Morgunblaðið - 28.12.1986, Síða 13

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 28. DESEMBER 1986
reisn og myndarskap. Heimilisfaðir-
inn var mikilsvirtur lögmaður, er
naut trausts og trúnaðar samborg-
aranna. Hann átti sæti í stjóm
Eimskipafélagsins frá árinu 1950
og þar til hann féll frá 4. febrúar
1974. Gegndi hann formennsku í
stjórninni síðustu tvo áratugina.
Strax á unga aldri komu mann-
kostir Axels í ljós og hann hlaut
viðurkenningu þeirra sem af honum
höfðu kynni. Honum voru góðar
gáfur gefnar og hann bar með sér
auðsæ einkenni þroskaðrar skap-
gerðar. Slíkum er eiginlegt að
ávinna sér virðingu og traust þeirra
sem þeir eiga samskipti við.
Að loknu stúdentsprófi frá
Menntaskóla Reykjavíkur árið 1951
nam Axel lögfræði við Háskóla Is-
lands og lauk kandidatsprófi í þeim
fræðum 5 árum síðar. Þá stundaði
hann nám í sjórétti við Lundúnahá-
skóla á árunum 1956 og 1957.
Hann vann sér réttindi hæstaréttar-
lögmanns 2. apríl 1965.
Að námi loknu hóf Axel störf á
máiflutningsskrifstofu sem faðir
hans rak ásamt Guðlaugi Þorláks-
syni og Guðmundi Péturssyni,
lögmanni. Gerðist hann meðeigandi
skrifstofunnar árið 1968. A þeirri
skrifstofu varð starfsvettvangur
hans upp frá því. Þó kom hann víðar
við, því að honum voru falin fjöl-
mörg vandasöm trúnaðarstörf auk
lögmannsstarfsins, bæði innan fé-
lagasamtaka og í stjómun atvinnu-
fyrirtækja.
Axel Einarsson var kosinn í
stjórn Eimskipafélagsins, að föður
sínum látnum, á aðalfundi 30. maí
1974. Hafði hann þá þegar komist
í náin kynni við málefni Eimskipafé-
lagsins í stjórnartíð föður síns og
hafði vakandi áhuga á viðgangi
félagsins. Má raunar kveða svo að
orði að hann hafi gjörþekkt flest
er félagið varðaði og því verið öðr-
um betur fallinn til að taka sæti í
stjóm þess þegar faðir hans féll
frá. Sat Axel í stjóm félagsins til
dánardags.
Eimskipafélagið hefur notið
góðrar kunnáttu og traustrar ráð-
gjafar Axels á 12 ára stjórnarferli
hans. Um langt árabil hefur hann
auk þess verið lögmaður félagsins
og lagt fram mikið og gott starf
við afgreiðslu mála, sem oft reynd-
ust vandasöm úrlausnar. Störf hans
öll hafa reynst félaginu heilladijúg
og ævinlega borið vott um alúð og
vandvirkni.
Nú, þegar leiðir skilja, flytja Eim-
skipafélagið og starfsmenn félags-
ins og fjölmargir aðrir sem
þakkarskuld eiga Axel ógoldna,
alúðarþakkir fyrir heillarík störf og
góða, farsæla samfylgd. Verk hans
munu lifa í sögu Eimskipafélagsins
og minningin um góðan dreng
geymist í hugum okkar samferða-
mannanna.
Við Margrét, stjórn Eimskipafé-
lagsins og starfsmenn, flytjum þér,
Unnur, börnum þínum og fjöl-
skyldu, innilegar samúðarkveðjur.
Halldór H. Jónsson
Á lífsleiðinni eignast maður
marga kunningja en aðeins fáir
verða að sönnum vinum. Það er því
með miklum söknuði þegar einn
þeirra er kvaddur, mitt á lífsleiðinni.
Það var lýðveldisárið, þegar við
Axel settumst í undirbúningsdeild
Einars Magnússonar og urðum bus-
ar árið eftir og nánir vinir alla
ævi. Það sem mér er minnisstæðast
um Axel haustið 1944 eru sömu
persónueinkennin sem glöddu mig
núna í haust þegar hann og Unnur
dvöldu hjá okkur Helgu nokkra
daga úti í Vín.
