Morgunblaðið - 16.07.1987, Blaðsíða 24

24
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 16. JÚLÍ 1987_
Indland
Enn syrtir í ál-
inn fyrir Gandhi
Tveir reyndir kontra-menn sýna nýjum liðsmönnum hvemig koma á jarðsprengju fyrir, en fram að
þessu hafa kontramir ekki notað þær. Borgarastyijöldin i landinu tekur sinn toll eins og sjá má því
leiðbeinandinn til vinstri er einhentur.
Nicaragua:
Borgarastyrjöldin í Nicaragua
harðnar og kontrar vinna á
KONTRA-skæruliðar í Nicar-
agua hafa sótt fram gegn
sandínistum af nýjum styrk í
sumar og ræðir hér um öflugustu
sókn þeirra í þijú ár. Þessi nýja
sókn er þeim kleif vegna vopna-
sendinga frá Bandarikjunum, en
sem kunnugt er samþykkti
Bandarikjaþing 105 milljón dala
heraaðaraðstoð þeim til handa.
Á síðasta mánuði hafa kontrar-
nir skotið niður tvær MI-17 her-
þyrlur, sem Sovétmenn hafa látið
sandínistum í té, en það gerðu þeir
með nýrri tegund flauga gegn flug-
vélum — Redeye eða Rauðauga.
Þessar flaugar fengu kontramir
fyrst í maí, en þær eru mun ná-
kvæmari og auðveldari í notkun en
SAM-7 flaugamar, sem þeir höfðu
áður. Á árinu hafa þeir skotið niður
13 þyrlur alls.
„Menn okkar eru mun ömggari
með sig nú eftir að við fengum
Redeye-flaugamar," segir Enrique
Bermudez, æðsti herforingi kontr-
anna. „Sandínistamir þurfa að
hugsa sig tvisvar um áður en þeir
senda þyrlur til árása gegn okkur."
í síðustu viku hafa um 3.000
nýir og óþreyttir kontrar farið inn
í norðurhémð landsins frá bæki-
stöðvum innan Hondúras og hafa
þeir iðulega lent í átökum við stjóm-
arhermenn sandínista í Jinotega og
Matagalpa. Sandínistar segjast
reyndar hafa hrakið kontrana yfír
iandamærin, en blaðamenn sem
nýlega vom þama á ferð segja það
óskhyggju eina.
Harðnandi átök
Ein mesta orrustan fór fram í
Bocay-dalnum í Jinotega-héraði.
Sérstakur 4.000 manna herflokkur
sandínista var sendur upp eftir
dalnum úr suðri til þess að uppræta
þá 2.000 kontra sem þar vom.
Kontramir komu fyrir jarðsprengj-
um við helstu slóðir í skóginum og
leyniskyttur skutu á stjómarher-
menn úr fjallshlíðum og þegar
sandínistar sendu þyrlur á vettvang
var ein þeir skotin niður en hinar
hraktar á brott. Eftir þrjár vikur
höfðu sandínistar sig á brott.
í herbúðum kontra — báðum
megin landamæranna — em
ógrynni nýrra Kalashnikov-riffla,
sprengjuvarpa, vélbyssna og ann-
arra hergagna, en nær allt þetta
er fengið með bandarískri aðstoð.
Andspymumenn kontra klæðast
Á myndinni má sjá kontra-
skæraliða reyna Redeye-flaug-
ina.
afgangsfelubúningum frá Banda-
ríkjaher og eru í fyrsta flokks
frumskógarstígvélum. í mörgum
tilfellum em þeir betur búnir en
sandínistar.
Bandarískir ráðgjafar hafa einn-
ig sagt kontmnum til um hvemig
nota á fullkominn fjarskipta- og
tölvubúnað til þess að skipuleggja
árásir og tilkynna um liðsflutninga
sandínista. Þessi notkun á fjar-
skiptatækjum hefur gert upplýs-
inganet kontranna svo fullkomið
að einatt þegar sandínistar gera
árás á búðir kontra koma þeir að
tómum kofunum og er jafnvel svar-
að með fyrirsát.
Þjálfun með íjarskiptabúnað er
samt ekki eina þjálfunin, sem kontr-
ar fá frá Bandaríkjunum. því þeir
em einnig þjálfaðir í meðferð vopna
á borð við Redeye. Síðan aðstoð
Bandaríkjanna við kontrana hófst
að nýju, eftir tveggja ára hlé í sept-
ember 1986, hefur þeim vaxið
fískur um hrygg. Þá vora þeir um
9.000 en em nú um 13.000. Hins
vegar þurfa þeir að kljást við
stærsta her Mið-Ameríku; 60.000
manna lið sandínista. Átökin í ár
hafa verið harðari en áður og er
talið að um 3.000 stjómarhermenn
hafí fallið og annað eins særst.
