Morgunblaðið - 20.02.1987, Blaðsíða 24

24
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 20. FEBRÚAR 1987
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 20. FEBRÚAR 1987
25

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Aðstoöarritstjóri
Fulltrúar ritstjóra
. Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
Árvakur, Reykjavík
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Björn Bjarnason.
Þorbjörn Guðmundsson,
Björn Jóhannsson,
Árni Jörgensen.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson,
Ágúst Ingi Jónsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aöalstræti 6, sími 691100. Auglýsingar:
Aöalstræti 6, sfmi 22480. Afgreiösla: Kringlan 1, sími 83033.
Áskriftargjald 500 kr. á mánuöi innanlands. í lausasölu 50 kr. eintakiö.
Vímuefni
og vændi
Aðstæður í íslenzku sam-
félagi hafa gjörbreytzt
frá lyktum síðari heimsstyij-
aldar. Flest hefur breytzt til
hins betra. Við búum við at-
vinnu- og afkomuöryggi, rétt
til menntunar, grósku í menn-
ingu og Iistum, dágóða heil-
brigðisgæzlu, einstaklings-
frelsi, lýðræði og þingræði.
Samgöngutæknin hefur
fært ríki heims í nábýli. ísland
er nánast komið inn á gafl hjá
öllum heimsálfum. Menn ferð-
ast heimshoma á milli á
fáeinum klukkustundum.
Menningarlegt, viðskiptalegt
og félagslegt samband okkar
við umheiminn er meira og
betra en nokkru sinni fyrr í
þjóðarsögunni.
Á sama tíma og tæknin
hefur nánast þurrkað út fjar-
lægðir í heiminum hefur orðið
bylting í byggðaþróun í
landinu. Þjóð, sem upp úr alda-
mótum bjó að níu tíundu í
strjálbýli, býr nú í sama yfír-
gnæfandi hlutfalli í þéttbýli.
Ollum þessum miklu þjóðlífs-
breytingum, sem gerst hafa á
ekki lengri tíma en meðalævi
íslendings, hefur fylgt margs-
konar rask í samfélaginu. I
almennri hagsæld og góðæri
hafa búið um sig meinsemdir,
sem rætur — eða fyrirmynd —
eiga í „botnfalli" milljóna-
þjóða. Það neikvæða og
hryggilegasta í mannmergð
fyrrum flarlægra þjóða hefur
sagt til sín í íslenzku sam-
félagi líðandi stundar.
„Fimmtán til tuttugu ungl-
ingsstúlkur, sem háðar eru
fíknieftium, stunda nú vændi
í Reykjavík samkvæmt upplýs-
ingum lögreglu og SÁA. Að
sögn landlæknis teljast þær til
þess hóps, sem erfíðast verður
að ná til til að hindra út-
breiðslu alnæmis." Þannig
hljóðar frétt í Morgunblaðinu
í gær, sem hlýtur að hafa
snortið hvem hugsanði mann
illa.
Fíkniefni eru vaxandi vandi
í íslenzku samfélagi, sem
bregðast verður við í tíma.
Vændi, jafnvel unglings-
stúlkna, hefur ekki verið
fréttaeftii hér á landi til
skamms tíma. Þetta tvennt,
vímuefni og vændi, eru nægj-
anlegir hættuboðar til að kalla
út allar tiltækar „hjálparsveit-
ir“ samfélagsins. Þegar hér við
bætist alnæmi, einn voðaleg-
asti smitsjúkdómur í sögu
mannkynsins, sem berst með
kynmökum og vímuefnanál-
um, er „útkallið" óhjákvæmi-
legt.
Hvenær er þörf þjóðarátaks
ef ekki undir slíkum kringum-
stæðum?
Oft var þörf en nú er nauð-
syn að taíca höndum saman
um fyrirbyggjandi vamir og
björgunarstörf.
