Morgunblaðið - 25.02.1987, Qupperneq 18

18________________MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 25. FEBRÚAR 1987_
Vinstri menn í vanda!
eftir Sólveigv
Pétursdóttur
Það var grein í Þjóðviljanum hinn
15. febrúar sl. eftir Guðrúnu
Helgadóttur, þingmann Alþýðu-
bandalags. Fyrirsögn greinarinnar
van „Þegar líður að kosningum."
Þingmaðurinn biður kjósendur um
samúð og svolítið skopskyn. Hann
verði nefnilega ekki skemmtilegur
frambjóðandi, því að kosningabar-
átta sé svo leiðinleg. Þetta finnst
mér skrítinn kvíði. Eðlilega eru
stjómmálamenn, þingmenn og ráð-
herrar, dæmdir af verkum sínum
og ættu flokkar þeirra að hljóta
fylgi í kosningum í samræmi við
það. Þetta er staðreynd, sem t.d.
Sjálfstæðismenn þekkja og byggja
á. Þannig vil ég ekki leggja neinn
dóm á það, hvort frambjóðendur
Sjálfstæðisflokksins í gegnum
tíðina hafa verið skemmtilegir eða
ekki. Þó koma upp í hugann menn,
í mínum flokki, sem höfðu og hafa
spauggreindina í góðu lagi og það
er auðvitað alltaf góður kostur. En
slíkt hefur tæplega ráðið úrslitum
um það, að Sjálfstæðisflokkurinn
er nú sem fyrr stærsti stjómmála-
flokkur landsins. Ég held þess
vegna, að nefndur þingmaður þurfí
ekkert að reyna að vera skemmti-
legur í kosningabaráttunni. Stærð
og fylgi Alþýðubandalagsins fer
ekki eftir húmor frambjóðenda.
Brostinn
málefnagrundvöllur
Hins vegar er skiljanlegt, að
Guðrún Helgadóttir skuli í grein
sinni minnast á, að Sjálfstæðis-
flokkurinn hafi beitt sér fyrir
ýmsum félagslegum úrbótum, m.a.
leiðréttingu á málefnum fatlaðra.
Af því tilefni segir þingmaðurinn
orðrétt: „Þorsteinn Pálsson er mað-
ur hinna fötluðu. Það er eins víst,
að á morgun verði hann maður ein-
hverra annarra." Það er mjög
tímabært, að Alþýðubandalags-
menn átti sig á því, að þeir geta
ekki eignað sér málefni einstakra
þjóðfélagshópa. Það virðist m.a.s.
þannig, að þeir verði hálfergilegir,
þegar aðrir flokkar láti hagsmuna-
mál slíkra hópa til sín taka. Sú
staðreynd blasir nefnilega við öllum
vinstri flokkunum, og þar með Al-
þýðuflokksmönnum, („vinstra
megin við miðju!“) að málefna-
Sólveig Pétursdóttir
„Mönnum er auövitað
frjálst að skipta um
skoðun ogþað er jafnan
gleðilegt, þegar menn
snúa frá villu síns veg-
ar. En það verður að
minna á í þessu tilviki
hvað stutt er síðan sami
maður, Jón Baldvin, var
mikill hernámsand-
stæðingur.“
grundvöllur þeirra virðist meira og
minna vera brostinn eða í það veg-
inn að bresta. Af því hafa þeir
skiljanlega miklar áhyggjur. Þess
vegna hafa þeir upp til hópa brugð-
ið á það ráð að taka upp breyttar
baráttuaðferðir, sbr. nú viðreisnar-
hjal Alþýðuflokksmanna og auglýs-
inga- o g skemmtiherferð
Alþýðubandalagsins. Hætt er við,
að þessi tilþrif dugi skammt, þegar
á hólminn kemur.
