Morgunblaðið - 12.12.1987, Blaðsíða 75

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 12. DESEMBER 1987
75
SVEINN EGILSSON HF.
Framtíð við Skeifuna. S. 685100/689633
Fálkaklettur. Og enn um stund mun
hinn fagri fjallahringur Hvalfjarðar
Guðmundur Ölafsson
Miðsandi - Kveðja
Fæddur 25. desember 1907
Dáinn 5. desember 1987
Guðmundur Ólafsson var fæddilr á
Miðsandi á Hvalflarðarströnd 25. des-
ember 1907, dáinn 5. desember 1987.
Faðir Guðmundar var Ólafur, fædd-
ur á Kópareykjum í Reykholtsdal 28.
maí 1848, Illugason Ásgrímssonar.
Illugi, faðir Ólafs, bjó á nokkrum
stöðum í Borgarfírði, en lengst af á
Kópareykjum. Móðir Ólafs var Gróa
Ólafsdóttir frá Hvammi í Skorradal.
Ólafur var hraustmenni og góður
glímumaður. Hann var bróðir
Asgríms og Illuga, sem voru kallaðir
Skógarbræður og þekktir um Borgar-
§örð fyrir afl og hreysti. Þeir voru
því braéðrasynir Guðmundur Ólafsson
á Miðsandi og Guðmundur Illugason
lögregluþjónn í Reykjavík og síðar
sakaskrárritari og hreppstjóri á Sel-
tjamamesi. Móðir Guðmundar var
Margrét, fædd að Elínarhöfða á
Akranesi 25. febrúar 1864, Bjama-
dóttir Ingjaldssonar. Móðir Margrét-
ar var Guðrún Guðmundsdóttir,
ættuð úr Saurbæ í Dölum.
Ólafur, faðir Guðmundar, flutti að
Miðsandi á Hvalfjarðarströnd árið-
1882 og þá frá Hvammi í Skorradal,
Á Miðsandi bjó hann síðan til dánar-
dægurs. Árið 1904 réðst Margrét til
Ólafs og voru þau í sambúð meðan
bæði lifðu. Fæðing Guðmundar gekk
ekki átakalaust. Móðirin var orðin
43 ára gömul og þetta frumburður
hennar. Hún hafði alla sfna tíð unnið
erfíðisvinnu og mér var sagt af
vandalausum að hún hefði verið af-
burðadugleg og ósérhlífín. Hún hefur
því ekki verið vel undirbúin fyrir það
sem í vændum var. Ólíku er saman
að jafna ferðamáta nú og þegar Guð-
mundur fæddist, bæði hvað vegi og
farkost snertir. Fullyrða má að ekki
hefur verið lagt af stað að sækja
lækni fyrr en fullreynt var að ekki
yrði hjá því komist. Ekki hefur það
verið árennilegt að leggja upp í slíkt
ferðalag, þótt fleiri en einn vildu
leggja þar fram liðsinni sitt. Ólíklegt
er annað en að þeim sem næstir stóðu
og biðu í ofvæni eftir að hjálp bærist
fyndust þeir 16 klukkutímar, sem
ferðin tók, lengi að líða. En undrið
gerðist, móður og bami var bjargað.
Oft hef ég hugsað um það eftir
að ég fullorðnaðist, hvílíkt afrek var
þama unnið og eins hitt hve lítið
hefur verið á það minnst hve Ólafur
Finsen var góður fæðingarlæknir.
En ég heyrði bæði móður mína og
Guðrúnu, föðursystur mína, sem var
ljósmóðir á Akranesi, tala um það.
Drengurinn óx upp og dafnaði í
skjóli foreldra sinna og vann að búi
þeirra þegar hann hafði aldur til.
Þetta kom sér vel, þar sem þrek þeirra
dvinaði er aldur færðist yfir þau. Leik-
félagar hans urðu böm á næstu
bæjum, sem voru þá á líkum aldri.
Guðmundur var einn af stofnendum
UMF „Vísis" á Hvalfjarðarströnd, þá
17 ára gamall. Hann vann af fullum
krafti 8em áhugasamur félagi að íþrótt-
um og menningarmálum, sem ung-
mennafélagið hafði á steftiuskrá sinni.
Sérstaklega var eftir því tekið hve
auðvelt hann átti með að koma hugs-
un sinni í ritað mál, og virtist hann
jafnvígur á hvort um var að ræða
óbúndið eða bundið mál, því hann var
ágætlega hagmæltur.