íþrótt
hugans
- skákin
Igær hófst á Hótel Loftleið-
um langöflugasta skákmót,
sem haldið hefur verið hér á
landi og raunar á Norðurlönd-
um öllum. Það er IBM á íslandi
sem heldur mótið í tilefni af
afmæli fyrirtækisins og í sam-
vinnu við Skáksamband ís-
lands.
Meðal keppenda eru margir
úr hópi öflugustu skákmanna
heims. í frétt Morgunblaðsins
í fyrradag um mót þetta segir
að „meðalstig keppenda á
IBM-mótinu séu 2.582 stig og
það sé það öflugasta sem hald-
ið hefur verið í heiminum það
sem af er þessu ári“.
Það er lofsvert framtak hjá
fyrirtækinu og Skáksamband-
inu að efna til móts af þessu
tagi, sem óhjákvæmilega hlýt-
ur að efla áhuga, heima fyrir,
á þessari hugaríþrótt, sem
ýmsir flokka undir list, jafn-
framt því að vera góð auglýs-
ing fyrir Iandið út á við.
Island hefur gert sig gild-
andi í alþjóðlegum íþróttasam-
skiptum, m.a. á sviði skáklist-
arinnar. Beztu skákmenn
okkar hafa gert garðinn fræg-
an og verið góð auglýsing um
íslenzkt atgervi út á við. At-
hyglisverðasti árangur þeirra
er þó sá að efla almennan
áhuga á hollri og þroskandi
íþrótt. Það mun þetta sterka
skákmót einnig gera. Þess
vegna er rétt að vekja á því
verðuga athygli.
IBM-SKAKMOTIÐ
Endurtekur Short sög-
una frá síðasta móti?
Bretinn ungi, Nigel Short, var óumdeilanlga maður fyrstu umferðar
IBM-skákmótsins sem hófst í gær á Hótel Loftleiðum. Short vann
Júgóslavann Ljubojevic örugglega í 29 leikjum og renndi stoðum
undir þá skoðun margra að hann sé sigurstranglegastur á mótinu,
en hann sigraði ásamt Kortsnoj á sterku móti í Wijk aan Zee, sem
lauk fyrir fáum vikum.
IBM-skákmótið var sett á Hótel
Loftleiðum í gær og við setninguna
sagði Þráinn Guðmundsson forseti
Skáksambands íslands að skákmót-
ið, sem er það sterkasta sem haldið
hefur verið á íslandi og Norðurlönd-
.unum, væri viðurkenning í verki til
ungu íslensku stórmeistaranna fyrir
góðan árangur þeirra að undan-
fömu. Þráinn sagðist einnig vona
að á þessu móti yrði sáð þeim fræj-
um sem skákmenn framtíðarinnar
myndu blómstra úr.
Matthías Á. Mathiesen utanríkis-
ráðherra hélt einnig ávarp við
setningu skákmótsins og sagði að
það væri viðeigandi að fyrirtæki
sem fengist við gervigreind og tölv-
ur, stuðlaði að því að hér á Islandi
hittust frjóustu hugsuðir skák-
heimsins til að etja kappi við hvem
annan.
Gunnar M. Hansson, forstjóri
IBM á íslandi, setti síðan mótið og
í ræðu sinni sagði hann meðal ann-
ars að þessu stórmóti í skák væri
ekki síst ætlað að vekja athygli og
glæða áhuga íslenskrar æsku á
skáklistinni, og því teldi IBM-fyrir-
tækið það eðlilegt framhald af
þessu móti að bjóða íslenskri æsku
til skákmóts í mars á næsta ári,
þar sem þátttaka miðast við 16 ára
og yngri. Síðan bað Gunnar bróður-
son sinn, Hans Adolf Hjartarson,
sem er 9 ára gamall áhugamaður
um skák og félagi í Taflfélagi
Reykjavíkur, að leika opnunarleik-
inn í skák Margeirs Péturssonar og
Viktors Kortsnoj. Undir ljósa-
skothríð frá blaðaljósmyndumnum
lék Hans d4 fyrir Margeir og skák-
mótið var hafið.
