Morgunblaðið - 27.05.1986, Qupperneq 23

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 27. MAÍ 1986
23
Skipulag sjúkrastofnana
og hjúkrunarfræðingar
Landlæknisembættið hefur gefið
út rit um þetta sama efni, þar sem
þessum málum eru gerð mjög góð
skil og bent á leiðir til úrbóta.
Fundur hjúkrunarforstjóra, sem
haldinn var 9.-11. maí sl., sam-
þykkti tillögu, þar sem m.a. var
skorað á heilbrigðisyfirvöld að gera
gangskör að því að kynna hjúkrun-
arnám fyrir þeim sem standa
frammi fyrir vali á ævistarfi. Margt
annað nytsamlegt til lausnar vand-
anum var rætt á þeim fundi.
Menntamálaráðherra hefur nefnt
það sem eina lausn, að setja af stað
nám í hjúkrunarfræði við væntan-
legan háskóla á Akureyri. Svo
sannarlega er það gott framlag til
lausnar þessum vanda, en þá má
ekki gleymast að þama á að mennta
hjúkrunarfræðinga og til þess þarf
vel menntaða kennara á því sviði.
Þá er komið að mjög mikilvægu
atriði. Það verður að fjölga stöðum
fastra kennara við námsbraut í
hjúkrunarfræði við Háskóla íslands.
Þegar svo tilfinnanlegur skortur er
á einni starfsstétt eins og nú er
t.þ.a. hlúa að menntunarleið þeirra.
Og að lokum. Hérlendar rann-
sóknir og erlendar hafa sýnt að vel
menntaðir hjúkrunarfræðingar
skila sér betur til starfa, að því
tilskyldu að þeir fái mannsæmandi
laun.
Fiskvinnsluskólinn
útskrifar fiskiðnaðar-
menn og fisktækna
FIMM fiskiðnaðarmenn og fimm
fisktæknar útskrifuðust frá Fisk-
vinnsluskólanum í Hafnarfirði
16. maí sl., en þá var jafnframt
lagður hornsteinn að verknáms-
húsi skólans.
Fjöldi gesta var við skólaslitin
og bárust margar árnaðaróskir og
gjafir. Stjórn Sölumiðstöðvar hrað-
frystihúsanna færði skólanum að
gjöf tölvu af gerðinni IBM, system
34, ásamt fylgibúnaði. Marel hf.
afhenti skólanum til eignar tölvu-
og gagnaskráningarkerfí fyrir físk-
vinnslu. Var þama um að ræða
pökkunarvog, millivop' saltfisl—
safnstöð og ýmis forrit, skjá, prent-
ara og lyklaborð. Baader-þjónustan
gaf hausingavél af gerðinni „IS 01“
fyrir saltfísk og skreiðarverkun, en
vél þessi er íslensk, bæði hvað
varðar hugvit og smíði. Tíu ára
físktæknar, sem em úr hópi þeirra
nemenda sem fyrst hófu nám við
skólann, haustið 1971, færðu skól-
anum ræðupúlt. Þessi sami árgang-
ur hafði áður gefið skólanum
IBM-PC-tölvu. Sölusamtök fískiðn-
aðarins, SH, SÍS og SÍF, gáfu einn-
ig bækur til að heiðra þá nemendur
skólans sem best höfðu staðið sig
Höfundur er hjúkrunarfræðingur
og hjúkrunarfnunkvæmdastjóri &
Landakoti.
eftirKatrínu
Pálsdóttur
Eins og heilbrigðisþjónustunni er
háttað í dag er full ástæða fyrir
alla að hafa áhyggjur af framtíð-
inni. Við óbreytt ástand verður
erfítt að veita lágmarks heilbrigðis-
þjónustu hvað þá meir.
Grein þessari verður skipt í þijá
aðalflokka;
I. Stjómskipulag sjúkrastofnana
II. Skort á hjúkrunarfræðingum til
starfa.
III. Leiðir til úrbóta.
I. Stjórnskipulag’
sjúkrastofnana
í stuttu máli sagt er stjómskipu-
lag sjúkrahúsa hér á landi orðið
úrelt og úr sér gengið. Ekki er
lengur forsvaranlegt að segja að
svona hafí þetta verið í mörg ár
og sé þess vegna fullgott áfram.