í „Stjömunni" blaði ungmennafé-
lagsins birtust greinar og ljóð eftir
hann. Hér birti ég eitt erindi sem smá
sýnishom. Það er úr ljóðinu „Bláu
augun“:
Röðull reifar Qöllin
og roða á tinda slær
og blakta blöð á greinum
og blíður svalinn hlær.
Og tvö við saman sátum
á sælli aftanstund
við lundinn okkar ljúfa
á laufum prýddri grund.
Haustið 1929 innritaðist Guð-
mundur í Hvftárbakkaskólann og
var við nám í tvo vetur og naut þar
kennslu ágætra kennara. Guð-
mundur var ágætur námsmaður,
sérstaklega var honum hugleikið
að nema sögu og íslenskt mál.
Eitthvað mun hann hafa ort á
skólanum, og tók þátt í félagslífi
skólasystkina sinna af fullum
krafti. Um þetta leyti vann hann
að sumrinu við héraðsskólann í
Reykholti, sem þá var verið að
byggja.
Skömmu eftir að Guðmundur var
við nám á Hvítárbakka veiktist
hann af mænuveiki og varð óvinnu-
fær á tímabili. Náði hann sér svo
aftur að mestu leyti. Stundaði ýmis
störf til sjávar og sveita, þar til
hann réðst sem afgreiðslumaður hjá
Olíufélaginu hf. í Hvalfírði og þar
var hann kominn á sínar æskuslóð-
ir. En heima á Miðsandi var nú
flestu umtumað og umbylt. Stein-
amir þrír sem vom í röð í fjörunni
vom horfnir þaðan og enginn lítill
drengur mun framar leika sér þar
hjá þeim. En söm em Ásaskörð,
Steinshlíð og Katlar. Samur er
gleðja augu vegfarenda. Þetta allt
sem fékk að vera ósnortið bar á
hveijum degi fyrir augu Guðmund-
ar og gladdi huga hans, eins og
þegar hann var lítill drengur. Húsa-
lækur mun enn um sinn bera fram
í farvegi sínum glópagull og tálgu-
steina sömu tegundar og Guðmund-
ur nýtti sér til listsköpunar áður
fyrr og færði stundum frænda
sínum svo hann gæti einnig notið
gæða þessarar námu.
Eins og lög gera ráð fyrir varð
Guðmundur að láta af störfum hjá
Olíufélaginu þegar hann var orðinn
rúmlega sjötugur, en húsbændur
hans vom þá það manneskjulegir
að þeir leyfðu honum að vera áfram
í herbergi því sem hann hafði. Hafí
þeir ævarandi þökk fyrir það.
í stjómmálaskoðunum hafði
Guðmundur fastmótaðar hugmynd-
ir og var ekkert að fela þær.
Samvinnumaður var hann af lífí og
sál til hinstu stundar. Síst var það
í eðli hans að koma sér áfram með
því að troða skóinn niður af öðmm.
Guðmundur var fríður sýnum,
glæsilegur á velli sem ungur mað-
ur, hár og beinvaxinn, frekar
grannur en þó þrekmikill. Glaðlynd-
ur var hann og gamansamur. Hann
hafði sérstakan persónuleika og
vonandi mun ísland framtíðarinnar
eignast marga syni og dætur sem
em ekki eins og felldir í sama mót,
því þá væri illa farið fyrir íslensku
þjóðinni ef múgmennskan réði
ríkjum.
Nokkuð snemma á síðastliðnu
sumri fór að bera á sjúkdómi hjá
Guðmundi, sem leiddi til þess að
hann varð að leggjast inn á sjúkra-
hús og endirinn varð sá að hann
beið lægri hlut í baráttunni við
hann.
Ég kveð frænda minn og þakka
honum fyrir samfylgdina.
Jón Magnússon
BÍLASÝNING
MERCURY TOPAZ 1988
Gullfallegur og ríkulega búinn amerískur bíll
- nú fáanlegur með framhjóladrifi eða fjórhjóladrifi.
MEÐAL RÍKULEGS BÚNAÐAR MERCURY TOPAZ MÁ NEFNA
★ 2,3L vél með beinni innspýtingu * Sjálfskiptingu ★ Vökvastýri * Framhjóladrif
eða fjórhjóladrif * Vandað kassettuútvarp með 4 hátölurum * Skvggðar rúður
* Rafdrifnar hurðalæsingar * Rafdrifna útispegla * Luxus innréttingu *
Með ofangreindum búnaði og mörgu fleira er verðið einstaklega hagstætt:
Mercury Topaz GS Kr. 848.000,-
m/fjórhjóladrifi Kr. 978.000,-
Hagstæð kaup frá Ameríku
- Nýr Mercury Topaz