Fyrstu leikimir í öllum skákunum
vom leiknir hratt og áhorfendur
spáðu í stöðuna. Þeim þótti það
strax vera merki um styrkleika
mótsins að tveir af sterkustu skák-
mönnum íslendinga, þeir Hannes
Hlífar Stefánsson og Þröstur Áma-
son, vom í hópi þeirra sem færðu
leikina í skákunum upp á stóm
veggtöflin sen hanga á veggnum í
skáksalnum.
Menn gerðu sér vonir um að skák
gömlu meistaranna Portisch og Tal
yrði skemmtileg því þar kom upp
Meran-afbrigðið af slavneskri vöm.
Tal slær í merina sögðu þeir eftir-
væntingarfullir en skákin olli
vonbrigðum og var einna fyrst að
ljúka með jafntefli eftir tilþrifalitla
24 leiki.
Snemma dró til tíðinda í skák
Shorts og Ljubojevic. Ljubojevic
valdi Naidorf-afbrigðið af Sykileyj-
arvöm og og tefldi vægast sagt
glæfralega, taldi sig greinilega
standa betur að vígi en hann gerði.
Short tefldi hinsvegar óaðfinnan-
lega og þjarmaði jafnt og þétt að
Ljubo og þegar óverjandi mát blasti
við í næsta leik gafst Ljubojevic upp
eftir 29 leiki.
Frá upphafi skákar Shorts og Ljubojevic.
Morgunblaðið/Einar Falur
Sviptingaskák milli
Timinan og Agdestein
Hollenski stórmeistarinn Jan
Timman og Simen Agdestein tefldu
mjög spennandi skák þar sem Hol-
lendingurinn virtist ætla að koll-
sigla kollega sinn frá Noregi í
byijuninni. Agdestein varðist hins
vegar mjög vel og á tímabili virtist
hann vera að ná undirtökunum.
Þegar tímahrakið kom til sögunnar
missti hann hins vegar þráðinn og
þegar skákin átti að fara í bið var
á borðinu vonlaust hróksendatafl
sem Agdestein gaf án frekari tafl-
mennsku.
Hvítt: Jan Timman
Svart: Simen Agdestein
Drottningar-indversk vörn.
1. d4 - Rf6, 2. c4 - e€, 3. Rf3
- b6, 4. g3 - Ba6, 5. Rbd2 (5.
b3 er algengari leikur, en Timman
er kreddufastur og beitir ætíð
textaleiknum.) — Bb7 6. Bg2 —
c5?!, (6. — Be7 er mun öryggari
leikur.) 7. e4! — cxd4, (Peðið á e4
var friðhelgt. 7. — Rxe4?, 8. Re5
— Rc3, 9. Dh5 — g6, 10. Dh3 og
svartur tapar manni.) 8. e5 — Rg4,
9. 0-0 - Dc7,10. Hel - f6?! (Veik-
ir kóngstöðuna á vafasaman hátt.
10. — Rc6 var betra.) 11. h3 —
Rxe5, 12. Rxe5 — fxe5, 13. Bxb7
- Dxb7, 14. Dh5+ - Kd8,
(Svarta staðan er ekki beint augna-
yndi, en í slíkum stöðum nýtur
Agdestein sín best og framhaidið
teflir hann mjög vel.) 15. Rf3 —
d6, 16. Rg5 — g6, 17. Dg4 —
Kc8, 18. f4 - Rc6, 19. fxe6 -
Dd7, 20. exd6 - e6, 21. Rf7 (Það
er ótrúlegt að hvít áskotnist ekki
meira en vesælt peð eftir vafasama
taflmennsku svaita stjómandans.)
— Dxg4, 22. hxg4 — Hg8, 23.
