Morgunblaðið - 20.12.1986, Page 46

46
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 20. DESEMBER 1986
I
Enda þótt vitað hafi verið i áratugi, að reykingar eru aðalorsök
lungnakrabbameins, fer sjúkdómstilfellunum stöðugt fjölgandi.
Lungnakrabbamein í Danmörku:
Sex dauðsföll á dag
Fjölgun tilfella m.a. vegna aukinna reykinga kvenna
5—10% fá bata
TÆPLEGA 3000 ný lungna-
krabbameinstilfelli greinast í
Danmörku á ári hveiju — þrátt
fyrir að vitað hafi verið um
áratuga skeið að tóbaks-
reykingar eru langsamlega
algengasta orsök þessa mann-
skæða sjúkdóms, segir dr.
Heine Hai Hansen á Finsens-
stofnuninni í Kaupmannahöfn
í grein, sem hann ritar i tíma-
rit dönsku læknasamtakanna
nýlega. Telur hann mjög brýnt
að efla forvarnarstarf á þessu
sviði.
Þessi mikli fjöldi krabbameins-
tilfella á að mati læknisins m.a.
rót að rekja til þess, hve konum
hefur íjölgað í sjúklingahópnum
vegna aukinna reykinga meðal
kvenna. Hins vegar hefur ungum
körlum fækkað í hópnum.
Svipuð þróun hefur átt sér stað
í öðrum iðnaðarsamfélögum, en í
þróunarlöndunum fjölgar tilfell-
unum ört með báðum kynjum.
Betri meðferð
Um 800.000 ný tilfelli af
lungnakrabbameini greinast ár-
lega í heiminum öllum, og 2000
dauðsföll verða af þess völdum á
degi hverjum.
Heine Hoi Hansen telur, að
leggja verði mikla áherslu á að
betrumbæta aðferðir við meðferð
sjúkdómsins, þar til árangur af
fyrirbyggjandi ráðstöfunum fari
að skila sér — bæði vegna hins
mikla fjölda sjúklinga og vegna
þess hve treglega gengur að
lækna sjúkdóminn.
Þijár aðalgerðir lungnakrabba-
meins, eða um 75% sjúkdómstil-
fellanna, er aðeins unnt að lækna,
sé gripið í taumana tímanlega.
Því er hins vegar svo farið með
þá gerð krabbameins, sem kennt
er við „litlu frumurnar" í þekjuvef
lungnanna, að það breiðist oft á
tíðum mjög fljótt út og er yfirleitt
komið í líffæri utan lungnanna,
þegar það uppgötvast.
Sé lyfjameðferð beitt í barátt-
unni við það, lifa sjúklingarnir í
eitt ár að meðaltali. Aðeins
5—10% fá bata, þ.e. lifa í fimm
ár eða lengur, auk þess sem mikl-
ar aukaverkanir fylgja þessari
meðferð.
Vísindamenn eru nú á höttun-
um eftir nýjum efnum í því skyni
að lengja líftíma sjúklinganna og
draga úr aukaverkunum. Er ekki
búist við árangri af þeirri leit fyrr
en eftir þijú til fjögur ár, að sögn
Heine Hoi Hansens.
Nytsamar
gjafireni
nóðar njaBi
Mikið úrval:___________________________________
Borvélar, margar gerðir .........frá kr. 6.243.-
Pússkubbar.......................frá kr. 9.600.-
Stingsagir ................... frákr. 10.515.-
Verkfærakistur .....................kr. 866.-
Lóðboltar og sprautukönnur
á mjög góðu verði.
Baðvogir .......................frákr. 675.-
Baðmottusett.....................frá kr. 2.600.-
Teppamottur......................frákr. 750.-
Opið laugardag kl. 10-18

BYGGINGAVÖRUR
2 góðar byggingavöiuverslanir.
Austast og vestast í borginni
Stórhöfða, sími 671100- v/Hringbraut, sími 28600
Bandaríkin:
Útrýmingarbúðir
nasista ekki til?
Los Angeles. AP.
MAÐUR, sem lifði af vist í fanga-
búðum nasista í heimsstyrjöld-
inni síðari, hefur höfðað
skaðabótamál á hendur samtök-
um, sem halda fram, að útrým-
ingarherferð nasista gegn
gyðingum hafi aldrei átt sér stað.
Mel Mermelstein, en svo heitir
maðurinn, höfðaði málið gegn sagn-
fræðistofnun, sem samtökin reka í
útborg Los Angeles í því skyni að
endurskoða söguna.
í stefnu sinni sagði Mermelstein,
að í tímariti stofnunarinnar í sept-
ember 1985 hefði verið farið um
sig niðrandi orðum, þar sem sagt
hefði verið, að hann væri „ber að
svikum“. Hann krefst 10.000 doll-
ara skaðabóta og að stofnunin verði
látin greiða fimm milljóna dollara
í sekt.
Árið 1985 hét stofnunin hveijum
þeim, sem sannað gæti, að útiým-
ingarherferð nasista gegn gyðing-
um hefði átt sér stað, 50.000 dollara
verðlaunum.
Mermelstein tók áskoruninni, en
þegar stofnunin neitað að greiða
verðlaunin, hóf hann mál.
Sátt tókst milli málsaðila og
greiddi stofnunin Mermelstein
90.000 dollara í skaðabætur og
baðst opinberlega afsökunar á að
hafa valdið þeim, sem lifðu af vist-
ina í búðunum, sársauka með
tiltæki sínu.
Mermelstein höfðaði svo mál að
nýju eftir útkomu tímaritsins í sept-
ember síðastliðnum og heldur fram,
að ummælin um hann þar séu nið-
randi og ríði í bága við samkomu-
lagið, sem gert var.
KLM gerir tilboð
í Hilton-hótelin
Arasterdam, AP.
HOLLENZKA flugíélagið
KLM staðfesti í gær að það
Grikkland:
Sorphreins-
unarmenn úr
verkfalli
Aþenu. AP.
YFIR 20.000 sorphreinsunar-
menn í Aþenu og fleiri grískum
borgum sneru aftur til vinnu
sinnar í gær, og lauk þar með
11 daga verkfalli þeirra. Þúsund-
ir tonna af sorpi höfðu hlaðist
upp á götum úti.
„Við teljum, að orðið hafi verið
við flestum af kröfum okkar," sagði
formaður félags sorphreinsunar-
manna og bætti við, að það mundi
taka a.m.k. tíu daga að hreinsa upp
haugana, sem söfnuðust fyrir verk-
fallsdagana.
hefði gert kauptilboð í Hil-
ton-hótelkeðjuna. Eigendur
hótelanna sögðust í gær
hafa tekið tilboði í þau en
neituðu að segja annað en
að væntanlegir eigendur
væm stórt evrópskt fyrir-
tæki.
Talsmaður KLM neitaði að segja
hversu hátt tilboðið hefði verið eða
hvort því hefði verið tekið. Fulltrúi
Transworld Corporation, sem á Hil-
ton-hótelkeðjuna, sagði hins vegar
í gær í New York að tilboðið, sem
tekið hefði verið, hefði hljóðað upp
á 975 milljónir dollara.
Ákveðið var að leysa upp Trans-
world-samsteypuna og er sala
hótelanna liður í því. Samsteypan
á einnig fyrirtæki, sem rekur á
fjórða hundrað Hardee’s-veitinga-
hús í Bandaríkjunum og á þriðja
hundrað Quincy’s-steikarhús. Enn-
fremur á Transworld fyrirtæki, sem
selt hefur matarbakka í fyrirtæki,
skóla og sjúkrahús.