Þessi sterki, hlýi og glaðværi
persónuleiki var syo sérstæður og
ógleymanlegur og alveg óbreyttur
frá því að við vorum strákar. Þegar
saman fór svo athafnagleði, af-
burðagreind og orka, fór ekki hjá
því að Axel yrði einn af burðarásum
þjóðfélags okkar, miðlandi hæfileik-
um sínum á ótrúlega breiðu sviði
athafnalífsins. Mörg stærstu og
öflugustu fyrirtæki og félög þessa
lands nutu hæfileika og snilli Áxels
sem best komu fram þegar um
vandasömustu samninga var að
ræða við innlenda og erlenda aðila.
Það traust og sú virðing sem slík
fyrirtæki sem Eimskip, Flugleiðir,
Álverksmiðjan og fjölmörg önnur
njóta erlendis er mjög því að þakka
hvernig á málum var haldið af
Axel og hvert traust erlendir aðilar
fundu í viðskiptum við hann.
Axel var einn af fáum íslending-
um sem var sannkallaður heims-
borgari og bar hróður íslands með
sér hvert sem hann fór. Hann átti
sér jafningja meðal voldugustu
manna í erlendum viðskipta- og
lögmannaheimi.
Það er einkenni á slíkum mönn-
um að þeir njóta sama trausts og
vinsælda á heimaslóðum, eru jafnt
heima innan um íþrótta- og klúbb-
félagana, bekkjarsystkinin, vinina
og kunningjana heima eins og í
viðkvæmum samningaviðræðum
við alheimsfyrirtæki.
Það er mikið áfall litlu þjóðfélagi
þegar slíkur maður fellur frá hálfn-
uðu ævistarfi. Það er enn meira
áfall fyrir hans stóru og nánu fjöl-
skyldu og ekki síst fyrir eftirlifandi
eiginkonu, Unni, en farsælli og
hamingjusamari hjónabönd eru
sjaldgæf.
Samband þeirra Unnar og Axels
var einstakt og umhyggja hennar
fyrir Axel, ekki síst eftir að heilsu
hans hrakaði, hefur án efa lengt
æviárin og gefið Axel lífshamingj-
una allt til síðustu stundar.
Við Helga eigum Axel margt að
þakka. Að ótalinni allri faglegri
aðstoð og umsjá í aldarfjórðung,
vakandi yfir velferð okkar, þá er
það vináttan, allt frá sameiginleg-
um menntaskólaárum okkar og alla
tíð síðan sem söknuði veldur. Við
Helga biðjum Guð að blessa Unni,
börnin og fjölskyldur þeirra og
minningu okkar góða vinar.
Björn Sigurbjörnsson
Einn af frammámönnum í þrótta-
hreyfingarinnar, Axel Einarsson,
lögfræðingur, er fallinn frá langt
fyrir aldur fram.
Axel var um margra ára skeið í
stjórn Knattspyrnusambands Is-
lands og sat þá einnig um tíma í
stjóm Handknattleikssambands ís-
lands og mun það sennilega eins-
dæmi, sem segir sína sögu um
vinsældir og virðingu Axels í röðum
íþróttamanna. Nokkuð er um liðið
síðan hann dró sig í hlé frá þeim
störfum, en hann hélt alltaf tengsl-
um sínum við hreyfinguna og var
allt til dauðadags mikill áhugamað-
ur um framgang íþróttastarfs í
landinu. Hann var lögfræðingur og
ráðunautur íslenskra getrauna, allt
til hinsta stundar.
Axel varð snemma íþróttamaður
sjálfur og vel liðtækur bæði í knatt-
spyrnu og handknattleik. Hann lék
með Víkingi eins og vera bar, en
faðir hans, Einar Baldvin, var einn
af frumheijum þess félags og keppti
sjálfur á sínum yngri árum. Eftir
að Axel lagði skóna á hilluna starf-
aði hann að forystu og félagsmálum
eins og fyrr segir, bæði í Víkingi
og á landsvísu. Hann starfaði m.a.
um árabil með föður mínum í KSI,
sem minnist Axels með hlýju og
söknuði.