Rxe5 — Rxe5, 24. Hxe5 — Bxd6,
25. Hd5 - Kc7, 26. Kg2 - Hae8,
27. Bh6 — He2+, (Svartur hefur
nú öðlast undirtökin.en staðan er
samt varasöm á báða bóga og tíma-
hrak í aðsigi.) 28. Kh3 - Hxb2,
29. Hxd4 — g5?, (Slæm yfirsjón.
Eftir 29. - He8l, 30. Hadl - Hee2,
hefur svartur góða sigurmöguleika)
30. Hadl - Hg6, 31. Bxg5
(Lfklega hefur Agdestein yfírsést
þessi einfalda flétta. Hvítur vinnur
nú einfaldlega peð.) — Kc6, 32.
Hld2 - Be5, 33. Hd5 - Hxd2,
34. Bxd2 — Hd6?, (Tímahraks af-
leikur. Eftir 34. — He6 er alls óljóst
um úrslit. Lokin þarfiiast ekki skýr-
inga.) 35. Hxe5 — Hxd2, 36. He7
— Hxa2, 37. Hxh7 — a5, 38. g5
— He2, 39. Kg4 - He8, 40. g6 -
Kd6, 41. Hb7 - Kc6, 42. Hf7 -
Kc5, 43. g7 - Hg8, 44. Hc7+ -
Kd6, 45. Ha7 - Kc5, 46. Kf5 -
Kxc4,47. Kf6 og svartur gafst upp.
Jón L. og Helgi tefldu sömu byij-
un og Short og Ljubojevic. Sú skák
var fremur róleg. Jón virtist þó
vera að ná undirtökunum um tíma
en slakaði síðan á og Helgi jafnaði
taflið og þeir sömdu siðan um skipt-
an hlut eftir 22 leiki.
Najdorf-afbrigðið kom einnig
upp í skák Jóhanns og Polugaev-
skis. Jóhann fékk snemma verri
stöðu á hvítt og náði aldrei að jafna
taflið. Að auki lenti hann í tíma-
hraki og missti að lokum tökin á
stöðunni í hróksendatafli og gaf.
Margeir lék d4 í fyrsta leiknum
og upp kom Bogoindversk vöm.
Margeir mun hafa gert ráð fyrir
því að Kortsnoj myndi velja þá byij-
un, og rannsakaði stöðuna kvöldið
áður, „er kominn með hann á eld-
húsborðið", eins og Guðmundur
Siguijónsson orðaði það, en hann
sá um skákskýringar á mótinu. Á
tímabili virtist Margeir standa betur
að vígi, en taflið jafnaðist síðan.
Kortsnoj hafnaði jafnteflisboði og á
endanum tók Margeir áhættu með
vafasömum mannakaupum og
missti við það tökin á stöðunni þeg-
ar tímahrak bættist við. Skákin fór
síðan í bið og var tefld áfram í
gærkvöldi en Margeir gafst upp í
50. leik.
Agdestein og Timman tefldu að
lokum furðuskák. Agdestein beitti
drottningarindverskri vöm og
Timman fómaði snemma tveimur
peðum fyrir sóknarfæri. Menn voru
almennt sammála um það um mið-
bik skákarinnar að staða Agde-
steins væri gjörtöpuð en honum
tókst að veijast vel og virtist síðan
vera kominn með betra tafl. En þá
var tíminn orðinn naumur og
síðustu leikina lék Agdestein eins
og hann væri að tefla hraðskák.
Þá duttu göt á stöðuna og eftir 47
leiki gaf Agdestein.
Önnur umferð IBM-skákmótsins
verður tefld í dag og hefst klukkan
16.30.