Mig langar að nefna örfá dæmi
máli mínu til stuðnings.
Á síðustu ámm hafa 8-10% af
þjóðartekjum farið í rekstur sjúkra-
stofnana. Það sýnir mikilvægi þess
að gerðar séu kröfur um að stjóm-
endur sjúkrastofnana hafi stjómun-
amám og stjómi eftir nútíma að-
ferðum. Á slíku er mikill misbrest-
ur. Nútíma stjómun gerir kröfu um
að stjómað sé eftir markmiðum og
að þar fari fram gæðamat, sem
tryggi neitandanum hámarksgæði
og þeim sem greiðir fyrir þjón-
ustuna öryggi fyrir því að fjármun-
um hans sé ekki sólundað.
Ekkert hinna þriggja stærstu
sjúkrahúsa á Stór-Reykjavíkur-
svæðinu er markmiðsstýrt. Eg vil
ganga svo langt að segja að þar
hafí ríkt og sé enn við lýði fmm-
skógarlögmál og of mikið um
skammtíma- og geðþóttaákvarðan-
ir.
Þá komum við að gæðamati. Það
er merkilegt, að þar sem svo stór
hluti þjóðartekna fer til heilbrigðis-
mála, sé ekki gerð nokkur krafa til
sjúkrahúsanna um gæðatryggingu.
í fiskiðnaði þykir sjálfsagt að gera
kröfu um gæðamat og er það vel.
En á sjúkrahúsum, þar sem um
heilbrigði og jafnvel líf skjólstæð-
ingsins er að ræða, er sú krafa
ekki fyrir hendi. Skjólstæðingurinn
er sjaldnast í því ásigkomulagi að
geta tryggt sér þau gæði, sem hann
á rétt á samkvæmt lögum. Margt
fleira gæti ég nefnt um úrelt stjórn-
skipulag, en læt þetta nægja að
sinni.
II. Skortur á hjúkrun-
arf ræðingum til starfa
Hjúkrunarfræðingum hefur verið
legið mjög á hálsi fyrir að hafa
viljað að allt grunnnám í hjúkrunar-
Katrín Pálsdóttir
„I stuttu máli sagt er
stjórnskipulag sjúkra-
húsa hér á landi orðið
úrelt og úr sér gengið.
Ekki er lengur forsvar-
anlegt að segja að
svona hafi þetta verið í
mörg ár og sé þess
vegna fullgott áfram.“
fræði færi á háskólastig og þar af
leiðandi gert vandann meiri. Ég vil
vísa því alfarið á bug.
í fyrsta lagi væri það léleg stétt,
sem ekki berðist fyrir því námi, sem
hún teldi best tryggja gæði þeirrar
þjónustu, sem henni er ætlað að
veita þjóðfélagsþegnum. Starf og
ábyrgðarsvið hjúkrunarfræðinga
hefur breyst mjög mikið undanfarin
ár. Kemur þar margt til, sem dæmi
má nefna, að þeir sem koma inn á
sjúkrahúsin núna eru yfírleitt með
flóknari og alvarlegri vandamál
heldur en áður var. Er það m.a.
vegna þeirrar þjónustu sem býðst
fyrir utan sjúkrahúsin. Vísindunum
hefur fleygt mjög fram síðustu ár,
sem leiðir til þess að fólk lifir leng-
ur, sem krefst markvissrar hjúkrun-
ar. Almenningur, sem leitar til
heilsugæslustöðvanna, er miklu
betur upplýstur en áður var og
kallar það að sjálfsögðu á betur
menntað starfsfólk. Alþjóða heil-
brigðisstofnunin, sem ísland er aðili
að, hefur samþykkt að stefna að
„Heilbrigði öllum til handa árið
2000“. Til þess að géta unnið að
þessu markmiði verðum við að hafa
vel menntað starfsfólk innan heil-
brigðisstéttanna. Svo sannarlega
eigum við það og við gætum náð
mjög langt með góðri samvinnu og
sameiginlegu átaki.
