Morgunblaðið - 16.12.1986, Síða 44

44
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 16. DESEMBER 1986
Sljórni rannsókn
á vopnasölumálinu
Washington, AP.
BANDARÍSKUR alrikisdómstóll
hefur valið Lawrence E. Walsh,
sem er demókrati og fyrrverandi
formaður Lögmannafélags
Bandaríkjanna, til þess að
stjórna sakadómsrannsókn á
vopnasölunni til írans og á því,
hvernig hagnaðinum af henni
var komið til skæruliða i Nic-
aragua. Skýrði útvarpsstöðin
National Public Radio frá þessu
á Iaugardag.
Walsh, sem er 74 ára að aldri,
yrði 7. maðurinn, sem valinn er til
að starfa sjálfstætt að rannsókn af
þessari tegund samkvæmt sérstök-
um lögum, sem sett voru, eftir að
Watergatemálið kom upp. Þessi lög
mæla fyrir um óháðan rannsóknar-
aðila, sem kallaður er til af sérstök-
um dómstóli skipuðum þremur
dómurum, svo að Bandaríkjastjóm
komist hjá því sjálf að láta rann-
saka starfsemi æðstu embættis-
manna sinna.
Samkvæmt frásögn NPR-
útvarpsstöðvarinnar hafði Walsh
þegar verið valinn og hann sam-
þykkt að taka verkefnið að sér.
Opinber tilkynning um þetta yrði
hins vegar ekki birt fyrr en síðar í
vikunni, er gengið hefði verið til
fullnustu úr skugga um það, að
engir hagsmunaárekstrar yrðu við
framkvæmd starfans.
Lawrence E. Walsh. Mynd þessi
var tekin á heimili hans um helg-
ina, er hann svaraði spurningum
fréttamanna. Þar sagðist hann
ekki enn hafa fengið neina „opin-
bera tilkynningu" um, að hann
hefði verið valinn sem óháður
rannsóknaraðili til að rannsaka
vopnasöiuna til írans.
iMsmsisi
Ný sendiráðsskrifstofa opnuð í Brussel
Þegar hin nýja skrifstofa sendiráðs íslands í Bruss-
el, Luxemborg og hjá Evrópubandalaginu var opnuð
fyrir skömmu, komu þar ýmsir málsmetandi menn.
A þessari mynd má sjá frá vinstri: Matthías Á.
Mathiesen, utanríkisráðherra, Carrington, lávarð,
framkvæmdastjóra Atlantshafsbandalagsins, Sig-
rúnu Þ. Mathiesen, Willy de Clerq, sem fer með
utanríkis- og viðskiptamál í framkvæmdastjóm Evr-
ópubandalagsins, og Sir Geoffrey Howe, utanríkis-
ráðherra Breta, sem er formaður ráðherranefndar
Evrópubandalagsins.
Englandsbanki:
Gróðar horfur í
efnahag Breta
Voyager stefndi í stór-
viðri í hnattflug'inu
Mojave, AP.
í NÝJUSTU ársfjórðungslegri
skýrslu Englandsbanka kemur
fram, að horfur í efnahagsmál-
um Breta á næsta ári séu góðar.
I henni segir, að vöxtur sé aftur
kominn í efnahagslíf allra helstu
viðskiptalanda.
Spá bankans fer saman við spá
breska fjármáiaráðuneytisins. Búist
er við, að þjóðarframleiðsla aukist
um þrjú prósent í Bretlandi og verð-
bólga verði fjögur prósent og
viðskiptahalli einn til tveir milljarð-
ar sterlingspunda á næsta ári.
Vöxtur framleiðslunnar í helstu
viðskiptalöndum hefur aukist á ný,
eftir að úr honum hafði dregið um
hríð. Aðalástæðan er aukin neysla
almennings.
„Aukinn, stöðugur hagvöxtur
erlendis og hagstæðari gengis-
skráning veita góð tækifæri til að
sigrast á langvarandi vandamálum
atvinnuleysis og minnkandi hlutar
iðnaðar, sem ekki er tengdur olíu,“
segir í skýrslunni. Þar segir einnig,
að möguleiki sé á vexti án verð-
bólgu.
Aðal óvissuþættimir em við-
brögð iðnaðarins við lægri gengis-
skráningu og möguleiki á að halda
kostnaði niðri.
