Morgunblaðið - 06.02.1987, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 6. FEBRÚAR 1987
Kirkja og brunnur miðdepill virkisins.
Kona að plægja fyrir utan virkið.
A söguslóðum
Bandaríkianna
eftir Sigurborgu Ragnarsdó ttur
Vorið er ein fallegasta árstíð í höfuðborginni.
Þegar kirsuberjatrén og annar gróður skartar
sínu fegursta, verður allt umhverfið eins og
nokkurs konar ævintýraland. Á einum slíkum
vordegi lá leið okkar til Williamsborgar í Virg-
iníufyiki.
Þetta var ekki fyrsta ferð á vinsælan stað, því
tvisvar áður ókum við þangað suður eftir og í
bæði skiptin með íslenska gesti er hér voru á
ferð. Hvað gerir Vilhjálmsborg að eftirsóttum
ferðamannastað kann einhver að spyrja og er
ætlunin að lýsa því í þessari grein.
Drög lögð að sjálf-
stæðisyfirlýsingu
Bandaríkjanna
Fyrir u.þ.b. 200 árum bjuggu á
þessum slóðum menn með háleitar
hugmyndir, menn sem höfðu þau
áhrif að lýst var yfir sjálfstæði
amerískra nýlendna og myndað
nýtt ríki. Það var hér á þessum
stað sem George Washington,
Thomas Jefferson, Patrick Henry
og George Mason öðluðugt fullan
pólitískan þroska. Og það var hér
sem þeir ásamt leiðtogum Virginíu-
fylkis lögðu drögin að sjálfstæðis-
yfirlýsingu Bandaríkjanna.
í dag er hægt að komast í snert-
ingu við löngu liðna tíma, því
Vilhjálmsborg hefur að mestu verið
gerð upp. Árið 1926 fór prestur að
nafni Goodwin þess á leit við John
D. Rockefeller yngri að gengist
yrði fyrir því að varðveita og endur-
byggja þennan 18. aldar bæ.
Rockefeller tók þeirri málaleitan
vel, svo vel að hann fórnaði öllum
sínum krafti að láta þennan draum
rætast eða allt fram í andlátið í
maí 1960.
Það tekur u.þ.b. 3 klst. að aka
frá höfuðborginni suður til Vil-
hjálmsborgar. Þegar nær dregur
sögustaðnum er engin hætta á að
villast, því góð skilti í nýlendustíl
vísa leiðina inn á svæðið. Ekki er
hægt að álasa Bandaríkjamönnum
fyrir skort á skipulagshæfni, svo
vel tekst þeim til á sögusvæðinu.
Fyrsta verk ferðamannsins er að
heimsækja upplýsingamiðstöð stað-
arins. í þessari þriðju heimsókn
okkar, urðum við vör við að mið-
stöðin hefur verið stækkuð all
verulega og alltaf virðist samt nóg
að gera. Fljótt komumst við að raun
um að ferðamannastraumurinn
minnkar ekkert, því þegar við ætl-
uðum að hafa vaðið fyrir neðan
okkur og byija á því að panta borð
á einum af þremur aðalmatsölustöð-
um sögusvæðisins, var allt upppant-
að. Það kom hins vegar ekkert í
veg fyrir áhuga okkar að borða í
anda 18. aldar og var því ákveðið
að borða utan svæðis fram á sunnu-
dag en þá var loks hægt að fá borð
á Christiana Campbell-kránni.
Næsta skref var að velja aðgöngu-
miða inn á svæðið. Það eru tvær
gerðir af aðgöngumiðum sem hægt
er að kaupa til að komast þangað.
Annars vegar passi sem veitir við-
komandi ótakmarkaðan aðgang og
gildir í eitt ár. Hins vegar er að-
göngumiði er veitir aðgang inn á
13 sýningarstaði. Verðmunur er
nokkur, en gott að hafa ársmiða
ef fólk getur komið aftur og vill fá
að sjá allt svæðið.
Einkabílar strang-
lega bannaðir
Upplýsingamiðstöðin veitir ýmiss
konar aðra þjónustu, t.d. er kynn-
ingarmjmdin „Vilhjálmsborg —
Saga föðurlandsvinar" sýnd á 35.
mín. fresti. Lýsir hún hvemig plan-
tekmeigandi í Virginíu brýst áfram
til baráttu fyrir sjálfstæði Banda-
ríkjanna. Hún sýnir einnig þátttöku
Thomas Jefferson, Patrick Henry
o.fl., um leið og hún rekur orsakir
og afleiðingar Amerísku byltingar-
innar (The American Revolution).