Orslit i 1. umferfi
Hvitt Svart Úr s 1 i t
Jón L Arnason - Helgi Olafsson 'i-'i
Margeir Pétursson - Viktor Korchnoi Biðskák
Nigel D Short Ljubomir Ljubojevic 1-0
Jan H Tiraman - Simen Agdestein 1-0
Lajos Portisch Mikhail N Tal 'i-'i
Jóhann Hjartarson Lev Polugaevsky 0-1
Mótherjar i £. umferð
Hvitt Svart Úrslit
Helgi Olafsson - Lev Polugaevsky
Mikhail N Tal - Jóhann Hjartarson
Simen Agdestein - Lajos Portisch
Ljubomir Ljubojevic - Jan H Timman
Viktor Korchnoi - Nigel D Short
Jón L Arnason Margeir Pétursson
Short vann
í 29 leikjum
Skák Nigels Short og Ljubojevich
hafði aðeins staðið í tæpar tvær
klukkustundir og 29 leiki er júgó-
slavneski stórmeistarinn, sem er
stigahæstur keppenda á IBM skák-
mótinu, neyddist til að rétta
höndina til uppgjafar, enda mát eða
stórfellt liðstap framundan. Byijun-
in var Najdorf-afbrigðið í Sikileyjar-
vöm sem Short er alkunnur
sérfræðingur f. Heimsmeistarinn,
Gari Kasparov, hefur þannig tvisvar
mátt lýsa sig sigraðan gegn stór-
meistaranum unga í sömu byijun.
Stórmeistaramir alkunnu Portisch,
Polugaevski, Ribli og Húbner eru
þar einnig meðal fómarlamba. Því
er auðvelt að gagnrýna byijunarval
Ljubojevich, en hann lét sér fátt
um fínnast, tefldi byijunina hratt
og iðandi flækjur birtust skjótt á
skákborðinu. Þar reyndist Short
hinsvegar snjallarí, fómaði manni
og eftir slæm mistök Ljubojevich
innbyrti hann sigurinn glæsilega.
Hvítt: Nlgel Short
Svart: Ljubomir Ljubojevich
Sikileyjarvörn:
1. e4 - c5, 2. Rf3 - d6, 3. d4 —
cxd4, 4. Rxd4 - Rf6, 5. RcS -
a6, 6. Be3 (Hvassasti leikurinn hér
er 6. Bg5 en textaleikurínn hefur
reynst Short vel) — e6, 7. f3 —
Be7, (Polugaveski hafði annan hátt
á gegn Jóhanni Hjartarsyni í sömu
umferð. Áframhaldið þar varð 7. —
b5, 8. Dd2 - Rbd7, 9. 0-0-0 -
Bb7, 10. g4 - h6, 11. Bd3 - Re5,
12. Kbl - b4 13. Rce2 - d5I? og
jafnaði taflið auðveldlega.) 8. Dd2
- b5, 9. g4 - Bb7, 10. 0-0-0 -
0-0, 11. h4 - Rc6, 12. Rxc6
—Bxc6, 13. g5 - Rd7, 14. Re2 -
d5, (Ljubojevich vanmetur mögu-
leika hvítu stöðunnar, enda kunnur
fyrir óhóflega bjartsýni í tafl-
mennskunni.) 15. Rd4 — Bb7, 16.
Bh3 (Keppendur gagnrýndu þenn-
an leik eftir skákina og álitu 16.
f4 sterkari leik) — Re5, 17. Del —
Rc4, 18. f4 — Rxe3, ( — Da5, 19.
Dxa5 — Rxa5, 20. e5 var betra
þótt möguleikamir liggi hjá
hvítum). 19. Dxe3 — Da5, 20. Kbl
— dxe4?, (Byggir á mistökum í
útreikningi.) 21. Rxe6!
- Hfe8? (Ein mistök leiða af sér
önnur. Betra var að þiggja riddara-
fómina þrátt fyrir að hvíta staðan
sé mun ákjósanlegri eftir 21. —
fxe6, 22. Bxe6+ - Kh8, 23. Hd7
því hvítur vinnur manninn til baka
með forgjöf.) 22. h5! — Bd8?, (Jafn-
gildir uppgjöf. Úrslitin eru enn óljós
eftir 22 — Bf8, 23.,Rxf8 — Hxf8,
24. h6) 23. Hd7! (Glæsilega teflt!