Ekki er vitað um samsvarandi tölur
í liði kontra, en sandínistar segja
þær svipaðar. Því má ætla að fall
þeirra hafí verið nokkm minna og
kemur það heim og saman við fyrri
reynslu af skærahemaði í fmm-
skógi.
Smábændur ganga til
liðs við kontrana
Kontmnum hefur mjög fjölgað
að undanfömu, því að fátækir
bændur frá Norður- og Mið-Nicar-
agua hafa í auknum mæli slegist í
lið með þeim. Fyrir flesta þeirra var
lífíð undir oki sandínista orðið
óbærilegt. Sandínistar frystu allt
verð á landbúnaðarvöm, en það
leiddi af sér að bændumir þéna
minna nú en nokkm sinni undir
stjóm harðstjórans Somoza. Kaup-
máttur hefur minnkað um 80% frá
byltingunni 1979 og verðbólga er
um 650%.
„Það var ekki nokkur vegur að
lifa,“ segir Daniel Valdes, ungur
bóndi frá Jinotega sem nú berst
með kontrunum. „Tekjumar af
jörðinni samkvæmt verðskrá
sandínista vom ekki nógar til þess
að rækta hana og ef sandínistamir
standa mann að þvl að selja á svört-
um markaði er honum umsvifalaust
fleygt í fangelsi."
Stjómarher, lögregla og leyni-
þjónusta sandínista hefur einangrað
sig enn frekar frá þjóðinni með því
að handtaka hvem þann, sem gmn-
aður er um að vera kontmnum
vinveittur. Að undanfömu hafa
sandínistar tekið upp hið gamal-
kunna slagorð „Hver sá sem ekki
er með okkur er á móti okkur," en
með því hafa þeir skapað sér fleiri
óvini en þeir í raun áttu. í kjölfar
þessa hefiir flóttamannastreymi til
Nýju Delhi, Reuter.
RÁÐHERRA ( indversku stjórn-
inni sagði af sér i fyrradag. Er
litið á afsögnina sem enn eitt áfall-
ið fyrir Rajiv Gandhi forsætisráð-
herra og vatn á myllu andstæð-
inga hans innan Kongressflokks-
ins.
Haft er eftir heimildum, að Mufti
Mohammed Sayeed ferðamálaráð-
herra hafí sagt af sér til að verða
fyrri til og koma í veg fyrir, að hon-
um yrði varpað fyrir róða í væntan-
legri uppstokkun stjómarinnar. Þá
er hann einnig sagður ætla að taka
höndum saman við þá frammámenn
innan Kongressflokksins, sem vilja
ýta Gandhi til hliðar.
Sayeed og Gandhi greindi á um
margt og meðal annars var sá fyrr-
nefndi andvígur samstarfí Kongress-
flokksins og Þjóðfundarflokksins í
Jammu og Kashmir, heimahéraði
hans. Þetta bandalag sigraði í kosn-
ingunum og em það einu kosninga-
nágrannaríkjanna aukist mjög og
ásökunum um mannréttindabrot
fjölgað. Sandínistar hika ekki við
að ryðja heil þorp telji þeir ein-
hveijar líkur á að kontramir njóti
stuðnings þeirra. Ættbálkar indí-
ána hafa einnig orðið fyrir barðinu
á sandínistum, en til þessa hafa
þeir alveg haldið sig utan við deilu-
mál hvíta mannsins og töldu þau
sig engu varða. Hafa Miskító-indí-
ánar mest orðið fyrir ofsóknum
sandínista svo jaðrar við þjóðar-
morð. Borgarbúar hafa heldur ekki
farið varhluta af harðstjóm sandín-
ista, því talið er að um 7.000
pólítískir fangar séu hafðir í haldi,
en auk þeirra er fjöldi fanga, sem
tæpast væm í haldi samkvæmt rétt-
arvenjum lýðræðisríkja.