Til að auka enn frekar á 18. ald-
ar blæ staðarins er bannað að aka
einkabílum inn á sögusvæðið á sýn-
ingartíma. í staðinn ganga vagnar
(sem eru því miður engan veginn í
anda nýlendutímans) stöðugt frá
upplýsingamiðstöð að og frá sýn-
ingarsvæðinu. Einungis þarf að
sýna passann og er þá hægt að
fara inn og út úr vögnunum að vild.
Eins og allt annað er vel skipulagt,
hefði mátt velja eitthvað annað en
grámyglulega álstrætisvagna til að
aka um svæðið. Það er erfítt að
gleyma 20. öldinni, þar sem þeir
aka með tilheyrandi skrölti og
mengun um svæðið. Eina lausnin
er að velja göngugötur þar sem
þeir ekki aka.
Hárkollumeistarar,
silfursmiðir og
aðrir listamenn
Sögusvæði Vilhjálmsborgar þek-
ur 173 ekrur af upphaflegum bæ
og enn er notast við gatnaskipulag
frá 1699. Svæðið sem er ein mfla
að lengd, takmarkast af háskóla
Vilhjálms og Maríu að vestanverðu
og þinghúsinu (The Capitol) að
austan. Meðalbreidd svæðisins er
ein og hálf mfla er umlykur bygg-
ingar við þrjár aðalgötur staðarins
— Duke of Gloucester-götu og
Francis- og Nicholson-stræti. Á
þessu svæði standa 88 af uppruna-
legum byggingum Vilhjálmsborgar,
sem ýmist hafa verið híbýli manna
eða búðir, krár eða aðrar opinberar
byggingar. Fimmtíu aðrar bygging-
ar hafa verið reistar á upprunaleg-
um stöðum til að gera bæinn eins
líkan því sem hann var í upphafí.
Þegar við vorum búin að koma
okkur fyrir inni á hóteli, tókum við
strætisvagn við upplýsingamiðstöð-
ina er ók okkur inn á svæðið.
Aðeins örfáar mínútur tekur að aka
þangað. Engu að síður tekst rödd
í hátalarakerfí vagnsins að bjóða
gesti velkomna og útskýra hvem
stað áður en þangað er komið. Það
er möguleiki að skoða u.þ.b. 40
sýningarstaði á milli 9 og 5 dag-
lega. Starfsfólkið þama sem flest
býr og vinnur í Vilhjálmsborg gefur
staðnum sérstakan blæ þar sem það
gengur til verka að hætti og með
klæöaburði 18. aldar. Af mörgu er
að taka og ef fólk vill njóta til fulls
þess er staðurinn hefur upp á að
bjóða þarf a.m.k. vikudvöl til að
gera öllu skil. í stuttri helgarheim-
sókn er ekki um annað að ræða en
velja og hafna.
Það sem gerir heimsókn á stað
sem þennan sérstakan, er að sjá
alvöru handverksmenn við vinnu
sína og ekki virðast þeir af lakara
taginu. Á sögusvæðinu eru 20 list-
iðnaðarbúðir, þar sem sögulega
klæddir listamenn vinna með 18.
aldar verkfæri og framleiða kjör-
gripi svipaða þeim er smíðaðir voru
hér fyrir 200 ámm. Það er auðvelt
að gleyma amstri og stríði 20. ald-
ar þegar horft er á nákvæmnis- og
rólegheitavinnubrögð þessara lista-
manna. Við sáum hárkollumeistara,
apótekara, byssusmiði, bókbindara,
silfursmiði og marga fleiri við vinnu
sína. Vörumar er hægt að fá keypt-
ar í smáverslunum við Gloucester-
götu.
Hnetusmjörssúpa að
hætti 18. aldar
Beinin urðu fljótt lúin á rambi
um staðinn og því var gott að setj-
ast inn á vinalegan stað og fá sér
hressingu.
Flestir er leggja leið sína til Vil-
hjálmsborgar vilja komast 200 ár
aftur í tímann, einnig í mat og
drykk. Á sögusvæðinu eru þrír veit-
ingastaðir eða krár, þar sem boðið
er upp á mat með 18. aldar yfír-
bragði. Ein af fínni kránum á 18.
öld var King Arms við aðalgötu
bæjarins.
Matseðillinn býður upp á hefð-
bundna Virginíurétti s.s. hnetu-
smjörssúpu, svína- og kjúklinga-
bijóst að hætti fylkisins. Við fórum
Starfsmaður af írsku bergi brotinn. Virkið í baksýn.