Morgunblaðið - 03.09.1987, Blaðsíða 62

62
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 3. SEPTEMBER 1987
Gl9M Unlv«rui Pre»« Syndtcat*
þú getur kornist cé> i ba&herberginu nónaí'
Þetta er tnamma!
HÖGNI HREKKVÍSI

,/OF þUWGT... EINHVER. I/ERBOR AÐ FARft AF."

Lífeyrissjóður verzlimarmaiiiia
-Fyrirspurn svarað
Ágæti Velvakandi.
Fyrir helgi varpar Eggert E.
Laxdal fram þeirri spumingu hveij-
ir komi til með að njóta spamaðar
Lífeyrissjóðs verzlunarmanna.
Hlutverk Lífeyrissjóðs verzlunar-
manna er að tryggja sjóðfélaga sína
og fjölskyldur þeirra gegn áfollum
af völdum dauða (með maka- og
bamalífeyri) og af völdum örorku
(með örorkulífeyri) og þegar sjóð-
félaginn hefur náð 65 til 75 ára
aldri, fær hann greiddan ellilífeyri.
Flokka má lífeyrisgreiðslur í
tvennt, söfnunarlífeyri (þ.e. ellilíf-
eyri) og áhættulífeyri (örorku-,
maka- og bamalífeyri). Söfnunarlíf-
eyrir heitir svo, vegna þess að
sjóðfélaginn er að safna réttindum
til þess tíma að taka lífeyris hefst
á meðan áhættulífeyrir er lífeyrir,
sem fellur til við ófýrirsjáanleg at-
vik, dauða eða örorku. Áhættulíf-
eyrir er ekki aðeins veittur fyrir þau
ár, sem sjóðfélagi hefur greitt til
sjóðsins heldur eru einnig tekin með
í reikninginn ókomin ár, svokallaður
framreikningur. Þó er bamalífeyrir
óháður greiðslum til sjóðsins.
Lífeyrir er veittur án skilyrða um
að sjóðfélagi hafi greitt til sjóðsins
í ákveðinn fjölda ára. Þó er bama-
lífeyrir háður því að Lífeyrissjóður
verzlunarmanna sé síðasti sjóður-
inn, sem hinn látni hafí greitt til.
Allar lífeyrisgreiðslur samkvæmt
reglugerð Lífeyrissjóðs verzlunar-
manna em fullverðtryggðar.
Ég vona að framangreind lýsing
á hlutverki lífeyrissjóðsins megi
verða lesendum dálksins til einhvers
gagns.
Þorgeir Eyjólfsson,
Lífeyrissjóði verzlunarmanna.
Yíkverji skrifar
Víkveiji las lesendabréf í DV á
dögunum um svokallaða 68-
kynslóð, „eymingjaárganginn", sem
sumir nefna svo. Bréfritari setur
fram þá kenningu að 68-kynslóðin
hafi verið ofdekruð. Hún hafi feng-
ið allt á silfurfati: uppeldi, fæði,
klæði, menntun, skemmtun og betri
aðbúð í hvívetna en nokkur önnur
íslenzk kynslóð á undan henni.
Kynslóðin hafi bókstaflega verið
hönnuð til kröfugerðar - á hendur
öllum öðrum en sjálfri sér. Hún
hafi síðan ílenzt í opinberum stofn-
unum, að því marki sem hún sé
vinnandi, og haldi þar áfram síbylju
kröfugerðar á hendur ríkinu, sam-
félaginu og skattborgurum.
Hér er að sjálfsögðu ofsagt, en
sjaldan er reykur nema að eldur sé
undir.
xxx
Mannréttindi er orð, sem spann-
ar frumréttindi einstaklings-
ins til mannsæmandi lífs. Innifalið
í þessum réttindum, sem tryggja
eiga jarðveg fyrir mannlega ham-
ingju, eru réttur til náms, vinnu,
skoðanamyndunar, tjáningar, bú-
setubreytingar, ferðalaga og til
áhrifa á umhverfið - samfélagið.
Minnihluti þjóða og mannkyns býr