Sá trúnaður sem Axel var sýndur
innan íþrótta- og knattspyrnuhreyf-
ingarinnar var ekki tilviljun háður.
Mannkostir hans voru augljósir.
Drenglund og geðprýði, dugnaður
og áhugi, greind og góðvild, allt
pi-ýddi þetta Axel Einarsson og
varð hann hvers manns hugljúfi.
Hann var ætíð jákvæður og uppör-
vandi, fágaður og kurteis í fasi og
sjentilmaður fram í fingurgóma. I
þeim efnum þurfti hann ekki að
sýnast, hann kom til dyranna eins
og hann var klæddur, einlægur,
brosmildur, boðinn og búinn.
I sögu KSI hefur Axel Einarsson
markað spor, sem aldrei verða af-
máð og í minningu þeirra sem með
honum störfuðu skipar hann sess,
sem aldrei mun gleymast.
Fyrir hönd Knattspyrnusam-
bands Islands kveð ég góðan dreng
og heilsteyptan samferðamann.
Eiginkonu Axels, börnum og að-
standendum flyt ég innilegustu
samúðarkveðjur.
Ellert B. Schram
Axel Einarssyni kynntist ég fyrst
fyrir tólf árum, en hef síðan átt
hann að nánum samverkamanni og
félaga í fyrrverandi og núverandi
starfi mínu. Frá þessu tímabili er
margs góðs að minnast bæði úr
stai-fi og leik. Á þessi samskipti bar
aldrei hinn minnsta skugga. Þau
vorir jákvæð og opin og skiluðu
mér dýrmætri reynslu.
Axel Einarsson bjó yfir víðtækri
þekkingu sem lögmaður. Hann var
lögmaður margra meiriháttar fyrir-
tækja, samtaka og stofnana, auk
fjölmargi-a einstaklinga. Ég ætla
einnig, að undanfarin ár hafi hann
verið sá íslenskra lögmanna, sem
mest samskipti hafði við fjölda er-
lendra fjárrnagnsfyrirtækja, trygg-
ingafélaga og annarra fyrirtækja,
sem tengsl hafa við ísland. Hann
kunni glögg skil á mönnum og
málefnum, sem oft kom sér vel,
þegar meta þurfti úrlausnarleiðir.
Hann reifaði mál frá ýmsum hliðum
og leitaði að vel yfii'veguðum lausn-
um. Það var jafnframt gott að ræða
við hann um málefni, sem ekki telj-
ast til lögfræðilegra viðfangsefna.
Oft fannst mér niðurstöður hans
byggjast ekki síður á mannlegum
sjónarmiðum og sanngirni en að
haldið væri fast í lagalegan þráð.
Axel átti auðvelt með að um-
gangast og eiga samskipti við fólk.
Hann var vinsæll. Bæði í núverandi
og fyrra starfi mínu varð ég þess
var, að hann þekkti og ræddi við
fjölda samstarfsmanna minna.
Hann notaði mikið af tíma sínum
til þess að tala við fólk. Það var
athygli vert, að hann lagði sig ekki
síður fram við að kynnast yngri
mönnum og viðhorfum þeirra.
Axel Einarsson var mikill fjöl-
skyldumaður og á heimili hans var.
sérlega gott að koma. Unni, bömum
þeirra og fjölskyldunni allri sendum
við Áslaug einlægar samúðarkveðj-
ur á kveðjustund.
Góðs vinar er nú sárt saknað.
Blessuð sé minning hans.
Hörður Sigurgestsson
Axel Einarsson, hæstaréttarlög-
maður, lést aðfaranótt laugardags-
ins 20. desember. Landslið íslands
í handknattleik minntist andláts
þessa fyrrverandi formanns Hand-
knattleikssambands Islands með því
að leika með sorgarbönd í lands-
leikjunum við Bandaríkjamenn og
Finna laugardaginn 20. desember
síðastliðin.
