskipti öll við íbúana
og sækja lækninn eða heima-
hjúkmnarkonu ef þörf krefur,
því á Dalbraut er ekki hjúkmnar-
heimili heldur vemdað heimili
aldraðra sem búa hver f sinni íbúð.
Hafði nú nokkmm fundist að
þama mætti meta nokkurs
reynslu af heimilisrekstri og
umönnun bama og fullorðinna?
Ekki hafði maður séð það í um-
fjöllun í fjölmiðlum. Heldur ekki
að meðan Margrét var að koma
upp bömum og hafði að aðalstarfi
að reka heimili, hafði hún haldið
tengslum út í samfélagið og lagt
lið margvíslegum velferðarmál-
um. M.a. verið í fomstu og við
stjóm í stærstu kvenfélagasam-
böndunum í landinu, var formaður
Kvenfélags Arbæjarsóknar í 6 ár,
í stjóm Húsmæðrafélags Reykja-
víkur í 8 ár, í stóm Kvenfélaga-
sambands Islands í 10 ár, formað-
ur Landssambands sjálfstæðis-
kvenna í áratug, og loks verið
treyst til að vera formaður í stór-
um launþegasamtökum sjúkra-
liða. Ég hugsa að konum sem
starfa á slíkum vettvangi finnist
að töluverð reynsla í sljómun og
samskiptum við fólk sé slíku
samfara. Auk þess sem Margrét
hafði í 12 ár verið sem varaborg-
arfulltrúi með í gerð fjárhagsáætl-
ana stærsta fyrirtækis í landinu,
Reykjavíkurborgar, með öllum
sínum málaflokkum og þá einkum
unnið í heilbrigðisgeiranum með
setu í heilbrigðisráði og varamað-
ur í félagsmálaráði. Og vil ég
fullyrða af eigin reynslu að það
er á við mörg stjómunamámskeið
að vera með í Ijárhagsáætluninni
þeirri á haustin, fylgjast með út-
færslu hennar, læra að velja og
hafna. En þetta er hliðarspor.
Skrýtið að tama ef engum hefði
dottið í hug að meta áratuga hús-
móðurstarf nokkurs í þessu sam-
hengi, fyrst á annað borð var
verið að gera úttekt á starfs-
reynslu í sambandi við vemdaðar
þjónustuíbúðir aldraðra. Mér
fannst það með svo miklum ólík-
indum að ég lagði á mig að lesa
allar umræðumar um málið í
borgarstjóm, einar 50-60 blaðsíð-
ur af ræðum. Undrunin fór vax-
andi eftir því sem leið á ræður
kvenborgarfulltrúanna — því
auðvitað vom það nær eingöngu
þær sem kusu að greina starfs-
hæfni verðandi forstöðumanns.
Gerður Steinþórsdóttir, Guðrún
Agústsdóttir, Guðrún Jónsdóttir,
Adda Bára, sem ekki var að ráða
gangavörð heldur forstöðumann
sem hefði þarfír íbúanna í fyrir-
rúmi og hafnaði því sjúkraliðan-
um. Þannig var viðhorfíð til
reynslu húsmóðurinnar, sem engri
þessara ágætu kvenna þótti einu
sinni taka því að nefna þegar þær
ræddu starfshæfni Margrétar.
Hvort þær vildu einhvem annan
í starfið að mati loknu er svo
önnur saga, sem ekki kemur þessu
máli við. Hver verður þá að meta
eftir sínum eigin smekk.
En það eina sem virt-
ist skipta máli um ofannefndan
umsækjanda var að hún hefur
skoðun á þjóðmálum, fylgir Sjálf-
stæðisflokknum. Pólitískar skoð-
anir annarra umsækjenda virtust
ekki varða borgarfulltrúana. Þó
ekki væri! En húsmóðurstarfíð í
tvo áratugi var ekki til í hugum
ræðumanna þegar meta átti
starfshæfnina.
Niðurstaðan af könnuninni á
því hvers húsmóðurstörfin em
metin þegar til kastanna kemur
og tækifæri gefst til varð semsagt
0. Svo dapurlegt var nú það. En
það var íjörugt að syngja saman
á kvennadaginn 1976:
Því skulum við reyna að skriða út
úrskelinniþamaheima
og rétta úr okkar kvennakút
eikraftiokkargleyma.