Englandsbanki, eins og fjármála-
ráðherra, er fylgjandi stöðugu
gengi. í spá bankans er gert ráð
fyrir að á fyrri hluta ársins 1988
verði verð á hveiju olíufati 20 dal-
ir, sem leiðir að líkindum til
hækkunar á gengi pundsins.
Bankinn hefur einnig áhyggjur
af hækkandi launum hjá hinu opin-
bera, en þau höfðu dregist aftur úr
á frjálsum markaði. Hann hvetur
til hófsemi í launahækkunum.
Mojave,
HNATTFLUG smáflugvélarinn-
ar Voyager gekk að óskum í
gær, sólarhring eftir flugtak frá
Edwards-flugstöðinni í Kali-
forníu, en óveður var í aðsigi,
þegar siðast fréttist.
Voyager lagði af stað í hnattflug
án viðkomu um hádegi á sunnudag
að íslenzkum tíma og sólarhring
síðar fór flugvélin framhjá Hawaii.
Hafði hún þá flogið 4.586 kflómetra
af 43.450. Meðalhraði flugvélarinn-
ar miðað við jörð var 107 hnútar,
eða 198 km/klst, en síðdegis komst
hún inn í staðvindabelti og fór
meðvindurinn, og þar með flug-
hraðinn, vaxandi.
Tveir flugmenn fljúga Voyager,
Dick Rutan, sem er 48 ára kapp-
flugmaður, og Jeana Yeager, sem
er 34 ára. Þau skiptast á um stjóm-
un vélarinnar, en talið er að
hnattflugið taki 10 daga og að þau
lendi í Kalifomíu á aðfangadag jóla
ef allt gengur að óskum.
1 gær flaug flugvélin ofar skýjum
í 7.000 feta hæð en framundan var
illviðri í nágrenni eyjarinnar Guam.
Hnattflug Voyagers
Flugtak r
og lending
I Kalitorníu
Kyrrahaf
Bandarískur herforingi:
Sovétmenn hafa brátt afl til
að ná Islandi með loftárás
SOVÉSKI herinn á norðurhluta
NATO kann bráðlega að hafa
afl til að gera árás á ísland og
hernema landið. Með þessum
orðum hefst grein í síðasta
hefti breska vikuritsins Jane’s
Defence Weekly. Er greinin
rituð af Charles Haas, sem er
foringi í 7. herfylki bandariska
landhersins. Hann segir, að
nýlega hafi Sovétmenn bætt
herfylki fallhlífarsveitarmanna
við herafla sinn á Leníngrad-
herstjómarsvæðinu. Þar með
eigi þeir fullbúið árásar-stór-
fylki þar, sem sé hiuti stórdeild-
ar, sem ætlað sé það hlutverk
að ná undir sig Norður-Noregi
með skyndisókn.
Charles Haas segir, að unnt sé
að ráðast á Svíþjóð og Bretland
með fallhlífarsveitum. Slík aðgerð
sé þó ólíkleg vegna öflugra loft-
vama í þessum löndum og sterks
landhers. Þá segir: „Loftárás á
ísland hefur ýmsa kosti í för með
sér fyrir Sovétmenn. Hún hefði
verulegt hemaðarlegt gildi á norð-
urhluta NATO. . . Frá íslandi
gæti sovéski herinn ráðið öllu á
Noregshafi."
Höfundur segir, að langdrægar
orrustuþotur Sovétmanna á ís-
landi gætu ráðist á flutninga-
flugvélar, sem flyttu vistir og
liðsafla frá Norður-Ameríku til
Mið-Evrópu. Allar slíkar flugvélar
neyddust til að fara um Azoreyj-
ar. í skjóli flugvéla frá íslandi
gætu herskip Sovétmanna sótt
fram á Atlantshafi og myndað
sóknarflota gegn þeim NATO-
skipum, sem reyndu að endur-
heimta ísland.
Chrales Haas bendir á, að á
íslandi séu 18 F-15 orrustuþotur,
sem gætu veitt loftvemd en á
hinn bóginn sé svo til enginn liðs-
afli í landinu sjálfu, sem geti veitt
andstöðu gegn fallhlífasveitum.
Þá segir
„Ef sovéskar Spetsnaz-sveitir
gætu náð orrustuflugmönnunum,
yrði ísland algjörlega vamarlaust
gegn flugsveitum, sem gerðu árás
með því að fara norður fyrir Nor-
eg og suður til íslands, og á
skömmum tíma yrði herstöðin í
Keflavík í sovéskum höndum."
