Morgunblaðið - 28.12.1986, Page 30

Morgunblaðið - 28.12.1986, Page 30
30 MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 28. DESEMBER 1986 Sakharov í viðtali við bandarískar sjónvarpsstöðvar: „Mig langar til að sjá mi g um í heiminum“ „Sovétmenn eiga að njóta þeirra réttinda sem tíðkast í frjálsu samfélagi“ Andrei Sakharov ásamt konu sinni, Yelenu Bonner, á heimili þeirra í Moskvu. Sjö ár liðin frá innrásinni í Afganistan: Þjóðarleiðtogar saka Sovétmenn um mannréttindabrot New^York, Moskvu, AP, Reuter. SOVÉSKI andófsmaðurinn Andrei Sakharov sagði í fyrra- dag í viðtali við bandarískar sjónvarpsstöðvar, að hann Iang- aði til að ferðast um heiminn. Kvaðst hann telja, að það gæti orðið Sovétstjórninni til álits- auka ef hún leyfði honum það. Yelena Bonner, eiginkona Sak- átökum írana og íraka undan farna daga. íranir segjast hafa fellt 3000 íranska hermenn en írakar segjast hafa hrundið árás írana og fellt 10.000 menn á Shatt AI-Arab-sundi skammt frá Bashra, næst stærstu borg írak. Talsmaður herstjómar íraka sagði í gær að „lokasókninni", sem Iranir hafa heitið á undanfömum árum, hefði verið hrundið. Ráða- menn í Teheran sögðu hins vegar að árásin, sem hófst á aðfangadag, hefði ekki verið „sóknin mikla“ heldur hefði verið um takmarkaðar aðgerðir að ræða í hefndarskyni við loftárásir íraka að undanfömu. Útvarpið í Teheran sagði að 3000 hermenn íraka hefðu verið felldir í bardögum um fjórar eyjar á Shatt Al-Arab-sundi en þar liggja landa- harovs, segir, að maður sinn sé mjög heilsuveill og þurfi líklega að fá gangráð. „Eg hef mestan áhuga á mann- réttindamálum og vil beijast fyrir frelsi þeirra, sem hafa verið fang- elsaðir vegna skoðana sinna,“ sagði Sakharov í viðtali við CBS-sjón- varpsstöðina bandarísku. „Ég vil mæri ríkjanna tveggja. í tilkynn- ingu IRNA, hinnar opinberu fréttastofu írana, sagði að írakar hefðu beitt efnavopnum gegn árás- arliðinu. írakar kváðust hins vegar hafa hrundið árásinni og gereytt nokkrum herdeildum írana. Mikil sigurhátíð var haldin í Baghdad, höfuðborg írak, á föstudagskvöldið eftir að tilkynnt hafði verið að 10000 íranskir hermenn hefðu verið felldir. Þann 26. janúar hefst í Kuwait ráðstefna ríkja sem játa múhameðs- trú. Fulltrúar 46 ríkja munu sitja ráðstefnuna og verða m.a. ræddar leiðir til að binda endi á Persaf- lóastríðið sem staðið hefur í sex ár. írakar sögðu í gær að með árásinni hefðu íranir ætlað að tryggja stöðu sína á vígvellinum áður en ráðstefn- an hæfist. líka vinna að auknu ferðafrelsi, þar á meðal rétti manna til að ferðast eða flytjast úr landi. Sovétmenn eiga að njóta þeirra réttinda, sem tíðkast í fijálsu samfélagi." Sakharov sagði, að hann ætti þá ósk helsta fyrir sjálfan sig að fá að ferðast. „Mig langar til að hitta fjölskyldu mína og sjá mig um í heiminum. Ef mér væri leyft það myndi það verða til að auka álit stjómarinnar í augum umheims- ins.“ Í viðtali, sem Sakharov átti við NBC-sjónvarpsstöðina, sagði hann, að vegna þeirra breytinga, sem nú ættu sér stað í Sovétríkjunum, myndi öðrum pólitískum föngum brátt verða sleppt. Hann endurtók enn einu sinni fordæmingu sína á innrás Sovétmanna í Afganistan og sagði það skoðun sína, að geim- vamaáætlun Ronalds Reagan, Bandaríkjaforseta, væri ekki meiri- háttar þröskuldur í vegi afvopnun- ar. Alexander Goldfarb, sonur sov- éska andófsmannsins Davids Goldfarb, sem fyrir skömmu fékk að koma til Bandaríkjanna, þýddi NBC-viðtalið. Sagði hann, að Sak- harov hefði sagt viðmælendum sínum, að hann vonaði, að Gorbac- hev yrði ekki grunaður um einber áróðursbrögð með því að leyfa þeim hjónum að koma til Moskvu. Yelena Bonner, eiginkona Sak- harovs, sagði í fyrradag, að maður sinn væri mjög hjartveikur og þyrfti líklega að fá gangráð. Sakharov sagði, að í fyrra hefði hann neitað frekari læknismeðferð í Gorkí, þar sem hann