Kontrarnir hækka sig í
áliti
Að undanfömu hefur yfírstjórn
kontranna reynt að bæta almenn-
ingsálitið í því skyni að fá fleiri til
liðs við sig. Áður fyrr höfðu mann-
réttindasamtök ýmislegt að athuga
við starfsaðferðir kontranna og
lögðu fram rækilegar skýrslur um
stríðsglæpi kontranna, pyntingar
og aftökur á borgurum, sem gáfu
illvirlq'um sandínista hvergi eftir.
Nýlegar skýrslur benda hins vegar
til að snarlega hafí dregið úr þess
háttar tilvikum.
„Það leikur enginn vafí á því að
kontramir hafa bætt framkomu
sína,“ segir Chris Hedges, en hann
fékk verðlaun blaðamannasamtaka
Ameríkuríkja í ár fyrir fréttaflutn-
ing sinn frá Nicaragua. „Fregnir
af því að þeir ráðist enn á saklausa
borgara em einfaldlega rangar."
A næstu mánuðum fer regn-
tíminn í hönd og þá verða vegir um
mikinn hluta Nicaragua ófærir. Það
gerir það að verkum að sandínistar
geta ekki beitt skriðdrekum sínum
og öðmm þungum farartækjum
gegn kontmnum, sem em mun létt-
ar búnir. Leiðtogar kontranna vita
að þeir þurfa að vinna töluvert á
eigi Bandaríkjaþing að samþykkja
nýja hemaðaraðstoð í haust og það
er ekki ólíklegt að þeim takist það.
„Við getum sigrað, en þetta verð-
ur langt stríð," sagði ungur sveitar-
stjóri kontranna í miðjum
frumskógi Matagalpa. „ ... en án
aðstoðar Bandaríkjanna eigum við
ékki möguleika."
A.M.
Reuter
Mufti Mohammed Sayeed, fyrr-
um ferðamálaráðherra.
sigrar Gandhis í langan tíma. í öðmm
ríkjum hefur Kongressflokkurinn
farið hinar mestu hrakfarir. Úlfúðin
á milli trúflokkanna hefur heldur
ekki bætt úr skák fyrir forsætisráð-
herranum og Sayeed nefndi hana
sem ástæðu fyrir afsögninni. Kenndi
hann stjóminni um hvemig komið
væri.
V estur-Þýskaland:
Borgarfulltrúi
f innst myrtur
Dortmund, Reuter.
VESTUR-ÞÝSKA lögreglan upp-
lýsti á þriðjudag að lík borgarfull-
trúans Heinz-Dieter Beckers hefði
fundist bundið við tré. Talið er
að hópur nýnazista hafi myrt
manninn.
Becker var kennari og fulltrúi
jafnaðarmanna í borgarstjóminni.
Hann hafði áður fengið fjölda hótun-
arbréfa og í einu þeirra stóð:„Við
emm búnir að vara þig við tvisvar,
rauða svínið þitt - komdu þér inn í
gasklefann".
Undir bréfinu vom bókstafimir
KGAH og talsmaður lögreglunnar
taldi að þetta merkti „Baráttuhópur
Adólfs Hitlers". Lögreglan hefur
ekki haft afskipti af hópi með þessu
nafni fyrr.
Fyrir skömmu sagði Becker kunn-
ingjum sínum að hann hefði verið
numinn á brott, svæfður með klóro-
formi og vaknað 14 stundum síðar
í skógi nokkmm.
Gengi
gjaldmiðla
London, Reuter.
GENGI Bandaríkjadals hélst stöð-
ugt á gjaldeyrísmörkuðum í
Evrópu í gær, þar sem búist var
við fréttum um að viðskiptahalli
Bandaríkjanna hefði minnkað.
Hinn mikli viðskiptahalli hefur
rýrt verðmæti dalsins um 40% á
siðustu tveimur árum.
Verðbréfasalar á markaðnum í Lon-
don sögðu að mikil kaupgleði hefði
hafist þar ( fyrrakvöld og töldu hana
vera af japönskum upprana. Sterl-
ingspundið jafngilti 1,6130 Banda-
ríkjadölum á hádegi 5 London í gær.
Gengi dalsins gagnvart öðmm gjald-
miðlum var með þeim hætti að hann
kostaði:
1,3205 kanadíska dali,
1,8488 vestur-þýsk mörk,
2,0805 hollensk gyllini,
1,5395 svissneska franka,
38,34 belgíska franka,
6,1520 franska franka,
1337 ítalskar límr,
151,05 japönsk jen,
6,4375 sænskar krónur,
6,7500 norskar krónur og
7,0150 danskar krónur.
Gullúnsan seldist á 448,00 dali.