Ekki bara á íslandi
Ég las nýlega athyglisverða grein
í hinu virta fréttatímariti, „News-
week“, undir fyrirsögninni: „The
left in trouble", eða „Vinstri menn
í vanda". Þar kemur fram sú skoð-
un greinarhöfundar, að vinstri
flokkamir um gjörvalla Evrópu eigi
í vök að verjast og séu að tapa
fylgi. Að sama skapi gangi borgara-
legum flokkunum allt í_ haginn og
styrki sífellt stöðu sína. Ástæðurnar
telur greinarhöfundur þær, að
vinstri menn hafi ekki lengur sama
málefnagrundvöll að byggja á og
beijast fyrir. Það sé vegna breyttr-
ar þjóðfélagsskipunar og vegna
þess, að búið sé að framkvæma í
þessum löndum stórkostlegar fé-
lagslegar úrbætur á undanfömum
ámm og áratugum. Umræða og tal
um stéttabaráttu og nauðsyn bylt-
ingar eigi ekki hljómgmnn í vitund
fóiks nú á tímum breytts og betra
hagkerfís.
Auðvitað ber þjóðfélaginu alltaf
skylda til að hjálpa þeim, sem minna
mega sín. Til dæmis hefur slík fé-
lagsleg vemd alltaf verið í stefnu-
skrá Sjálfstæðisflokksins. Óhætt er
að halda því fram, að margar kenn-
ingar og klisjur vinstri manna í
áranna rás, séu í dag hrein tíma-
skekkja. Oft reyna þeir, að breiða
yfír málefnafátækt sína með tali
um afvopnun og umhverfísmál og
reyna að gera þau mál að sínum.
Rétt eins og þessi mál brenni ekki
á öllum hugsandi manneskjum; en
til að leysa þau verða forsendur að
vera réttar. Formaður Alþýðu-
flokksins ræðir nú fjálglega um
nauðsyn þess, að íslendingar haldi
sér við óbreytta utanríkisstefnu.
Mönnum er auðvitað frjálst að
Guðrún Helgadóttir: Verð ekki
skemmtilegur frambjóðandi því
að kosningabaráttan er leiðin-
Ieg(!).
Dr. Magni Guðmundsson
„Breytt staðgreiðslu-
fyrirkomulag tekju-
skatts og útsvars á
ekkert erindi í lög
núna, nema síður sé.“
Tilgangurinn virðist sá einn á kosn-
ingaári að ginna einfaldar sálir.með
svokölluðu „skattleysisári".
Höfundur er hagfræðingur og
starfar sjálfstætt við hagkönnun
og ráðgjöf.
skipta um skoðun og það er jafnan
gleðilegt, þegar menn snúa frá villu
síns vegar. En það verður að minna
á í þessu tilviki hvað stutt er síðan
sami maður, Jón Baldvin, var mik-
ill hemámsandstæðingur. Það er
einnig athyglisvert, að í áramóta-
hugvekju formannsins í Alþýðu-
blaðinu snýst umræðan að mestu
um friðarmál og afvopnun. Það er
auðvitað alþjóðlegt markmið, að
friður ríki um gjörvallan heim. En
á meðan forsendur em ekki til þess,
er ljóst, að vera okkar í vestrænu
vamarbandalagi tryggir tilvem
okkar í samfélagi lýðræðisþjóða.
Ríkisforsjá —
einkaforsjá
Núverandi ríkisstjóm hefur tek-
ist að ráða niðurlögum verðbólg-
unnar. Áframhaldandi stöðugleiki í
efnahagsmálum er okkur íslending-
um nú lífsnauðsynlegur. Reynslan
sýnir, að Sjálfstæðisflokknum og
forystumönnum hans er þar best
treystandi til að ná árangri. Verið
er að vinna að og koma á nýskipun
í skattamálum einstaklinga og
hjóna. í þeirri umræðu reyna vinstri
flokkamir að drepa málinu á dreif
með því að klifa í sífellu á nauðsyn
mikilla skattahækkana á fyrirtæki.