var í útlegð, þegar hann komst að því, að KGB kvikmyndaði allar læknisvitjanir hans. New York, AP. FJÖLMARGIR þjóðarleiðtogar sökuðu í gær Sovétmenn um mannréttindabrot í Afganistan og hvöttu þá til að draga innrás- arliðið til baka. I gær voru sjö ár Iiðin frá því Sovétsljórnin sendi hermenn inn í landið til að aðstoða stjórnvöld þar í baráttu við skæruliða múslima. Sir Geoffrey Howe, utanríkisráð- herra Bretlands, sagði að vandi Afgana yrði ekki leystur með vopnavaldi. Brottkvaðning sovéska herliðsins væri eina færa leiðin til að lina þjáningar þjóðarinnar. Tals- maður stjórnarinnar í Bonn í Vestur-Þýskalandi sakaði Sovét- menn um „þjóðarmorð" í Afganist- an og lýsti yfir stuðningi við baráttu frelsissveita Afgana fyrir sjálfs- stæði þjóðarinnar. Franska ríkis- stjómin tók í sama streng og kvaðst ætla að auka stuðning við frelsis- sveitimar. Stjórnvöjd í Japan sögðu ástand- ið í Afganistan vera „hryllilegt“ og lýstu yfir fullum stuðningi við við- leitni aðildarríkja Sameinuðu þjóðanna til að koma á friði í Afgan- istan. Kínverska utanríkisráðuneyt- ið sendi frá sér tilkynningu í gær þar sem sagði að tafarlaus brott- kvaðning sovéska innrásarliðsins væri forsenda friðar í Afganistan. Fullyrt var að rúmlega ein milljón Afgana hefðu fallið í bardögum síðustu sjö ára og að fimm milljón- ir manna hefðu misst heimili sín. I tilkynningunni sagði ennfremur að vera herliðsins þar ógnaði öryggi ríkja í þessum heimshluta. Talið er að 115.000 sovéskir her- menn séu í Afganistan. Sovétstjórn- in sendi herlið inn í landið þann 27. desember árið 1979 til að styða kommúnistastjómina þar í baráttu hennar við frelsisveitir Afgana. Kremlveijar gerðu Babrak Karmal að leiðtoga landsins en í maímánuði tók Najibullah, sem verið hafði yfir- maður öryggislögreglunnar, við starfi hans. Neyðarástand í kúb- önsku efnahagslífi Horfur á að útflutningstekjurnar minnki um helming Havana, Kúbu, Reuter. FIDEL Kastró, forseti Kúbu, skýrði i gær frá umfangsmikl- um neyðarráðstöfunum í efnahagsmálum þjóðarinnar. Felast þær m.a. i því, að mjólk- ur- og eldsneytisskammturinn verður minnkaður og ókeypis máltíðir í mörgum verksmiðj- um verða afnumdar. Búist er við, að útflutningstekjur þjóð- arinnar á næsta ári muni minnka um helming. í ræðu, sem Kastró flutti á þjóðþinginu, sagði hann, að efna- hagsástandið væri mesta vanda- mál, sem þjóðin ætti við að glíma. Á síðasta ári hefðu útflutnings- tekjumar numið 1,2 milljörðum dollara en nú væri útlit fyrir, að þær yrðu aðeins 600 milljónir dollara árið 1987. Kenndi hann um lágu sykur- og olíuverði. Kúbumenn vinna enga olíu sjálfir en selja hins vegar hluta af þeim 13 milljónum tonna, sem þeir fá frá Sovétmönnum, á fijálsum markaði. 1984 og ’85 fengu þeir meiri gjaldeyri fyrir þessa olíu en fyrir sykurinn, sem er þó helsta útflutningsvara þjóðarinnar. Kastró sagði, að strætisvagna- fargjöld yrðu tvöfölduð, máltíðir í mötuneytum verksmiðja yrðu ekki lengur ókeypis og útsendig- artími sjónvarpsins skorinn niður. Eldsneytisnotkun opinben-a stofn- ana verður minnkuð um 20%, Fidel Kastró rafmagnsverð hækkað og stærri hluti vefnaðarvöruframleiðslunn- ar fluttur úr landi og framboðið innanlands minnkað. Þá hefur verið ákveðið að skera niður inn- flutning á þurrmjólkurdufti og þar með mjólkurskammtinn en á Kúbu er öll nýmjólk drýgð með mjólkurdufti. Það kom fram hjá Kastró, að ekki væri við því að búast, að Sovétmenn leystu vanda Kúbu- manna því að sjálfir hefðu þeir orðið fyrir miklum skakkaföllum í efnahagsmálunum. Sagði hann, að á yfirstandandi ári hefðu Kúbu- menn í fyrsta sinn ekki getað staðið við afborganir af erlendum lánum. Persaflóastríðið: Þúsundir manna falla í heiftarlegrim bardögnm Bashra, Nikósiu, Bahrain, AP, Reuter. ÞÚSUNDIR manna hafa fallið í

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.