Hvíta sóknin nálgast nú svarta
kónginn af meiri djörfung en fyrr
og sigurinn er nú aðeins tímaspurs-
mál.) — Bc6, 24. Dd4 (Hótar máti)
- Bf6, 25. gxf6 - Bd7, 26. Dxd7
- Db6, 27. Rxg7 - Hed8, 28.
Dg4 —Kh8, 29. Re8 og svartur
gafst upp saddur lífdaga.
AF ERLENDUM VETTVANGI
eftir SUE MASTERMAN
Biðröð fyrir utan verslanir í Siebeburgen í þýskumælandi hluta Rúmeníu: „Matur! Þig dreymir
hann og þú hugsar hvorki, né talar um annað.“
Rúmenía:
Forboði byltingar?
Verkföll i rúmenskum iðnverum og dreifing handskrifaðra flug-
rita i Búkarest þar sem hvatt er til allsheijarverkfalla teljast ef
til vill ekki til markverðra tíðinda í samanburði við starfsemi
Einingarsamtakanna í Póllandi. En eitt er að mótmæla í Póllandi
og annað að mótmæla í Rúmeniu. Pólveijar eiga yfir höfði sér
fangelsisvist ef þeir ganga of langt. Rúmenar hætta lífinu ef
þeir leyfa sér að mótmæla.
Þriðja veturinn í röð þjást
Rúmenar nú af kulda og
hungri. Orka og matvæli eru
skömmtuð. í opinberri tilskipun
segir að herbergishiti megi ekki
fara yfir 14 gráður á Celcius á
heimilum, í skólastofum eða skrif-
stofum, og aðeins megi loga á
einni 40 kerta peru í hveiju her-
bergi. Einkaakstur bfla er hrein-
lega bannaður. Götulýsing er svo
til engin, og ferðir almennings-
farartækja eru einnig takmarkað-
ar.
Kuldi og vosbúð, biðraðir
og skortur
Fólk stendur í biðröðum, í krapi
og snjó, ilia klætt og illa skóað,
í von um að fá keyptan innmat
úr kjúklingum eða bein til að búa
úr súpu.
Grænmeti er sjaldan á boðstól-
um, og sama er að segja um
ávexti, að frátöldum uppþomuð-
um eplum, sem stundum fást
keypt á svörtum markaði. Brauð
eru skömmtuð, og er skammtur-
inn hálft kfló á mann á dag, en
þau eru oft orðin gömul þegar þau
berast í búðimar.
Þriðji hver maður starfar, ýmist
af fúsum vilja eða tilneyddur, sem
uppljóstrari fyrir leyniþjónustuna.
Sú starfsemi felur meðal annars
í sér að láta vita ef nágranninn
er grunaður um að nota óleyfíleg
rafmagnstæki. í öllum fjölbýlis-
húsum hafa húsverðir lykla og
geta farið inn í íbúðir hvenær sem
er til að sjá hvort farið er eftir
settum reglum.
Flugritin, sem hvetja til alls-
heijar verkfalla og að Nicolae
Ceaucescu forseta og stjóm hans
verði steypt af stóli, eru oftast
handskrifuð. Það er vegna þess
að allar ritvélar í landinu em
skráðar hjá lögreglunni, og þar
af leiðandi einnig hjá leyniþjón-
ustunni, svo unnt er að fylgjast
með þeim sem þær nota. Flugrit-
unum er oftast lætt niður í vasana
hjá fólki á stöðum þar sem margt
er um manninn, eins og á við-
komustöðum strætisvagna eða
jámbrautastöðvum.
