Morgunblaðið - 06.02.1987, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 6. FEBRÚAR 1987
31
„Ég óttast að þessi
deila sé óleysanleg“
- segir Þórarinn V. Þórarinsson, um stöðuna í farmannadeilunni
„Ég er farinn að óttast að þessi
deÚa sé óleysanleg. Eftir finun
vikna verkfall virðumst við
standa í svipuðum sporum og i
upphafi. Þó er kannski fyrst og
fremst um það að ræða að við
finnum ekki viljann eða þorið af
hálfu okkar viðsemjenda til þess
að höggva á hnútinn og klára
málið. Það er alveg ljóst að und-
irmenn á farskipum eru orðnir
óvanir því að gera ábyrga kjara-
samninga og það virðist vera
farið að há félaginu feiknarlega
mikið,“ sagði Þórarinn V. Þórar-
insson, framkvæmdastjóri
Vinnuveitendasambands íslands,
eftir að upp úr samningatilraun-
um milli Sjómannafélags
Reykjavíkur og VSÍ slitnaði í
gærdag eftir næturlangan fund,
sem verkamannafélagið Dags-
brún hafði meðalgöngu um.
Þórarinn sagði að þeir hefðu
reynt ótal leiðir til þess að fínna
sameiginlega niðurstöðu í deilunni
og kaupskipaútgerðin hefði teygt
sig eins langt og framast var unnt
til þess að leysa málið. Að lokum
hefðu aðilar staðið frammi fyrir til-
tekinni lausn, en samninganefnd
SFR hefði ekki treyst sér þegar á
reyndi til þess að semja. „Afstaða
Sjómannafélagsins virðist vera sú
að það treystir sér ekki til þess að
semja. Tregða þess til þess að tak-
ast á við vandamálin er meiri en
ég hef nokkurs staðar kynnst áður
og niðurstaðan í nótt varð þvi mið-
ur engin," sagði Þórarinn.
„Ef maður horfir til þeirra alvar-
legu áhrifa sem þetta verkfall er
farið að hafa og hvemig sáttatil-
raunir hafa gengið, þá hvarflar að
manni að stéttarfélag, sem þannig
gengur fram — telur 160 manns
og getur ekki samið, en getur samt
lamað viðskipti til og frá landinu,
stefnt atvinnuöryggi og afkomu
fjölda einstaklinga og þjóðarbúsins
í heild í mikla tvísýnu — að slíkt
stéttarfélag rísi ekki lengur undir
nafni. Það stendur ekki undir þeirri
ábyrgð, sem hvílir á stéttarfélögum.
Þeim hefur með lögum verið falinn
tiltekinn hluti almannavalds. Þau
hafa valdið til að stöðva tiltekna
starfsemi og í því valdi flest einnig
gríðarleg ábyrgð. Mér fínnst að
SFR geri sér engan vegin grein
fyrir þeirri ábjrgð, sem þessum
rétti fylgir," sagði Þórarinn.
„Eins og núna standa sakir sjáum
við enga leið til lausnar deiluinni.
Það hefur ítrekað verið reynt að
fínna lausn og nú síðast gengið á
milli aðila. Það komu upp ákveðnar
hugmyndir að lausn, sem sýndi sig
að Sjómannafélagið treysti sér ekki
til þess að ganga inn á þegar á
reyndi. Eg verð að segja það að
mér virðist að kannski sé orðið svo
langt síðan að Sjómannafélagið
hafi gert ábyrgan kjarasamning,
sem ekki heftir verið felldur í at-
kvæðagreiðslu, að því sé ósköp
einfaldlega ekki lagið að gera kjara-
samninga og taka af skarið. Það
má kalla þetta getuleysi í samnings-
gerð. Niðurstaðan er að okkar mati
sú að við. séum komnir á enda-,
punkt. Víð létum teyma okkar
áfram, því hagsmunir okkar af því
að semja við SFR eru feykilega
miklir. Við getum ekki búið við
eilífðar átök við eitt af fimm stéttar-
félögum á farskipaflotanum. Við
getum ekki lifað við það að 160
manns stöðvi flutninga að og frá
„Sáttasemjari mun hafa sam-
band við okkur í fyrramálið og
þá verður farið yfir stöðuna.