Axel Einarsson fæddist 15. ágúst
1931 í Reykjavík, sonur hjónanna
Einars Baldvins Guðmundssonar
hrl. og Kristínar Ingvarsdóttur.
Axel lauk stúdentsprófi frá Mennta-
skólanum í Reykjavík árið 1951 og
prófi í lögfræði frá Háskóla Islands
árið 1956 og framhaldsnámi í sjó-
rétti við Lundúnaháskóla 1957. Að
námi loknu hóf Axel störf við mál-
flutningsskrifstofu föður síns og
félaga hans. Axei varð meðeigandi
að þessari stofu árið 1968.
Áxel Einarsson var ávallt mikill
áhugamaður um íþróttir og eflingu
íþróttahreyfingarinnar á Islandi,
enda stundaði hann mikið íþróttir
sem ungur maður. Á fyrsta árs-
þingi Handknattleikssambands
Islands, sem haldið var í Reykjavík,
18. október 1958, var Axel Einars-
son kosinn í stjórn HSI. Sama ár
var Axel einnig kosinn í stjórn
Knattspyrnusambands íslands og
vann að eflingu knattspymuíþrótt-
arinnar í stjórn KSI árin
1958—1967. Axel starfaði af mikl-
um áhuga í stjórn Handknattleiks-
sambandsins í samfellt tólf ár eða
til ársins 1970 og var Axel formað-
ur HSÍ árin 1967—1970. Axel vann
með félögum sínum að eflingu
handknattleiksíþróttarinnar á Is-
landi og útbreiðslu hennar um allt
land. Á þessum árum var einnig
lagður grunnur að öflugum sam-
skiptum við erlendar þjóðir á sviði
handknattleiksíþróttarinnar, gilti
það jafnt um félagslið sem landslið.
Hafnar voru markvissar æfingar
landsliða okkar í handknattleik og
mikil rækt lögð við þjálfun yngri
landsliða pilta og stúlkna, þannig
að Island gæti ávallt verið í fremstu
röð handknattleiksþjóða. Landslið
okkar í handknattleik unnu margra
glæsilega sigra á þessum árum.
Má þar nefna Norðurlandameist-
aratitil kvenna árið 1964, Norður-
landameistaratitil pilta árið 1970,
sjötta sætið í A-heimsmeistara-
keppni karla árið 1961 og fyrsta
sigurinn í handknattleik yfir Dönum
árið 1968, þegar landslið okkar
sigraði silfurlið Dana frá HM 1967
með 15 mörkum gegn 10 í Laugar-
dalshötlinni. Undirritaður hafði þá
ánægju að kynnast Axel Einarssyni
ungur að árum og var valinn til að
leika í landsliði íslands í hand-
knattleik í fyrsta sinn árið 1966.
Það var mér og öðrum íþróttamönn-
um góð lífsreynsla að kynnast
störfum Axels og festu í samskipt-
um við forystumenn handknatt-
leikssambanda erlendra þjóða. Þótt
stundum hafi íslenska landsliðið,
þá sem síðar, átt við sterkan and-
stæðing að etja á leikvellinum, eins
og heimsmeistara í handknattleik,
þá lærðum við, að enginn leikur er
tapaður fyrir fram og sigurvon ekki
úti, fyrr en blásið er til leiksloka.
En forsendan fyrir árangri væri að
æfa ávallt vel og markvisst og und-
irbúa sig sem best fyrir hveija
keppni. Við áttuðum okkur á því,
að þessi markmiðsstefna gildir á
fleiri sviðum en íþróttum.
Axel Einarsson naut mikillar
virðingar hjá forystumönnum Al-
þjóðahandknattleikssambandsins
svo og erlendra handknattleikssam-
banda. Axel var jafnan talinn
ákveðinn, rökfastur en sanngjarn í
viðræðum við þessa aðila. Stjórnar-
menn HSÍ á seinni árum eiga Axel
og félögum hans í stjórn HSI mikið
að þakka, hvað samskipti hand-
knattleiksmanna við erlendar þjóðir
hafa farið fram á sanngjarnan og
gagnkvæman hátt.