í öðru lagi hafa hjúkrunarfræð-
ingar margoft farið fram á það við
yfirvöld að gerð yrði áætlun um þá
þörf, sem yrði fyrir hjúkrunarfræð-
ingana í komandi framtíð. Yfirvöld-
um hlýtur að hafa verið ljóst að
manna þarf allar þær stofnanir, sem
hafa verið byggðar á síðustu árum.
Það hlýtur að vera á ábyrgð stjóm-
valda að hugsa fyrir því, en ekki
fagfélaga.
III. Leiðir til úrbóta
Yfirvöld sem stýra skattpening-
um almennings verða að gera kröfu
um að þar sé beitt nútíma stjómar-
háttum. Gerð verði langtíma mark-
mið í stað skammtíma. Með því
geta þeir tryggt að fjármunum sé
eytt skynsamlega og að gæði séu
tryggð.
Hjúkmnarfræðingar hafa bmgð-
ist á mjög ábyrgan hátt við vandan-
um, um skort á hjúkmnarfræðing-
um til starfa. Á ráðstefnu sem
haldin var á vegum hjúkmnarfræð-
inga 7. febrúar sl. var fjallað um
skort á hjúkrunarfræðingum til
starfa. Eftir þá ráðstefnu sömdu
félögin greinargerð, sem skipt er í
þijá kafla.
Þeir em:
I. Aðgerðir til að auka vinnu-
framlag hjúkmnarfræðinga. Þar
var bent á þtjú atriði til þess:
1. Veruleg hækkun fastra
launa.
2. Sveigjanlegt vaktafyrir-
komulag.
3. Aukinn fjöldi dagvistarrýma.
II. Aðgerðir sem stuðla að betri
nýtingu á störfum hjúkmnarfræð-
inga. Þar var bent á að:
1. Yfirstjóm hjúkmnar á hverri
stofnun hafi ákveðið ráðstöf-
unarfé.
2. Auka starfsánægju hjúkr-
unarfræðinga.
3. Bæta vinnuskilyrði hjúkr-
unarfræðinga.
III. Aðgerðir til að fjölga hjúkmn-
arfræðingum. Þar var bent á mörg
nytsamleg atriði og verður komið
að nokkmm þeirra síðar.
Pað er alveg sama eftir hverju þú sækist í
sumarleyfinu - þú finnur það allt í Róm:
Gott veður, frábæran mat, æðislega flott föt,
glæsilegar byggingar, fornminjar, fjörugt
næturlíf, fjölskrúðugt götulíf, stórkostleg
söfn og skemmtilegt fólk við hvert fótmál.
Svo er líka örstutt á úrvals baðströnd.
Vikcin á 1. jhkks hóteli
knstar adeinsjrá
kr 30.930.-á mann
Brottfarir eru alla mánudaga og föstudaga.
Flogið er samdægurs til Rómar með við-
komu í Luxemborg. I Róm stendur valið um
fjögur frábær hótel og verð fyrir viku er frá
kr. 30.930,- í tvíbýli. Innifalið erflug, gisting
í 7 nætur í Róm og morgunverður.
Sérstök hóþferö 20. ]úní
Flogið er samdægurs i gegnum Lúxemborg
til Rómar. Þartekurfararstjóri á móti hópn-
um og ekur honum á Hotel Mondial, sem
er mjög gott 3ja stjörnu hótel á besta stað -
rómað fyrir góða þjónustu. I boði eru fjöl-
breytilegar skoðunarferðir.
Verð í tvíbýli er kr. 31.690,-.
í einbýli kr. 36.060,-. Innifalið er flug,
gisting i 7 nætur ( Róm, morgunverður
og íslensk fararstjórn. Á heimleið er gist
eina nótt í Luxemborg (ekki með í verði),
og þar er hægt að framlengja dvölina að
vild. Ríflegur barnaafsláttur.
Allar nánari upplýsingar veita sölu- og um-
boðsmenn um land allt.
FERÐOSKRIFSTOON ÚRVAL
——
Ferdaskrifstofan Úrvat v/Austurvöll. Simi (91) 26900.