Hvað hann gerir er auðvitað ekki
gott að segja, en mér sýnist að
það hljóti að vera uppi flötur á
þessu máli. Stjórn- og trúnaðar-
mannaráð var með fund hér í
kvöld og við teljum eðlilegt að
halda fast við kröfur okkar. Þó
að þessir ágætu félagar okkar í
samtökum vinnuveitenda hristist
og skjálfi og segist vera alger-
lega patt og mát í viðræðunum
við okkur trúi ég ekki fyrr en
ég tek á því að þetta sé síðasta
orðið í þessu máli. Við verðum
að semja og við ætlum okkar að
halda áfram,“ sagði Guðmundur
Hallvarðsson, formaður Sjó-
mannafélags Reykjavíkur, í
gærkveldi, eftir að upp úr slitn-
aði í viðræðum þeirra við
kaupskipaútgerðarnar.
Guðmundur sagði að grunn-
kaupstölur hefðu ekki verið alveg
frágengnar. Þær hefðu þó verið í
anda ASÍ samkomulagsins, en það
sem hefði slitnað á hefði verið að
landinu og stefni atvinnuöryggi og
afkomu þúsunda manna í tvísýnu.
Það er engin spurning um það að
útflutningsmarkaðimar og þjóðar-
búið hafa skaðast og þá er ég ekki
að tala um þann beina skaða sem
kaupskuipaútgerðimar hafa orðið
kaupskipaútgerðin hefði vijað fá
lengdan vinnutíma háseta við al-
menn skipsstörf úr 8-20 eins og það
væri nú í 6-22. SFR hefði boðið að
vinnutíminn lengdist frá 6-20, en
því hefði verið hafnað og á þessu
atriði hefði slitnað. Viðsemjendumir
hefðu gert þetta atriði að skilyrði
fyrir að ræða grunnlaunin frekar,
en SFR hefði ekki talið sig geta
gengið lengra. „Einhvem tíma hefði
verið sagt { samningum að þama
væri farið bil beggja, en því var
ekki að heilsa nú,“ sagði Guðmund-
ur. Hann sagði að alls staðar {landi
væri verið að minnka vinnuálag,
en kaupskipaútgerðin vildi auka það
á skipunum.
Guðmundur sagði að talsvert
hefði miðað í samkomulagsátt í við-
ræðunum þrátt fyrir allt. Þannig
hefði verið búið að ganga frá veru-
lega breyttum vinnutíma á grund-
velli óska útgerðarinnar, til þess að
senda um borð i skipin til skoðunar
hjá farmönnum og endanlegrar af-
greiðslu, en tölulegar hliðar málsins
hefðu ekki verið fullafgreiddar.
„Við emm að sækja leiðréttingu
á grunnlaunum, sem eru nú 23.612,
fyrir, heldur skaða annarra, sem
ekki eiga aðild að þessari deilu.
Þeirra tjón er klárlega lang mest.
Þetta er einnig farið að koma niður
á framleiðslustarfseminni i einstök-
um greinum. Það er farið að draga
úr vinnu sums staðar og okkur
þykir leitt til þess að vita að verka-
menn á hafnarsvæðinu hafa dregist
inn f þessa deilu. Þeirra tjón er
þegar orðið mikið, þar sem þar
hefur fallið niður öll yfírvinna vegna
þessa verkfalls. Hafnarverkamenn
eru hátt á fjórða hundrað. Þeir eru
að fara í samúðaraðgerðir með SFR
og það að því er virðist af takmörk-
uðum eldmóði svo vægt sé til orða
tekið. Það er því sama hvert litið
er við höfum biýna hagsmuni af
því að semja við SFR og viljum
leggja okkur fram um það, en það
hefur ósköp einfaldlega ekki geng-
og að þau verði 27.700. Við erum
réttilega að fara fram á meira- en
nemur launahækkunum ASÍ samn-
ingnum, en það verður að taka tillit
til þess sem hefur verið að gerast
í launamálum farmanna undanfarin
ár, sérstaklega með tiliiti til þess
sem gerðist 9. maí 1986 þegar sett
voru lög á farmenn. Kjaradómur
hvað sfðan upp úrskurð sinn 9.