Axel Einarsson átti sæti í stjórn
nokkurra íslenskra stórfyrirtækja
eins og Eimskipafélags Islands hf.,
Flugfélags íslands hf. og Flugleiða
hf., sem starfa á alþjóðlegum vett-
vangi. Má telja víst að þekking
Axels og reynsla í viðskiptum við
forystumenn í fremstu röð á íþrótta-
sviðinu hafi verið honum góð
undirstaða til að takast á við verk-
efni á vettvangi alþjóðlegra við-
skipta, þar sem þekking, reynsla
og markviss vinnubrögð skila
árangri eins og á sviði íþrótta. Á
sama hátt naut handknattleiksí-
þróttin góðs af reynslu Axels og
þekkingu á sviði lögfræði og við-
skipta til að efla þessa íþróttagrein.
Stjórn Handknattleikssambands
Islands og aðrir áhugamenn um
eflingu íþrótta á íslandi færa frú
Unni Óskarsdóttur, börnum þeirra
hjóna svo og öllum ættingjum þeirra
og vinum innilegustu samúðar-
kveðjur.
Fyrir hönd Handknattleiks-
sambands Islands,
Jón Hjaltalín Magnússon
Fráfall Axels Einarssonar,
hæstaréttarlögmanns, kom þeim er
til hans þekktu á óvart. Reyndar
hafði hann veikzt alvarlega fyrir
nokkrum misserum, en virtist hafa
náð sér að fullu og kenndi sér ekki
meins. Eftir veikindin gekk Axel
að störfum sínum sem fyrr með
þeirri alúð sem var honum í blóð
borin, allt til þess dags er kallið
kom.
Axel var sonur hjónanna Einars
B. Guðmundssonar hrl., og Kristín-
ar Ingvarsdóttur og elstur þriggja
barna. Axel kvæntist skólasystur
sinni, Unni Óskarsdóttur, árið 1956
óg eignuðust þau fjögur börn:
Kristínu f. 1958, Svanhvíti f. 1960,
Einar Baldvin f. 1965 og Óskar Þór
f. 1973.
Kynni okkar Axels voru löng.
Við kynntumst fyrst í Menntaskól-
anum í Reykjavík, en þaðan varð
hann stúdent árið 1951. Seinna
höguðu atvikin því þannig að við
unnum mikið saman. Að loknu lög-
fræðinámi árið 1957 réðst hann sem
fulltrúi á málflutningsskrifstofu,
sem faðir hans rak þá í félagi við
Guðlaug Þorláksson og Guðmund
Pétursson, en Axel varð meðeigandi
árið 1968. Einar faðir hans var lög-
maður ISAL fyrstu starfsár fyrir-
tækisins, en er Einar féll frá árið
1974 tók Axel við því starfi og
gegndi til dauðadags. Einar faðir
hans er mér minnisstæður sem sér-
stakt Ijúfmenni og um þá feðga
má með sanni segja að þar fóru
sæmdarmenn.
Störfum sínum fyrir ISAL skilaði
Axel ávallt vel og voru þau ósjaldan
vandasöm. Oft reyndi mjög á hæfni
hans í vinnu við flókna samninga.
13
Fyrir kom að við sátum saman
langa og lýjandi samningafundi og
urðu mér þá vel ljósir kostir og
hæfileikar hans.
Áberandi þáttur í fari Axels var
að hann var alltaf mjög jákvæður
og hann hafði þann fágæta kost
að vera ávallt í góðu skapi. Þetta
tvennt hygg ég að hafi ráðið miklu
um hve farsæll Axel var í starfí og
að eftir honum var sótzt til ýmissa
trúnaðarstarfa, sem ég tíunda ekki
hér. Væri hann beðinn að vinna
verk á skömmum tíma, sem oft
gerðist, færðist hann aldrei undan
eða fann vankanta þar á, heldur
sagðist mundu gera sitt bezta. Enda
minnist ég þess ekki að nokkurn
tíma stæði upp á Axel í samskiptum
okkar.