Flugrit og andspyrna
Þótt George Bush varaforseta
Bandaríkjanna hafi orðið það á
að segja að Rúmenar nytu forrétt-
inda í Bandaríkjunum - vegna
þess að þeir þyrðu að fara eigin
leiðir gegn stefnu Sovétríkjanna
í utanríkismálum og bæta sam-
búðina við Kína og Israel - hefur
ferill stjómar Ceaucescus í mann-
réttindamálum farið versnandi.
Ungverski minnihlutinn í vest-
urhéruðum landsins verður fyrir
stöðugum ofsóknum, og þýzku-
mælandi minnihlutinn sem sækir
um leyfi til að flytjast til Vestur
Þýzkalands verður að greiða
lausnargjald í erlendum gjaldeyri.
Ceaucescu er tregur til að veita
nokkmm manni leyfi til að flytj-
ast úr landi þar sem hann stefnir
að því að íbúafjöldi landsins tvö-
faldist fyrir árið 2000.
Fyrir þremur árum var haldið
upp á dag kvenna 8. marz með
opinberri tilskipun um að allar
heilbrigðar konur skuli eignast í
það minnsta fiögur böm. Síðan
hafa konur er starfa í verksmiðj-
um þurft að mæta mánaðarlega
í skoðun hjá kvensjúkdómalækn-
um. Verði þær þungaðar er fylgzt
með þeim þar til bamið fæðist.
Óútskýrt fósturlát getur leitt við-
komandi konu í fangelsi vegna
gruns um ólöglega fóstureyðingu.
Barneignaskylda
Rúmenía er auðugt land með
mikla landbúnaðarframleiðslu og
næga orku. Þjóðin þjáist hinsveg-
ar af hungri og kulda vegna þess
að Ceaucescu hefur mælt svo fyr-
ir að greiða beri upp erlendar
skuldir landsins, sem nema um
6.600 milljónum dollara (rúmlega
260 milljörðum króna), fyrir árið
1990. Af þeim sökum er svo til
öll uppskera flutt út, og sömuleið-
is heiztu orkugjafamir. Rúmenar
fá svo leifamar. Vannæring og
tilheyrandi sjúkdómar taka svo
sinn toll á hveijum vetri.
Undirrót byltingar er þegar
farin að grafa um sig. Sérstaklega
er rúmenskum konum nóg boðið.
í sveitum geyma þær á laun hluta
uppskerunnar til eigin nota og
minnka þannig framboðið í borg-
unum. Þær neita að láta gera sig
að einskonar bamsburðarvélum,
meðan þær þurfa einnig að sinna
öllum útiverkum á búgörðunum
þar sem karlamir starfa í iðn-
vemnum á virkum dögum.
í borgum neita konur nú að að
senda böm sín á ríkisrekin dag-
heimili meðan þær stunda vinnu
sína í iðnaði, því dánartalan á
dagheimilunum er mjög há, sögð
allt að 50%.
Stjóm Ceaucescus segir að
þessi mótmælaalda eigi rætur að
rekja til “erlendra ögrana". Er-
lendir sendifulltrúar, sem til
þekkja, telja að þetta geti að
nokkm leyti átt við rök að styðj-
ast, en nú blási þessir vindar úr
Austri en ekki Vestri. Nýjum yfjr-
völdum í Sovétríkjunum undir
fomstu Gorbachevs blöskri per-
sónudýrkunin í Rúmeníu, þar sem
fyrirhugað er að eiginkona Ceauc-
escus, Elena, verði eftirmaður
hans í forsetastóli. Spilling, áfeng-
isvandamál, forréttindi og klíku-
skapur ráða þar ríkjum - en allt
em þetta vandamál sem Gorb-
achev hefur lýst yfír að hann
muni uppræta. Ef Ceaucescu riðar
til falls í forsetastólnum, væri
Sovétmönnum það ekkert á móti
skapi að flýta fyrir fallinu.
Höfundur er blaðamaður hjá
brezka blaðinu The Obser-
ver.