að slíkum réttindum lýðræðis- og
þingræðisríkja.
68-kynslóðin er ekki frábrugðin
öðrum árgöngum mannfólks að því
leyti, að hver kjmslóð gerir kröfur
til samfélagsins um að halda uppi
ákveðinni lágmarksþjónustu: í upp-
eldi, í fræðslu, í heilsugæzlu, í
málum sjúkra, aldraðra og fatlaðra,
í samgöngum, í löggæzlu og á
ýmsum öðrum sviðum.
Flestar kynslóðir einstaklinga
gera sér hinsvegar grein fyrir því,
að þær verða, jafnframt kröfugerð-
inni á samfélagið, að gera þær
kröfur til sjálfrar sín, að þjóðarbú-
skapurinn skili þeim verðmætum
sem duga til að rísa undir kostnaði
við hina samfélagslegu þjónustu. í
þeim efnum hafa samkeppnisríki
skilað verulega meiri árangri en
ríki sósíalismans.
XXX
Ríkisbúskapurinn og samneyzl-
an sækja, að dómi Víkveija,
allan sinn kostnað til þeirra verð-
mæta, sem verða til í þjóðarbú-
skapnum, hjá fólki og fyrirtækjum.
Þeim mun meiri gróska sem er í
atvinnulífí þjóðar þeim mun betur
árar fyrir ríkisbúskap og sam-
neyzlu.
68-kynslóðin, sem fyrr er getið,
er hinsvegar alsaklaus af þeirri
kröfu, sem að hæst ber um þessar
mundir, það er kröfunni um það
að ríki og sveitarfélög - hið opin-
bera - setji þak á heildarskatt-
heimtu sem hlutfall af þjóðartekj-
um. .
Þessi krafa styðst við margskon-
ar rök að dómi Víkveija. í fyrsta
lagi er fólki og fyrirtækjum betur
treystandi til að fara með, ávaxta
og ráðstafa íjármunum en svoköll-
uðum opinberum aðilum. í annan
stað eiga þeir, sem verðmætin
skapa og teknanna afla, rétt á því
að halda eftir til eigin ráðstöfunar
nægilegum hluta tekna sinna til að
geta mótað eigin lífsstíl, haft
þokkalega afkomu og tryggt efna-
hagslegt sjálfstæði sitt. I þriðja lagi
hefur reynslan hvarvetna leitt til
einnar og sömu niðurstöðu, það er
að frjálsræði og framtak einstakl-
inga er bezta trygging þess að
þjóðarbúskapurinn skili þeim heild-
artekjum sem duga til viðhlítandi
samneyzlu og samhjálpar.
XXX
Víkveiji er þeirrar skoðunar að
dijúgur meirihluti 68-kynslóð-
arinnar hafi, þegar grannt er gáð,
skilað vinnuframlagi hugar og
handar til samfélagsins, rétt eins
og aðrar kynslóðir. Það kann hins-
vegar að hafa borið meira á þeim
minnihluta (kaffíbollakommum)
þessa árgangs mannfólksins, sem
krefst „bijóstgjafar" fram á efri ár.
Við skulum ekki amast við sífri
þessa meinlausa fyrirbæris. Krafa
þess um byltingu er eins og aðrar
kröfur frá því komnar - á hendur
öðrum. Og þegar allt kemur til alls
jók fyrirbærið á fiölbreytni tilver-
unnar og gerði hana eilítið litríkari.
Og Víkveija er spum: Átti 68-
kynslóðin ekki ótvíræðan rétt á því
að fá að vera obbolítið öðmvísi en
þessir sístritandi skattgreiðendur:
fósturlandsins freyjur og táp og Q'ör
og frískir menn? Hvað eru þessir
skattborgarar alltaf að tuðra? Næg-
ir það ekki lengur venjulegum
Hvunndags-Grámanni í Garðshomi
samfélagsins að fá að borga skatt-
ana sína?