Það er til vitnis um málatilbúnað
þessara manna, að þá em taldar
til viðmiðunar þær greiðslur fyrir-
tækja, sem inntar em af hendi í
formi tekjuskatts. Skoðun á skatt-
greiðslum fyrirtækja leiðir hins
vegar í ljós, að einungis lítið brot,
Hvað vill Jón Baldvin?
eða ca 19% af skattgreiðslum fyrir-
tækja, er vegna álagðs tekjuskatts.
81% af skattgreiðslum fyrirtækja
er alfarið óháð afkomu fyrirtækj-
anna. Þ.e.a.s. gjöldin verður að
greiða hvort sem fyrirtækið er rek-
ið með tapi eða gróða. En vel á
minnst — hvar em tekjur okkar af
fyrirtækjum stjómmálamannanna?
Hvar em verðmætin, sem áttu að
streyma til fólksins í landinu af
fyrirtækjunum, sem stofnuð vom á
Álþingi fyrir tilverknað glaðbeittra
stjómmálamanna? Við getum nefnt
til sögunnar Steinullarverksmiðju,
Þömngavinnslu og t.d. Sjóefna-
vinnsluna! Er þá ætlunin að auka
álögur á fyrirtæki í landinu til að
standa m.a. undir enn frekari tap-
rekstri á áðumefndum og öðmm
fyrirtækjum Alþingis? Það má ekki
una því, að helsti munur á fyrirtækj-
um í einkaeign og ríkiseign sé sá,
að einkafyrirtækin greiði skatta
sína og skyldur og ríkisfyrirtækin
gleypi þá fjármuni í taprekstur.
Áuðvitað er það sjálfsagt að end-
urskoða reglulega skattamál fyrir-
tækja og vitanlega ber þeim að
greiða ríflega til sameiginlegra
þarfa þjóðfélagsins. En öll slík
umræða verður að vera heiðarleg
og málefnaleg.
Undarlegur
málflutningur
Mig langar að lokum að benda
Guðrúnu Helgadóttur og væntan-
legum kjósendum á nýlega þings-
ályktunartillögu þeirra félaga
Ragnars Amalds og Svavars Gests-
sonar. Hún er þess efnis, að nefnd
geri rannsókn á markaðshyggju
ríkisstjómarinnar. (!) í lok tillög-
unnar segir orðrétt: „Nefndin skal
starfa svo hratt, að hún geti skilað
áliti fyrir næstu Alþingiskosningar.
Alþingi greiði kostnað af störfum
nefndarinnar." Hér virðist ekki ver-
ið að hugsa um að spara almannafé,
öllu heldur sjóði Alþýðubandalags-
ins. Væntanlega í því skyni m.a.,
að verða sér úti um „áróðursefni"
í komandi kosningum. Þá er
kannski von til þess, að eitthvað
verði aflögu til að gera kosninga-
baráttuna skemmtilegri fyrir
Guðrúnu Helgadóttur. Má vera, að
það nægi til að hressa upp á skop-
skyn alþingismannsins og fram-
bjóðandans. En vissulega hefur
hann samúð mína fyrir að vera einn
af helstu talsmönnum vinstri
manna i vanda.
Höfundur er lögfræðingur og
skipar 8. sæti á framboðslista
Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík
við alþingiskosningamar i vor.
Staðgreiðslukerfi skatta
og einföldun skattkerf-
is eru tvö óskyld mál
eftirMagna
Guðmundsson
Ég ætla að bæta nokkrum línum
við grein um skattmál, sem ég skrif-
aði í Morgunblaðið 22. jan. sl.
Einfoldun skattkerfis, sem fyrir-
huguð er, má teljast tímabær í
meira lagi, eins og frá var greint.
Einn og sami skattstofn fyrir bæði
tekjuskatt og útsvar og afnám und-
anþáganna gera skatteftirlit mun
auðveldara. Það er aðalkosturinn
við breytinguna, því að skattur, sem
fleiri eða færri hópar geta skotið
sér undan, er ekki virtur af þegnun-
um. Hófleg skattprósenta stuðlar
að réttum framtölum.