ágúst sama ár um það að farmenn
ættu að fá sama og ASÍ. Á sama
tíma eru aðilar, sem höfðu sam-
þykkt ASÍ samkomulagið frá því í
febrúar, að fá meira. Þá er verið
að semja við verkamenn í físki-
mjölsverksmiðjum um 25% launa-
hækkun, verkamenn í steypustöðv-
um um 25%, véla- og tækjamenn
35%, Dagsbrúnarmenn hjá
Reykjavíkurborg um 24,7%, verka-
menn í olíustöðvum 27%, verka-
menn í vegagerð 22% og verkamenn
hjá Mjólkusamsölunni um 15%. Á
sama tíma eru farmenn bundnir af
lögum um kjör sín og ekki sáum
við fram á það í aprfl 1986 að
þríhliða samningur yrði gerður milli
ASÍ, VSÍ og ríkisvaldsins og hvað
þá heldur að það þýddi að engvir
ið,“ sagði Þórarinn.
— Hvert var hlutverk Dags-
brúnar í samningaviðræðunum í
nótt?
„Það er ekkert lejmdarmál að
forysta Dagsbrúnar telur sig hafa
brýna hagsmuni af því að leysa
þessa deilu. ForystumenjsJélagsins
þeir Guðmundur Jr^Guðmundsson
og Þröstur Ólafsson hafa því undan-
fama daga gengið á milli aðila og
reynt að fínna möguleika til þess
að halda viðræðum áfram. Þessi
meðalganga leiddi til þess að fund-
ur var ákveðinn í gærkveldi, sem
stóð í alla nótt og fram yfír hádegi
í dag. Það er heldur ekkert leyndar-
mál að forystumenn Dagsbrúnar
hafa reynt að ganga sáttarveg á
milli okkar, en því miður árangurs-
laust,“ sagði Þórarinn að lokum.
mættu semja betur eða laga kjör
sín, án nokkurs tillits til þess sem
á undan var gengið. Ég hef sagt
það áður, ef slíkt ástand á að ríkja,
hversvegna er þá ekki samþykkt lög
í landinu um þau laun sem þessir
aðilar hafa komið sér saman um,
svo menn séu ekkert að ómaka sig
í svona kjarabaráttu," sagði Guð-
mundur.
Guðmundur sagði það rangt hjá
vinnuveitendum að þeir hefðu gert
sjómönnum gott tilboð og nefnt
tölur á bilinu 90-100 þúsund, en
að baki þeim launum lægu 156
stundir í yfírvinnu {mánuði umfram
dagvinnu í landi. „Ég trúi því ekki
að útgerðimar séu þannig þenkj-
andi að þetta vinnutímamál verði
gert að frágangssök og þær láti
brotna á því atriði. Ef þetta er
ástæða til þess að slíta kjarasamn-
ing á, þá segi ég það sama og þeir
hafa sagt um okkur, að þeir eru
að fínna sér tylliástæðu til þess að
hlaupast frá þessu máli, svo létt-
vægt sem þetta mál er fyrir þá, en
ekki fyrir okkur,“ sagði Guðmundur
einnig.
„Við verðum að semja og
æthim okkur að halda áfram“
- segir Guðmundur Hallvarðsson, formaður Sjómannafélags Reykjavíkur