Því ef við stöndum hlið við hlið
við hljótum að vera margar.
Ef stelpan okkur leggur lið
það leiðin er til bjargar.
Svonamargar . . .

ÆVINTÝRAHEIMUR THAILANDS:
Allt
sem þér hefur dottið í hug
fyrir verð sem þér hefur
aldrei dottið í hug.
\^gna sérstakra samninga SAS og
Flugleiða er þér nú gert kleift að
kynnast ótrúlegum ævintýraheimi
Thailands í heila 17 daga fyrir enn
ótrúlegra verð; 52.249,- krónur per
mann í tveggja manna herbergi. Og
það er ekki eftir neinu að bíða;
brottfarir eru alla þriðjudaga a.m.k.
út maí. í september byrjar svo gaman-
ið aftur.
Aukavika
fyrir kr. 3.698,-
Gist er í 4 nætur í Bangkok og 10
nætur á óviðjafnanlegri Pattaya strönd-
inni. Þar er dvalið á fyrsta flokks hóteli
og aukavika kostar aðeins 3.698,—
krónur. Það er frábært verð fyrir allar
þær vellystingar sem í boði eru.
Einnig er hægt að gista á lúxushóteli
og verðið hækkar þá aðeins um litlar
5.994,- krónur. íburðurinn á þessum
hótelum er engu líkur.
Aukavika í Singapore
fyrir 9.828,- krónur.
Þú getur líka farið í sérferð til Singa-
pore. Þar er gist á enn einu lúxushótel-
inu og til að kóróna allt er þar boðið
uppá 3ja daga skipsferð til Indónesíu
og ógleymanlega siglingu með einka-
snekkju.
Allar nánari upplýsingar um þetta ein-
staka ævintýri eru veittar á næstu ferða-
skrifstofu og söluskrifstofum Flugleiða.
FLUGLEIÐIR
S4S
Svíþjóð:
Ráku sex Tékka
úr landi vegna
nj ósnastarf semi
Stokkhólmi. AP.
SÆNSK stjórnvöld hafa ákveðið
að reka úr landi fimm Tékka,
þar á meðal fjóra sendiráðs-
menn, fyrir meinta tilraun til að
komast yfir hernaðar- og iðnað-
arleyndarmál, að þvi er utan-
ríkisráðuneytið sagði í gær.
I tilkynningu frá ráðuneytinu
sagði, að sænska stjómin hefði í
aprfllok fengið upplýsingar um
„ákveðnar njósnir Tékkanna í Sví-
þjóð“.
„Upplýsingamar leiddu í ljós, að
fimm tékkneskir borgarar, þar af
fjórir fulltrúar í ser.diráði Tékkó-
slóvakíu, höfðu haft í frammi til-
burði, sem samræmdust ekki stöðu
þeirra hér í landinu," sagði í tilkynn-
ingunni.
Ennfremur sagði, að „samkvæmt
mati ráðuneytisins hafa gerðir
þeirra ekki valdið landinu neinu
tjóni, en kynnu að hafa gert það,
ef þeim hefði verið leyft að halda
áfram á sömu braut".
I tékkneska sendiráðinu í Stokk-
hólmi em aðeins 10 starfsmenn, svo
brottrekstur fjórmenninganna mun
draga svo að um munar úr starf-
semi þess. Tveir hinna brottreknu
vom háttsettir í sendiráðinu.
I tilkynningu utanríkisráðuneyt-
isins var ekki tilgreint, í hveiju
athafnir Tékkanna hefðu verið
fólgnar, en Stokkhólmsblaðið Ex-
pressen sagði, að njósnir þeirra
hefðu beinst að hemaðarmálefnum
og hátækni.
Expressen sagði ennfremur, að
Tékkamir hefðu ráðið sænska
umboðsmenn og „neytt" þá til að
framselja hemaðar- og iðnaðar-
leyndarmál. Sumir umboðsmann-
anna vom gagnnjósnarar og veittu
sænsku öryggislögreglunni upplýs-
ingar.
*