Það er að sjálfsögðu mikið verk
fyrir starfsfólk á skattstofum að
koma á og framfylgja virku skatt-
eftirliti. Tækifærið, sem nú býðst
með einföldun kerfísins, má ekki
ganga úr greipum. Hætt er þó við,
að tilraun í þessa átt renni út í
sandinn ef skattstofum er jafn-
framt og samtímis uppálagt að
he§a nýtt staðgreiðslukerfí. Það
tekur sinn tíma og á þess vegna
að bíða.
Fyrirframgreiðsla skatta, sem
viðgengist hefir, tekur mið af tekj-
um ársins á undan. Skattar eru
greiddir ári seinna en teknanna er
aflað — og þá með minni krónu.
Er lítt skiljanlegt, hví verkalýðs-
foringjar vilja hafa af launþegum
þá kjarabót, sem í þessu felst á
verðbólgutímum.
Enn óskiljanlegra er hitt, hví
þeir vilja afnema stighækkun tekju-
skattsins. Nýja frumvarpið gerir ráð
fyrir flötum tekjuskatti, sömu
skattprósentu á háar tekjur sem
lágar.
Stighækkandi tekjuskattur er
sjálfvirkt hagstjómartæki. í upp-
sveiflu eykst skattheimtan vegna
stighækkunarinnar tiltölulega
meira en telg'umar og kemur fram
sem tekjuafgangur hjá ríkissjóði. í
haglægð gerist hið gagnstæða.
Vegna stiglækkunar skattsins niður
tekjustigann minnkar skattheimtan
tiltölulega meira en nemur tekju-
fallinu. Ráðstöfunartekjur haldast
því stöðugri og þar með kaupgetan.
— Flatur tekjuskattur hefir engin
slík áhrif.
Breytt staðgreiðslufyrirkomulag
telq'uskatts og útsvars á ekkert er-
indi í lög núna, nema síður sé.
Píanótónleikar í
Norræna húsinu
Tönlist
Jón Ásgeirsson
Erik Berchot, franskur
píanóleikari, kom fram á tón-
leikum í Norræna húsinu á
vegum Alliance Francaise og
lék tónverk eftir Chopin og
Debussy. Chopin verkin voru
Impromtu óp. 51, Sónatan með
sorgarmarsinum og b-moll
schersóið. Berchot er tekniker
og töluverður túlkandi, en þó
liggur ýmislegt á yfirborðinu í
hinni leiktæknilegu útfærslu,
þannig að hlustunin snýst
meira um hvemig hann, pía-
nistinn, gerir tiltekna hluti en
innviðu tónlistarinnar sjálfrar.
Þetta kom einkar skýrlega
fram í sorglausum sorgarmarsi
sónötunnar. Schersóið var
einnig svolítið yfírborðslegt og
eins og vantaði tóndýptina í
ásláttinn í hröðum hljóma-
hlaupum sem í stað þess að
vera spennuþrungin, voru í
líkingu við óljósa mynd er
flögraði hjá eins og örstutt
leiftur. Þrátt fyrir þetta á Berc-
hot það til að staldra við
viðkvæm atriði og leikar þar
ljúfum tóni. Þessar andstæður
áttu oft vel við í tólf Prelúdíum
eftir Debussy, þeim úr öðm
heftinu, þó yfírborð leiksins
væri meira áberandi og minna
skyggnst inn undir, en samt
ávallt með aðdáunarverðum
glæsileik leiktæknisnillings.
Þrátt fyrir það kapp sem Erik
Berchot hefíir att við líkamlegt
getusvið sitt í leiktækni, býr
með honum sérkennileg tiífínn-
ing fyrir blæbrigðum tónmáls-
ins og þó enn vanti á djúphygli
í tónrænni útfærslu hans, er
hér á ferðinni athyglisverður
tónlistarmaður, sem líklegur
er til stórræðanna er tímar líða
og honum eykst þroski.