Eins og áður sagði veiktist Axel
alvarlega fyrir um tveimur árum,
er hann fékk snert af heilablæðingu
og auk þess hjartaáfall. Hann náði
sér eftir þessi áföll, en gerði sér
þó ljóst að slíks mætti jafnvel vænta
er minnst varði. Axel og kona hans,
Unnur Óskarsdóttir, sem nú syrgir
mann sinn, fluttust fyrir ári í veg-
legt hús við Brekkugerði hér í borg
og höfðu komið sér vel fyrir, en því
miður naut Axel þess ekki lengi. I
miðjum undirbúningi jólanna kom
kallið, sem enginn fær um síðir
vikizt undan að gegna.
Að lokum sendi ég Unni, börnum
og tengdabörnum mínar innilegustu
samúðarkveðjur og konu minnar.
Ragnar S. Halldórsson
Það er dapurleg tilfinning að
skrifa þessa jólakveðju, en ég veit
að hið góða skap Axels leyfði aldr-
ei að neinn væri dapur í nálægð
hans og því vil ég minnast með
nokkrum orðum hluta þeirra gleði-
stunda, sem ég upplifði í návist
hans. Á haustdögum 1944 hófum
við nám saman í undirbúningsdeild
Menntaskólans og fylgdumst síðan
að til stúdentsprófs 1951. Þetta
voru mikil gleðiár þar sem bæði var
tekist á við nám og leik, einkum
tókumst við á af hörku í handbolt-
anum á Hálogalandi en aldrei bar
skugga á vináttuna. Eftir háskóla-
nám sitt í hvoru landi lágu leiðir
saman á ný 1957 þegar við ákváð-
um að hittast reglulega ásamt
góðum bekkjarbræðrum og spila á
spil. En áhugi okkar á handbolta
var ekki úr sögunni og nú ákváðum
við að vinna saman að stofnun og
framgangi handknattleikssam-
bandsins og stóð það starf í meira
en heilan áratug. Mér eru minnis-
stæðar góðar ferðir með landsliðinu
á árunum 1959—1970, þar sem við
fengum bæði að upplifa sigra og
ósigra en ávallt tókst Axel að sjá
björtu hliðamar á árangrinum.
Eftir að þessu nána samstarfi
lauk hef ég átt því láni að fagna
að hitta hann reglulega við spila-
mennsku og á öðmm gleðistundum.
Er mér afmælisdagur Axels í sumar
sérstaklega minnisstæður, það var
bjart yfir öllu þann dag á hans fal-
lega heimili og í fjölskyldunni. Það
er með sárum söknuði sem ég kveð;
ég þakka vjnáttu hans og allar
gleðistundirnar með honum og bið
Guð að varðveita Axel og veita
ástvinum hans huggun.
Rúnar Bjarnason
Fréttin um andlát Axels Einars-
sonar nú skömmu fyrir jólahátíðina
kom sem reiðarslag yfir vini hans
og samstarfsmenn. Fallinn er í val-
inn lángt um aldur fram einn af
mætustu og virtustu lögfræðingum
íslands.
Að loknu námi í lögfræði við
Háskóla Islands og framhaldsnámi
í sjórétti við háskólann í London,
hóf Axel störf við málflutnings-
stofu, er faðir hans, Einar B.
Guðmundsson hrl., og félagai- hans
ráku í Reykjavík.
Sú skrifstofa sinnti ýmsum lög-
fræðistörfum fyrir Flugféiag Is-
lands og það kom því í hlut þein-a
feðga að vera stjóm Flugfélags ís-
lands til ráðuneytis og aðstoðar í
umfangsmiklum undirbúningsstörf-
um í sambandi við fyrirhugaða
sameiningu Flugfélags íslands og
Loftleiða í nýtt félag, Flugleiðir.
Allt frá þeim tíma hafa Axel
SJÁ BLS. 38