Höfundur segir, að með ýmsum
ráðum megi búast gegn loftárás
af þessu tagi, svo sem með því
að hafa herfylki fótgönguliða á
íslandi og fylki af Patriot-loft-
vamaskeytum. Flugmóðurskip
rétt sunnan við ísland gæti einnig
sett strik í reikning árásaraðilans.
Þá sé skynsamlegt að bregðast
við hættunni af Spetsnaz-sveitun-
um, en það eru útsendarar
Sovétmanna, sem er ætlað að
vinna skemmdarverk og fremja
launmorð, áður en hemaðarátök
í venjulegum skilningi hefjast.
Grein sinni lýkur Charles Haas
með þessum orðum: „Árás á ís-
land leiddi sjálfkrafa til hemað-
arátaka í Evrópu, en með því að
hafa ísland á valdi sínu myndu
Sovétmenn ná mikilvægu hemað-
arlegu forskoti með því að reka
fleyg á milli Evrópu og Banda-
ríkjanna. NATO-ríkin þurfa að
huga að þessari hættu.“
Aðstoðarmenn á jörðu niðri reikn-
uðu út leiðir til að komast hjá vesta
veðrinu. Hönnuður flugvélarinnar,
Burt Rutan, sagði að óhapp í flug-
taki hefði í raun styrkt flugvélina
fyrir flug í slæmu veðri. Annar
vængurinn straukst við jörðu með
þeim afleiðingum að vængill á
vængenda brotnaði af þegar í loftið
kom. Flugmaðurinn gerði síðan
ýmsar flugkúnstir þar til samskonar
búnaður á hinum vængnum brotn-
aði einnig af. Þar með styttist
vænghaf Voyager um 60 senti-
metra, en það var 34 metrar eða
Flugleiö Voyagers.
Flogiö veröur umhverf-
is jöröina i einum
áfanga án viðkomu og
án þess aö taka elds-
neyti á flugi. Flugiö
tekur 10-12 daga og
er flugleiðin um 43.500
kílómetrar.
meira en á Boeing-727 farþega-
þotu.
Frá Hawaii er ætlunin að leið
Voyager liggi yfir Ástralíu. Þaðan
verður flogið sunnan við Mada-
gaskar, yfir Afríku sunnanverða,
út yfír Atlantshaf og loks inn yfír
Karíbahaf áður en flogið verður
yfír Bandaríkin sunnanverð og lent
verður í Kalifomíu. Hnattflug án
viðkomu og án þess að taka elds-
neyti á flugi hefur ekki verið reynt
áður. Voyager er mjög smá og er
í raun fljúgandi eldsneytisgeymur.
Frakkiand:
Sprengjutilræði við
fyrrum ráðherra
Provins, París; AP, Reuter.
VÉLVIRKI beið
bana i spreng-
ingu í bænum
Provins í
Frakklandi í
Alain Peyrefitte
gærmorgun, er
hann gangsetti
bifreið sem Ala-
in Peyrefitte,
fyrrverandi
dómsmálaráð-
herra Frakka,
hefur til um ráða um helgar.
Peyrefitte, er bæjarstjóri í Provins
og hefur verið þingmaður fyrir hér-
aðið síðan 1958. Lætur bærinn
honum í té bifreið til afnota um helg-
ar, en hann hafði ekki notað hana
um sl. helgi. Serge Langer, vélvirki
er starfaði fyrir bæjaryfirvöld, kom
að sækja bílinn í gærmorgun, þar
sem hún stóð fyrir utan heimili Pey-
refítte og sprakk hún í loft upp er
hann setti hana í gang.
Um hádegisbil S gær var hringt í
ráðhús bæjarins og sagði konurödd,
að hin vinstrisinnuðu öfgasamtök
„Action Directe" hefðu komið
sprengjunni fyrir og ætlað sér að
myrða ráðherrann fyrrverandi. Pey-
refitte hefur gengt ýmsum ráðherra-
embættum og verið harður talsmaður
laga og reglna. Hann var mennta-
málaráðherra árið 1968 er stúd-
entaóeirðimar urðu og er hann var
dómsmálaráðherra 1977-81, styrkti
hann völd lögreglunnar með setningu
laga, er sósíalistar afnumdu síðan
er þeir komust til valda. Peyrefitte
er þekktur rithöfundur og einn helsti
leiðarahöfundur hins virta franska
dagblaðs Le Figaro.